Latince adı Salvia officinalis olan ada çayı, ballıbabagiller familyasından gelen tıbbi ve aromatik bitki türüdür.
Uçucu yağ ve baharat bitkisi olan ada çayına ait dünya çapında 5 binden fazla farklı tür bulunur. Orta Doğu ve Akdeniz bölgelerinde yetişen bitkinin ülkemizde de yaygın olarak yetiştirilir.
Tıbbi ada çayı olarak da bilinen Salvia officinalis, ada çayının ilaç sektöründe yaygın olarak kullanılan türüdür.
Salvia triloba yaygın olarak çay olarak tüketilen, kurutulduğunda tütsü olarak kullanılabilen ve damıtılarak yağ ya da losyon (acı elma yağı) olarak da kullanılan türüdür.
Hafızayı güçlendirici etkisiyle bilinen Salvia lavandulifolia ise İspanya ve Güney Fransa'da yetişir.
Bazı bölgelerde acı elma otu ve diş otu olarak da bilinen ada çayı, griye yakın yeşil renkli yapraklara sahip, eflatun, mor, mavi ve pembe renkli çiçekler açan, aromatik kokulu, çalı görünümlü bir bitkidir.
Orta çağ döneminde şansın simgesi olarak da kullanılan ada çayı, yumuşak ve tatlı bir tada sahiptir.
Bu yönüyle yalnızca demlenerek çay olarak değil, yemek sosu olarak da kullanımı yaygındır. Tarih boyunca insanlar ada çayını, ağrı, ishal, sindirim sistemi problemleri, soğuk algınlığı ve ruhsal sorunların tedavisinde kullanmıştır.
Yapılan sınırlı çalışmalarda ada çayının, menopoz dönemi belirtilerinden olan sinirlilik ve sıcak basması gibi semptomları azalttığı, kolesterol ve kan şekeri seviyesini düşürdüğü ve bol miktarda antioksidan içerdiği görülmüştür.
Alzheimer gibi beyin sağlığı problemlerine karşı koruyucu olduğu düşünülen ada çayının, üst solunum yolu enfeksiyonlarına karşı da önleyici olduğu düşünülür.
Bilimsel araştırmaların henüz çok yeni olduğu ada çayı, sağlık ile ilgili oldukça büyük potansiyel taşıyan bir bitkidir.
Adaçayı Nedir?
Latin dilinde Salvia officinalis olarak tanımlanan ada çayı, tarih boyunca şifalı bitki olarak değerlendirilmiş ve pek çok hastalıktan korunmak ve tedavi olmak amacıyla baharat, çay, yağ olarak hazırlanarak tüketilmiştir.
Aromatik kokusu yüzünden parfüm ve sabun yapımında da kullanılan bitkinin yapraklarının ilaç yapımında kullanıldığı bilinir.
Biberiye, kekik ve nanenin de içinde bulunduğu ballıbabagiller familyasından olan ada çayı; A, B3, B6, B9, E, ve K vitaminlerinin yanı sıra bakır, çinko, demir, kalsiyum, manganez ve potasyum mineralleri bakımından da zengindir.
Ada çayı az miktarda kalori, yağ, lif ve protein de içerir. Bitki içinde bulunan doğal kimyasallar olarak tanımlanan polifenollerden, kafeik ve ellagik asit de bulundurur.
Akdeniz ülkelerinde halk ilacı olarak da bilinen ada çayı faydaları bakımından da oldukça zengindir.
Antimikrobiyal ve antioksidan içeriğinden dolayı özellikle soğuk algınlığı, üst solunum yolu rahatsızlıkları, ruhsal problemler, cilt çatlakları, yara izleri, göz enfeksiyonları, diş problemleri ve ağız yaralarının giderilmesi gibi pek çok rahatsızlığın tedavisi için tüketilir.
Ada çayında bulunan maddelerin östrojen benzeri özellikler içerdiği düşünülür.
Bu yönüyle menopoz döneminde oluşan östrojen hormonunun eksikliğine bağlı olarak görülen aşırı terleme, sıcak basması ve sinirlilik gibi belirtilerin azaltılmasında da etkilidir.
Ayrıca adet düzensizliği, dismenore ve amenore gibi adet problemlerinin iyileştirilmesinde de etkili olduğu düşünülür.
Bu yönüyle değerlendirildiğinde tıpta hiperhidrozi olarak tanımlanan aşırı terleme hastalığına karşı da etkili olduğu yapılan kısıtlı araştırmalar sonucunda görülmüştür.
Adaçayı Faydaları Nelerdir?
.jpg)
İstanbul'a ilk kez Marmara Adası'ndan getirildiği için ada çayı olarak adlandırılan bitki, Ege Bölgesi'nde acı elma olarak da bilinir.
Tıbbi ve aromatik bir bitki olan ada çayının yaprakları, kaynatıldığında çay olarak içilebildiği gibi buhar distilasyonu olarak tanımlanan damıtma yöntemiyle, esansı ya da farklı bir deyişle uçucu yağı elde edilerek de kullanılır.
Yaygın olarak bilinen acı elma yağı ya da farklı bir deyişle ada çayı yağının faydaları bir hayli fazladır. Adaçayının faydaları şunlardır;
- Bağışıklık Sistemini Güçlendirir: Antioksidan içeriğiyle vücut direncini artırır.
- Boğaz Ağrısını Hafifletir: Antibakteriyel etkisiyle boğaz enfeksiyonlarına iyi gelir.
- Sindirim Sistemini Destekler: Hazımsızlık ve şişkinliği azaltır.
- Stresi Azaltır: Rahatlatıcı etkisiyle stresi hafifletir.
- Cilt Sağlığını Destekler: Antioksidanlar sayesinde cildi yeniler.
- Ağız ve Diş Sağlığına İyi Gelir: Gargara yapıldığında ağız içi enfeksiyonlarını önler.
- Adet Döneminde Rahatlama Sağlar: Kas gevşetici etkisiyle adet sancılarını hafifletir.
- Hafızayı Güçlendirir: Beyin sağlığı üzerinde olumlu etkileri vardır.
Adaçayı Yağı Faydaları Nelerdir?
Ada çayı yağı, ada çayı bitkisinin yapraklarının buhar distilasyonu yöntemiyle işlenmesi sonucu elde edilen uçucu bir yağdır. Yoğun aroması ve güçlü bileşenleri sayesinde aromaterapide, cilt bakımında ve çeşitli sağlık sorunlarının tedavisinde kullanılır. Antibakteriyel, antifungal ve sakinleştirici özellikleriyle bilinir. Hem haricen uygulanabilir hem de koklanarak fayda sağlayabilir.
Adaçayı yağı faydaları şunlardır;
- Kas Ağrılarını Azaltır: Masajla uygulandığında kas gevşetici etkisi vardır.
- Stresi ve Kaygıyı Hafifletir: Aromaterapi sırasında rahatlatıcı bir etki sağlar.
- Cilt Sorunlarını Giderir: Akne ve egzama gibi cilt problemlerine iyi gelir.
- Enfeksiyonları Önler: Antibakteriyel özelliğiyle mikroplarla savaşır.
- Saç Sağlığını Destekler: Kepek sorununu azaltır ve saç dökülmesini önler.
- Hormon Dengesine Yardımcı Olur: Özellikle adet döngüsünü düzenleyici etkisi bulunur.
- Solunum Yollarını Rahatlatır: Buhar yöntemiyle kullanıldığında nefes almayı kolaylaştırır.
Adaçayı Hangi Durumlarda Tüketilmemelidir?

Ada çayı her ne kadar yıllardan beri şifalı bitki olarak bilinse de bu bitki hakkında yeterince araştırılma yapılmamıştır.
Bu yüzden sağlıklı kişilerin ada çayı gibi bitki çayı ve bitkisel ilaçları aşırıya kaçmadan tüketmesi önerilir.
Kronik hastalığı bulunan kişilerin, ada çayı tüketimi hakkında hekime danışmaları önerilir. Planlanan ameliyatlar öncesinde ve sonrasında ada çayı dahil olmak üzere her türlü bitkisel ilaç ve çay tüketilmemelidir.
Ada çayı tüketiminin sakıncalı olabileceği durumlar şöyledir:
- Ada çayının rahim kaslarını uyardığı ve süt üretimine engel olduğu bilindiğinden gebelerin ve emziren annelerin ada çayını tüketmesi son derece sakıncalıdır.
- 6 yaşından küçük çocukların ada çayı tüketmesi, sağlık problemlerine yol açabilir.
- Aşırı miktarda tüketildiğinde kan basıncını yükselttiği, karaciğer ve sinir sistemine zarar verdiği bilinen bazı ada çayı türlerinin, günde 3 fincandan fazla tüketilmemesi önerilir.
- Halk arasında acı elma yağı olarak da bilinen konsantre hâlde bulunan ada çayı yağının oral olarak alınması sağlık sorunlarına yol açabilir.
- Kanser hastalarının bazı ada çayı türlerini tüketmesi önerilmez.
- Diyabet, Alzheimer ve nöbetleri durdurmaya yönelik olarak alınan ilaçlarla birlikte tüketilmemelidir.
Bitkisel çayların tüketiminin sınırlı tutulması gerektiğini unutmayın. Ürünün arkasında yazan uyarıları dikkatle okumak ve şüphe duyulan durumlarda hekime danışarak bilgi almak olası sağlık problemlerini önler.
Ada Çayı Faydaları Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Ada Çayı Hangi Ağrılara İyi Gelir?
Ada çayı, özellikle baş ağrısı, adet sancıları ve kas ağrılarına iyi gelir. Kas gevşetici ve rahatlatıcı etkisi sayesinde vücutta oluşan ağrıların hafifletilmesinde kullanılır. Boğaz ağrısı ve diş eti ağrılarında da gargara olarak fayda sağlar.
Ada Çayını Nasıl Tüketmeliyiz?
Ada çayı, genellikle sıcak suya birkaç yaprak eklenerek demlenir ve süzülerek içilir. Taze ya da kurutulmuş yapraklar kullanılabilir. Alternatif olarak ada çayı yağı veya özü, aromaterapi ya da cilt bakımı için de kullanılabilir.
Her Gün Ada Çayı İçilir mi?
Ada çayı her gün içilebilir, ancak aşırıya kaçmamak önemlidir. Günlük 1-2 fincan tüketim genellikle güvenlidir. Fazla tüketimi tansiyon veya hormonal dengede sorunlara yol açabilir. Hamileler ve emzirenler doktor önerisiyle tüketmelidir.
Ada Çayı Nasıl Yapılır?
Bir bardak sıcak suya 1-2 çay kaşığı kurutulmuş ada çayı ekleyin ve üzerini kapatarak 5-10 dakika demleyin. Daha sonra süzerek içebilirsiniz. İsteğe bağlı olarak bal veya limon eklenebilir.
En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız
Beslenme ve Diyet
20.11.2022
28.1.2025
1097071
Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.