Bazı minerallerin böbrekte oluşturduğu sert yapılar 'böbrek taşı' olarak isimlendirilir.
Böbrek taşının bulunduğu yer ve böbreğin şişme seviyeleri taşın düşmesini etkileyen konular arasında yer alır. Beslenme şekli ve yaşam değişiklikleri böbrekte kum veya taş oluşması gibi sorunlara neden olabilir.
Kasıklarda ve böbreklerin bulunduğu bölgede herhangi bir ağrı hissedilmesi halinde veya idrar tahlilinde referans dışı bir değer olması böbreklerde problem olduğunu gösterebilir.
Belde, karın ve kasıklarda ağrı, idrarda kan olması veya idrar yaparken yanma hissi, böbrek taşı sorununa işaret eder.
Böbrek taşı tedavi edilmediğinde kişilerde böbreğin iflas etmesi gibi durumlar yaşanabilir.
Böbrek taşı nasıl düşer, sorusunun pek çok yanıtı mevcuttur ancak tedavi şekli, mevcut taşın büyüklüğü ile ilişkilidir.
Böbrek Taşı Nasıl Düşer?
Böbrek taşı nasıl düşer, sorusunun doğru yanıtı için taşın boyutu oldukça önemlidir. Böbrek taşlarının boyutları 5 mm'den fazla olduğunda cerrahi operasyonlara ihtiyaç duyulabilir.
Böbrek taşlarının boyutu 5 mm altında olduğu zaman herhangi bir işlem yapmadan bu taşların kendi kendine düşmesi durumları söz konusu olabilir. Bu durumda hastaların bol su içmesi ve hareket etmesi taşların düşmesine yardım edebilir.
Bireyde böbrek taşı oluşmaması adına, beslenme şekli önemlidir.
Aynı zamanda bireylerin genel yaşam düzenine dikkat etmeleri gerekir. Beslenme şekli ve genel yaşam düzeni bireylerde böbrek taşı oluşumunu ciddi açıdan etkiler.
Kum olarak da nitelendirilen 5mm altındaki böbrek taşı nasıl düşer sorusu için aşağıdaki yanıtlar verilebilir;
- B6 vitamini olan besinlerin tüketilmesi
- Hastaların bol su tüketmesi
- Hastaların hareketli bir yaşam tarzı benimsemeleri
- Ciddi ağrı durumlarında hastaların bir üroloğa başvurması önemlidir.
Erkeklerde böbrek taşı oluşumları kadınlardan daha fazladır. Bu sebeple özellikle erkeklerin belirtilen tavsiyelere uyması oldukça önemlidir. Kişilerin çok kilolu olması da böbrek taşı oluşumuna sebebiyet verir.
Bu sebeple beslenme şeklinin düzenlenmesi ve sağlıklı beslenme oldukça önemlidir.
Böbrek taşlarının tespit edilmesinde hastalarda ağrının azaltılması ve hastalığın engellenmesi bakımından çeşitli ağrı kesiciler uygulanabilir. Bunun yanında bazen doktorlar taşın düşürülmesi açısından çeşitli ilaçlar önerebilir.
Vücutta çok fazla ürik asit olması halinde idrarın asit seviyesinin azaltılması için de ilaç tedavisi uygulanabilir.
Ürolojide şok dalga tedavileri farklı ürolojik sorunların tedavi edilmesi amacıyla kullanılır.
Bu işlemde yüksek enerjili ses dalgaları ile vücutta bulunan bazı bölgelerdeki rahatsızlıklar tedavi edilir. ESWT tedavisi böbrek taşlarının hafifletilmesi ve iyileştirilmesi amacıyla kullanılır.
Ses dalgaları vücuttaki belirli bölgelerine odaklanır. Bu şekilde böbrekte taş olan yerlere doğrudan etki eder.
Taş oluşumu durumlarında uygulanan şok dalga tedavisi böbrek ve idrar yolunda bulunan taşların parçalanmasını sağlar. Bu sayede bu taşların vücuttan daha kolay atılması mümkün olur.
Böbrek taşlarının tedavi edilmesinde kullanılan bir diğer yöntem ise flexible yani bükülebilir sistemle yapılan tedavidir.
Bükülebilir sistemle böbrek taşlarının temizlenmesi işlemi her yaştan hastaya rahatlıkla uygulanabilir.
Bu yöntemde vücudun bütünlüğü bozulmadan kapalı yöntem kullanılarak gerçekleştirilir. İdrar yolunu tersten yukarı doğru takip ederek bu işlemler gerçekleştirilir.
Sonrasında böbrekteki taşların holmiyum lazer kullanarak toz haline getirilmesi işlemi gerçekleştirilir.
Böbrek Taşı Belirtileri Nedir?
Böbrek taşı çoğunlukla öncelikle ağrılarla kendini gösterir.
Böbrek taşı olduğunda böbrekte ağrı olması için taşın idrar yolunu tıkaması gerekir. Böbrek taşı genellikle idrar yoluna (üreter) girdiği anda belirti gösterir.
Böbrek taşı belirtileri aşağıdaki şekillerde kendini gösterir;
- Hastalar idrara çıktığı zaman yanma ve ağrı hissedebilir.
- Hastalarda mide bulantısı ve buna bağlı kusma durumları oluşabilir.
- Böbrek taşı oluşumu hastalarda yüksek ateşe neden olabilir.
- İdrar renginin bulanık veya koyu olması böbrek taşının enfeksiyona sebebiyet verdiğini gösterebilir.
- Kişilerin idrara çıkma sayısının artması ancak idrarı tam olarak boşaltamaması durumları yaşanabilir.
- Kişilerin aniden üşümesi veya titreme gibi istenmeyen durumlar söz konusu olabilir.
Böbrek taşı problemleri giderilmediğinde idrar yollarında tıkanıklık gibi durumlar yaşanabilir.
Böbrek taşlarının idrar yollarını tıkaması durumunda ilerleyen zamanlarda tedavi edilmemesi halinde kişilerde böbrek yetmezliği gibi durumlar söz konusu olabilir.
Böbrek Taşı Neden Olur?
İdrar içerisinde çeşitli atıklar bulunur. Bu atıkların sıvı içinde artması halinde bu atıklar kristalize bir hal alır.
Bu da böbreklerde taş oluşmasına sebebiyet verir. Çoğunlukla bu atıkların idrar yolu ile atılması durumları söz konusu olabilir. Bu durumda böbreklerde taş meydana gelmeyecektir.
Beslenme şekilleri, az su tüketimi, metabolik hastalıklar ve bazı ilaçlar böbrek taşına neden olabilir. Bunların yanı sıra böbrek taşı oluşumuna neden olan durumları aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür;
- Obezite
- Az su tüketimi
- Çok uzun süreler diyet yapmak
- Aile bireylerinin sağlık geçmişleri
- Düzensiz spor yapmak
- Çeşitli vitaminler
- Çok fazla tuz ve şeker kullanımı
- Kişilerin zayıflamak için mide ameliyatı olması
- Çeşitli böbrek rahatsızlıkları
- İdrar yolu ile ilgili hastalıklar
Böbrek Taşı Çeşitleri Nelerdir?
Kalsiyum taşlar böbreklerde en sık karşılaşılan taş çeşididir. Kalsiyum taşlarının oluşumunda çeşitli etkenler bulunur. Bunlar;
- Bağırsak hastalıkları ve oksalat içeren besinlerin fazla tüketimi idrarda oksalat miktarının artmasına neden olur.
- Primer hiperparatiroidizm, kanser, D vitamini fazlalığı ya da granülomatöz hastalıklar kalsiyumun idrardan çok fazla atılmasına neden olur.
- İdrar pH'ında azalma olması yani idrarın asidik olması
- İdrarda taş oluşmasına engel olan sitratın azalması
Ürik asit taşları idrarın pH'ının düşmesi halinde meydana gelir. Hayvansal protein ağırlıklı beslenen kişilerde, kemoterapi alanlarda ve gut hastalarında bu taşlar daha fazla görülür.
Sistin taşları erken dönemlerde görülmeye başlayan ve sıklıkla tekrarlayan aminoasitlerin bağırsak ve böbrekten taşınması durumunda meydana gelen bozukluktan kaynaklanan kalıtsal bir rahatsızlık durumudur.
Strüvit taşları idrar yollarında kronik enfeksiyon durumunda meydana gelen taşlardır. Enfeksiyon taşları esasen magnezyum fosfattan meydana gelir. Bu taşlar belirti vermeden son derece büyük boyutlara ulaşabilirler.
Böbrek Taşı Sorunlarını Engellemek İçin Neler Yapılabilir?
Böbrek taşları farklı nedenlerle meydana gelebilen durumlardır. Özellikle beslenme şekline bağlı olarak alınacak önlemler böbrek taşlarına bağlı olarak değişiklik gösterir.
Gün içinde yeterli oranda su tüketim böbrek taşı oluşumlarına engel olur. Günlük idrar çıkışına bakılarak su tüketimine dikkat edilmelidir. Gerekli görülmesi halinde üroloji doktoru idrar çıkışının ölçülmesine ihtiyaç duyabilir.
Sıcak ve kuru iklimlerde yaşayan ve sık sık egzersiz yapan kişilerin daha fazla su içmesi gerekir. İdrar renginin açık olması su tüketiminin yeterli olduğunun göstergesi olabilir.
Böbrek taşı çeşidine bağlı olarak üroloji doktorları ve diyetisyen ile görüşülerek hastalar için bir beslenme planı oluşturulabilir. Beslenme düzeni oluştururken dengeli beslenme kurallarına dikkat edilmesi önemli bir konudur. Kişilerin günlük tuz tüketimini azaltması böbrek taşı oluşumlarının önüne geçer.
Bunun yanında az tuz tüketimi kalp ve damar hastalıkları, hipertansiyon gibi çeşitli hastalıklara engel olur. Hastalardaki böbrek taşı çeşitleri için farklı ilaçların kullanımı mümkündür.
Sık Sorulan Sorular
Böbrek taşı idrar tahlilinde belli olur mu?
Böbrekte taş olması ile ilgili belirtiler varsa öncelikle hastalara doktor tarafından fiziki muayene yapılır. Doktor kan tahlili ile beraber idrar tahlili de ister. İdrarda lökosit ve eritrosit gibi kan hücreleri varsa tam idrar tahlilinde bu durum görülür. Bunun yanında idrar tahlilinde çeşitli kristallerin olması da böbrek taşı olduğunu düşündürebilir.
Böbrek taşı ağrısı nerede olur?
Hastaların yaşam kalitelerini olumsuz bir şekilde etkileyen böbrek taşları kendini ağrı ile belli eder. Bu durum çoğunlukla gelip giden ağrılar şeklinde kendini gösterir. Böbrek taşı ağrıları bazı hastalarda fark edilmeyecek kadar az olur bazı hastalarda ise oldukça şiddetli bir şekilde görülebilir. Hastalar çoğunlukla bu ağrıyı bel ağrısı ya da yan ağrısı olarak tanımlar.
Böbrek taşı olan kişilerin hangi doktora gitmeleri gerekir?
Böbrek taşı olan kişilerin üroloji bölümüne gitmeleri gerekir. Yaşanan böbrek sorunlarına nasıl bir tedavi uygulanacağı üroloji doktorlarının yapacakları tetkikler ve muayeneler sonucunda varılır. Böbrek taşlarının tedavi edilmesinde cerrahi yöntemler de tercih edilebilir. Böbrek taşı ameliyatlarında alanında uzman olan üroloji doktorları tercih edilmelidir.
Böbrek taşı ultrasonda görülür mü?
Teknolojinin gelişmesi ile beraber günümüzde böbrek taşı son derece kolay bir şekilde tespit edilebilir. Böbrek taşı belirtileri ile doktora başvuran hastaların fiziki muayene sonrasında ultrason görüntüleme yöntemi ile böbrek taşı teşhisi konması mümkündür.
En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız
Prof. Dr.
Cevdet Kaya
https://www.medicalpark.com.tr/_uploads/_images/_doctorProfile/hSFKIz5M.jpg
Üroloji
İstinye Üniversite Hastanesi Medical Park Gaziosmanpaşa
https://www.medicalpark.com.tr/_assets/_i/mp_logo_red.jpg
Üroloji
6.9.2024
6.9.2024
507
Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.