👶🏼 Bebeklerde İshal Neden Olur? Bebeklerde İshal Nasıl Geçer?

İshal; normale kıyasla daha sulu kaka ve dışkı sayısında ani artış meydana gelmesi olarak değerlendirilir.

İshal bebeklerde hijyen eksikliğine bağlı yaygın olarak görülen bir hastalıktır. Özellikle bakteri, virüs ve parazitlere bağlı gastroenteritler sonucunda bebek ve küçük çocuklarda sıklıkla ishal meydana gelmektedir.

Bununla beraber tamamlayıcı beslenmeye geçilmesi ile beraber bebeğin beslenmesine yeni besinler eklenmesi başlarda ishale neden olabilir.

Ayrıca bebeğin bağırsak hastalıklarının veya intoleranslarının ilk belirtisi ishaldir. İshal tedavisinde nedene yönelik tedavi yöntemleri uygulanır.

Tedavinin genel amacı; çocuğun kaybettiği su ve elektrolitleri yerine koymak yani dehidrasyonu önlemek veya iyileştirmektir.

Bebeklerde İshal Nedir?

Bebeklerde ishal, bağırsak hareketlerinin daha gevşek olması sonucunda sulu ve gevşek dışkılama yapmasıdır.

Bu durum üç ve daha fazla tekrar etmesi sonucunda ishal olarak değerlendirilir. İshalin şiddeti; hafif, orta ve şiddetli olmak üzere üçe ayrılır:

• Hafif ishal: Günde 3 ilâ 5 sulu dışkı yapmasıdır.
• Orta şiddette ishal: Günde 6 ilâ 9 sulu dışkı yapmasıdır.
• Şiddetli ishal: Günde 10 ve daha fazla sulu dışkı yapmasıdır.

Bebeklerde İshal Neden Olur?

Bebeklerde ishal emzirme, beslenme ve hastalık gibi birden fazla nedene bağlı olarak meydana gelebilir. Bebeklerde ishale neden olan durumlar şunlardır:

• Gastroenterit: İshalin bağırsaklardaki enfeksiyondan kaynaklamasına gastroenterit olarak adlandırılır. Gastroenterit; rotavirüs gibi virüslerden, bakterilerden ve giardia gibi parazitlerden kaynaklanan ishallere denir.
• Beslenme değişiklikleri: Bebeğin beslenmesindeki değişiklikler bağırsak hareketlerini etkileyebilir. Özellikle süt ürünleri, yumurta, gluten ve yer fıstığı gibi besinlerin diyete eklenmesi alerjik reaksiyonları ve intoleransları tetiklemesi sonucunda ishal meydana gelebilir.
• İlaçlar: Bebeğin antibiyotik gibi ilaçlar alması gerekiyorsa bu ilaçlar dışkının sulu olmasına neden olabilir.
• Diş Çıkarma: Diş çıkarma sırasında çocuğun her şeyi ağzına götürmesi çocuğu mikroplara karşı savunmasız hale getirmektedir. Bunun sonucu olarak mikroplar vücuda girerek hastalığa ve ishale neden olabilir.
• Tıbbi durumlar: İnflamatuar bağırsak hastalığı, çölyak ve irritable bağırsak sendromu ishale neden olur.
• İnek sütü alerjisi: Bebeğin inek sütü bazlı formüla tüketmesi sonucunda mukuslu ve gevşek dışkılara neden olabilir. Ayrıca bebeklerde yeşil ishal meydana gelebilir.
• Laktoz intoleransı: Laktoz süt yapısında bulunan bir karbonhidrattır. Çocuklarda 4 ilâ 5 yaş arasında meydana gelen genetik bir sindirim problemidir. Genellikle ilk belirtileri; şişkinlik, ishal ve çok fazla gaza neden olur.

Bebeklerde İshal Belirtileri Nelerdir?

Bebeklerde ishal belirtilerinin en önemlisi sulu, gevşek dışkı ve dehidrasyon meydana gelmesidir. İshalde su ve mineral kaybı olmasına bağlı dehidrasyon meydana gelir. Bu nedenle dehidrasyon belirtileri ishal belirtisi olarak kabul edilir. Bu belirtiler şunlardır:

• Bir günde altıdan az işemek (Islak bez sayısı ile değerlendirilebilir.)
• Ağız ve dudakların kuru olması
• Bebek ağlarken gözyaşı gelmemesi
• Bebeğin sinirli olması
• Bebeğin kafasının üst kısmındaki yumuşak noktanın (bıngıldak) çökmesi
• Elastikiyetini kaybetmiş cilt
• Kusma

Bebeklerde İshal Tanısı Nasıl Konur?

Bebeklerde ishal teşhisinde doktor kakanın kıvamını, rengini, sulu kaka sayısını ve sıklığını soruşturur.

Bunların yanı sıra semptomları ve bebeğin en son tükettiği besinleri de tespit eder. İshal tespit edildikten sonra bebekte dehidrasyon olup olmadığını saptar. Ayrıca ishale neyin sebep olduğunu bulmak amacıyla dışkı, idrar ve kan testlerine başvurur.

Bebeklerde İshal Nasıl Geçer?

İshal nedenine göre tedavi yönetemi değişmektedir. Enfeksiyon kaynaklı ishalleri doktor ilaç ile tedavi edilebilir.

Viral gastroenteritler çoğu zaman kendiliğinden iyileşebilir. İshal tedavilerin genel amacı bebeği dehidrasyondan korumak amaçlanır. Bebeklerde ishal tedavisi şunları içerir:

• Bebekler emzirmeye ve mama verilemeye devam edilerek beslenmeleri sürdürülmelidir.
• Biberon ile beslenme varsa bebeğin kaybettiği suyu geri koyması için mamasına veya anne sütüne su eklenebilir.
• Kirli ve ıslak bezler bebeğin cildini tahriş ederek pişiğe neden olabilir. Bu nedenle bebek bezi sık sık değiştirilmelidir.
• Doktora danışılmadan reçeteli ilaç ve oral rehidrasyon sıvısı verilmemelidir.
• Bebeklerin bezi değiştikten sonra eller iyi yıkanmalıdır. Bu sayede bulaşıcı mikropların neden olduğu ishallerin size ve aile üyelerine geçmesi önlenir. Bununla beraber bebeğin ishaline neden olan bulaşanın tekrar ishal yapma olasılığı azalır.

Bebeklerde İshal Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

İshal Önlenebilir mi?

Bebeklerde ishalin en yaygın nedeni gastroenterittir. Gastroenteritler özellikle çocuklar arasında yayılma olasılığı yüksek bir enfeksiyon hastalığıdır. Bu nedenle gastroenterit yayılma olasılığını azaltarak ishalin yayılması önlenebilir:

• Bebek bezi değiştirdikten sonra ve tuvaletten sonra eller düzenli yıkanmalıdır.
• Yemek hazırlamadan önce ve yemeğe başlamadan önce eller yıkanmalıdır.
• Bebeğin dışkısını ve kusma ile oluşan kirleri temizlerken eldiven takılmalı ve çöpe atarken poşete konulup atılmalıdır.
• Bebeklere rotavirüs aşısı yaptırmak
• Çocuğun bağırsak sağlığı düzelene kadar okul veya kreşten uzak tutulmalıdır.
• Yemek hazırlama ve pişirme yöntemlerinde çapraz bulaşma olması engellenmelidir.

Bebek Kakasının Şekli ve Rengi Neyi İfade Eder?

Bebek kakası bebeğin beslenmesi hakkında uzmanlara çok bilgi sağlar. Özellikle ishal veya kabız gibi sindirim sistemi hastalıklarında hastalığın ciddiyeti ve nedeni hakkında bilgi sağlar. Bebek kakası şekil ve renklerine göre anlamları:

• Bebek kakasında mukus: Dışkıda parlak sümüksü ve yeşil renkli çizgiler görmek mukusun işaretidir. Bu durum ise enfeksiyon belirtisidir.
• Sulu bebek kakası: Bir bebek ishal olduğunda kakası sulu ve yeşil, sarı veya kahverengi olabilir. Bu tip dışkılama bir alerji ve enfeksiyon belirtisidir. Tedavi edilmemesi halinde ciddi dehidrasyona neden olur.
• Beyaz bebek kakası: Kireçli beyaz bebek kakası safra eksikliğine bağlı bebeğin besinleri yeteri kadar sindirememesinin belirtisidir.
• Sert, çakıl taşı gibi bebek kakası: Bebeğin kakası sert ve çakıl taşına benziyorsa kabızlığın bir belirtisidir. Bu anne sütündeki bir bileşene veya tamamlayıcı beslenmede katı besinler verilmesi sonucunda görülebilir.
• Bebek kakasında kırmızı kan: Bebeğin tamamlayıcı besinlerle aldığı domates gibi kırmızı renkli besinler kakanın kırmızı gözükmesine neden olabilir. Fakat süt proteinine alerjide dışkıda kırmızı kan görülebilir. Bununla beraber ishalde bebeğin kakasında kırmızı kan görülüyor ise bu durum bakteriyel bir enfeksiyonun belirtisidir.

Emzirme ile Beslenen Bebeklerde İshal Nasıl Anlaşılır?

Emzirilen bir bebeğin dışkısı; sarı renkte, içinde küçük tortu, yumuşak ve akıcı olma özelliklerine sahiptir. Bu nedenle çocuk ishal olduğunda anlaşılması zordur. Çünkü anne sütü bağırsakları gevşek yapar. Bu noktada dışkının kokusunun kötü olması ve aniden dışkılama sayısında artış ishal belirtisi olarak değerlendirilir.

Mama ile Beslenen Bebeklerde İshal Nasıl Anlaşılır?

Mama ile beslenen bebeklerin dışkısı sarı ve fıstık ezmesi gibi kalındır. Bu nedenle mama ile beslenen bebeklerin ishal olduğunu anlamak daha kolaydır. Dışkının; sulu, gevşek ve kötü kokması ishalin belirtisidir.

İshal ile Beraber Kusma Varsa Ne Yapılmalıdır?

İshalle birlikte bebekte kusma da meydana geliyorsa ciddi bir dehidrasyon riskini meydana getirir. Bu nedenle uzman bir hekime başvurularak ilk olarak dehidratasyon tedavisi alınması sağlanmalıdır. Devamında ise ishal ve kusma düzeltmeye yönelik tedavi uygulanmalıdır.

Bebek ve Küçük Çocukların İshalde Elektrolit Solüsyonlarına İhtiyacı Var Mı?

Elektrolit solüsyonları; ishalde kaybedilen suyu ve tuzu yerine koymak için hazırlanmış özel sıvılardır. Bu sıvılar doktor kontrolünde bebeğe verilebilir. Hafif ishal geçiren çocuklarda elektrolit solüsyonlarına gerek yoktur. Orta şiddetli ishallerde doktorun reçete etmesi halinde verilmesi iyileştirebilir.

Bebeklerde Yeşil İshal Neden Olur?

Bebeklerde yeşil ishal meydana gelmesi gıda intoleranslarına, alerjilerine ve bir virüsten kaynaklanan enfeksiyonlar sonucu meydana gelir. Ayrıca bebeğin normal dışkısı da yenilen yeşil besinlerden kaynaklı yeşil renkte olabilir. Bu durumda endişelenmeye gerek yoktur.

En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız

Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.