Duygusal Açlık Nedir? Duygusal Açlık Nasıl Giderilir?

Özellikle stresli, üzgün veya sıkılmış hissettiğinizde kendinizi abur cubur yerken buluyorsanız, bunun nedeni duygusal açlık olabilir. Bu durum, fiziksel açlıktan farklı olarak, bedensel bir ihtiyacın değil, duygusal bir boşluğun sonucudur.

Duygusal Açlık Nedir? Duygusal Açlık Nasıl Giderilir?

Duygular, hayatımızın vazgeçilmez bir parçası. Onları tamamen yok saymak veya bastırmak mümkün değil. Ancak onları tanımak, kabul etmek ve sağlıklı yollarla yönetmek bizim elimizde. 

Duygusal açlık, yalnızca beslenme ile ilgili bir konu değil; daha derinlerde yatan gereksinimlerimizin işareti olabilir. 

Duygusal Açlık Nedir?

Aslında insanların büyük çoğunluğu yeme davranışını sadece bedensel ihtiyacın bir sonucu olarak görür. Oysa bazen yeme eylemi, fiziksel açlığı doyurmanın çok ötesinde psikolojik motivasyonlar taşıyabilir. 

Duygusal açlık, kişinin farklı ruhsal durumların etkisiyle çoğunlukla stres, üzüntü, öfke veya can sıkıntısı gibi nedenlerle yemek yemeye yönelmesi olarak tanımlanır. Bu durum, aç olmasak bile yiyeceklere yöneldiğimiz ve yeme davranışını bir tür duygu düzenleme mekanizması gibi kullandığımız zaman ortaya çıkar.

Duygusal Açlık Nasıl Giderilir?

Duygusal açlıkla başa çıkmanın en etkili yolu, duygularınızı fark etmek ve yönetmeyi öğrenmektir. Bunun için şu adımları uygulayabilirsiniz:

1.Açlığınızı Değerlendirin

Eğer açlığınız aniden ortaya çıktıysa ve belirli yiyeceklere yöneliyorsanız, büyük ihtimalle duygusal açlık hissediyorsunuzdur.

2.Duygularınızı Tanıyın

Hangi duygunun sizi yemeye yönelttiğini anlamak önemlidir. Stresli, üzgün, yalnız veya sıkılmış hissettiğinizde yemek yeme isteğiniz artıyorsa, asıl ihtiyacınız olan şeyin yiyecek değil, duygusal bir destek olduğunu fark edebilirsiniz.

3.Alternatif Rahatlama Yöntemleri Kullanın

Yeme isteği hissettiğinizde aşağıdaki yöntemleri deneyerek bu dürtüyle başa çıkabilirsiniz:

• Derin nefes alma egzersizleri yapın.
• Kısa bir yürüyüşe çıkın.
• Müzik dinleyin veya sevdiğiniz bir aktiviteyle meşgul olun.
• Bir arkadaşınızla konuşarak duygularınızı paylaşın.

4.Sağlıklı Beslenme Alışkanlıkları Geliştirin

Dengeli ve düzenli beslenmek, duygusal açlık tedavisi için önemli bir adımdır. Kan şekerini dengeleyen, protein ve lif açısından zengin besinler tüketmek, ani açlık krizlerini azaltabilir.

Duygusal Açlık Belirtileri Nelerdir?

Duygusal açlık yaşayan biri genellikle fiziksel açlığın ötesinde, aniden gelişen ve belirli yiyecekler üzerine yoğunlaşan bir istek duyar. Fiziksel açlık ise yavaş yavaş kendini gösterir ve çoğunlukla akla gelen ilk yiyecekle de giderilebilir. Duygusal açlık isteğinin en belirgin özellikleri şunlardır:

• Duygusal açlık, fiziksel açlığa göre çok daha hızlı ve aniden başlar. Öyle ki kişi, birkaç dakika öncesine kadar aklında hiç yemek yokken bir anda canının çikolata ya da cips çektiğini fark edebilir.
• Duygusal açlığı tetikleyen duygular, genellikle yüksek kalorili, şekerli veya tuzlu yiyeceklere yöneltir. Bu yiyecekler kısa süreli bir rahatlama hissi sağlayabilir.
• Mide doygunluk sinyalini verse bile kişi yemeye devam edebilir. Çünkü amaç karnı doyurmaktan ziyade duygusal boşluğu gidermektir.
• Duygusal açlık sonucunda yemek yiyen biri, sonrasında kendini suçlu, pişman veya öfkeli hissedebilir. Bu duygular, bazen kısır döngüyü besleyerek tekrar yeme isteğine yol açar.
• Yemek yeme eylemi sırasında veya hemen sonrasında bir rahatlama, mutluluk veya tatmin duygusu yaşanabilir. Ancak bu his, genellikle kısa sürelidir.

Bu belirtilerin sıklıkla gözlemlenmesi, kişinin yemek yeme motivasyonunun çoğunlukla duygusal kaynaklı olduğunu işaret eder. Dolayısıyla, bu farkındalığa erişmek ve belirtileri analiz etmek, sorunun özüne inmeye yardımcı olur.

Duygusal Açlık ile Nasıl Başa Çıkılır?

Duygusal açlık, üzerinde çalışarak kontrol altına alınabilecek bir durumdur. İşte etkili başa çıkma yolları:

• Yemeğinizi yavaş yiyin, her lokmanın tadını çıkarın.
• Stresli anlarınızda yemek yemek yerine, başka bir aktiviteye yönelin.
• Eğer duygusal yeme alışkanlığınızın önüne geçemiyorsanız, bir beslenme uzmanı veya psikologdan yardım alabilirsiniz.
• Arkadaşlarınızla konuşarak, günlük tutarak veya sanat terapisi gibi yöntemlerle duygularınızı dışa vurabilirsiniz.

Bu yöntemleri uyguladıkça, duygusal açlık üzerindeki kontrolünüz artacak ve sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazanacaksınız.

Duygusal Açlık ile Fiziksel Açlık Arasındaki Fark

Pek çok kişi, karnından gelen gurultuyu gerçek açlık sanarak yemek yemeye yönelir. Oysa zaman zaman bu sesler, duygusal açlığın belirtisi olabilir. Duygusal ve fiziksel açlık arasındaki temel farkı anlamak, yanlış alarm veren bedenimizi daha doğru yorumlamamıza yardımcı olur.

1.Başlama Hızı

Fiziksel açlık genelde yavaş yavaş kendini gösterir; mide kazınmaya başlar, enerji düşüklüğü hissedilebilir. Duygusal açlık ise aniden çıkar ve keskin bir his yaratır.

2.Seçici Davranma

Fiziksel açlıkta kişi, çoğunlukla önüne gelen herhangi bir yiyecekle de tatmin olabilir. Duygusal açlık ise spesifik olarak çikolata, cips veya dondurma gibi yüksek kalorili ve lezzetli yiyecekleri ister.

3.Doygunluk İhmal Edilir

Fiziksel açlık doyduğunuzda sona erer. Mide sinyali beyne ulaşır ve yemeyi kesersiniz. Duygusal açlıkta ise çoğu zaman kontrol zorlaşır ve tokluk hissine rağmen yemeğe devam edilebilir.

4.Sonraki Duygusal Durum 

Fiziksel açlık giderildiğinde genellikle rahatlama ve memnuniyet hissi oluşur. Duygusal açlıkta ise geçici bir rahatlamanın ardından pişmanlık, suçluluk ya da kendine kızma gibi negatif duygular ortaya çıkabilir.

Sık Sorulan Sorular

Duygusal açlık her zaman yüksek kalorili yiyeceklerle mi bağlantılıdır?

Genellikle rahatlatıcı olarak gördüğümüz tatlı, hamur işi, abur cubur türündeki yiyecekler söz konusudur. Çünkü bu yiyecekler kısa vadeli bir haz sağlar. Ancak duygusal açlık, kişiden kişiye değişebileceği için bazı durumlarda tuzlu atıştırmalıklar veya daha farklı besinler de tercih edilebilir.

Duygusal açlık kilo almaya neden olur mu?

Fizyolojik ihtiyacın ötesinde, sırf duygusal boşluk nedeniyle düzenli olarak kalori almak kilo artışını tetikleyebilir. Ayrıca, fazla kalori alımının yanında hareketsiz bir yaşam tarzı veya diğer sağlıksız beslenme alışkanlıkları da eklendiğinde kilo kontrolü daha da zorlaşır.

Duygusal açlığı tamamen yok etmek mümkün mü?

Duyguların varlığını tamamen ortadan kaldırmak veya onları bastırmak her zaman iyi bir fikir değildir. Önemli olan, bu duygularla sağlıklı biçimde başa çıkabilmek ve onları yemekle bağdaştırmaktan uzaklaşmaktır. Düzenli terapi veya farkındalık çalışmaları, olumsuz duyguları yönetebilme becerinizi artırarak bu açlığın etkilerini azaltabilir.

Duygusal açlığa egzersizlerin faydası var mıdır?

Egzersiz, stres hormonlarını düzenlemeye ve mutluluk hormonlarının (endorfin) salgılanmasına yardımcı olur. Böylece, duygusal açlığın temelinde yatan negatif duyguların hafiflemesine katkıda bulunur. Özellikle düzenli egzersiz yapmak, bedensel farkındalığı artırırken, psikolojik olarak da daha iyi hissetmeye yardımcı olabilir.

Sosyal medya kullanımı duygusal açlığı tetikleyebilir mi?

Sosyal medyada sürekli ideal vücut ölçülerine sahip kişileri görmek, bazı insanlarda yetersizlik veya değersizlik hissini artırabilir. Bu duygular da yeme davranışını tetikleyebilen strese ve kaygıya dönüşebilir. Aynı zamanda yeme videoları veya reklamlar da yemeye yönelmeyi hızlandırabilir. Bu nedenle sosyal medya kullanımını kontrol altında tutmak, zihinsel sağlık açısından önem taşır.

Duygusal açlık yaşadığımı nasıl anlayabilirim?

• Ani yeme isteği: Ani ve yoğun bir şekilde ortaya çıkıyorsa, duygusal açlık olabilir.
• Spesifik yiyecek isteği: Genellikle atıştırmalıklar, tatlılar veya karbonhidrat ağırlıklı besinler tercih edilir.
• Fiziksel aç olmama: Fiziksel olarak tok hissetseniz bile yeme isteğinin sürmesi.
• Hızlı yeme ve tatminsizlik: Yeme sırasında doygunluk hissine ulaşamama veya çok hızlı yemek.
• Yeme sonrası pişmanlık veya suçluluk: Yemek biter bitmez olumsuz duyguların baş göstermesi.

En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız

Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.