Tıp dilindeki ismi ile öne çıkan dizüri, bir tür idrar yolu hastalığıdır. Kadın, erkek ve yaşlı demeden herkeste görülebilen bu rahatsızlık, idrar yaparken yanma ve ağrı şikayetleriyle kendini gösterir.
Erişkinlerin yanı sıra çocuk yaşlarda görülme olasılığı da vardır. İdrarı mesaneden taşıyan tüpte ve cinsel organ çevresinde sıklıkla yanma hissi meydana gelir. Erkeklerde dizürinin oluşma sebebi daha çok prostat, kadınlarda ise genellikle idrar yolu enfeksiyonlarından kaynaklıdır.
Dizüri Nedir?
Dizüri nedir tıp alanında dendiği zaman, genellikle idrar yolu enfeksiyonları sebebiyle oluşan, kişinin idrar yaparken üretra veya üretral kanalında ağrı, yanma ve batma şikayetleri hissetmesi olarak açıklanabilir.
Tahriş edici sabunlar, sistit, böbrek taşı ve enfeksiyon gibi çeşitli faktörlere bağlı gelişebilen hastalık, çoğu zaman kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkileyecek kadar sıkıntı yaratabilir. Kullanılan ağır ilaçlar, antibiyotikler, uzun süre idrarı tutma durumu da yine hastalığın oluşumuna zemin hazırlayan etkenler arasındadır.
Dizüri ne demek sorusunun kısaca idrar yolu rahatsızlığı olduğunu düşünebilirsiniz. İdrar geldiği zaman vakit kaybedilmeden vücuttan atılması gerekir. Özellikle klozet yerine alaturka tuvalet kullanmak idrar atımı açısından daha sağlıklıdır.
Hastalığın neden kaynaklandığı ve uzun süre devam edip etmediği önemlidir. Çünkü mevsim geçişlerinde ve kış aylarında dizüri oluşma riski daha fazladır. Yaz kış fark etmeksizin hastalık devam ediyorsa altında yatan diğer hastalıklar mutlaka teşhis edilmeli ve tedaviye gecikmeden başlanılmalıdır.
Dizüri Belirtileri Nelerdir?
Dizüri nedir tıp alanında genel olarak, bir tür idrar yolu hastalığı olarak yanıtlanabilir. Hastalığın en yaygın ve en sık bilinen semptomu idrar sırasında yanma, ağrı ve batma şikayetlerinin yaşanmasıdır. İdrar sırasında yaşanan ağrı ve yanma şikayetlerinin altında farklı etkenler de olabilir.
Belli başlı dizüri belirtileri şöyle sıralanabilir:
- Ateş
- Penis ve vajinada akıntı
- İdrar sırasında kanama, ağrı ve batma hissi
- İdrardan gelen kötü koku
Dizüri belirtileri kadın ve erkekte farklılık gösterebilir. İdrarın başlangıcında yaşanan ağrı şikayeti idrar yolu enfeksiyonlarının; idrarın sonunda yaşanan ağrı ise prostat ya da mesane sıkıntısının habercisi olabilir. Diyabetli erkek ve kadınlar, hamileler, mesanede farklı rahatsızlığı bulunan kişiler dizüri açısından risk altındadır.
Kadınlarda Dizüri Nedenleri Nelerdir?
Kadınların genital bölge hastalıklarına yakalanma riski fazla olduğu için ürolojik problemlere daha açık oldukları söylenebilir. Sistit adındaki mesane enfeksiyonları, vajinal enfeksiyonlar, endometrit, divertikülozis, divertikülit, adındaki diğer idrar yolu hastalıkları, vücuttaki diğer inflamasyonlar, üretra iltihabı gibi pek çok hastalık dizüri oluşumuna kaynaklık edebilir.
Evli kadınlar, düzenli cinsel birlikteliğe bağlı olarak daha fazla idrar yolu enfeksiyonlarına maruz kalabilirler. Kokulu tuvalet kağıtları, genital sabunlar, vajina temizleme jelleri yanma yapabilir. Ayrıca doğum kontrol süngerleri, kondom ve spermisitler idrar sırasında ağrı ve yanma şikayetlerine neden olabilecek diğer faktörler arasındadır.
Erkeklerde Dizüri Nedenleri Nelerdir?
Erkeklerde meydana gelen dizüri hastalığın ana nedenlerinden birisi prostat rahatsızlıklarıdır. Divertikülozis-divertikülit enfeksiyonları, kanser hücreleri, erkek mesanesi, idrar yolunda tümör, pelvik anatomisindeki problemler idrar sırasında ağrı ve yanma şikayetlerini arttırabilir.
Kullanılan ağır antibiyotik ve kanser ilaçları, pelvik bölgesine uygulanan radyasyon tedavileri mesanenin iltihaplanmasına yol açabilir. Ayrıca cinsel yolla bulaşan çeşitli hastalıklar da yine idrar yolu ve pelvik bölgesinde dizüri oluşumuna zemin hazırlayabilir.
Yaşlılarda Dizüri Nedenleri Nelerdir?
Dizüri hastalığının en yaygın görülen hasta gruplarından birisi de yaşlılardır. Hareketsizlik, mental durumdaki değişiklikler, nörolojik hastalıklar, invaziv prosedürler, menopoza bağlı vajinal değişimler, yetersiz sıvı alımı, sonda kullanımı, vajinal ve pelvik kaslarının gevşemesi yaşlılarda dizüri oluşumuna neden olabilir.
Özellikle inme, demans, alzheimer ve parkinson rahatsızlığı yaşayan yaşlılar hijyen konusunda çok titiz davranamadıkları durumlarda idrar yolu enfeksiyonlarına açık hale gelebilirler. Bu tür hastalıklara davetiye çıkarmamak için bakıma muhtaç ileri yaştaki hastaların bakımıyla büyük bir titizlikle ilgilenilmeli, alt değişimi sırasında hijyen kurallarına mutlaka uyulmalıdır.
Dizüri Tedavisi Nasıl Yapılır?
Dizüri nasıl tedavi edilir, sorusu çok geniş kapsamlıdır. Öncelikle hastalığın neden kaynaklandığı belirlenmeli, kadın ve erkeğe uygun bir tedavi planı yapılmalıdır. Hekim idrar sırasında gelişen yanma ve batmanın asıl kaynağını araştırmalı, hastanın sağlık öyküsünü dinlemelidir.
Bağışıklıkla ve diyabetle ilgili bir sağlık sıkıntısının olup olmadığı mutlaka sorulması gerekir. Çünkü idrar yolu hastalıklarının birçoğu diyabet kaynaklı olabilmektedir.
Hastaya gerekli muayene yapıldıktan sonra idrar testi istenir. İdrar testinin asıl amacı, beyaz kan hücreleri, kırmızı kan hücreleri ve yabancı kimyasalların analiz edilip idrar yollarında herhangi bir iltihabi durumun var olup olmadığı incelenmelidir. İdrardaki ağrı, enfeksiyon nedeniyle meydana gelmişse antibiyotik tedavisine başlanır.
Dizüriye neden olan durum prostat, sistit, mesane ve diyabet kaynaklı ise mutlaka daha detaylı inceleme yapılmalı, cilt tahrişi nedeniyle hastalık gelişmişse tahrişe neden faktörler ortadan kaldırılmalıdır.
Hastalığın tanı aşamasında anamnez iyi bir şekilde sorgulanmalıdır. Üroloji uzmanı tarafından yapılacak detaylı sağlık hikayesinde kullandığı ilaçlar, geçirdiği ameliyatlar ve günlük rutinleri ayrıntıları şekilde araştırılmalıdır. Ayrıntılı genitoüriner sistem muayenesinde hastalığın asıl nedeni genel manada ortaya çıkacaktır. Yaşlı erkeklerde prostat muayenesi kesinlikle yapılmalıdır. Detaylı kan testleri, radyolojik tetkikler ve sistoskopi diğer tanı yöntemlerindendir.
Hastanın durumuna göre idrar yolu enfeksiyon, inflamasyon, cinsel yolla bulaşan hastalık tedavisi, yaşam değişiklikleri uygulanabilir. İyileşme sağlandıktan sonra hastaya koruma yöntemleri tavsiye edilmeli ve hastalığın şiddeti azaltılarak yaşam kaliteleri maksimuma çıkartılmalıdır.
Dizüriyi Önlemek için Nelere Dikkat Edilmelidir?
Dizüri şikayetlerini azaltmak için bol su içilmeli, cildi tahriş eden sabunlardan uzak durulmalıdır. Gebelik düşünülmüyorsa cinsel birliktelik sırasında kondom kullanımı alışkanlık haline getirilmeli, yüksek asitli gıdalar ve zararlı atıştırmalıklar tüketilmemelidir.
Vajinal dudakların kuru kalmasına özen gösterilmeli, idrar pedi kullanan kadınların sık ped değiştirmesi ve vajinanın kuru kalmasına dikkat etmesi gereklidir. Ek olarak irritan kimyasallardan kaçınılmalı ve doğal pamuklu iç çamaşırı kullanılmalıdır.
Kısacası dizüri, tek bir nedene bağlı olmayan ve ürolojik hastalıklarda sıklıkla görülen bir semptomdur. Birden fazla hastalığın nedeni olabilir. Dolayısıyla hastalığın etkeni tespit edilmeli ve özel tedavi planına geçilmelidir.
Sıkça Sorulan Sorular
Dizüri için Ne Zaman Doktora Gitmeliyim?
İdrar yaparken yanma ve batma şikayetleri sıklıkla devam ediyorsa, artık yaşanan bu durum yaşam kalitesini düşürecek seviyeye gelmiş ise mutlaka hekime başvurulmalıdır. Ateş, böbrek ağrısı, mesane ağrısı, üretral akıntı gibi şikayetler de beraberinde yaşanıyorsa vakit kaybetmeden uzman bir üroloji doktoruna başvurmakta fayda vardır.
Gebelikte Dizüri Olur mu?
Hamileliğin en yaygın belirtilerinden biri de sık idrara çıkma isteğidir. Dolayısıyla gebe kadınlarda idrar sıkıntıları baş gösterebilme riski vardır. Özellikle gebeliğin son dönemlerine doğru rahmin genişlemesi ve bebeğin mesaneye baskı yapması sık idrar isteğini arttırır. Bu süreçte genital temizliğe dikkat edilmeli ve doğal iç çamaşırları tercih edilmelidir. Aksi takdirde idrar yollarında gelişen enfeksiyon dizüri oluşumuna sebebiyet verebilir.
Dizüri İlaçsız Geçer mi?
Dizüri, ileri seviyede hastanın yaşamını olumsuz etkiliyorsa ve enfeksiyon oranı yüksekse antibiyotik tedavisi mutlaka gerekli olabilir. Ancak soğuk kış aylarında üşütmeye bağlı oluşmuşsa birkaç günlük dinlenme ve hijyen kuralları ile atlatılabilir.
En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız
Prof. Dr.
Adem Fazlıoğlu
https://www.medicalpark.com.tr/_uploads/_images/_doctorProfile/etdTHvlX.JPG
Üroloji
İstinye Üniversite Hastanesi Medical Park Gaziosmanpaşa
https://www.medicalpark.com.tr/_assets/_i/mp_logo_red.jpg
Üroloji
22.3.2024
22.3.2024
12021
Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.