Dezenfektan nedir?

Yaşam alanlarını ve ortak yüzeyleri temiz tutmak sağlığınız için oldukça önem taşır. Dezenfekte veya sterilize ettikten sonra çevrenizdeki yüzeyleri güvenli hale getirebilirsiniz. Her iki işlem de dekontaminasyon olarak adlandırılır. Dekontaminasyonda amaç, yeterince mikroorganizmayı öldürerek enfeksiyon riskini son derece azaltmaktır.

Dezenfeksiyon Nedir?

Mikroorganizmalar günlük yaşamın bir parçasıdır ve hemen her yüzeyde vardır. Bunun yanında, toprakta, suda ve havada da bulunurlar. Bazıları faydalı olsa bile bazıları zararlıdır ve hastalığa neden olurlar. Bazen bu mikroplar size bulaşabilir ve sizi hasta edebilir. Örneğin, televizyon kumandası üzerindeki mikroplar kumandaya dokunduğunuzda size geçebilir ve sizi enfekte edebilir. Bu enfeksiyonu önlemek için yüzeyleri dezenfekte etmek gerekir. Ayrıca ellerinizi sık sık yıkamak da böyle enfeksiyonların önüne geçer.

Dezenfeksiyon, zararlı mikroorganizmaları nesnelerin yüzeylerinden uzaklaştırma için yapılan dekontaminasyon işlemidir. Bu işlem dezenfektanlarla gerçekleştirilir. Dezenfektan kimyasal sprey veya mendil şeklinde olan, halka açık üründür. Hatta kendi dezenfektanınızı evde hazırlayabilirsiniz. Ürün yüzeylerde 20 dakika kadar kısa bir süre de kalabilir ya da 12 saate varan uzun sürelerde de kalabilir.

Dezenfektanlar Neye Karşı Etkilidir?

Dezenfektanlar çoğu virüs ve mantara karşı etki gösterir. Ticari ürünlerin çoğu, şu zamanda belirtildiği gibi kullanıldıklarında Covid-19 virüsüne karşı etkili olarak satılır. Bunun yanında dezenfektanlar bakterileri de öldürebilir ancak uykuda olan bakteri sporlarına karşı etkili değildirler.

Yüzeyleri Dezenfekte Etmek İçin En İyi Uygulamalar

Güvenli bir şekilde dezenfeksiyon işlemi için dikkat etmeniz gereken aşağıda belirtildiği gibi bazı noktalar vardır.

· Öncelikle ürünün gerçekten etkili bir dezenfektan olduğuna emin olun. Üreticinin, bu tür kullanıma uygun olduğunu ürün etiketlerinde belirtmesi gerekir.

· Mikropları öldürdüğü iddia edilen "doğal" ürünlere yönelin. Bu kullanımı kolay doğal mendiller ve spreyler temizlik için yararlı olabilir. Ancak kimyasal dezenfektanların sahip olduğu mikroorganizmaları yok etme özellikleri bulunmaz.

· Ürünün neye karşı etkili olduğunu öğrenin. Ne tür bakteri, mantar ve virüslerden kurtulabileceğinizi öğrenmek için dezenfektanınızın etiketini inceleyin. Bu, özellikle şimdilerde Covid-19’la mücadele etmeye çalışıyorsanız önemlidir.

· Dezenfektanın doğru miktarda yüzeyde kalması gerekir. Bu sebeple ürün üzerindeki talimatları takip edin. Talimatlarda belirtilmiyorsa dezenfektanı silmeyin veya yıkamayın.

· Bu ürünlerin kullanılması ciltte tahrişe neden olabileceği için temastan kaçının ve eldiven giyin.

· Dezenfektanları güvenli bir yerde saklayın. Kapaklarını sıkıca kapatın ve ürünleri çocukların erişemeyeceği bir yere yerleştirin. Dezenfektanları serin ve kuru bir ortama yerleştirin ve son kullanma tarihini dikkatle takip edin.

· Dezenfektanı kullanırken iyi havalandırılmış bir ortam olmasına dikkat edin.

Covid-19'a Karşı Korumada Dezenfeksiyon

Ellerinizi sık ve uzun süreli yıkamak, özellikle kapalı ve kalabalık yerlerde maske takmak ve eviniz dışındaki kişilerle yakın temas etmemek, Covid-19’a yakalanma riskini düşürür. Bunun yanında, ortak alanlardaki yüzeyleri temizlemeniz ve dezenfekte etmeniz büyük önem taşır.

Covid-19'a karşı korunmayı arttırmak için, dezenfekte edilmesi gereken bazı ortak alanlar şöyledir:

· mutfaktaki tezgahlar, lavabo ve tuvaletler

· kapı kolları ve merdiven tırabzanları

· elektrik anahtarları

· cep telefonları ve kumandalar

· çocuklarınıza ait oyuncaklar ve eşyalar

Temizleme, Sanitasyon Yapma ve Dezenfekte Etme Arasındaki Farklar Nedir?

Genellikle insanlar dezenfekte etmenin temizlik veya sanitasyonla aynı şey olduğunu düşünür. Ama aslında hepsi birbirinden farklıdır.

Temizleme yüzeylerden veya nesnelerden kiri, tozu, kırıntıları ve mikropları alır.

Temizleme işleminde, yüzeyleri ve nesneleri arındırmak için çoğunlukla su ve sabun ya da deterjan kullanılır. Bu durumda mikroplar mutlak şekilde ölmez. Ancak bazıları ortamdan uzaklaşacağı için, sizi enfekte edecek sayıda mikrop kalmaz.

Sanitasyon ise temizlik, dezenfeksiyon veya her ikisiyle de yapılabilir. Sanitize etmek, mikropların sayısını güvenli bir seviyeye indirdiğinizi ifade eder. Güvenli düzey olarak kabul edilen değer, halk sağlığı standartlarına veya bir işyerindeki, okuldaki gerekliliklere bağlıdır. Örneğin, restoranlar ve yiyecek hazırlayan diğer tesisler için temizlik prosedürleri bulunur.

Sterilize etmek için ne yaptığınız, ihtiyaçlarınıza bağlı olarak değişir. Kimyasal madde ve su kullanarak bir yeri paspaslayabilirsiniz. Bulaşıkları sterilize etmek için bulaşık makinesi kullanabilirsiniz. Dezenfeksiyonda, yüzeylerdeki ve nesnelerdeki mikropları öldürmek için dezenfektanlar kullanılır. Bazı yaygın dezenfektanlar, çamaşır suyu ve alkol çözeltileridir. Mikropları öldürmek için genellikle dezenfektanı belirli bir süre yüzeylerde bırakmanız gerekir ve bu işlemde kirli yüzeylerin tam anlamıyla temizlendiği söylenemez. Aynı anda hem temizleyen hem de dezenfekte eden ürünler de vardır. Bir yüzeyi veya nesneyi temizler ve dezenfekte ederseniz, enfeksiyon riskini daha da azaltmış olursunuz.

Antiseptik ve Dezenfektan Farklı mıdır?

Antiseptikler ve dezenfektanlar, her ikisi de mikroorganizmaları öldürür ve birçok insan bu terimleri birbirine karıştırır. Ancak antiseptikler ve dezenfektanlar arasında farklılıklar bulunur. Antiseptik vücuda uygulanırken, dezenfektan tezgahlar ve tırabzanlar gibi canlı olmayan yüzeylere uygulanır. Örneğin cerrahi bir ortamda bir doktor, bir kişinin vücudundaki cerrahi bölgeye antiseptik uygular ama ameliyat masasını sterilize etmek için dezenfektan kullanır.

Antiseptikler ve dezenfektanlar, bazen ‘biyosit’ adı verilen kimyasal maddeler de içerir. Hidrojen peroksit, hem antiseptiklerde hem de dezenfektanlarda yaygın kullanılan bir bileşendir. Antiseptikler genellikle dezenfektanlardan daha düşük biyosit içeriğine sahiptir.

El Dezenfektanı Seçerken Sormanız Gereken Sorular

· Organik madde tarafından mikroorganizmalar etkisiz hale getiriliyor mu?

· Sert sudan etkileniyor mu?

· Kalıntı bırakıyor mu?

· Aşındırıcı mı?

· Cilt, göz veya solunum yolunu tahriş ediyor mu?

· Cilt üzerine uygulandığında veya solunduğunda toksik etki yaratıyor mu?

· Seyreltildikten sonra etkili raf ömrü nedir?

Kirli nesneler veya yüzeyler, dezenfektanın etkilerini engeller. Bu nedenle bir yüzeyin verimli şekilde dezenfekte edilmesi için dezenfeksiyondan önce yüzeyin sabun, deterjan ve suyla temizlenmesini gerektirir. Çamaşır suyu (dezenfektan) ve amonyak (temizleyici) zehirli bir gaz üreteceği için asla karıştırılmamalıdır.

El Yıkama ve El Dezenfektanları Hakkında

Ellerinizi yıkamanın ve el dezenfektanı kullanmanın yeri ayrıdır. Her ikisi de bir amaca hizmet ederken, ellerinizi sabun ve suyla yıkamak her zaman öncelikli olmalıdır. El dezenfektanını yalnızca belirli bir durumda, ortamda sabun ve su yoksa kullanın. Ellerinizi daima banyoya gittikten sonra, burnunuzu sildikten, öksürdükten veya hapşırdıktan sonra, yemekten önce ve kontamine olabilecek yüzeylere dokunduktan sonra yıkamalısınız.

Ellerinizi yıkayıp temizlemenin en etkili yolu için aşağıdaki adımlar tavsiye edilir:

· Daima temiz, akan su kullanın.

· Önce ellerinizi suya tutun, sonra suyu kapatın ve ellerinizi sabunla iyice köpürtün.

· Ellerinizi sabunla en az 20 saniye ovalayın. Ellerinizin arkasını, parmaklarınızın arasını ve tırnaklarınızın altını temizlediğinizden emin olun.

· Sonra suyu açın ve ellerinizi durulayın. En son temiz bir havlu kullanın ya da havada kurutun.

El dezenfektanı, ortamda sabun ve su bulunmadığında, mikropların yayılmasını önlemeye yardımcı olan, hareket halindeyken kullanışlı bir üründür. Alkol bazlı el dezenfektanları sizi güvende tutmaya ve Covid-19 enfeksiyonunun yayılmasını azaltmaya yardımcı olabilir.

Yakınınızdaki mağazalarda el dezenfektanı bulmakta güçlük çekiyorsanız ve el yıkamak için şartlar mevcut değilse, kendiniz yapmak için adımlar atabilirsiniz. Alkol, aloe vera jeli ve uçucu yağ veya limon suyu gibi sadece birkaç malzemeyi temin ederek kendi dezenfektanınızı hazırlayabilirsiniz.

El dezenfektanı, mikroorganizmalardan kurtulmanın etkin bir yolu olsa da, sağlık uzmanları ellerinizi hastalığa neden olan virüslerden ve diğer mikroplardan uzak tutmak için mümkün olduğunca yıkamanızı tavsiye etmektedir. Ancak siz su ve sabun bulamadığınız ortamlar için el dezenfektanınızı yanınızda bulundurmayı unutmayın.

En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız

Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.