Avasküler nekroz, bir kemik hastalığıdır ve zaman içerisinde semptomlar giderek kötüleşebilir. Bu hastalık zamanla kişinin hareket kabiliyetini büyük ölçüde kısıtlar.
Avasküler nekroz, kemiklere gelmesi gereken kan akışının doğru fonksiyonu göremediği durumlarda ortaya çıkar.
Nedenleri arasında kemiklerde oluşan kırıklar, kalça çıkığı, radyasyon tedavisi ve alkol kullanımı yer alabilir.
oğu hastanın kemik bölgesindeki ağrıyı hafifletmek ve hareket kısıtlılığını gidermek için ameliyata ihtiyacı olabilir.
Avasküler Nekroz Nedir?
Avasküler nekroz, kemik dokusunu besleyen kanın azalması veya kesilmesi ile oluşan kan kaybı nedeniyle dokunun ölmesi durumudur ve genellikle büyük eklemleri etkiler.
Diğer adı osteonekroz olan bu durum, kemiklerde küçük kırılmalara neden olur.
Avasküler nekroz, genellikle femur başı, kalça veya diz gibi büyük kemiklerin uyluk kısmını etkiler.
Bunun nedeni kırık bir kemik veya çıkık eklem olabilir. Kemik hasarlarının yanı sıra uzun süreli yüksek dozda steroid ilaç kullanımı ve alkol alışkanlığı da hastalığın görülmesine katkı verebilir.
Avasküler Nekrozun Belirtileri Nelerdir?
Avasküler nekrozun belirtileri, etkilenen bölgedeki kemikteki kan akışının azalması ile ortaya çıkmaya başlar.
Bu belirtiler genellikle zamanla gelişir ve şiddetli ağrı, eklem sertliği ve hareket kısıtlılığı şeklinde kendini gösterebilir. Belirtilerden bazıları şunlardır:
- Kemiğinize baskı uyguladığınızda ve daha sonra baskıyı kaldırdığınızda görülen aralıklı ağrı
- Zamanla artan ağrı ve eklem sertliği
- Hareket kısıtlılığı
- Topallama
- Kas zayıflığı
- Merdiven çıkmada, ayakta durmada veya yürümede zorlanma
Avasküler Nekroza Ne Sebep Olur?
Bir kemiğin kırılması veya eklemin yerinden çıkmasından sonra travmatik avasküler nekroz görülebilir.
Ayrıca kanın kemik dokusuna akmasını engelleyen bir hastalık veya tıbbi durum da travmatik olmayan avasküler nekroz oluşumuna etki edebilir.
Avasküler nekrozun bilinen nedenlerinden bazıları şunlardır:
- Kemikler kan akışının azalması veya kesilmesi
- Travma ve yaralanmalar
- Alkol kullanımı
- Osteoporoz
- Orak hücreli anemi gibi kan rahatsızlıkları
- Şeker hastalığı (Diyabet)
- HIV
- Uzun süreli veya aşırı dozda kullanılan steroid ilaçlar
Avasküler Nekroz Teşhisi Nasıl Yapılır?
Doktor tarafından öncelikli olarak hasta öyküsü alınır. Daha sonra doktor tarafından fiziksel muayene yapılır.
Fiziksel bir muayene sırasında, doktor eklemlere baskı yaparak eklem ve kemik hassasiyetini kontrol eder.
Ayrıca hareket aralığını incelemek için eklemleri farklı konumlarda hareket ettirebilirler. Ayrıca teşhise yardımcı olmak için doktor tarafından istenen bazı testler şunları içerir:
- Görüntüleme testleri: Röntgen görüntüleme yöntemi Avasküler nekroz hastalığının ilerleyen aşamalarında kemik yapısında meydana gelen kırıkları ve artrit belirtilerini tespit edebilir. Ayrıca MR ve BT taraması da etkilenen kemikte avasküler nekrozun neden olduğu değişiklikleri ve kan dolaşımındaki sorunları tespit etmeye yardımcı olabilir.
- Kemik Sintigrafisi: Kemik sintigrafisi, kemik dokusunun kan dolaşımını değerlendirmek için kullanılabilir. Bu test, avasküler nekrozun erken aşamalarında bile kan dolaşımındaki değişiklikleri tespit edebilir.
- Laboratuvar Testleri: Kan testleri, avasküler nekrozun altında yatan nedenleri belirlemeye yardımcı olabilir. Örneğin, steroid kullanımı veya alkol tüketimi gibi risk faktörlerine yönelik testler yapılabilir.
Avasküler nekrozun doğru teşhisi, hastalığın ilerlemesini durdurmak ve uygun tedavi seçeneklerini belirlemek için kritik öneme sahiptir.
Bu nedenle, hastalar tarafından semptomların görülmesi durumunda uzman bir doktora başvurmaları gerekir.
Avasküler Nekroz Tedavisi Nedir?
Avasküler nekroz tedavisi kemiklerde meydana gelen hasarın durumuna bağlı olarak doktor tarafından planlanır.
Kemik yapısındaki hasarlar vücut ağırlığını taşımayan daha küçük kemiklerle sınırlı olması durumunda doktor tarafından cerrahi olmayan tedavi yöntemleri planlanabilir.
Avasküler nekroz tedavisinde kullanılan cerrahi olmayan bazı tedavi yöntemleri şunlardır:
- İlaç Tedavisi: Steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar (NSAID'ler) ağrıyı azaltmak ve inflamasyonu kontrol altında tutmak için doktor tarafından reçete edilebilir. Ayrıca, doktor tarafından kemik dokusunun sağlığını desteklemek için vitamini takviyeleri önerilebilir.
- Hareket Aralığını Artırmak İçin Fizik Tedavi: Uzman doktor eşliğinde eklemdeki hareket aralığının korunmasına veya iyileştirilmesine yardımcı olabilecek egzersizler uygulanabilir. Bu programlar, egzersizler, manuel terapi teknikleri ve elektriksel stimülasyon gibi yöntemleri içerebilir.
- Kemik Destekleyici Tedaviler: Bazı durumlarda, avasküler nekrozun ilerlemesini durdurmak için kemikteki basıncı azaltıcı veya kemik büyümesini teşvik edici tedaviler uygulanabilir. Örneğin, kemik içi basıncı azaltmak için ortezler veya koltuk değnekleri kullanılabilir.
Avasküler nekrozun ilerlemesi durumunda veya semptomların kontrol altına alınamadığı durumlarda cerrahi müdahaleler gerekebilir.
Cerrahi seçenekler arasında şunlar yer alabilir.
- Çekirdek dekompresyonu: Ameliyat sırasında, cerrah etkilenen kemik bölgesine erişmek için küçük bir kesi yapar. Daha sonra, avasküler nekroz bölgesindeki basıncı azaltmak ve kan akışını artırmak için etkilenen kemik dokusunun içine bir delik açar. Bu işlem, kemik içindeki basıncı azaltarak nekrotik (ölü) dokunun iyileşmesini teşvik eder.
- Greft Uygulaması: Bazı durumlarda, çekirdek dekompresyonu sırasında eklem içine ya da kemik içine greft (doku transferi) uygulanabilir. Bu, kemik iyileşmesini daha da desteklemeye ve ameliyatın başarısını artırmaya yardımcı olabilir.
- Eklem değişimi: Hasar meydana gelen eklemler yapay bir eklemle değiştirilebilir. Kalça protezleri ve diz protezleri, ağrının hafifletilmesinde ve eklem hareketliliğin yeniden sağlanmasında kullanılabilir.
Avasküler Nekrozdan Korunma
Avasküler nekrozun önlenmesi tamamen mümkün olmayabilir ancak, uygun önlemlerin alınmasıyla risk faktörü azaltılabilir.
Avasküler nekrozdan korumak için alınabilecek bazı tedbirler şunlardır:
- Steroid Kullanımından Kaçınma: Hastalar tarafından kontrolsüz olarak uzun süreli ve fazla dozda steroid ilaçları kullanımı, hastalığın riskini artırabilir. Bu nedenle, steroidlerin doktor kontrolünde kullanımı ve mümkünse alternatif tedavi seçeneklerinin araştırılması önemlidir.
- Alkol ve Sigaradan Kaçınma: Alkol tüketimi ve sigara içmek, kemik sağlığını olumsuz yönde etkileyebilir ve avasküler nekroz riskini artırabilir. Bu nedenle, bu zararlı alışkanlıklardan kaçınmak gerekir.
- Travmadan Korunma: Travma ve yaralanmalardan korunmak, kemiklerdeki kan dolaşımını etkileyerek avasküler nekroz riskini azaltabilir. Özellikle büyük eklem bölgelerindeki travmalardan kaçınmak önemlidir.
- Düzenli Doktor Kontrolleri: Özellikle yüksek risk faktörlerine sahip kişilerin, düzenli doktor kontrollerine giderek kemik sağlığını izletmeleri, avasküler nekrozun ilerlemesini önlemeye yardımcı olabilir.
Ayrıca doktor kontrolünde dengeli beslenme ve düzenli egzersiz yapmak, kemik sağlığını koruması için önemli uygulamalardır.
Sık Sorulan Sorular
Avasküler Nekroz Nerede Gelişir?
Avasküler nekroz görüldüğü bölgeler çoğunlukla kemik dokularıdır ancak genellikle kalçalarda görülür. Avasküler nekroz geliştirebilecek diğer eklemlerden bazıları şunlardır:
- Ayak bilekleri
- Çene
- Dizler
- Üst kol ve omuzlar
Femur Başı Avasküler Nekrozu Nedir?
Femur başı avasküler nekroz, femur başındaki kemik dokusunun kan kaybı nedeniyle ölmesi durumudur.
Bu durum, femur başındaki kan akışının kesintiye uğraması sonucunda ortaya çıkar.
Femur başı avasküler nekroz, kalça eklemi ağrısı, hareket kısıtlılığı ve topallamaya neden olabilir.
Tedavi edilmediğinde, femur başı avasküler nekroz kemikte çökme ve kalça eklemi dejenerasyonuna yol açabilir, bu da ciddi kalça problemlerine neden olabilir.
Avasküler Nekrozdan Kurtulan Var mı?
Avasküler nekrozdan kurtulan pek çok kişi bulunmaktadır. “Avasküler nekrozdan kurtuldum.” demek için risk faktörü bulunan hastaların düzenli doktor kontrolleri önemlidir. Erken teşhis ve uygun tedavi ile avasküler nekrozun ilerlemesi durdurulabilir ve semptomlar kontrol altına alınabilir. İlaçlar, cerrahi müdahaleler ve fizik tedavi gibi çeşitli tedavi seçenekleri avasküler nekrozun tedavi yönetiminde kullanılabilir.
Avasküler nekroz, ciddi bir kemik hastalığı olup kişilere günlük yaşamda zorluklar verebilir. İlerleyen durumlarda cerrahi müdahale gerektirebilir. Avasküler nekroz belirtileri bulunan kişiler hastanelerin ortopedi polikliniğinden randevu alarak tedaviye başlayabilirler.
En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız
Op. Dr.
Emre Özdemir
https://www.medicalpark.com.tr/_uploads/_images/_doctorProfile/hSAMlVrn.jpg
Ortopedi ve Travmatoloji
Medical Park Mersin
https://www.medicalpark.com.tr/_assets/_i/mp_logo_red.jpg
Ortopedi ve Travmatoloji
17.5.2024
17.5.2024
17115
Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.