satır arası

Bağırsak tembelliği halk arasında bilinen adıyla kabızlık bağırsakların normalin altında yavaş bir şekilde çalışmasına bağlı olarak gelişen bir rahatsızlıktır. Sindirimde kas hareketlerinin yavaşlaması sonucunda dışkıların geçişinde zorlanma meydana gelebilir.

Bu sebeple de tuvalete sıklıkla çıkmada zorluk yaşanabilir. Kronik bir hale geldiğinde yaşam kalitesini önemli ölçüde olumsuz yönde etkileyen bu rahatsızlık bazı sağlık problemlerine de yol açabilir. Bu nedenle belirtilerin görülmesiyle beraber uygun bir tedavi yönteminde karar kılınması gerekebilir.

Bağırsakta oluşan bu komplikasyona bağlı olarak irritasyona bağlı rahatsızlık, zor dışkılama, azalmış dışkılama sıklığı, kuru ve sert dışkı, şişkinlik, gaz problemleri, bazen kanama görülebilir. Genellikle düşük lif alımına bağlı olarak ortaya çıkan bu durum, vücuda yeterli sıvı alımı olmadığında bağırsakları tıkayabilir.

Ayrıca hareketsiz yaşam tarzı, stres, anksiyete, bazı ilaçlar ve hastalıklar bu faktörler içerisinde yer alabilir. Çoğu zaman diyet değişiklikleri, yaşam tarzı düzenlemeleri ile tedavi edilen bu rahatsızlık için doktorunuza danışabilirsiniz.

Bağırsak Tembelliği Neden Olur?

Bağırsak tembelliği birçok farklı faktörlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Bu rahatsızlık, sindirimin işlevini kaybetmesi durumu şeklinde tanımlanabilir. Bağırsaklar gerektiği hızda çalışmadığı durumlarda sindirimin kolaylıkla gerçekleşmesine engel olabilir. Bu nedenle yaşam tarzı faktörleri ve çeşitli sağlık sorunları gözden geçirilebilir. Sindirim sistemindeki bu tıkanıklık şiddetli belirtilerle ortaya çıktığında vakit kaybetmeden uzman bir doktora görünmek gerekebilir.

Bağırsak tembelliği nedenleri şöyle sıralanabilir:

●      Yeteri kadar lif tüketmemek

●      Sıvı tüketimine dikkat etmemek

●      Ağır, yağlı gıdalar

●      Fiziksel aktivite yetersizliği

●      Psikolojik faktörler

●      Depresyon

●      İlaç ve tedavi yöntemleri

●      Bağırsak ve sindirim sisteminde oluşan hastalıklar

●      Hormonal düzensizlik

●      Yaşlanma

●      Bağırsak tıkanıklığı

●      Alkol ve sigara kullanımı

●      Birtakım genetik faktörler

Bazı zamanlar bağırsakların tıkanması sonucunda sindirimde çeşitli problemlerle karşılaşabilirsiniz. İrritabl sendromu, divertikülit, crohn gibi hastalıklar nedeniyle dışkılamada zorluk yaşanabilir. Vücudun gluten içeren gıdalara karşı aşırı tepki göstermesine bağlı ortaya çıkan çölyak hastalığı da sindirim sisteminin bozulmasında etkili olabilir. Tüm bunlara ek olarak düşük tiroid hormonu, hamilelikte gelişen komplikasyonlar ve menopoz dönemi gibi hormonal değişikliklerin bir sonucu olarak sindirim sisteminde duraksama yaşanabilir.

Bağırsak Tembelliği Belirtileri

Bağırsak tembelliği, tedavi edilmediği durumlarda çeşitli belirtilerle rahatsızlık vererek yaşam kalitesinin düşmesine neden olabilir. Bu noktada belirtilerin uzman bir doktor tarafından değerlendirilmesi ve kişiye uygun bir tedavi sürecinin başlatılması gerekebilir. Bağırsak tembelliğinin belirtileri şu şekilde sıralanabilir;

●      Düşük dışkılama sıklığı

●      Zor ve ağrılı dışkılama

●      Sert ve kurumuş dışkı

●      Şişkinlik ve gaz

●      Karın ağrısı, gerginlik

●      Psikolojik rahatsızlık

●      Bulantısı ve kusma

●      Kanama (nadir)

Sindirim sisteminde gerçekleşen bu durum çoğu zaman geçici bir rahatsızlık olarak görülebilir. Ancak, hayatınızı önemli ölçüde etkileyen belirtilerle kronik bir hale gelerek gün içerisinde çeşitli problemlere yol açabilir. Bunun önüne geçmek ya da sindirim sisteminin işlevini geri kazandırmak üzere diyet ve sağlıklı bir yaşam tarzının benimsenmesi önerilir. Belirtilerin uzun süre devam etmesi durumunda şiddetine bağlı olarak uygun bir tedavi yöntemine başvurulur.

Bağırsak Tembelliği Nasıl Geçer?

Bağırsak tembelliği yaşayanlar bu sorunun nasıl geçeceğini de araştırır. Bağırsak tembelliği yaşam tarzındaki bazı yeme alışkanlıklarının düzene girmesiyle düzeltilebilir. Sağlıklı bir diyet programıyla bağırsakların fonksiyonlarının düzgün bir şekilde çalışmasını sağlayabilirsiniz.

Özellikle lifli gıdalar tüketmek, meyve ve sebzeye ağırlık vermek gerekebilir. Tam tahıllar içerisinde yer alan yulaf, kepekli ekmek, kahverengi pirinç, bulgur gibi besinler tüketebilirsiniz. Baklagiller ise nohut, mercimek ve fasulye gibi gıdalar olabilir. Gün içerisinde yetersiz sıvı alımı, dışkının sertleşmesine ve geçişinin zorlaşması gibi problemlere yol açabilir.

Bu yüzden her gün 8 bardak, yaklaşık olarak 2 litre su tüketimi önerilebilir. Böylelikle, bağırsaklarınızın istenilen şekilde düzenli olarak normal hızında çalışmasına yardım edebilirsiniz.

Hareketsiz yaşam tarzı ise bağırsak hareketleri üzerinde olumsuz etkilere sebep olabilir. Bu durumu değiştirmek amacıyla sindirimin aktif olarak gerçekleşebilmesi için yürüyüş, yoga veya bisiklet sürme gibi hafif tempolu egzersizlere başlayabilirsiniz.

Ayrıca haftada 3 ya da 4 kez 30 dakika boyunca egzersiz yaparak bağırsaklarınızın işlevini geri kazandırabilirsiniz. Bu gibi sindirim sistemini etkileyen rahatsızlıkları önlemenin bir başka yolu da tuvalet alışkanlıklarını düzenlemektir. Dışkılama isteği geldiğinde beklemeden tuvalete gitmeniz tavsiye edilir.

Erken müdahale, sindirim sistemi hareketlerinin düzenlenmesine yardım ederek kendinizi iyi hissetmenizi sağlayabilir. Düzenli bir saat belirlemek, her gün aynı saatte tuvalete gitmeye çalışmak oldukça önemlidir. Ayrıca tuvalette otururken doğru pozisyonu almak, dizleri karna yakınlaştırmak yine aynı şekilde bağırsakların etkili çalışmasında önemli bir role sahiptir.

Tüm bunların yanı sıra probiyotik gıda ve ek takviyeler de alınabilir. Probiyotik çoğunlukla bağırsak sağlığını desteklemek üzere kullanılır. Sindirim sisteminde yer alan faydalı bakterilerin çoğalmasına destek olan probiyotikler, düzenli olarak kullanıldığı zaman sindirim sistemini iyileştirebilir.

Bağırsak Tembelliği Tedavisi

Bağırsak tembelliğinin tedavisi için çeşitli yollar bulunur.

Bağırsak tembelliği tedavisinde genellikle şu yollara başvurulabilir:

●      Yaşam tarzında birtakım değişiklikler yapılarak etkili sonuçlar elde edebilir, sindirimin kolaylıkla gerçekleşmesini sağlayabilirsiniz.

●      Genellikle tedavi sürecinde bağırsağın yavaş çalışmasının nedenine ve belirtilerin şiddetine dikkat edilir. Bu nedenle ilk aşamada diyet değişiklikleri sağlanabilir. Meyve, sebze, tam tahıllı yiyecekler ve baklagillerin tüketimi önerilir.

●      Gün içerisinde yeterli miktarda su içilmesi gerektiğine dikkat çekilir. Yeterli su tüketimi ile birlikte dışkının yumuşaması sağlanarak geçişi kolaylaştırılır.

●      Her gün düzenli fiziksel aktivite yaparak sindirimin rahatlıkla gerçekleşmesine yardımcı olabilirsiniz. Haftada 3 ya da 4 gün 30 dakika egzersiz yaparak bağırsak sağlığınızı iyileştirebilirsiniz.

●      Tuvalete vaktinde gitmek ve doğru pozisyonda oturmak tedavi sürecinde uzman bir doktor tarafından tavsiye edilebilir.

●      Sindirim sisteminde yer alan faydalı bakterileri harekete geçirmek için ise probiyotik içeren gıda ve takviyelere yönelebilirsiniz.

Doktor tavsiyesi üzerine çeşitli ilaçların kullanımına da başlayabilirsiniz. Stresten kaçınmak ve rahatlama tekniklerini uygulamak da oldukça önemli olabilir. Nadir de olsa kabızlık bazı ciddi rahatsızlıklara yol açabileceğinden cerrahi müdahale de gerektirebilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Bağırsak tembelliği için nereye başvurulur?

Bağırsak tembelliğinin şiddetli belirtilerle kendini gösterdiği durumlarda bir genel cerrahi ya da gastroenteroloji uzmanına başvurabilirsiniz. Bu noktada kabızlık şikayetiniz değerlendirilir ve yaşam tarzınız hakkında bazı değişimlere gidilebilir. Çoğu zaman kabızlığın asıl nedenini sorgulamak üzere diyet, egzersiz, ilaç kullanımı gibi konular hakkında birtakım sorular sorulabilir. Eğer kabızlık uzun süre devam ediyor ve giderek şiddetini artırıyorsa altta yatan asıl sağlık problemi hakkında bilgi edinmek maksadıyla kan ve dışkı tesleri ile görüntüleme işlemleri yapılabilir. Bunun sonucunda ise tanı konulur ve kişiye özel tedavi planı izlenebilir.

Bağırsak tembelliği psikolojik faktörlere bağlı mıdır?

Çoğu zaman bağırsak tembelliği psikolojik faktörlere dayanabilir. Sindirim sistemi, beyinle çok yakın bir şekilde ilişkili olabilir. Bu durum beyin bağırsak ekseni şeklinde tanımlanır. Bu nedenle yakın zamanda yaşanılan duygusal durumlar, stres, anksiyete, depresyon gibi psikolojik faktörler bağırsak hareketlerinin çalışma düzenini bozarak sindirimi olumsuz yönde etkileyebilir. Vücutta bulunan kortizol gibi stres hormonlarının salınımını çoğaltan stres, kasların yavaş çalışmasına neden olabilir.

Bağırsak tembelliği zamanla düzelir mi?

Yaşam tarzı ve diyet değişiklikleri ile zamanla kendi kendine bir düzelme gözlemlenebilir. Genellikle çoğu zaman kötü beslenme alışkanlıklarına bağlı sindirimde bazı rahatsızlıklar görülebilir. Yetersiz lif alımı, hareketsiz yaşam tarzı nedeniyle bağırsak tembelliği meydana gelebilir. Yeterli su tüketimi, düzenli egzersiz ve sağlıklı bir diyet programıyla bağırsaklarınızı istediğiniz düzene sokabilirsiniz, ancak uzun süre devam eden ve kronik bir şekilde kabızlık devam ettiğinde karmaşık bir sağlık probleminin habercisi olabilir.

En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız

Sosyal Medya Hesaplarımız:
Facebook | Instagram | YouTube | LinkedIn

Prof. Dr.
Can Keçe
Gastroenteroloji
Medical Park Yıldızlı
4471

Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.