Çatlatma iğnesi, tüp bebek tedavisinde başvurulan belirli bir olgunluğa ulaşmış yumurtaların çatlatılmasına yarayan bir tedavidir. Her ay normal bir adet döngüsü yaşayan kadınların, yüzbinlerce yumurta hücresinden her ay bir tanesi seçilir ve bu yumurta yavaş yavaş büyür. Ortalama olarak 14 gün sonra da yeterli olgunluğa gelerek çatlar. Böylece yumurtanın içindeki oosatin denilen hücre, dışarı atılmış olur. Ancak bazı kadınlarda yumurtlamayla ilgili bazı problemler olabilir.
Çatlatma İğnesi Nedir?
Normal olarak kendiliğinden büyüyen ancak, çatlayamayan yumurta hücresinin çatlaması için hormon içerikli bir iğne enjekte edilebilir. Çatlatma iğnesi sonrası ilişki, iğne enjekte edildikten yaklaşık olarak 36-48 saat sonra önerilir. Yapılan bu iğne, yumurta çatlatma iğnesi olarak isimlendirilir. Çatlatma iğnesi, hamile kalmak isteyen kadınlara bir kadın doğum uzmanı tarafından önerilen tedavi şeklidir. Yazının devamında çatlatma iğnesi hakkında daha kapsamlı bilgilere ulaşabilirsiniz.
Yumurta Çatlatma İğnesi Ne Zaman Yapılır?
Yumurta çatlatma iğnesi, içerisinde HCG (insan koryonik gonadotropin) hormonu bulunan bir ilaçtır. Bu preparat, mutlaka bir kadın doğum uzmanı tarafından belirlenen takvime göre yapılabilir. Doktor, yumurtanın gelişimini takip ederek belirli bir olgunluğa geldiğinde ne zaman yapılacağı konusunda hastasına gün ve saat aralığı verir. Yumurtaların çatlatılması için istenen olgunluk ise yaklaşık olarak 16-20 milimetre civarıdır. Doktor, kullanacağınız yumurta çatlatma iğnesini reçete eder ve böylece önceden saptanan en doğru zamanda iğne yapılır. Bazı durumlarda da yumurta geliştirici ilaç verilerek, yumurtanın olması gereken olgunluğa ulaşması sağlanır.
Ultrason ile yapılan muayenelerle de yumurtanın çatlamaya hazır olup olmadığı tespit edilir. Bu aşamadan sonra ise uygun doz ve zamanda çatlatma iğnesinin yapılmasına olanak sağlanır. Çatlatma iğnesi, kulaktan dolma bilgilerle ve doktor önerisi olmadan uygulanacak bir tedavi yöntemi değildir. Hastanın kendi kendine veya tahmini olarak yumurtalarının olgunlaşıp olgunlaşmadığını tespit etmesi mümkün değildir. Bu sebeple, çatlatma iğnesinin ne zaman yapılacağının tespiti için mutlaka doktor tarafından yumurtanın gelişimi takip edilmesi gerekir. Aksi halde rahimde oluşabilecek kistler ya da diğer sağlık sorunları meydana gelebilir.
Çatlatma İğnesi İle Hamile Kalma Oranı
Çatlatma iğnesi, doğal yollarla bebek sahibi olamayan kadınlara uygulanan bir ilaç tedavisidir. Çatlatma iğnesi, hipofiz bezinden salgılanan LH hormonun bir benzerini ya da başka bir deyişle tetikleyicisini içerir. Bu durum, doğal yollarla hamile kalmaya benzer bir durumdur. Yumurta çatlama sorunundan başka gebe kalmaya engel bir durum olmayan kadınlarda, çatlatma iğnesi ile yüksek oranda hamile kalınabilir. Çatlatma iğnesiyle çatlayan yumurtalar, fallop tüplerinde 2-3 gün içinde geçiş yaparak endometrium denilen rahim yatağında gelişir. Ancak bazı durumlarda yumurta çatladığı halde spermle buluşmaz ve çatlayan yumurtalar, döllenme olmadan adet döneminde dışarı atılır.
Çatlatma İğnesi Sonra Kasık Ağrısı ve Gebelik Belirtileri Hakkında
Çatlatma iğnesi sonrası kasık ağrısının olması normal kabul edilir. Kasık ağrısına bazen, açık renk ve akışkan bir dokuda olan vajinal akıntı, meme hassasiyeti ve vücut ısısında artış da eşlik edebilir. Görülen kasık ağrısı ve diğer durumlar, kısa bir süre sonra kendiliğinden geçer. Çatlatma iğnesi sonrası gebelik belirtileri ise normal yolla oluşan gebelik belirtileriyle benzer özellikler taşır. Çatlatma iğnesi sonrası görülen gebelik belirtilerinden bazıları ise aşağıdaki gibidir:
- Beklenen adet kanamasının olmaması
- Meme hassasiyeti
- Kokulara karşı aşırı duyarlılık
- Mide bulantısı ve kusma
- Baş dönmesi
- Yorgunluk-halsizlik
- Beslenme reddi ve kilo kaybı
Çatlatma İğnesinden Kaç Gün Sonra Test Yapılır?
Çatlatma iğnesi, tüp bebek tedavisinde sıklıkla başvurulan ve olması gereken olgunluğa ulaşmış yumurta folikülünün çatlatılması işlemidir. Bu işlemin uygulanmasından yaklaşık olarak 36 saat sonra yumurta çatlar ve yumurta hücresi dışarı salınır. Yumurta folikülünün çatlayıp yumurtanın salınmasına ovulasyon denir. Folikülün ovulasyona ulaşma süresi ise adetin ilk gününden itibaren 10 ila 14. gün arasında gerçekleşir. Gebeliğin gelişmesi durumunda belirtilen bu süreden sonra adet gecikmesi yaşanır.
Çatlatma İğnesinden Kaç Gün Sonra Adet Olunur?
Çatlatma iğnesi uygulanan kadınların en çok merak ettiği konuların başında ‘‘Çatlatma iğnesinden kaç gün sonra adet olunur?’’ sorusu gelebilir. Gebeliğin oluşmama durumunda yumurta çatlatma iğnesinin uygulanmasından 10-14 gün sonra regl dönemi başlar. Genel olarak, çatlatma iğnesini uygulayıp belirlenen sürede ilişki yaşanmasından 10-14 gün sonra gebelik testi yapılabilir. Yapılan gebelik testleri büyük oranda doğru sonucu gösterir. Ancak, adetin belirtilen süreden sonra gerçekleşmemesi her zaman gebelik varlığı anlamına gelmez. Bebek tedavisi sürecinde bazı kadınlarda aşırı stres ve kaygı durumları, adet döngüsünün gecikmesine ya da erken olmasına sebep olabilir. En doğru tespit için adet gecikmesinden sonra kandan ya da idrardan bakılan gebelik testleri yapılabilir.
Yumurta Çatlatma İğnesi Kaç Defa Yapılır?
Yumurta çatlatma iğnesi, hamile kalmak isteyen kadınlara yapılan bir tedavi şeklidir. Yumurta olgunlaştıktan 24-36 saat sonraya denk gelecek şekilde, ayda yalnızca 1 defa yapılır. Ancak her ay düzenli yapılacak bir uygulama değildir. Yumurta çatlatma iğnesi bunun dışında, belirli rahatsızlıkları bulunan kadınlara uygulanmaz. Çatlatma iğnesinin uygulanamayacağı durumlardan bazıları ise şunlardır:
- Meme, yumurtalık, rahim, prostat, hipotalamus, hipofiz bezi gibi bazı kanser türleri
- Nedeni bilinmeyen ve düzensiz olan vajinal kanamalar
- HCG alerjisi (yumurta çatlatma iğnesinin etken maddesine karşı duyarlılık)
- Hormonal hastalıklar
- Erken ergenlik durumunun olması
- Böbrek hastalığı
- Kalp hastalığı
- Epilepsi
- Tiroid hastalığı
- Tromboz (kan pıhtılaşması)
- Akciğer veya solunumla ilgili sorunlar
- Mide ameliyatı geçirilmesi
- Migren
Çatlatma İğnesi Nasıl Uygulanır?
Çatlatma iğnesi, genel olarak hastane ve klinik ortamlarda uygulanabilir. Ancak, doktor ya da sağlık görevlilerinin talimatıyla evde de yapılabilir. Çatlatma iğnesi piyasada birkaç farklı formda bulunur ancak; kullanım kolaylığı bakımından genellikle hazır enjektör şeklinde olanlar tercih edilir. Çatlatma iğnesi, soğuk zincirde tutulması gerektiği için eczaneden bir soğuk akü ile birlikte alınır. Evde yapılması gereken zamana kadar da buzdolabının normal katında bekletilir. Uygulama zamanı geldiğinde ise 2 elde hafifçe ve kısa bir süre ovuşturularak ısıtılır, sonrasında enjekte edilir. Çatlatma iğnesi vücutta, birkaç farklı yerde uygulanabilir. Genel olarak enjekte edilecek yerlerden bazıları ise üst kol, alt karın ve kalçanın üst kısmı olarak sayılabilir. Çatlatma iğnesini evde uygularken takip edilmesi gereken adımlardan bazıları ise şöyledir:
- Ellerin, su ve sabunla iyi bir şekilde yıkanması
- Uygulama yapılacak alanın gazlı bez ve alkollü cilt sıvıları ile temizlenmesi
- İğnenin dik bir şekilde tutulması ve iğne ucuna doğru kalan havanın alınması
- Bir elle derinin hafifçe kavranması, diğer elle de 90 derecelik dik bir açı sağlanması
- İğnenin deri altı yağ dokusuna gelecek şekilde enjekte edilmesi
- İğneyi çıkarırken bir pamuk veya gazlı bezle bastırılması ve sonrasında ovalamadan yaklaşık 10 saniye beklenilmesi
Çatlatma İğnesinin Komplikasyonları Nelerdir?
Çatlatma iğnesi, insandan elde edilen bir hormon ilacı olduğu için çoğunlukla herhangi bir komplikasyona (yan etki) sebep olmaz. Yan etkilerin görülme olasılığı az olsa da, bazı hastalarda riskli durumlar oluşabilir. Çatlatma iğnesinin en ciddi yan etkilerinden biri dış gebelik riskidir. Bu sebeple, çatlatma iğnesi uygulamasından sonra yaptığınız gebelik testi, pozitif sonuç verdiyse en kısa sürede doktorunuza muayene olmanız gerekir. Bu duruma ek olarak, aşağıda bahsedilen yan etkilerden birinin dahi görülmesi durumunda mutlaka ilgili doktora bilgi verilmesi gerekir ve acil tıbbi yardım gerekli olabilir. Genel olarak çatlatma iğnesinin yan etkilerinden bazıları ise şöyledir:
- Şiddetli olan karın ve mide ağrısı
- Şişkinlik
- İshal
- Mide bulantısı ve kusma
- Hızlı kilo alımı
- Şiddetli yorgunluk ve halsizlik
- Enjeksiyon bölgesinde ağrı, kızarıklık, şişkinlik
Sizde bebek sahibi olmak istiyorsanız, çatlatma iğnesi ve diğer tedavi yöntemleri hakkında daha detaylı bilgilere sahip olmak için bir sağlık kuruluşuna başvurabilirsiniz. Yapılacak jinekolojik muayene sonucu size uygun en doğru tedaviyi alabilirsiniz.
En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız
Tüp Bebek (IVF) Tedavisi - Tüp Bebek Merkezi
30.1.2023
30.1.2023
150154
Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.