Cerrahi eksizyon; kısaca, bir organın, dokunun veya tümörün vücuttan cerrahi bir işlemle çıkarılmasına denir. Eksizyon, kesip çıkartma anlamına gelir. Cerrahi eksizyon ise; bir organın, kemiğin veya dokunun bazı kısımlarının veya tümünün bir cerrah tarafından vücuttan alınması anlamına gelir.
Eksizyon işlemi yapılırken, lazer veya dondurma işlemi gibi farklı işlemler uygulanarak yapılabilir. Ancak, eksizyon işlemini, yalnızca uzman cerrahlar tarafından cerrahi bir müdahale ile yapabilir. Vücuttan bir kemiğin veya organın çıkarılması için cerrahlar ameliyata başvurarak cerrahi müdahale ile hastayı sağlığına kavuşturmayı amaçlar.
Cerrahi Eksizyon Nedir?
Çeşitli hastalık durumlarında; kişiden organ alınması, dokularından örnek alınması veya bir tümörün çıkartılması gerekebilir. Özellikle kanser hastalığında, kişinin bazı organlarında tümör görülebilir ve tümörün temizlenmesi gerekir. Aynı zamanda, kanser dolayısıyla artık işlevini yerine getiremeyen bir organın da alınması gerekebilir. Bu işlemlerin yapılmasına cerrahi eksizyon denir.
Başka bir deyişle, bir tümörün temizlenebilmesi veya bir organın vücuttan çıkarılması için bu işlem uygulanır. Bunun için ise cerrahi eksizyonun, bir cerrah tarafından yapılması gerekir. Cerrahlar, bu işlemi en doğru ve en eksiksiz şekilde gerçekleştirerek hastanın sağlığına kavuşmasına yardımcı olur.
Yalnızca hastalık durumlarında değil, kişi organ naklinde bulunmak istiyorsa da bu yöntem kullanılarak nakil gerçekleşebilir veya organlarını bağışlayabilir. Aynı zamanda, kişinin şüpheli bir lezyonu, kitlesi veya tümörü varsa bunların iyi huylu olup olmadıklarına çeşitli cerrahi eksizyon yöntemleri kullanılarak biyopsi yapılabilir.
Cerrahi Eksizyon Çeşitleri Nelerdir?
Eksizyon çeşitleri, hastaya yapılacak işlemin amacına göre birkaç farklı alt kategoriye ayrılır. Bu alt kategorilerden birkaçı şu şekildedir;
- Eksizyonel biyopsi
- İnsizyonel biyopsi
- Lokal eksizyon
- Geniş eksizyon
- Mohs ameliyatı
Eksizyonel biyopsi, hastanın vücudunda şüpheli veya iyi huylu mu kötü huylu mu olduğu bilinmeyen bir kitle varsa bu kitleye biyopsi yapılabilmesi için hepsinin vücuttan çıkarılması anlamına gelir. Bu işlemin cerrahi bir müdahale ile en uygun zamanda yapılması gerekir. Bu sebeplerden dolayı cerrahi eksizyon başlığı altında yer alır.
İnsizyonel biyopsi ise yine hastanın vücudunda şüpheli bir kitleye rastlanması sonucunda, kitlenin zararlı mı zararsız mı olduğuna karar verilebilmesi için, kitlenin bir kısmının alınmasıdır. Kitle alındıktan sonra biyopsi yapılarak iyi huylu mu yoksa kötü huylu mu olduğuna bakılır. Dokunun veya kitlenin bir kısmı alınarak teste tabi tutulması işlemidir.
Lokal eksizyon, hastanın vücudunda kötü huylu bir lezyon veya tümör varsa uygulanır. Bu işlemin uygulanabilmesi için lezyonun veya tümörün küçük çaplı bir yapıda olması gerekir. Küçük çaplı tümörler çıkarılırken tümörün çevresinde bulunan sağlıklı dokuların tamamı yerine daha az bir kısmı da birlikte çıkarılır.
Geniş eksziyon ise kötü huylu lezyonların veya tümörlerin daha geniş bir çapta ve daha fazla bulunduğu alanlarda uygulanır. Bu çeşit tümörler çıkarılırken etraflarında bulunan sağlıklı dokunun büyük bir kısmı da tümörle birlikte çıkarılır. Kanser tedavilerinde kullanılan eksizyon çeşidi genellikle budur.
Mohs ameliyatı, diğer tekniklere göre daha detaylı ve daha ince bir tekniktir. Çoğu zaman bu teknik, cilt kanserinin tedavi edilme sürecinde kullanılır. Bu teknik uygulanırken kanserli derinin bir kısmı vücuttan çıkarılır.
Cerrahi Eksizyon Hangi Durumda Uygulanır?
Cerrahi eksizyonun uygulanıp uygulanmayacağına cerrah karar verir. Bir başka deyişle, hastanın ameliyat olabilmesi için gerekli tanıyı cerrah koyar. Bu tanıyı koyarken, hastanın sağlık durumunu göz önünde bulundurur.
Hasta kanser hastasıysa ve vücudundaki tümörler hastanın sağlıklı diğer organlarına veya dokularına zarar vermeye başladıysa, cerrah tümörlerin alınmasına karar kılabilir ve eksizyon işlemine onay verebilir. Bazı durumlarda tehlikeli dokunun tümünü almayı seçebilirken bazı durumlarda da zararlı dokunun bir kısmını almak isteyebilir. Bu durum, hastanın geçmiş sağlık durumuna veya güncel sağlık durumuna göre değişiklik gösterebilir.
Eğer hastanın vücudunda bir lezyon veya kitle varsa, bu kitleye biyopsi işlemi yapılmasına karar kılarak hastanın ameliyatını yapabilir. Cerrah, eksizyon işlemi ile şüpheli kitleyi vücuttan çıkardıktan sonra biyopsi ile birlikte kitlenin iyi huylu mu kötü huylu mu olduğuna karar verebilir. Cerrah, biyopsi sonucunda başka bir ameliyata veya çeşitli tedavi yöntemlerine başvurabilir.
Cerrahi Eksizyon Nasıl Bir İşlemdir?
Eksizyon, vücutta bulunan şüpheli veya kötü huylu dokuları ve organları almak üzere yapılan bir işlemdir. Eksizyon işlemi sonucunda, şüpheli bir dokuya veya lezyona yapılan biyopsi sonucunda hastada kanser olup olmadığı anlaşılır.
Hasta kanserse, hastanın bir başka ameliyat geçirmesi gerekebilir. Hasta başka bir ameliyat geçirmese bile doktorun uygun gördüğü tedavi yöntemiyle hastanın tedavisine başlanır. Bu tedavi sürecinde, hastanın kemoterapi veya ışın tedavisi görmesi gerekebilir.
Hasta kanser tanısı almamışsa, ameliyat sonrasında hastanın kalan lezyonları takibe alınır. Takip sürecinde, cerrah lezyonda bir değişiklik olup olmadığını kontrol eder ve ara ara testler yapar. Ayrıca, hastada bulunan lezyonların büyümesini önleyecek veya hastanın ağrısını önleyecek çeşitli ilaç tedavilerine başlayabilir.
Cerrahi Eksizyon Ameliyatı
Eksizyon ameliyatlarının bazılarında hastaya lokal anestezi uygulanırken bazılarında da genel anestezi uygulanır. Hastadan bir organ çıkarılacağı durumlarda veya tümör temizleneceği durumlarda hasta genel anestezi alabilir. Ameliyatta ise cerrah biyopsi yapacaksa, hastanın sağlık durumuna göre tüm parçayı alabilir veya belli bir parçayı çıkarabilir.
Hastadan tümör temizlenecekse yine hastanın sağlık durumuna göre tüm tümörleri temizleyebilirken bazen de bazı tümörleri temizleyerek ameliyatı sonlandırabilir. Ameliyat sonrasında ise hasta cerrahın belirlediği bir süre boyunca hastanede kalır ve tedavisine devam eder. Bu süreçte ameliyat sonrası ödem oluşumunun ortaya çıkma riski vardır. Oluşan bu durum normaldir ve bir süre sonra geçer.
Cerrahi Eksizyon Tedavisi Sonrası İyileşme Süreci
Eksizyon ameliyatı sonrasında, hastalar bir süre hastanede istirahat eder. Genellikle ameliyat sonrası ağrı oluşumu görülür. Herhangi bir komplikasyon oluşmazsa ve genel değerleri normale dönerse taburcu olabilirler. Ameliyat sonrasında, hastanın belli günlerde pansuman yaptırması, yarasının mikrop kapmaması açısından çok önemlidir.
Hasta kendini hızlı bir şekilde toparlayabilmek için doktorunun verdiği ilaç tedavisini eksiksiz bir şekilde aksatmadan sürdürmelidir. Aynı zamanda, ameliyat sonrasında alkol ve sigara tüketimini bırakması gerekir.
Alkol ve sigara kullanımı hastanın iyileşme sürecini yavaşlatır ve farklı komplikasyonlara sebep olabilir. Hasta, daha çabuk iyileşmek için beslenmesine dikkat edebilir ve bağışıklık sistemini güçlendirici gıdalar tüketebilir. Böylelikle, ameliyat sonrasında eski sağlığına kavuşmaya bir adım daha yaklaşabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Cerrahi Eksizyon Tehlikeli Midir?
Eksizyon işlemi bazı kişilerde tehlikeli olabilir. Bu işlemin hastayı nasıl etkileyeceğini en iyi hastanın kendi doktoru bilebilir. Doktor, hastanın genel sağlık durumuna ve hastalığının seyrine bakarak hastasını ameliyata almanın uygun olup olmadığına karar verir.
Cerrahi Eksizyon ile Kanser Anlaşılır Mı?
Eksizyon işlemi kanser hastalarına yapılabiliyorken kanser şüphesini ortadan kaldırmak için de yapılabilir. Bu işlem, vücutta tespit edilen şüpheli bir kitlenin kötü huylu olup olmadığını kesin bir şekilde anlayabilmek için de yapılabilir. Şüpheli kitleye yapılan biyopsi sonucunda hastada kanser olup olmadığı görülebilir.
Cerrahi Eksizyonda Lezyon Nasıl Temizlenir?
Hastada bulunan kötü huylu lezyonlar birkaç farklı eksizyon çeşidi ile temizlenebilir. Bazı durumlarda, kötü huylu tümörlerin hepsi alınarak temizlenirken bazı durumlarda da tümörlerin bazıları alınarak temizlenir. Sonrasında ise hastaya uygun tedavi şekli belirlenir ve hasta takibe alınır.
En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız
Prof. Dr.
Meral Şen
https://www.medicalpark.com.tr/_uploads/_images/_doctorProfile/CcICxdzO.jpg
Genel Cerrahi
Medical Park Ankara (Batıkent)
https://www.medicalpark.com.tr/_assets/_i/mp_logo_red.jpg
Genel Cerrahi
1.10.2024
11.10.2024
407
Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.