Vertigo Nedir ve Belirtileri Nelerdir? Vertigoya Ne İyi Gelir?

Vertigo, sizin veya gördüklerinizin döndüğünü hissetmenize yol açan bir histir. Sıklıkla bulantı, kusma ve denge kaybı bu duruma eşlik edebilir. Vertigo genellikle baş dönmesi olarak adlandırılmaktadır. Ancak gerçekte her baş dönmesi vertigo değildir. Vertigoda ataklar belli belirsiz olabileceği gibi, kişinin günlük işlerini yapmasına engel olacak kadar şiddetli de olabilir.  

Vertigo Tanısı

Vertigo tanısında ilk yapılması gereken hastaya duyduğu hissin tarif ettirilmesidir. Daha sonra altta yatan nedeni bulmaya yönelik olarak merkezi sinir sistemi ve iç kulakla ilgili testler yapılır. Beyne kan akışı yetersizliğinden şüphelenilirse doppler ultrason, BT anjiyografi, manyetik rezonans anjiyografi (MR) veya kateter anjiyografi yöntemleri uygulanabilir. Tedavi tanıya bağlı olarak  planlanır. 

Vertigo Nedenleri Nelerdir?

Vertigo başlıca merkezi sinir sistemi ve iç kulak hastalıklarından dolayı kaynaklanır. Benign paroksizmal pozisyonel vertigo (BPPV) en sık görülen vertigo tipidir. Bu vertigo çeşidinde 15 saniye yada bir kaç dakika kadar süren, genellikle başın hareketini takiben oluşan şiddetli baş dönmesi görülür. Başı öne arkaya sallamak veya yatakta dönme sonucu ortaya çıkabilir. Genellikle yaşlılarda görülür. Solunum yolu hastalıkları ve baş bölgesine kan akışının azalması bu duruma yol açabilir. Bulgular rahatsız edici olsa da  BPPV iyi huylu bir rahatsızlıktır. Genellikle tedavi gerektirmez. vertigo klasik baş ağrısı ya da depresyon ile karıştırılmamalıdır.

Örneğin görünümünden memnun olmayan bir kişi çok fazla saç ekimi nasıl yapılır ya da saç ekimi için uygun muyum diye düşünebilir, görünümüyle ilgili yaşadığı problemlerin psikolojik etkilerini de yaşayabilir ama herhangi bir psikolojik etki vertigoya yol açmaz. 

Vertigo labirentit ve vestibüler nörit denilen iç kulağın iltihaplanması sonucu oluşabilir. Etken genellikle virüslerdir. En sık rastlanılan etkenler grip, kızamık, kızamıkçık, herpes, kabakulak, çocuk felci, hepatit ve EBV virüsleridir. Baş dönmesi ile birlikte duyma kaybı da olabilir. 

Vertigonun görüldüğü diğer bir hastalık ise Meniere hastalığıdır. Meniere hastalığında vertigo belirtileri dışında kulak çınlaması ve işitme kaybı görülür. Meniere hastalığı ataklar ve yatışma dönemleri şeklinde seyreder. Hastalığın nedeni tam olarak bilinmese de kafa travmaları, virüsler, kalıtım ve alerji nedenler arasında gösterilmektedir. 

• Akustik nörinom, iç kulağın sinir dokusunun bir çeşit tümörüdür. Vertigo ile birlikte kulak çınlaması ve işitme kaybı ortaya çıkar. 
• Vertigo beyin damarlarının tıkanması veya beyin kanaması sonucu da ortaya çıkabilir. Vertigonun görüldüğü diğer bir hastalık ise multipl sklerozdur (MS). 
• Kafa travması ve boyun yaralanmalarından sonra vertigo ortaya çıkabilir. Diyabet, düşük kan şekeri, anksiyete ve panik bozukluğu vertigonun diğer nedenleridir.

Vertigo Belirtileri Nelerdir?

Vertigoda kişi kendisinin veya etrafındakilerin döndüğüne dair bir hisse kapılır. Vertigoya bulantı, kusma, anormal göz hareketleri ve terleme eşlik edebilir. İşitme kaybı ve kulak çınlaması görülebilir. Görme bozukluğu, yürümede zorlanma ve bilinç değişiklikleri tabloya eşlik edebilir. Vertigoya eşlik eden problemler vertigoya neden olan esas hastalığa göre değişiklikler gösterir. 

Vertigo Neden Olur?

Vertigo, denge bozukluğuna ve baş dönmesine neden olan bir dizi farklı sağlık sorununun bir sonucu olarak ortaya çıkabilir. En yaygın nedenlerden biri iç kulakla ilgili sorunlardır. Bunlar arasında benign pozisyonel paroksismal vertigo (BPPV), Meniere hastalığı, iç kulak iltihapları ve iç kulakta yerleşik kristallerin hareketi gibi durumlar bulunur. Ayrıca, migren, vestibüler nörinit, labirentit gibi nörolojik sorunlar, beyindeki kan damarlarındaki sorunlar veya bazı ilaçların yan etkileri de vertigo nedeni olabilir.

Vertigoya Ne İyi Gelir?

Vertigo tedavisi altta yatan nedenin tespit edilmesine dayanır. Tedavi seçenekleri, vertigonun nedenine bağlı olarak değişir. BPPV gibi iç kulakla ilgili sorunlar bazen özel manevralarla tedavi edilebilir. Meniere hastalığı için tedavi, diyet değişiklikleri, ilaçlar ve bazen cerrahi içerebilir. Migren kaynaklı vertigo tedavisinde migren ilaçları kullanılabilir. Nörolojik vertigo durumlarında, altta yatan nedenin tedavi edilmesi gerekebilir.

Vertigo Nasıl Geçer?

Tedavi, hastanın durumuna bağlı olarak farklılık gösterir. Özellikle iç kulak kaynaklı vertigo için Epley manevrası veya Brandt-Daroff egzersizleri gibi pozisyonel manevralar, semptomları hafifletebilir. İlaçlar, özellikle Meniere hastalığı gibi iç kulak sorunlarına bağlı vertigoyu kontrol altına alabilir. Tedavi edilebilir nedenlere dayalı vertigo, uygun şekilde tedavi edildiğinde geçebilir. Ancak nedenler farklı olduğu için her bireyde vertigonun süresi farklılık gösterebilir.

Nörolojik Vertigo Belirtileri Nelerdir?

Nörolojik vertigo, beyin veya sinir sistemi kaynaklı olduğunda ortaya çıkar. Bu tür vertigonun belirtileri tipik olarak baş dönmesi, denge kaybı, bulantı ve kusma içerebilir. Ayrıca, kulak çınlaması, işitme kaybı veya kulak basıncı gibi iç kulak semptomları nadiren de olsa nörolojik vertigo ile ilişkilendirilebilir. Nörolojik vertigo teşhisi konulduğunda, nedenin belirlenmesi ve uygun tedavi seçeneklerinin uygulanması önemlidir.

Vertigo Kaç Gün Sürer?

Vertigonun süresi, altta yatan neden ve tedaviye bağlı olarak değişebilir. BPPV gibi bazı pozisyonel vertigo türleri genellikle kısa süreli olup, birkaç saniyeden birkaç dakikaya kadar sürebilir. Diğer iç kulak sorunları veya nörolojik vertigo durumları ise daha uzun sürebilir. Tedavi edilebilir nedenlere dayalı vertigo vakalarında semptomlar uygun tedaviyle kontrol altına alındığında, vertigo süresi azalabilir ve sona erebilir. Ancak bazı kronik vertigo vakaları, daha uzun süre devam edebilir ve tedaviye ihtiyaç duyar. Vertigo süresi her bireyde farklılık gösterir, bu nedenle bir sağlık profesyoneli ile durumunuzu değerlendirmek önemlidir.

Vertigo için Ne Zaman Doktora Gidilir?

Vertigo ile birlikte aşağıdaki belirtiler varsa hemen doktora başvurmalısınız:

• Çift görme
• Konuşma güçlüğü
• Baş ağrısı
• Kol ve bacaklarda güçsüzlük
• Denge kaybı
• Bilinç kaybı

Vertigo Tedavisi Nasıl Yapılır?

Vertigo tedavisi altta yatan hastalığa göre yapılır. Orta kulak enfeksiyonu varsa antibiyotikler kullanılır. Kulakta iyileşmeyen enfeksiyon varsa cerrahi tedavi gerekebilir. Menier hastalığında hastalara tuzsuz diyet ve idrar söktürücü ilaçlar verilir. Benign paroksizmal pozisyonel vertigoda (BPPV) hastalık bir kaç hafta veya ayda kendiliğinden sonlanır. Bu durumdaki hastaya hekimler bazı pozisyonel manevralar yapabilirler. Düzelmeyen hastalara yönelik nadiren düzelmeyen hastalara iç kulağa yönelik cerrahi düşünülebilir. BPPV li hastalar ani baş hareketlerinden kaçınmalı, bol istirahat etmeli, bol sıvı tüketmelidirler. Yüksekte çalışmaktan ve tehlikeli cihaz kullanmaktan kaçınmalıdırlar. Vertigo tedavisinde fizik tedavi de kullanılmaktadır. Vertigo tedavisi esnasında kafein, tütün ve alkolden uzak durmak gereklidir. 

Vertigo Hakkında Sık Sorulan Sorular

Vertigo Krizinde Ne Yapmalı?

İlk olarak, sakinliğinizi korumak önemlidir. Yavaşça oturun veya yatın, böylece düşme riskini azaltırsınız. Gözlerinizi sabit bir noktaya odaklamaya çalışarak başınızı hareket ettirmemeye çalışın. Derin ve sakin nefesler alarak rahatlayın. Eğer kriz şiddetliyse veya uzun sürüyorsa, bir sağlık profesyoneli ile iletişim kurun. Vertigo krizi sırasında evde yapılabilecek bazı pozisyonel manevralar da vardır, ancak bunları kullanmadan önce bir doktora danışmanız önemlidir.

Vertigo Egzersizleri Nelerdir?

Epley manevrası, Semont manevrası ve Brandt-Daroff egzersizleri gibi pozisyonel manevralar, pozisyonel vertigo (BPPV) tedavisinde kullanılan egzersizlerdir. Bu egzersizler, iç kulaktaki dengesiz kristallerin düzeltilmesine yardımcı olabilir. Ancak bu egzersizleri yapmadan önce bir doktora danışmanız önemlidir.

Strese Bağlı Vertigo Belirtileri Nelerdir?

Strese bağlı vertigo belirtileri, baş dönmesi, denge kaybı, bulantı, kusma, terleme ve hızlı kalp atışı içerebilir. Ayrıca stres, vertigo krizlerinin sıklığını ve şiddetini artırabilir. Stres yönetimi, bu tür vertigo semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir.

Vertigo Baş Ağrısı Yapar mı?

Vertigo kendisi baş ağrısına neden olmaz, ancak bazı kişiler baş dönmesi yaşadıklarında baş ağrısı da eşlik edebilir. Özellikle migren atağı yaşayan kişilerde baş dönmesi ve baş ağrısı bir arada görülebilir. Bu nedenle, baş dönmesi ve baş ağrısı eş zamanlı olarak yaşanıyorsa, bu durumu bir sağlık profesyoneliyle paylaşmak önemlidir.

Vertigo Tetikleyen Yiyecekler Nelerdir?

Besinlerin vertigo tetiklediği çok yaygın bir durum değildir. Ancak bazı kişilerde özellikle tuz alımının fazla olduğu durumlarda iç kulak sorunlarına bağlı vertigo semptomları artabilir. Tuz alımını kontrol etmek ve dengeli bir diyet sürdürmek, iç kulak sağlığını korumak için önemlidir.

Psikolojik Vertigo Belirtileri Nelerdir?

Psikolojik vertigo, özellikle anksiyete veya panik bozukluğu gibi psikolojik rahatsızlıklarla ilişkilendirilebilir. Bu tür vertigo belirtileri arasında baş dönmesi, denge kaybı, terleme, kalp çarpıntısı ve hızlı solunum yer alabilir. Psikoterapi, ilaç tedavisi ve stres yönetimi, bu tür vertigo semptomlarının yönetilmesine yardımcı olabilir.

Vertigo Hastasının Yapmaması Gerekenler Nelerdir?

Vertigo hastalarının dengeli ve güvende kalmak için dikkat etmeleri gereken birkaç şey vardır. Özellikle vertigo krizi sırasında tehlikeli aktivitelerden kaçınmalıdırlar. Araç kullanmak, merdiven çıkmak, hızlı dönmek gibi faaliyetler vertigo krizi sırasında tehlikeli olabilir. Ayrıca, doktorun önermediği ilaçları kullanmaktan kaçınmalı ve herhangi bir belirgin kötüleşme veya süregelen semptomlar için bir sağlık profesyoneli ile iletişim kurmalıdırlar.

En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız

Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.