Ayakta kemik büyümesi, pek çok insanı etkileyebilen bir rahatsızlıktır. Ayakta doku hasarına yanıt olarak oluşur.
Doku hasarı nedeniyle, vücut ortaya çıkan hasarı düzeltmek için yeni kemik oluşturmaya çalışır.
Ayakta kemik büyümesi oluşumları genellikle ayağın üstünde, ayak parmaklarında ve Aşil tendonunun topuk kemiğine bağlandığı topuğun arkasında görülür. Ayaklarda kemik büyümelerinin en yaygın nedeni osteoartrittir.
Ayrıca koşu ve dans gibi ayak ekleminde hasara neden olan aktiviteler de ayak kemiği büyümesine yol açabilir.
Ayakta Kemik Büyümesi Nedir?
Ayakta kemik büyümesi, vücudun kendini onarmaya çalışmasıyla oluşur. İki veya daha fazla kemiğin birleştiği yerde oluşan ekstra kemik büyümeleri şeklinde ortaya çıkabilir.
Ayağın üstündeki kemik büyümeleri, cildin altında sert bir yumru veya şişlik gibi hissedilebilir.
Kemiğin ana bileşeni olan kalsiyum, etkilenen ayak bölgesini desteklemek için büyüyebilir.
Meydana gelen bu kemik büyümesine ayakta kemik büyümesi denir. Ayak orta kısmının üst kısmındaki eklemlerden birinden büyüyen kemiklere tarsal kemik büyümesi denir.
Ayak parmağının iç veya dış kısmında oluşan kemik büyümelerine ise ayak parmağı kemik büyümeleri denir.
Ayakta kemik büyümesinin oluşması yaşla birlikte artar. Bazı kemik büyümeleri günlük rutin aktivitelerin yapılmasını etkileyebilir.
Bazı insanlar ayaklarında bir kemik büyümesi olduğunun farkına varmayabilirler. Ayakta kemik büyümeleri; yürümeyi, ayakta durmayı ya da ayakkabı giymeyi zorlaştırabilir.
Ayakta Kemik Büyümesi Belirtileri Nelerdir?
Ayakta kemik büyümesi her zaman belirti vermeyebilir. Bazı kişilerde ayak ortasının üst kısmında ağrı ya da sızı meydana gelebilir.
Meydana gelen ağrının şiddeti kişiden kişiye göre değişebilir. Bazı durumlarda ağrının şiddeti ve etkisi giderek kötüleşebilir.
Ayakta kemik büyümesi belirtileri şu şekilde sıralanabilir;
- Ayakta kızarıklık ve şişlik
- Sertlik
- Eklemlerde sınırlı hareket kabiliyeti
- Nasırlar
- Ayakta durma ya da yürüme zorluğu gibi semptomlar ayakta kemik büyümesi belirtileri olabilir.
Ayakta Kemik Büyümesi Risk Faktörleri Nelerdir?
Ayaklarda kemik büyümesi meydana gelmesinin bazı risk faktörleri vardır. Bu risk faktörlerine sahip olmak ayakta kemik büyümesi geliştirme riskini artırır. Ayakta kemik büyümesi risk faktörleri şu şekilde sıralanarak açıklanabilir;
Osteoartrit: Ayakta kemik büyümesi risk faktörlerinden en önemlisi osteoartrittir. Eklemdeki kemiklerin birbirinin üzerinden kaymasını sağlayan esnek doku olan kıkırdak parçalandığında gelişir. Osteoartrit, etkilediği eklemlerde ağrı, şişme ve sertliğe yol açabilir. 65 yaş üstü yetişkinlerde yaygın olsa da, her yaştan insan bu durumdan etkilenebilir.
Yaş: Yaşın ilerlemiş olması kemik büyüme riskini artırır. Kıkırdak yaşla birlikte parçalanır. Ayak kemiklerinde kademeli aşınma ve yıpranma, vücudun kendini onarmak için ekstra kemik oluşturmasına neden olur.
Fiziksel aktivite: Düzenli fiziksel aktivite, sağlıklı bir kiloyu korumaya ve enerji seviyesini artırmaya yardımcı olur. Ancak ayaklara ek stres de yükleyebilir. Bu durum kemik büyümesine neden olabilir.
Dar ayakkabılar giymek: Dar ayakkabılar ayak parmaklarını sıkıştırabilir. Ayaklarda ve ayak parmaklarında sürekli sürtünmeye neden olabilir.
Yaralanma: Kemik büyümeleri, morarma veya kırık gibi küçük bir yaralanmadan sonra gelişebilir.
Aşırı kilolu olmak: Aşırı kilolu olmak ya da obezite hastalığına sahip olmak, ayaklara ve diğer kemiklere ek baskı uygular. Bu durum, kıkırdağın daha hızlı parçalanmasına ve kemik büyümelerine yol açabilir.
Düz tabanlık: Ayaklarda düşük veya hiç kemer olmaması, ayakta dururken tüm ayağın yere değmesine neden olabilir. Bu durum sonucunda, eklemlere ekstra baskı uygulanarak; çekiç parmak, kabarcıklar, baş parmak çıkıntısı ve kemik büyümeleri gibi farklı sorunlar tetiklenebilir.
Ayakta Kemik Büyümesinin Nedenleri Nelerdir?
Ayakta çok fazla sürtünme oluşturan herhangi bir durum kemik büyümelerine yol açabilir.
Normalden daha yüksek veya daha alçak ayak kemerleri olması halinde kemik büyümesi geliştirme riski daha yüksek olabilir.
Kemik büyümeleri genellikle bir kemiğe uzun süre boyunca düzenli olarak basınç veya stres uygulandığında gelişir.
Zamanla kemiği koruyan kıkırdak tahrip olabilir. Buna karşılık vücut, hasarlı bölgede yeni kemik oluşturarak hasarı onarmaya çalışır.
Ayak kemik büyümeleri, dejeneratif artrit veya tendinit gibi lokal inflamasyona neden olan bir rahatsızlığın olması halinde meydana gelebilir. Bu tür rahatsızlıklar yaşlandıkça daha yaygın hale gelebilir.
Kıkırdak ve tendonlar hasar gördüğünde oluşan inflamatuar reaksiyon, kemiğin yeniden şekillenmesine ya da kemik çıkıntılarının oluşumuna yol açabilir.
Ayakta kemik büyümesi neden olur sorusuna verilebilecek cevaplar şu şekilde sıralanabilir;
- Ayak parmaklarını veya ayağın orta kısmını sıkıştıran dar ayakkabılar giymek
- Enfeksiyonlar
- Yaşlılık
- Aşırı kilolu veya obez olmak
- Aşil tendonu gerginliği
- Kronik plantar fasiit
- Charcot ayağı (sinir hasarı nedeniyle ayak kemiklerinde zayıflığa neden olan bir durum)
Ayakta Kemik Büyümesinin Tanısı Nasıl Konur?
Ayaklardaki kemik büyümelerinin çoğu ağrısızdır ve belirti göstermeyebilir. Başka rahatsızlıkları tedavi ederken tesadüfen bulunabilir.
Ayakta kemik büyümesine bağlı belirtileri fark ettiğinizde ortopedi ve travmatoloji uzmanına muayene olmanız gerekir.
Yapılan fiziksel muayene ile birlikte ilave görüntüleme taramaları da istenebilir.
Röntgen, ultrason görüntüleme, manyetik rezonans (MR) görüntüleme, bilgisayarlı tomografi (BT) taraması, myelogram gibi radyolojik taramalar ayakta kemik büyümesi tanısı konurken istenebilir.
Kemik büyümelerini tespit etmek için en sık kullanılan görüntüleme aracı röntgenlerdir.
Röntgen görüntüleri kesin sonuç vermezse veya tahmin edilenden daha fazla hasara işaret ederse ek görüntüleme işlemleri gerekebilir.
Kemik büyümesinin tanısını konarken fiziksel muayene ile radyolojik görüntülerden elde edilen bulgular değerlendirilerek kemik büyümesinin konumu, boyutu ve etkisi belirlenir.
Tanısı konan ayakta kemik büyümesinin tedavisi planlanarak tedavi aşamasına geçilir.
Ayakta Kemik Büyümesi Nasıl Önlenebilir?
Kemik büyümelerine; yaşlanma, genetik, çeşitli yaralanmalar, yetersiz beslenme ve kötü vücut duruşu neden olabilir.
Genetik ve yaşlanma gibi faktörler değiştirilemese de alınacak bazı önlemlerle kemik büyümelerinin gelişme riski azaltılabilir.
Ayakta kemik büyümesini önlemek için dikkat edilmesi gereken hususlar şu şekilde sıralanabilir;
Öncelikle, güçlü kemikler için olmazsa olmaz olan kalsiyum ve D vitamini açısından zengin, besleyici, dengeli bir beslenme düzeni oluşturulmalıdır.
Sağlıklı ve dengeli bir beslenme aynı zamanda sağlıklı bir vücut ağırlığını korumaya yardımcı olabilir. Aşırı vücut ağırlığı, kemiklerin ve eklemlerin üzerinde ekstra baskı oluşturur.
Düzenli olarak ağırlık taşıyan kuvvet egzersizleri yapılabilir. Böylece kemikler daha güçlü hale gelebilir. Ayrıca kemikleri çevreleyen kasları güçlendirerek eklemleri de koruyabilir.
Kemik büyümelerini önlemek için kemer desteği olan, ayağa iyi oturan, destekleyici ayakkabılar giymek de oldukça önemlidir.
Özellikle koşu veya dans gibi ayakların tekrar tekrar yere çarpmasına neden olan bir aktivite yapılması halinde, şok emilimi sağlayan ayakkabılar giyilebilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Ayakta Kemik Büyümesine Isı ve Buz Terapisi İyi Gelir mi?
Buz ve ısı terapisini dönüşümlü olarak uygulamak kemik büyümesi sonucu ortaya çıkan ağrıyı hafifletebilir. Isı terapisi ile ağrı ve sertlik iyileştirilebilir. Buz terapisi ile de iltihap ve şişlik hafifletebilir. Ayağa günde birkaç kez 10 ila 15 dakika boyunca soğuk kompres uygulanarak ayağa ısıtma yastığı koymak kemik büyümesinin semptomları hafifletilebilir.
Ayakta Kemik Büyümesi Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Kronik ağrı olan ayakta kemik büyüme vakalarının en kısa sürede tedavisinin yapılması gerekir. Ayakta kemik büyümesi tedavi edilmediği takdirde etkilediği bölgede kalıcı hasar ve deformiteye yol açabilir.
En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız
Prof. Dr.
Gültekin Sıtkı Çeçen
https://www.medicalpark.com.tr/_uploads/_images/_doctorProfile/EQuP2f3I.jpg
Ortopedi ve Travmatoloji
Medical Park Pendik
https://www.medicalpark.com.tr/_assets/_i/mp_logo_red.jpg
Ortopedi ve Travmatoloji
28.11.2024
28.11.2024
292
Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.