satır arası

Böbrek ağrısı

Böbrekleriniz, karnınızın arkasında, göğüs kafenizin hemen altında, omurganızın her iki tarafında, sırta yakın bir şekilde bulunur. Böbrek ağrısının travma ya da hastalık gibi nedenleri olabileceği gibi bazen sırtta hissedilen başka ağrılar da böbrek ağrıları ile karıştırılabilir.  

Böbreklerin görevi nedir? 

Böbrekler, yaklaşık 11 cm x 7 cm x 3 cm boyutlarında olan, üst karın bölgesindeki sırt kaslarına karşı yerleştirilmiş fasulye şeklindeki organlardır. Vücudun hem sol hem de sağ tarafında birbirlerine simetrik bir şekilde yerleşmiştir. Fakat sağ böbrek, karaciğer nedeniyle sol böbrekten biraz daha aşağıda bulunur. 

Böbreklerin başlıca işlevleri atık ürünleri ve fazla sıvıyı vücuttan uzaklaştırmak, bunun yanında vücut dengesinin korunması için çok önemli görevleri olan (kan basıncını, kırmızı kan hücresi üretimini, asit düzenlemesini düzenleyen ve kalsiyum, sodyum, potasyum ve diğer elektrolit metabolizmasını etkileyen) hormonlar üretmektir.

Böbrek ağrısının belirtileri nelerdir?

Böbrek ağrısı ve sırt ağrısını ayırt etmek zor olabilir. Genellikle ağır kaldırma ya da bir travma sonrasında oluşan sırttaki kas ağrıları, daha aşağıda hissedilme eğilimindedir. Böbrek ağrıları ise, kaburgaların hemen altında, sırt ağrılarından daha yüksekte ve derin hissedilir. Ağrı keskindir ve nedenine bağlı olarak kasıklara veya karın bölgesine doğru yayılabilir.

Böbrek ağrısı aşağıdaki semptomların bazıları ile birlikte gözlenebilir:

Böbrek fonksiyonlarının giderek daha fazla tehlikeye girmesi durumunda ortaya çıkabilecek diğer semptom ve bulgular:

  • ağızda metalik tat,
  • ağız kokusu,
  • şişme ve nefes darlığı gibi belirtilerdir.

Altta yatan nedene bağlı olarak, sol veya sağ tarafta böbrek ağrısı oluşabilir. Ağrı bazen sırtın iki tarafında da oluşabilir. Travmatik böbrek hasarı (böbrek laserasyonu) yukarıdaki semptomlara neden olabilir, ancak hafif hasar başlangıçta semptom göstermeyebilir. Şiddetli böbrek laserasyonları anormal kan basıncı, nabız ve şoka neden olabilir.

Böbrek ağrısı akut, nispeten sabit ve keskin olabilir. Bu "renal kolik" olarak adlandırılır. Bu tür bir ağrı genellikle bir böbrek taşı veya başka bir problem, böbreği boşaltan tüpü (üreter) tıkadığında görülür.

Böbrek ağrısı neden olur?

Böbrek ağrısına yol açan böbrek hastalığının sebeplerinden birçoğu, böbrek fonksiyonunu akut veya kronik olarak etkileyebilecek, altta yatan ve sonradan edinilmiş hastalıklardan kaynaklanır. Bazen doğumsal kusurlarla oluşan rahatsızlıklardan da böbrek ağrıları oluşabilir. Örneğin bazı insanlar, böbrekleri etkileyen genetik olarak taşınan bir anormallik ile doğmuş olabilir.

Böbrek ağrısı nedenleri nelerdir?

Böbrek ağrısı nedenlerinden bazıları şunlardır:

  • idrar yolu enfeksiyonları (İYE)
  • mesane enfeksiyonu (sistit)
  • böbrek enfeksiyonları (piyelonefrit)
  • hidronefroz (böbrek büyümesi)
  • böbrek taşları (nefrolitiazis ve / veya üreterolitiazis)
  • böbrek kanseri
  • böbreği sıkıştıran herhangi bir şey (örneğin, büyük bir tümör)
  • glomerülonefrit
  • böbreklerde kan pıhtıları (böbrek ven trombozu)
  • polikistik böbrek hastalığı (doğuştan)
  • böbrek sistemindeki konjenital malformasyonlar: İdrar akışının tamamen veya kısmen tıkanmasına neden olur
  • böbrek dokusuna zarar veren ilaçlar veya toksinler (örneğin, böcek ilacına maruz kalma veya ibuprofen gibi ilaçların kronik kullanımı
  • hamilelik 
  • penetran (delici) travma veya künt travma sonrasında böbrek laserasyonu
  • son dönem böbrek hastalığı

Bireyler böbrek ağrısı hissettiklerinde doktora görünmeyi ertelememelidir. Her ne kadar böbrek ağrısına benzeyen birçok hastalık olsa da, bir doktor böbrek veya diğer ağrılara yol açan altta yatan sorunların kesin teşhisine yardımcı olabilir. Herhangi bir akut şiddetli böbrek ağrısının başlangıcı derhal değerlendirilmelidir.

Böbrek ağrısına benzeyen ağrılar nelerdir?

Böbrek ağrısını taklit eden ancak aslında böbreklere bağlı olmayan en sık karşılaşılan rahatsızlıklar şu şekilde özetlenebilir: 

  • sırttaki kas gerilmeleri
  • omurga sorunları (kırık, apseler)
  • kaburga ağrısı
  • plörit (akciğerin etrafındaki zarın kuru iltihabı)
  • radikülit (omurilikten çıkan sinirlerin kök iltihabı)
  • retroperitoneal fibroz
  • zona
  • aort abdominal anevrizması
  • jinekolojik sorunlar ve daha birçok neden.

Böbrek hastalıkları nasıl teşhis edilir?

Böbrek ağrısı nedeniyle doktorunuza başvurduğunuzda, hekiminiz önce detaylı bir tıbbi öykü alacak ve sizi fizik muayeneden geçirecektir. Böbrek ağrısı nedeniyle gelen hastalarda genel olarak istenilen ilk tetkikler tam kan sayımı (CBC), böbrek fonksiyonu (kreatinin ve BUN) ve idrar testleridir. Hastanın cinsiyeti ve yaşı uygunsa ve hamilelikten şüpheleniyorsa, gebelik testi de istenebilir. Kişinin öyküsü alınırken yakın geçmişte yaşanan bir travma varlığı öğrenilirse doktorunuzda böbrek laserasyonu şüphesi doğabilir ve bunun için ek testler de isteyebilir. 

Böbrek taşlarından şüphelenildiği durumlarda, bir BT (Bilgisayarlı Tomografi) görüntülemesi (renal protokol veya kontrastsız spiral CT) veya renal ultrason yapılır. Bunun haricinde eğer gerekirse karın röntgeni istenebilir. Böbrek taşı geçmişi olan ve tekrarlayan hastalar sıklıkla röntgene girerse, zararlı X ışınına tekrar maruz kalacaklarından dolayı, doktorlar son zamanlarda hastanın yararı için ultrason çalışmalarını tercih etmektedir. Kontrast veya manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ve abdominal / pelvik BT'leri, altta yatan böbrek (böbrek) ve böbrek dışı diğer nedenlerini tanımlamak veya ayırt etmek için istenebilir. Bu tür çalışmalar, böbreğin travmatik bir olaydan (oto kazası, ateşli silah gibi delici yaralanmalar veya spor ya da diğer çarpışmalar sırasında sert bir darbe almak gibi künt travmalardan) zarar gördüğünden şüphelenilirse rutin olarak yapılır.

Böbrek ağrısı nasıl geçer?

Böbrek ağrısının tedavisi, ağrının altında yatan tıbbi nedenine bağlıdır. Ağrıya neden olan böbrek enfeksiyonları uygun antibiyotiklerle tedavi edilebilir. Bunun yanında böbrek taşının neden olduğu renal kolik ağrılarında güçlü, steroid olmayan antienflamatuvar ağrı kesiciler reçete edilebilir. Çok şiddetli ağrılarda doktorunuz gerek görürse özel reçete ile satılan ağrı kesiciler reçeteleyebilir. Bununla beraber ağrı kesiciler geçici bir çözümdür ve taşın varlığına bir etkisi bulunmaz. Taşı düşürmek için gerekli tedavi taşın büyüklüğüne ve konumuna bağlı olarak değişebilir. Böbrek taşları tamamen üreteri tıkarsa veya çapı yaklaşık 6 mm veya daha büyükse ürolojik cerrahi gerekebilir. Genellikle, böbrek taşları retrograd cerrahi tekniklerle çıkarıldığında iyileşme süresi hızlıdır (aynı gün veya birkaç gün içerisinde). Bununla birlikte, bazı ciddi böbrek laserasyonları daha kapsamlı cerrahi gerektirebilir. Bu ameliyatlar için iyileşme süresi haftadan aylara değişir.

Bununla birlikte, bilinen böbrek problemleri (böbrek hastalığı) ve/veya böbrek fonksiyon bozukluğu olan hastalar, böbreklerden atılan veya daha fazla böbrek hasarına neden olabilecek ağrı kesicilerle tedavi edilmemelidir. 

Başta böbrek taşı rahatsızlığı olmak üzere böbrek hastalıkları bulunanlar, tekrar bu problemi yaşamaya daha yatkın olduklarından doktorlarının önerilerini takip ederek bazı hayat standardı değişiklikleri yapmalıdır. 

Genel olarak böbrek sağlığınızı korumak için yeterli miktarda su tüketmeli, tuz tüketiminizi azaltmalı, kırmızı ve beyaz eti dengeli tüketmeli, kafein tüketimini sınırlandırmalı, bilinçsiz ilaç kullanmamalı, sedanter değil aktif bir yaşam sürmeli ve normal sınırlar içerisinde bir beden kitle indeksine sahip olmalısınız. 

Sağlıklı günler dileriz.

En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız

Sosyal Medya Hesaplarımız:
Facebook | Instagram | YouTube | LinkedIn

2651630

Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.