Çocuklarda Horlama Neden Olur?

Gece boyunca burnundan hafifçe nefes alması gereken bir çocuğun, uykusunda sesli soluması veya sık sık uyanması ilk başta önemsiz gibi görülebilir. Ancak bu durum, basit bir uyku bozukluğunun ötesine geçip çocuğun gelişimini, öğrenme kapasitesini ve hatta ruh sağlığını etkileyebilir.

Özellikle sürekli hale gelen horlama, göz ardı edilmemesi gereken bir işarettir.

Çocukların uykuda horlaması, birçok ebeveynin başlangıçta fazla önemsemediği bir durumdur. Oysa bu sesli soluma alışkanlığı, bazen ciddi sağlık sorunlarının habercisi olabilir. 

Basit bir üst solunum yolu enfeksiyonu kadar masum sebeplerle ortaya çıkabileceği gibi, geniz eti büyümesi veya uyku apnesi gibi müdahale gerektiren problemler de altta yatabilir. Horlama, çocuğun uyku kalitesini düşürürken gündüz yaşadığı yorgunluk, dikkat eksikliği ve huzursuzluk gibi belirtilere yol açabilir.

Çocuklarda Horlama Neden Olur?

Uyku sırasında gelen sesli nefes alıp verme ya da çocuklarda horlama olarak tabir edebileceğimiz bu durumun temelinde, hava yolunun çeşitli nedenlerle daralması yatar. Daralan hava kanalı, nefes alındığında titreşime sebep olur ve horlama sesi dediğimiz gürültü ortaya çıkar.

Çocuklarda hava yolunun daralması, yetişkinlerden farklı etkenlere bağlı olabilir. Çocuklarda horlama nedenleri:

Geniz Eti Büyümesi (Adenoid Hipertrofisi)

Çocukluk döneminde geniz etinin normalden fazla büyümesi, hava geçişini azaltarak horlama tedavisi sürecinde en sık değerlendirilen konulardan biridir.

Bademcik Büyümesi (Tonsil Büyümesi)

Bademciklerin aşırı büyümesi, soluk borusunda darlık yarattığı için horlamayı tetikleyebilir.

Burun Eti (Konka) Büyümesi

Burnu tıkalı olmayan çocukta dahi, burun eti büyümesi nedeniyle hava akışı kısıtlanabilir.

Alerjik Nezle (Alerjik Rinit)

Sürekli burun akıntısı, kaşıntı ve tıkanıklığa neden olup nefes almayı zorlaştırabilir. Bu da horlamayı artırabilir.

Şişmanlık veya Fazla Kilo

Boyun bölgesinde veya solunum yollarında yağ dokusu artışı, hava geçişini daraltarak horlamaya zemin hazırlayabilir.

Uyku Pozisyonu

Sırtüstü yatarak uyumak, geniz bölgesine daha fazla baskı yaparak horlamayı artırabilir.

Çocuklarda Horlama Neyin Belirtisi Olabilir?

Aileler çoğu zaman horlamanın geçici ya da üst solunum yolu enfeksiyonlarına bağlı olduğunu düşünür.

Elbette soğuk algınlığı, grip veya nezle gibi rahatsızlıklar horlamaya yol açabilir. Ancak horlama tek başına farklı rahatsızlıkların da belirtisi olabilir.

Özellikle çocuklarda geniz eti veya bademcik büyümesi kaynaklı solunum güçlüğü, zamanla uykuda nefes kesilmelerine (uyku apnesi) sebep olabilir. 

Çocuklarda horlamanın temel belirtileri:

• Gündüz yorgunluğu ve dikkat eksikliği
• Davranış problemleri
• Öğrenme güçlüğü
• Ağızdan nefes alma
• Sabah baş ağrısı

Eğer horlama kronikleşmişse ve bu belirtilerle birlikteyse mutlaka bir uzmana başvurulmalıdır.

Çocuklarda Horlama Nasıl Tedavi Edilir?

Öncelikle çocuklarda horlama nasıl tedavi edilir sorusunu yanıtlamak için altta yatan sebebin net şekilde ortaya konması gerekir.

Kimi çocukta basit bir burun tıkanıklığı çözülünce horlama düzelebilirken, kimisinde ise daha kapsamlı bir müdahale gerekebilir. 

Çocuklarda horlama tedavi seçenekleri şu şekilde sıralanabilir:

Medikal Tedavi

Cerrahi Müdahale

Ortopedik veya Ortodontik Tedavi

Medikal Tedavi

Alerji İlaçları: Eğer sorunun kaynağı alerjik nezle veya farklı alerji türleri ise, antihistaminik veya nazal sprey gibi ilaçlarla tedavi uygulanabilir.

Burun Açıcı Spreyler: Burnu tıkalı olmayan çocukların dahi ara sıra kullanılan tuzlu su spreyleri veya hekimin önereceği formüller, hava pasajını rahatlatmaya yardımcı olabilir.

Cerrahi Müdahale

Geniz Eti veya Bademcik Ameliyatı: Çocuklarda geniz eti büyümesi veya büyük bademcikler var ise, hekimin uygun bulması hâlinde cerrahi işlem söz konusu olabilir. Ameliyatla fazla büyümüş doku çıkarıldığında hava yolundaki darlık büyük ölçüde azalır.

Burun Eti (Konka) Ameliyatı: Burun eti büyümesi durumunda konka küçültme ya da düzeltme operasyonu yapılabilir.

Ortopedik veya Ortodontik Tedavi

Bazı çocuklarda çene yapısındaki bozukluklar horlamayı tetikleyebilir. Ortodontik problemler için diş hekimlerine danışmak önemlidir.

Çocuklarda Horlama Tehlikeli mi?

Kimi zaman horlama hafif düzeyde ve geçici olabilir, bu da çocuğun sağlığını çok fazla etkilemez. Ancak sürekli, yüksek sesli ve solunum durmalarıyla birlikte görülen horlama tablosu, çocuğun uyku kalitesini ciddi anlamda bozabilir. 

Gece boyunca vücudun oksijen seviyesinin düşmesi, kalbin ve dolaşım sisteminin üzerine ek yük bindirebilir. Uzun vadede bu durum büyüme geriliği, kalp damar sorunları ve öğrenme güçlüklerine yol açma riskini barındırır.

Dolayısıyla çocuklarda horlama tehlikeli mi sorusunun cevabı, horlamanın şiddeti ve beraberindeki diğer belirtilerle yakından ilişkilidir.

Ayrıca uyku sırasındaki solunum bozuklukları, ciddi oranda horlama ve uyanma döngüleri yaratıyorsa, çocuğun genel yaşam kalitesini de düşürebilir. Dikkat dağınıklığı, yorgunluk ve isteksizlik gibi durumlar okul yaşamına ve sosyal aktivitelere olumsuz yansıyabilir.

Çocuğun fiziksel sağlığı kadar psikolojik sağlığı da bu süreçte desteklenmelidir. Çünkü iyi nefes alamayan bir çocukta davranışsal sorunların gelişmesi de muhtemeldir.

Horlayan Çocuk için Hangi Doktora Gidilir?

Horlama ve uyku problemleri söz konusu olduğunda akla ilk gelen doktorlar genelde kulak burun boğaz (KBB) uzmanlarıdır.

Bu uzmanlar, üst solunum yolundaki anatomik bozuklukları, çocuklarda geniz eti büyümesi, bademcik problemleri veya burun eti gibi konuları değerlendirirler.

Ayrıca çocuk hastalıkları (pediatri) uzmanı da genel muayene ve yönlendirme yapabilir. Eğer horlamanın arkasında bir alerji faktörü bulunuyorsa, alerji uzmanına da danışılabilir.

• Kulak Burun Boğaz (KBB) Uzmanı: Çocuğun üst solunum yolu yapısını ayrıntılı biçimde inceler. Gerekirse endoskopik muayene veya radyolojik tetkikler isteyerek hava yolundaki darlığı tespit eder.
• Çocuk Hastalıkları Uzmanı: Genel sağlık durumunu değerlendirdikten sonra ilgili bölüme veya doğrudan KBB uzmanına sevk edebilir.
• Alerji Uzmanı: Horlamanın alerjik kaynaklı olup olmadığını araştırır ve uygun ilaç tedavilerini planlar.
• Diş Hekimi / Ortodontist: Çene ve diş yapısıyla alakalı problemlerin horlama üzerindeki etkisini değerlendirir.

Burnu Tıkalı Olmayan Çocuk Neden Horlar?

Horlama genelde burun tıkanıklığıyla ilişkilendirilir. Ancak bazı durumlarda çocuğun burnu açık olmasına rağmen horlama devam edebilir. Bu, farklı anatomik veya fonksiyonel sebeplerin varlığına işaret eder. Burnu tıkalı olmayan çocukların horlama nedenleri:

Geniz Eti veya Bademcik Büyümesi

Burun pasajı açık olsa bile, geniz eti veya bademcikler hava yolunun arka kısmını daraltarak horlamaya neden olabilir.

Çene ve Damak Yapısı

Dar bir üst çeneye veya yüksek bir damak yapısına sahip çocuklarda, hava akışı yeterince düzgün olmayabilir ve bu da horlamayla sonuçlanabilir.

Uyku Pozisyonu

Sırtüstü yatarken dilin arkaya kayması, boğaz bölgesini daraltarak nefes almayı zorlaştırır.

Alerji veya Tahriş

Belirgin burun tıkanıklığı olmasa da, hafif ödem veya mukoza tahrişi horlamayı tetikleyebilir.

Obezite veya Fazla Kilo

Boyun çevresindeki yağ dokusu artışı, nefes borusunu daraltarak burun tıkalı olmasa dahi horlama yaratabilir.

Sık Sorulan Sorular

Çocuklarda horlama kaç yaşına kadar normal kabul edilir?

Aslında normal horlama diye bir kavramdan söz etmek zordur. Yeni doğan bebeklerde burun pasajı çok dar olduğundan bazen nefes sesleri daha belirgin olabilir. Fakat bu durum çoğunlukla kısa sürelidir ve ilerleyen aylarda düzelir. Düzenli, yüksek sesli ve devamlı horlama hiçbir yaşta normal sayılmaz. Nedeni belirlenmeli ve gerekirse tedavi edilmelidir.

Çocuklarda horlama ne zaman tehlikedir?

Eğer çocuğun horlaması her gece devam ediyorsa, özellikle nefes durmaları ile birlikte görülüyorsa ve gündüz yorgunluk, dikkat dağınıklığı veya davranış bozuklukları ortaya çıkıyorsa, bu durumda horlama tehlike sinyali veriyor demektir. Bu bulgular uyku apnesi olabilir.

Geçmeyen horlama durumunda ne yapmak gerekir?

Eğer horlama uzun süredir devam ediyor ve iyileşme göstermiyorsa, mutlaka detaylı bir uzman muayenesi yapılmalıdır. Özellikle çocuklarda horlama neden olur sorusunun cevabını bulmak için KBB, pediatri ve gerekiyorsa ortodonti alanında değerlendirme yapılması önemlidir. İleri tetkikler (endoskopi, polisomnografi vb.) sayesinde kesin tanı konup, buna uygun bir tedavi planı yapılabilir.

Sadece geceleri burnu tıkanan çocuklar için ne yapılmalı?

Gündüz burnu açık olmasına karşın geceleri tıkanıklık yaşıyorsa, ortam koşulları (toz, nem, sıcaklık) veya gizli alerjik faktörler gözden geçirilmelidir. Doktor önerisiyle kullanılan nazal spreyler, tuzlu su solüsyonları ve alerji ilaçları bir çözüm olabilir. 

En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız

Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.