Oluşturma Tarihi: 25.11.2019 17:34 Güncelleme Tarihi: 03.05.2024 13:41
Diyabetik Ayak Polikliniği
Günümüzde diyabet, diğer adıyla şeker hastalığı, kan şekeri yüksekliği sonucu oluşan, birçok organ tutulumuna neden olan ilerleyici bir hastalıktır. Diyabet, tarih boyunca toplumların en önemli sağlık sorunlarından biri olmuştur. Yeni tedavi yaklaşımları ve geliştirilen ilaçlar sayesinde kan-şeker düzeyleri kontrol altında tutulabildiğinden, diyabetin ölümcül olan akut komplikasyonlarına daha az rastlanmaktadır. Özellikle uzun dönemde gelişen komplikasyonlar sıklıkla hayatı kısıtlayacak önemde olabilmektedir. Etkilenen organa göre farklı bulgular gözlenmekte, el ve ayaklarda nöropati, böbreklerde nefropati, gözlerde retinopati ve diyabetik ayak gelişebilmektedir. Diyabetin görülme oranı %6-7’dir. Diyabetli hastaların hastaneye başvurma nedenlerinin %20’sini ayak sorunları teşkil etmektedir. Genel olarak ampütasyon ameliyatlarının %50-70’ ini diyabetli hastaların oluşturduğu belirlenmiştir. Organ kaybı olan diyabetlide, ikinci bir ameliyat riski 2 yıl içinde %50 olmaktadır. Diyabetlilerin %70’inde ayak sorunları gelişmekte ve diyabetik ayak yaraları ortaya çıkmaktadır.
Diyabetik Ayak Belirtileri
Diyabet hastalarında ilk belirti ayak yaraları olabilir. Ayak yaralarının oluşumuna yol açan birkaç Temel neden vardır: Kontrolsüz şeker, kontrolsüz diyet, damar tıkanıklığı ve darlığı (diyabetik vaskülopati), sinir hasarı (diyabeti nöropati), ayak hijyen koşullarının yetersizliğidir. Bacaklarda ağrının temel nedeni damar darlık ve tıkanıkları nedeni ile yürüme sırasında baldır kaslarına ihtiyaç duyulan kanın gönderilememesidir. Başlangıçta belirti vermezken damarlarda daralma ve tıkanıklıklar arttıkça yürümekle gelişen bacaklarda ağrı ortaya çıkar. Bu ağrı gittikçe şiddetlenir ve kişiyi durup dinlenmek zorunda bırakır. Dinlenmekle geçen ağrı ileri dönemde istirahatte de ortaya çıkar. Bunun dışında bacaklarda soğukluk, üşüme hissi, renk değişikliği, tüylerin dökülmesi ve ileri dönemlerde iyileşmeyen yaralar ve ülserler ortaya çıkabilir.
Bacak Damar Hastalığı ve Diyabetik Ayak Teşhisi
Hastanın muayenesinde nabızlar alınamadığı zaman ilk tanı yöntemi Doppler ultrasonografidir. Bununla sorun saptandıktan sonra tedavi öncesi planlama için anjiyografi (damarların görüntülenmesi) yapılır. Bu teknik bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans (MR) ya da katater anjiyografi ile yapılabilir. En doğru teşhis katater anjiyografi ile konulabilmekle birlikte günümüzde BT ya da MR anjiyografide yüksek doğrulukla tanı konabilmektedir.
Bacak Damar Hastalığı Tedavi Yöntemleri
Diyabet ayak ile başvuran hastada ülsere ve gangrenöz yara bulunması durumunda tıbbi tedaviye (antibiyotik, kan sulandırıcı ilaçları, kan şekeri düzenlenmesi) başlanır ve ortopedi tarafından acil debritman gerekiyor ise yapılır. Aynı gün ya da ertesi gün damar darlık ve tıkanıklığının tedavisine geçilir. Girişimsel radyolojide damar darlık ve tıkanıklıkları yine direkt damar yolu ile girilerek tedavi edilir. Temel tedavi yöntemi balon ya da stent ile darlık veya tıkanıklığın giderilmesidir. Girişimsel radyoloji yöntemleri ile yapılan direkt ciltten (perkütan) balon ve stent tedavileri cerrahi yöntemlere göre hastanede kalış süresinin kısa olması, geniş ameliyat kesisi oluşturulmaması, anestezi-narkoz gerektirmemesi, risklerinin daha az olması avantajlarıdır. Yeni teknoloji ürünü trombektomi ve atherektomi sistemleri ile damar tıkanıklıklarına yol açan trombüs ve atherom plakları da temizlenebilmektedir. Stent ya da balon uygulanamayan uzun mesafeli darlık ve tıkanıklıklarda damar cerrahisi tarafından by pass ameliyatları uygulanmakta ve yararlı sonuçlar elde edilmektedir. Tedavi planlanırken mutlaka kombine tedavi yöntemleri uygulanmalıdır. Bu kapsamda damar tedavileri ile birlikte kan şekerinin düzenlenmesi, diyetin düzenlenmesi, ayaktaki yaralara yönelik antibiyotik tedavisi ve pansuman uygulanması, ayakta gangrenöz yaralara yönelik debritman yapılması, hiperbarik oksijen tedavisi ve destekleyici tedavi yöntemleri planlanmalıdır. Genel olarak tedavi uygulanan hastalarda doku ve organ kaybı oranları %15’ in altına düşmektedir. Tedavi işlemini izleyen ilk 6 ay içinde tedavi yapılan damarda %5 ile 50 oranında tekrar daralma gelişebilmektedir. Tedavi uygulanan damarın yapısı, tedavi öncesi darlık ya da tıkanıklığın derecesi, şeker kontrolü, tedavi tekniği ile hastanın genel durumu ve alışkanlıkları tedavi etkinliğini belirler. Tedavi edilmeyen hastalarda doku ya da organ kayıpları gelişmekte hastalar ayaklarını kaybedebilmektedir. Yaşamı tehdit eden riskler de ortaya çıkabilmektedir.
Diyabetik Ayak Polikliniği
Diyabetik ayak teşhis ve tedavi süreci ayak kaybının önlenmesi yönünden son derece kritiktir. Sürecin yavaş ilerlemesi ve tedavinin gecikmesi durumunda doku kayıpları kaçınılmazdır. Bu gecikmenin önlenmesi amacıyla Bahçeşehir Üniversite Hastanesi Medical Park Göztepe Hastanesi'nde Diyabetik ayak polikliniği açılmıştır. Diyabetik ayak polikliniğinin organizasyon şemasında alanında uzman hekimler hızlı teşhis ve tedavi için tam koordinasyon içerisinde birlikte çalışmaktadır. Diyabetik Ayak Polikliniği İşleyişi
- İlk başvuru: Ortopedi Uzmanı Doç. Dr. Mehmet Bekir Ünal ayağında yara ve ağrısı olan diyabetik hastalara ilk muayenesini yapıp acil debritman gerekenlere müdahale eder. Hastanın gereken tüm kan testleri istenir.
- Endokrinoloji Uzmanı Dr. Selçuk Yusuf Şener hastanın kan testlerini değerlendirip gereken şeker düzenlemesini ve ilave tıbbi tedavilerini başlatır. Girişimsel Radyoloji Uzmanı Prof. Dr. Mutlu Cihangiroğlu hastanın ayak damarlarını Doppler ultrasonografi ile değerlendirdikten sonra MR ya da BT anjiografi ile tedavi planlanmasını yapar. Bacak damar darlık ve tıkanıklıklarında balon, stent veya damar traşlaması uygular.
- Kalp Damar Cerrahı Doç. Dr. Tufan Şener bacak damar darlık ve tıkanıklığı bulunan hastalarda gereğinde native ya da greft ile by pass ameliyatı yapar.
- Damar darlık ve tıkanıklığı giderilen hastalar olası ortopedik girişimler ve tıbbi tedavi takipleri yönünden yeniden diyabetik ayak polikliniğine yönlendirilirler.
- Diyabetik Ayak poliklinik takibi uzun dönemde düzenli olarak yapılır.
Diyabetik Ayaktan Korunma
Tedavi sonrası hastalığın tekrarlamasını önlemek ya da diyabet hastalarında diyabetik ayak gelişiminden
korunmak için;
- Düzenli kan şekeri takibi yapılarak şeker ilaçlarının dikkatli şekilde kullanılması
- Diyete uyulması ve düzenli yemek alışkanlığının kazanılması
- Sigara ve alkolden kesinlikle kaçınılması
- Uzun yürüyüşler yapılması (günde en az 8000 adım)
- Ayak hijyenine dikkat edilmesi ve her gün ayakların yıkanarak temiz çorap giyilmesi
- Ayakların korunmasında diyabet hastalarına yönelik ayakkabı ve çorapların kullanılması
- Çıplak ayakla dolaşılmaması gerekli önlemlerdendir.
Sağlıklı Günler…
Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.