🧠 Beyin Damar Tıkanıklığı Belirtileri Nelerdir?

Beyin damar tıkanıklığı belirtileri, beyindeki kan damarlarının tıkanması sonucu gözlemlenen bir durumdur. Meydana gelebilecek herhangi bir tıkanıklık, beyne yeterli miktarda oksijen ve besin maddesi taşınmasına engel teşkil eder ve beyin hücrelerinin zarar görmesine neden olur.

Kalp tarafından pompalanan temiz kan, en geniş ana damar aort vasıtasıyla vücudun her yerine ulaştırılır. Aorttan pompalanan kan karotis ve vertebral damarlar ile beyne taşınır. Kişinin vücut ağırlığın %2’si kadar bir ağırlıkta bulunan bu organ, kalp tarafından pompalanan kanın yaklaşık olarak %20’sine ihtiyaç duyar.

Beyni besleyen damarlarda ani bir tıkanıklık meydana gelirse organda işlev bozulması meydana gelir. Beyin işlevlerinin bozulması etkilenen bölgeye göre değişir. Özellikle iç karotis damarının %50'sinin tıkanması ile beyin hücrelerinin ölümü başlar ve dakikalar içinde ciddi beyin hasarları gerçekleşir.

Beyin Damar Tıkanıklığı Belirtileri Nedir?

Kafatası içinde yer alan ve vücudun tüm fonksiyonlarını kontrol eden organ, üretilen enerjinin % 20-25'ini kullanır. Bu saniyede 20 joule enerji kullanılması anlamına gelir. Bu tüketimi ile vücudumuzda en fazla enerji tüketen organdır.

Bu tüketimin büyük kısmı sinir hücrelerinin elektriksel ve kimyasal sinyaller üzerinden aktif bir şekilde iletiminde tüketilir. Frontal, Parietal, Temporal, Oksipital adı verilen 4 lobdan oluşur. Beyin damar tıkanıklığı bu bölgelerden herhangi bir kısmının sağlıklı beslenememesi sonrasında gözlenir.

Beyin damar tıkanıklığı belirtileri arasında:

• Şiddetli baş ağrısı
• Baş dönmesi ve denge kaybı
• Görme bozukluğu veya da çift görme problemi
• Konuşma bozukluğu veya anlama güçlüğü
• Yüzde veya vücudun herhangi bir yerinde karıncalanma veya güçsüzlük hissetme
• Hafıza kaybı veya konsantrasyon zorluğu yaşama
• Koordinasyon bozukluğu ya da yürüme zorluğu,
• Vücudun sol kısmını yok sayma (örneğin saç tarayan kişinin sol tarafına dokunamaması) 
• Yeme içme ve yutmada güçlük,
• Herhangi bir ilgili organda felç (inme) durumu gözlenmesi 

Meydana gelen bu semptomlar aniden meydana gelmiş ise kişide beyin damar tıkanıklığı belirtileri gözleniyor demektir.

Beyin Damar Tıkanıklığı Belirtileri Sebepleri Nelerdir?

Bu sorunun yaşanmasında genetik faktörler ve bazı farklı sebepler etkili olur. Bunlardan en sık ve yaygın olan sebeplerin başında damar içi plaklar gelir. Tıpta ateroskleroz adı verilen damarın en iç tabakasında yağ, kolesterol ve diğer metabolik atıkların birleşmesi ile karakterize edilen yapısal bozukluk olan plaklar nedeniyle yaşanır. Bu plak, damarların daralması veya tamamen tıkanmasına sebep olabilir ve bu durum kan akışını durdurur.

Tansiyon yüksekliği de beyin damar tıkanıklığı sebepleri arasında ilk sıralarda bulunur. Kan basıncının kişiden kişiye farklılıklar göstermesi mümkündür. Bu bilgiye ek olarak, sağlıklı bir kişide sistolik kan basıncının 120-130 mmHg olması, diyastolik kan basıncının ise 70-90 mmhg arasında olması beklenir. Kişinin kan basıncı 140/90 mmHg değeri üstü ise ateroskleroz oluşma riski meydana gelir. Bu yüksek basınç hasara ve tıkanıklığa neden olabilir.

Kişi insülin yapımı veya da kullanımında bir sorun yaşıyorsa kandaki şeker seviyesi çok artabilir. Bu istenmeyen durumda beyinde hasar oluşumu sebebidir.

Beslenme alışkanlığındaki bozukluklar da hastalık sebeplerindendir. Aşırı tuzlu, şekerli yiyecekler tüketmek, trans yağlar içeren yiyecekler yemek, çok fazla et tüketmek risk faktörü oluşturur.

Sigara ve alkol tüketimi damar yapısını bozar ve oluşum riskini artırır. Sağlıklı bir yaşam için uzak durulması gerekenler arasında ilk sıralarda bulunur.

Kalpte meydana gelen yapısal bozuklukta sebepler arasındadır. Oluşan bu damar hastalığı, kalpten çıkan ana damarın (aorta) ve arterlerin iltihaplanma nedeniyle zamanla daralması veya balonlaşma olarak bilinen anevrizmaya neden olur. Beyne giden şah damarlarının kanla dolmasını engelleyen bu aort tıkanıklığı, beyin işlevlerinin bozulmasına neden olur. 

Halk arasında şah damarı yırtılması olarak bilinen aort anevrizması neticesinde, arterin iç duvarı yırtılır. Meydana gelen bu durum kan akışına engel olur. Ayrıca, yırtılma nedeniyle damar içi pıhtılaşma oluşumu meydana gelir, bu durum da tıkanıklık gelişmesine neden olur. 

Beyin Damar Tıkanıklığı Belirtileri Çeşitleri Nelerdir? 

Kafatası içerisinde ve 4 lobdan oluşan bu organın her kısmı ayrı görevler üstlenir. Sorun yaşayan kısımdaki farklılık tıkanıklık çeşitleri üzerinde etkili olur.

• Alın kısmında frontal lob bulunur. Kişideki duygu durumu kontrolü, kişilik oluşumu, planlama, dikkat becerisi, organizasyon yapabilme, problem çözme gibi yetilerin yönetildiği kısımdır. Bu alanda meydana gelecek bir beyin damar tıkanıklığı belirtileri, bu yetiler üzerinde aksaklıklar oluşturacaktır. 
• Parietal lob, frontal lobun arkasında ve başın tam orta kısmında bulunur. Oksipital ve temporal lobların yukarıda yer alır. Duyma, koku alma, tat alma, acı duyma, dokunma hissi algılama, yüz tanıma, farklı mekanlar gibi karmaşık uyaranların yönetilme merkezidir. Mevcut bilgiler arasında köprü kurulması bilgilerin işlenmesi bu kısımda sağlanır. Bu alanda meydana gelen bir tıkanıklık bu fonksiyonların sekteye uğraması demektir.
• Beynin yan taraflarında temporal lob bulunur. Bu alana telensefalon bölgesi denir. Sağ temporal lob, görsel hafıza, sol temporal lob ise, kelime ve isim hafızasında etkilidir. Sol beyin damar tıkanıklığı belirtileri kişide, konuşma bozukluğu, lisan bozukluğu, nesne, kişi, yüz tanıyamama gibi semptomlarla kendini gösterir. 
• Oksipital lob, beyinin en arka kısmında ensenin hemen üstünde bulunur. Beynin hem sağ hem de sol yarımküresinde vardır. Görme merkezi ve şekillendirme becerisi bu kısımda gerçekleşir. Meydana gelecek bir tıkanma görme kaybı sol beyin damar tıkanıklığı belirtileri olarak kendini gösterir.

Beyin Damar Tıkanıklığı Belirtileri Tanısı Nasıl Konulur? 

Beyinde damar tıkanıklığı oluşması pek çok sebebe bağlı olarak gelişebilir. Beyin damar tıkanıklığı, özellikle de iç karotis arter tıkanıklığı, inme ile sonuçlanana kadar belirtisiz olabilir. Hastalar, damar içi tıkanmalarının zaman içinde yavaş yavaş gelişmesi nedeniyle belirti göstermeyebilir. Tıkanma bazen çok hızlı ve ani bir şekilde ortaya çıkabilir ve hastada ciddi belirtiler oluşturabilir. Hastaların beyinde damar tıkanıklığı nedeniyle ölüm riski artmaktadır. 

Teşhis için ilk olarak fiziki muayene yapılır. Doktor hastanın kalbini stetoskop ile dinler. Bu dinlemede değişen kan akış sesini duyabilir. Uğultu tada üfürüm şeklinde ses alınması beyin damar tıkanıklığı belirtileri için yeterli olur.

Kandaki insülin seviyesi ve pıhtılaşma oranının belirlenmesi için kan sayımı testleri istenir. Bu test sonuçlarının değerlendirilmesi ile risk faktörlerini saptandı ise tedavi planlaması yapılır.

Tanı için diğer bir yöntem de ultrason görüntüleme yapmaktır. Bu teşhis şekli hamileler ve hassas hastalar için de güvenle kullanabilir. Burada ses dalgaları kullanılarak karotis arterlerinin iç yapısındaki tıkanıklık ve kan akım düzensizlik tespit edilir. 

MRA; manyetik rezonans anjiyosu, bu yöntemde damar yoluna verilen kontrast madde ilerleyişi MRA aleti ile görüntülenir. 

Bilgisayarlı tomografi de teşhis için kullanılır. BT anjiyografi kişiye kolunda açılan damar yolunda verilen kontrast madde ile 3 boyutlu olacak şekilde tıkanıklık görüntülenir. 

Beyin Damar Tıkanıklığı Belirtileri Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Beyin damar tıkanıklığı tedavisi amacı tıkanıklığı gidererek normal işleve dönüş sağlamaktır. Bunun için ilk olarak medikal tedaviye başvurulur. İlaç tedavisinden sonuç alınamadığı durumlarda farklı cerrahi yöntemleri ile şifaya kavuşmak amaçlanır. Çok fazla tıkanıklık olan geniş damarlarda yapılan işlem, plak oluşumu izalesi ile sağlıklı yapısına kavuşturulur. 

Beyin Damar Tıkanıklığı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Beyin Damarı Tıkanıklığı Belirtileri Dikkate alınmazsa Neler Olur?

Herhangi bir belirti gözlenmesi halinde acilen doktora başvurulmalıdır. Tedavi edilmediği durumda, beynine kan alımı durması sonucunda, beynin herhangi bir bölgesinde hücreler zarar görebilir. Hücrelerin ne sürede kandan yoksun olduğu ve hangi bölümünün etkilendiğine göre kimi zaman kalıcı kimi zaman geçici felç ve işlev kayıpları yaşanabilir. Zamanında müdahale edilmemesi durumlarında ölüm riski oldukça fazladır.

Beyin Damarı Tıkanıklığı Belirtileri Sonucu Hangi Doktora Gidilir?

Şüphe uyandıran bir belirti gözlerseniz hastanelerin nöroloji bölümlerine gidebilirsiniz. İlaç tedavisi yeterli gelmez, ameliyat yapılması gerekli görülürse işlem beyin cerrahi uzmanı bir doktor tarafından yapılır.

Baş Ağrısı Beyin Damarı Tıkanıklığı Belirtisi midir?

Ani gelişen şiddetli baş ağrısı önemli bir tıkanma belirtisidir. Özellikle baş dönmesi ve kusma varsa, tıkanma sebebi ile beyin kanaması geçiriyor olabilirsiniz. Bu belirtiler migren belirtileri ile karışabilir. Bu nedenle, baş ağrısı asıl nedeni tespit edilmelidir. 

En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız

Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.