Bağırsak tıkanıklığı belirtileri, çoğu zaman dalgalar halinde gelen keskin mide ağrıları şeklinde ortaya çıkabilir. Şiddetli bağırsak tıkanıklıklarında ağrı sürekli hale gelebilir.
Bağırsak Tıkanıklığı Nedir?

Çeşitli nedenler bağırsakta tıkanıklık oluşabilir. Tıkanıklık, ince ve kalın bağırsakta ortaya çıkabilir. Bağırsaklar, yiyecekleri ve yiyecek atıklarını mideden rektuma taşır. Böylece dışkı olarak vücut dışına atılır.
Bir tıkanıklık, bağırsak geçiş yolunu tıkayarak bağırsak hareketlerini yavaşlatır ya da sindirim süreçlerini durdurabilir.
Atık, gaz ve sindirim suları; tıkanıklığın arkasında sıkışıp dokuya zarar verebilir. Tıkanıklık bağırsağın gerektiği gibi çalışmasını engelleyerek tehlikeli komplikasyonlara yol açabilir.
Bağırsak tıkanıklığı meydana geldiğinde, erken müdahale oldukça önemlidir. Bu nedenle bağırsak tıkanıklığı belirtileri fark edildiğinde zaman kaybetmeden bir sağlık merkezine başvurmanız gerekir.
Bağırsak Tıkanıklığı Türleri Nelerdir?
Bağırsak tıkanıklığı belirtileri, hangi bağırsakta meydana geldiği ve etkisine göre farklı isimlerle adlandırılır. Bağırsak tıkanıklığı türleri şu şekilde sıralanabilir;
İnce bağırsağın tıkanması: Tıkanıklıkların çoğu (yaklaşık %80'i) ince bağırsakta meydana gelir. İnce bağırsak; yiyecek ve suyu kalın bağırsağa taşımanın yanı sıra yiyecekleri parçalar. Yiyeceklerde bulunan su ve besinleri emer.
Kalın bağırsağın tıkanması: İnce bağırsakta başlayan besin emilim sürecini kalın bağırsak sürdürür. Ayrıca yiyecekler ile suyun dışkı olarak vücut dışına atılması için atık maddelere dönüşmesini sağlar.
Tam bağırsak tıkanıklığı: Bağırsağın etkilenen kısmında tam tıkanıklık meydana gelmesi durumudur.
Parsiyel bağırsak tıkanıklığı: Tıkanıklıktan etkilenen bağırsak bölümünün kısmi tıkanıklığı veya daralmasıdır.
Pseudo bağırsak tıkanıklığı: Bağırsak tıkanıklığının ortaya çıkmadığı ancak belirtilerinin meydana geldiği bir rahatsızlıktır. Sadece bağırsak tıkanıklığının belirtilerinin oluştuğu yalancı tıkanıklıktır. Ortaya çıkan yalancı bağırsak tıkanıklığı belirtileri, bağırsaklardaki sinirlerin bozulmasıyla ilgili olabilir.
Bağırsak Tıkanıklığı Belirtileri Nelerdir?
Bağırsak tıkanıklığı sonucu ortaya bazı belirtiler çıkabilir. Bağırsak tıkanıklığı belirtileri şu şekilde sıralanabilir;
- Karın ağrısı, kramp ya da şişkinlik
- Mide bulantısı ve kusma
- İştahsızlık
- Halsizlik (genel bir hastalık hissi)
- İshal (genellikle kısmi tıkanıklığın belirtisidir)
- Hızlı kalp atışı, koyu renkli idrar ve diğer susuzluk belirtileri
- Şiddetli kabızlık (tam tıkanıklık durumunda gaz ve dışkılama yapılmaz)
Bebekler ve çocuklar yetişkinlerle aynı semptomları yaşarlar. Bebekler bağırsak tıkanıklığının ortaya çıkardığı ağrının nerede olduğunu söyleyemezler. Ancak bacaklarını karınlarına doğru çekip ağlayabilirler.
Çocuklarda ve bebeklerde bağırsak tıkanıklığı belirtilerinin diğer semptomları şu şekilde sıralanabilir;
- Ateş
- Dışkıda kan (rektal kanama)
- Yeşil ya da sarı-yeşil kusma
- Uyuşukluk (her zamankinden daha az aktif olma)
- Şişkin ve sertleşmiş karın yapısı
Bağırsak Tıkanıklığının Nedenleri Nelerdir?

Bağırsak tıkanıklığının pek çok nedeni olabilir. Bağırsak tıkanıklığının nedenleri şu şekilde açıklanabilir;
Çeşitli ameliyatlardan kaynaklanan karın yapışıklıkları (yara dokusu): Karında ya da pelviste ameliyat sonrası meydana gelen yara dokularıdır. Daha önce karın bölgesinden ameliyat geçirmiş olmak ince bağırsak tıkanıklığı için risk faktörü olabilir.
Fıtıklar: Bağırsak tıkanıklığı nedeniyle karında sıkışma meydana gelebilir. Karında sıkışma olduğunda fıtık oluşumları ortaya çıkabilir. Fıtık oluşumları ince bağırsakta meydana gelen tıkanıklıkların yaygın nedenlerinden biridir.
Kanserli tümörler: Kanserli tümörler bağırsaklarda oluşabilir ya da vücudun diğer bölgelerinden bağırsaklara yayılabilir (metastazlı kanser). Bu büyümeler kısmi veya tam tıkanıklıklara neden olabilir. Kolon kanseri, büyük bağırsak tıkanıklıklarının önde gelen nedenidir.
İnflamatuar bağırsak hastalığı: Bu hastalık bağırsak duvarında yara dokusu oluşturabilir. Yara dokularının birikmesi striktür olarak adlandırılan bağırsakta daralmalara yol açabilir.
Divertikülit: Divertikülit, kolonda divertikül adı verilen küçük cepler oluştuğunda ve iltihaplandığında meydana gelir.
İntususepsiyon: Çoğunlukla üç yaşından küçük olan çocuklarda ortaya çıkar. Çocuklarda oluşan bağırsak tıkanıklıklarının nedenlerinden biridir. Bu durumda, bağırsağın bir segmenti diğer segmentin içine çöker (bir teleskop gibi). Çöken segmentler bağırsağı ve kan akışını engelleyebilir.
Volvulus: Bazı bebekler, bağırsaklarının düzgün bir şekilde oluşmadığı malrotasyon adı verilen doğuştan gelen bir sorunla doğabilir. Bu durum bağırsaklarının dönmesine (volvulus) ve bunun sonucunda tıkanıklığa neden olabilir. Yetişkinlerde de bağırsak dönmesi olabilir ancak nadir olarak görülür.
Karında, pelviste ya da rektumda radyasyon tedavisi: Radyasyon enteriti, radyasyonun sağlıklı dokuda yara izi bırakması durumunda oluşan bir radyasyon tedavisi komplikasyonudur. Yara izi, bağırsakları tıkayan darlıklara neden olabilir.
Yabancı bir cismin yutulması: Vücudun parçalayamadığı ve işleyemediği bir şeyi (örneğin gıda dışı maddeleri) yemek bağırsakları tıkayabilir. Bu durumda yutulan cismin iç organlara zarar vermesini önlemek vakit kaybetmeden çıkarılması gerekir.
Bağırsak Tıkanıklığının Tedavisi Nasıldır?
Bağırsak tıkanıklığı belirtileri fark edildiğinde gerekli tanı ve tedavi işlemlerinin zaman kaybedilmeden yapılması oldukça önemlidir.
Bağırsak tıkanıklığı olan çoğu kişi hastanede acil tedaviye ihtiyaç duyabilir. Tam tıkanıklıklar genellikle acil ameliyat gerektirir.
Kısmi bağırsak tıkanıklıkları, durumunuzu stabilize etmek için tedaviler gerektirebilir. Ardından bağırsak istirahati gibi cerrahi olmayan çözümler gerekebilir. Bağırsak tıkanıklığının etkisi ile şiddetine bağlı olarak uygulanacak tedavi yöntemleri de farklılık gösterebilir.
Bağırsak tıkanıklığında uygulanacak tedavi yöntemleri şu şekilde sıralanabilir;
İntravenöz (IV) sıvılar: Dehidrasyonu tedavi etmek için intravenöz sıvılara ve elektrolitlere ihtiyacınız olabilir.
Nazogastrik tüp: Tıkanıklıktan geri gelen sıvıları ve havayı emmek için nazogastrik tüp uygulaması gerekebilir. Nazogastrik tüp, burundan girerek mideye ya da bağırsaklara ulaşan uzun, ince bir tüptür.
İlaç tedavisi: Bulantı ve kusmayı önlemek için antiemetiklere gerek duyulabilir. Ağrı kesiciler reçete edilerek bağırsak tıkanıklıklarından kaynaklanan ağrı ve sancılar kontrol altına alınabilir.
Bağırsak istirahati: Bağırsakların tıkanıklığı temizlemesi ya da normal boyutuna gelebilmesi için bağırsak istirahati gerekebilir. Bu nedenle yiyecek ve içecek tüketmekten uzak durmanız önemlidir. Ya da sadece yiyeceklerden alabileceğiniz besinleri içeren özel bir sıvı içmenize izin verilebilir.
Ameliyat: Bağırsağın tamamen tıkalı olması durumunda ameliyat gerekebilir. Tıkanıklık oluşturan tümörler ve yapışıklıklar ameliyat ile çıkarılabilir. Nadiren, hastalıklı doku parçaları da cerrahi müdahale sırasında çıkarılabilir.
Bazı durumlarda, bağırsağı açık tutmak ve ek ameliyata gerek kalmadan tıkanıklığı gidermek için bir stent (ağ tüp) yerleştirilebilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Bağırsak Tıkanıklığının Yan Etkileri Nelerdir?
Bağırsak tıkanıklığının yan etkileri acil müdahale edilmediği takdirde yaşamı tehdit edici olabilir. Perforasyon ve enfeksiyon meydana gelebilir. Tıkanıklığın arkasında biriken sıvılar, gazlar ve sindirim suları, bağırsağın yırtılmasına (perforasyon) neden olan balonlaşan bir basınç oluşturabilir. Bağırsak içerisinde bulunan içerikler dışarı sızabilir. Bu durum sizi peritonit adı verilen bir karın enfeksiyonu ve sepsis adı verilen yaşamı tehdit eden enfeksiyon riski altına sokabilir.
Bağırsak Tıkanıklığı Durumunda Dışkılama Yapılabilir mi?
Bağırsak tıkanıklığının nerede ve ne kadar ciddi olduğuna bağlı olarak dışkılama yapılabilir. Örneğin, dışkı yapmak daha zor olsa da, kısmi bağırsak tıkanıklığı olan kişilerde dışkılama olabilir. Tam bağırsak tıkanıklığıyla dışkı yapmak ve hatta gaz çıkarmak mümkün değildir. Bu nedenle ister kısmi tıkanıklık isterse tam tıkanıklık olsun bağırsak tıkanıklıklarının zaman kaybetmeden tedavisinin yapılması gerekir.
Bağırsak Tıkanıklığı Ameliyattı Sonrası Nasıl Beslenilir?
Ameliyattan sonra altı haftaya kadar düşük lifli bir diyet olan yumuşak dokulu yiyeceklerle beslenebilirsiniz. Bağırsak tıkanıklığı ameliyatı sonrasında muz tüketebilirsiniz. Diğer taze sebzelerle meyveler iyileşene kadar tüketilmemelidir. Baharatlı yiyeceklerden, yüksek lifli tahıllardan, baklagil tüketiminden kaçınmanız gerekir.
En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız
Uzm. Dr.
Gürsel Bayram
https://www.medicalpark.com.tr/_uploads/_images/_doctorProfile/nKTNiPMz.jpg
Gastroenteroloji
Medical Park Tokat
https://www.medicalpark.com.tr/_assets/_i/mp_logo_red.jpg
Gastroenteroloji
13.12.2024
13.12.2024
5938
Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.