Vücudun çeşitli bölgelerinde yer alan damarlarda iltihaplanma oluşması damar iltihabı olarak adlandırılır.
Damar iltihaplanması vücut içerisinde farklı yaşamsal alanları kontrol eden vücut sistemlerini etkileyerek ciddi sağlık sorunlarının ortaya çıkmasına neden olabilir.
Damar iltihabı, bağışıklık sisteminin sebepsiz bir şekilde vücut içerisindeki sağlıklı hücrelere ve dokulara saldırdığı otoimmün hastalıklar ailesine ait bir rahatsızlıktır.
Damar iltihaplanmasının pek çok türü vardır her birinin oluşumu ve belirtileri farklılık gösterir.
Damar İltihabı Nedir?
Vücutta meydana gelen normal iltihaplanma oluşumu, vücudun yaralanma ve enfeksiyon gibi durumlara karşı verdiği bağışıklığın yanıtıdır.
Ortaya çıkan bu bağışıklık sayesinde vücuda zararlı olan mikroorganizma türleri ile mücadele edilir.
Damar iltihaplanma vakalarında ise çeşitli nedenlerden dolayı vücut bağışıklık sistemi yanlışlıkla sağlıklı olan kan damarlarına saldırır.
Bu saldırının nedeni vücuttaki herhangi bir enfeksiyondan, kullanılan bir ilaçtan veya başka bir hastalıktan kaynaklanabilir.
Bu durumda vücuttaki damarlarda iltihaplanma oluşabilir. Bunun neticesinde damarlarda şişlik oluşur ve damarın iç bölgesi olan lümen kısmı daralır.
Damar iç bilgesinde meydana gelen bu daralma neticesinde vücutta kan akışında azalma meydana gelir. Kan akışında azalma sonucunda vücut içerisinde doku ve hücrelerde hasar ortaya çıkar.
Damar İltihabı Belirtileri Nelerdir?
Damar iltihaplanmasının pek çok çeşitli olması ve farklı vücut bölgelerini etkilemesi nedeniyle ortak bir belirti grubu yoktur.
Bazı damar iltihaplanmalarına zararlı bakteri, virüs veya enfeksiyonlar neden olurken, bazı damar iltihaplanmalarına kullanılan ilaçlar ya da alerjik reaksiyonlar neden olmaktadır. Bazı damar iltihaplanmalarında ise herhangi bir belirti olmayabilir.
Genetik ve çevresel faktörler damar iltihaplanmasında temel neden olsa da yapılan bilimsel araştırmalar neticesinde damar iltihaplanmasının tam olarak neyden kaynaklandığı sorusu tam olarak cevap bulamamıştır.
Damar iltihaplanmasında genel olarak karşılaşılan belirtileri şu şekilde sıralamak mümkündür: görülebilir.
- Baş ağrısının olması
- Yorgunluk ve halsizlik belirtileri
- Ateş
- İştahsızlık ve istemsiz kilo kaybı
- Nefes alıp vermede zorlanma
- Balgamda kan görülmesi (hemoptizi)
- Kabuklu ve kanlı burun akıntılarının varlığı
- Kronikleşen sinüzit
- Ağız içinde meydana gelen aftların sürekli hale gelmesi.
- Cinsel bölgede yaraların oluşması
- Kronikleşen kulak iltihaplanmaları
- İşitme duyusunda kayıpların olması
- Eklemlerde ağrı ve şişkinliklerin olması
- Kas ağrıları
- Vücut ısısının artması
- Damarlarda sertleşme ve hassasiyetlerin oluşması
- Gece terleme olması
- Ciltte pullanma ve döküntülerin oluşması
- Ciltte yaralanmaların ortaya çıkması
- Vücutta uyuşuklukların ortaya çıkması
- Kaslarda güç kaybının olması
- Göz ve çevresinde kızarıklıkların oluşması
- Bulanık görme ya da görme kaybının oluşması gibi semptomların bir veya birkaçının ortaya çıkması damar iltihabının belirtileri olabilir.
Bu tür belirtilerin varlığı hissedildiğinde en kısa sürede alanında uzman bir doktora başvurmak önemlidir. İhmal edilen herhangi bir durumda ilerleyen süreçlerde daha ciddi sağlık sorunları çıkabilir. Bundan dolayı damar iltihabı belirtileri ihmal edilmemesi gereken ciddi bir sağlık sorundur.
Damar İltihabı Nedenleri
Damar iltihabı nedenleri tam olarak nedeni bulunamayan bir hastalıktır. Damar iltihabının olduğu bölgeye ve şiddetine göre nedenlerin değişmesi mümkündür. Damar iltihaplanmasında görülen genel nedenler şöyledir:
- Genetik
- Eklem iltihaplanmasına bağlı olarak ortaya çıkan romatoid artrit, kan kanserleri ve skleroderma başta olmak üzere bağışıklık sistemini olumsuz etkileyen hastalıklar.
- 45 yaşından önce yoğun bir şekilde sigara kullanımı
- Buerger hastalığı, damar iltihaplanmasının görülme sıklığının artmasına neden olabilir.
Geçmeyen Damar İltihabına Ne İyi Gelir?
Damar iltihabı belirtileri ortaya çıktıktan sonra erken teşhis ve tedavisi oldukça önemlidir. Teşhis sonrası yapılan tedavi sürecine ilave olarak yaşamsal anlamda bazı değişiklikler damar iltihabına iyi gelebilir.
Düzenli spor ve egzersiz yapmak, yeterli süre dinlenmek ve uyumak damar iltihabı rahatsızlığı olan bireylere oldukça iyi gelir.
Sigara alışkanlığı varsa bırakmak özellikle önemlidir. Sosyal destek ve aile desteği alarak ortaya çıkan stresi azaltmak da damar iltihabı hastaları için moral ve motivasyonu artırıcı önlemlerdir.
Damar İltihabı Nasıl Geçer?
Damar iltihabı belirtileri ortaya çıktığında vakit kaybetmeden tedavi olmak gerekir. Sağlık merkezinde yapılacak teşhislerde damar iltihabı bulgusunu rastlandıysa hemen tedavi sürecine geçilmelidir.
Öncelikle iltihaplı bölgenin nerede ve ne boyutta olduğu tespit edilerek tedavi sürecine alınmalıdır.
Damar iltihaplanması rahatsızlığı olan hastanın kişisel özellikleri, genel sağlık öyküsü, karşılaştığı rahatsızlığın yapısı gibi faktörler değerlendirilerek tedavi seçenekleri oluşturulur. İlaç tedavisi ve ihtiyaç duyulması halinde cerrahi müdahale ile hastaların tedavisine devam edilir.
Damar iltihaplanma sonucu ortaya çıkan belirtilerde ilaç kullanmak, egzersiz ve spor yapmanın yanında doğru beslenme alışkanlığı da önemli bir etkendir.
Doğru beslenme alışkanlığın olması vücutta ağrıya neden olan belirtilerin varlığını azaltabilir.
Sağlıklı ve doğru beslenerek kilonuzu da kontrol altına alabilirsiniz.
Damar İltihabı Tedavisi
Damar iltihaplanmasında tedavi süreci iltihaplanan damar bölgesinin yerine, hasar gören vücut fonksiyonuna, iltihaplanma derecesinin şiddetine, kişinin genel sağlık durumuna göre değişkenlik gösterebilir.
Tedavinin amacı damarlardaki iltihaplanmayı ortadan kaldırarak oluşan damar iltihabınınım ilerlemesini durdurmaktır.
Ortaya çıkan bazı damar iltihaplanmaları herhangi bir tedavi uygulamadan kendiliğinden iyileşerek ve hafif ağrı kesici kullanarak geçebilir.
Damar iltihaplanması vakalarının bir kısmında ise yaşamsal anlamda organ hasarları ortaya çıkmadan kortizon ve sitotoksik içerikli ilaçlarla hızlıca tedaviye başlanıp damar iltihabı kontrol altına alınmalıdır.
Damar iltihaplanmalarında bazı vakalar tekrarlanabilir bir özellikte olur ve çoğu zaman tedavi süreci oldukça uzun seyreder. Damar iltihaplanmasının kimi vakalarında ilave olarak kronik hepatiti B ve hepatit C enfeksiyonları ortaya çıkabilir.
Bu tür durumlarda öncelikle bu enfeksiyonların tedavisine başlanır.
Bazı damar iltihabı belirtilerinin altında ise kanser hastalıkları, eklem iltihabına bağlı olarak romatoid artrit ve bağ doku rahatsızlıkları gibi farklı rahatsızlıklar olabilir. Bu tür vakalarda yine öncelikle bu hastalıklar tedavi edilmesi gerekir.
Damar iltihabının şiddetine göre iltihaplanmayı baskılamak adına farklı dozlarda kortikosteroidler yani steroid veya kortizon içerikli ilaçlar reçete edilir.
Damar iltihaplanmasında hastalığın şiddetli bir durumda ortaya çıkması daha kapsamlı bir tedaviyi gerektirir. Genellikle ciddi sorunlara yol açan damar iltihaplanmalarında cerrahi yöntemler uygulanır. Bypass greftleme yöntemi, sıklıkla kullanılan cerrahi yöntemdir.
Bu yöntemi kullanmada temel amaç, tıkanan kan damarları çevresinde kan akışının olağan bir şekilde sağlanmasıdır. Ayrıca böbrek nakli ya da sinüs cerrahisi de tercih edilebilir.
Damar İltihabı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Damar İltihabı Teşhisinde Hangi Test ve Tahliller Yapılır?
Genel sağlık durumunuza göre yapılan fiziki muayene sonucu bazı test ve tahliller doktorunuz tarafından istenebilir. Çünkü damar iltihabı rahatsızlığını doğrudan fiziki muayene ile teşhis etmek çok nadir rastlanan bir durumdur. Damar iltihaplanmasının teşhisinde kullanılan test ve tahliller şöyle sıralanabilir:
- Kan ve idrar testleri
- Görüntüleme ile yapılan testler
- Anjiyografi
- Biyopsi alma gibi test ve tahlillerle birlikte damar iltihabının teşhisini koymak mümkün hale gelir.
Damar İltihaplanması Sonrasında Beslenme Nasıl Olmalıdır?
Damar iltihaplanması tedavisi açısından sağlıklı ve dengeli beslenme de uygulanan tedavi kadar önemlidir. Damar iltihabı hastalığı olanlar beslenme açısından şu hususlara dikkat etmelidirler;
- Tüketilen süt ürünleri az yağlı olmalıdır.
- Bol sıvı ve su tüketimi alımı önemlidir.
- Akdeniz tipi beslenme önerilir.
- Bol miktarda meyve ve sebze tüketmek gerekir.
- Tüketilen temeklerde az miktarda tuz kullanılmalıdır.
- İhtiyaç olması halinde D vitamini ve kalsiyum takviyeleri alınmalıdır.
Damar İltihaplanması Kimlerde Görülür?
Damar iltihaplanması cinsiyeti ve yaş grubu gözetmeksizin herkeste ortaya çıkabilir. Damar tıkanıklığının bazı türleri, örneğin Kawasaki hastalığı, sadece çocuklarda görülür. Henoch-Schönlein purpurası, çocuklarda, yetişkinlerden daha fazladır. 50 yaş üstünde ise dev hücreli arterit görülür.
En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız
Doç. Dr.
Gökalp Altun
https://www.medicalpark.com.tr/_uploads/_images/_doctorProfile/WgmphVqt.JPG
Kalp ve Damar Cerrahisi
Medical Park Florya
https://www.medicalpark.com.tr/_assets/_i/mp_logo_red.jpg
Kalp ve Damar Cerrahisi
22.8.2024
1.10.2024
1118
Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.