Farenjit, yutkunma güçlüğü, boğaz yanması, acı ve kaşıntıya neden olan bir rahatsızlıktır. Genellikle soğuk algınlığında ortaya çıkan farenjit, coxsackie ya da mononükleoz gibi boğaz ağrısı yapan enfeksiyonların sonucu da olabilir.
Farenjit Nedir?
Farenjit nedir? sorusunun kısa cevabı boğazın farenks adı verilen arka kısmının iltihaplanması şeklinde verilebilir. Halk arasında sıklıkla boğaz ağrısı ya da boğaz iltihabı olarak bilinir. Bu rahatsızlık daha çok soğuk kış aylarında ortaya çıkar ve yakın temasta olan bireyler arasında hızla yayılma eğilimi gösterir. Virüs veya bakteriyel kaynaklı olabileceği için etkene göre tedavi metodu değişiklik gösterir.
Yüksek ateş, boğaz ağrısı, geniz akıntısı, yutkunmada güçlük gibi şikâyetleri olan hastaların bir an önce doktora görünmesi gerekir. Çünkü farenjit ilerlerse hava yolunu tıkayabilir ya da boğaz arkasında apse oluşumuna sebep olabilir. Ayrıca kalp romatizması ve böbrek rahatsızlığı gibi önemli komplikasyonlara da sebep olabileceği için ayrı bir öneme sahiptir. Zamanında konulan teşhis ve erken ilaç tedavisi ile kolaylıkla tedavi edilebilir.
Farenjit Belirtileri Nelerdir?
Farenjit belirtileri arasında şüphesiz en önemlileri, boğazda batma ve yanma hissi, yutkunmada güçlük, geniz akıntısı, boğaz ağrısı, öksürük, ateş, boğazda kuruluk, kaşıntı ve yabancı cisim kaçmış hissidir. Bunların dışnda halsizlik, yorgunluk, eklem ağrısı gibi genel belirtiler de görülür.
Bakteriyel sebeplerle oluşan farenjitte hastalık daha ağır seyreder. Doktorun yaptığı boğaz testi ile hastalık kolayca saptanabilir ve yayılmadan tedavi edilebilir. Bu nedenle kişide yukarıda sözü edilen belirtilerden bir veya daha fazlası görüldüğünde hemen bir uzmandan yardım alması önemlidir.
Farenjit Neden Olur?
Farenjit nedenleri içerisinde en sık karşılaşılan etkenler virüslerdir. Fakat bakterileri de içeren çok sayıda mikroorganizma hastalığa neden olabilir. Farenjit ile birlikte seyreden enfeksiyon hastalıklarından bazıları;
- Kızamık
- Suçiçeği
- Havlar tarzda öksürük ile karakterize bir çocukluk hastalığı olan krup
- Boğmaca
- Grup A streptokokların neden olduğu beta enfeksiyonu
- Soğuk aşgınlığı nedeni olan adenovirüs enfeksiyonları
- Öpücük hastalığı olarak da bilinen enfeksiyöz mononükleoz
- Grip virüsü olan influenza enfeksiyonu şekilde sıralanabilir.
Bakteriyel farenjitin nadir nedenleri arasında gonore, klamidya ve corynebacterium bulunur. Sık sık soğuk algınlığı ve grip geçirmek farenjit riskini artırır. Özellikle sağlık personeli, alerjik bünyeye sahip kişiler, reflü rahatsızlığı olanlar ve sık sinüzit olan kişiler risk altındadır. Sigara içen veya sigara dumanına maruz kalan kişilerde de farenjit görülme olasılığı artmaktadır. Burun anatomisinde ağır problemler olan kişilerde bu oran artabilir. Açık ya da kapalı rinoplasti yani burun estetiği yöntemleri bu durumda da tavsiye edilebilir.
Alerjik Farenjit Nedir?
Alerjik farenjit, boğazın alerjik bir reaksiyona bağlı olarak iltihaplanması durumudur. Boğazdaki mukoza zarının şişmesine ve kızarmasına neden olur. Alerjik farenjit, genellikle alerjik reaksiyonların bir sonucu olarak ortaya çıkar. Bunlar; alerjik rinit, astım ve saman nezlesi.
Alerjik Farenjit Belirtileri Nelerdir?
- Boğaz ağrısı
- Boğazda tahriş, kaşıntı veya yanma hissi
- Boğazda kuruluk
- Öksürük
- Kızarıklık ve şişlik
- Yutma güçlüğü
- Ses kısıklığı
Akut Farenjit Nedir?
Akut farenjit, boğazın viral veya bakteriyel bir enfeksiyona bağlı olarak iltihaplanması durumudur. Boğazdaki mukoza zarının şişmesine ve kızarmasına neden olur. Akut farenjit, genellikle soğuk algınlığı veya grip enfeksiyonun bir parçası olarak ortaya çıkar.
Akut Farenjit Belirtileri Nelerdir?
- Boğaz ağrısı
- Boğazda kuruluk
- Boğazda kaşıntı
- Öksürük
- Kızarıklık ve şişlik
- Yutma güçlüğü
- Ses Kısıklığı
- Ateş
- Halsizlik
- Baş ağrısı
Kronik Farenjit Nedir?
Kronik farenjit, boğazın 2 haftadan uzun süren iltihaplanması durumudur. Boğazdaki mukoza zarının şişmesine ve kızarmasına neden olur. Kronik farenjit, genellikle reflü hastalığı veya sigara dumanına maruz kalma gibi sürekli tahriş edici faktörlere maruz kalma sonucu gelişir.
Kronik Farenjit Belirtileri Nelerdir?
- Boğazda sürekli tahriş veya kuruluk hissi
- Kronik öksürük
- Balgam
- Boğazda kızarıklık ve şişlik
- Yutma güçlüğü
- Ses kısıklığı
Çocuklarda Farenjite Ne İyi Gelir?
Çocuklarda farenjitin tedavisi, altta yatan nedenlere bağlı olacaktır. Eğer alerjik bir reaksiyon nedeniyle farenjit varsa, alerjenlere maruziyeti azaltmak veya alerji ilaçları kullanmak yardımcı olabilir. Viral enfeksiyonlara bağlı ise aşağıdaki öneriler yapılabilir:
- Bol sıvı tüketimi: Bol sıvı tüketimi, mukusun incelmesine ve daha kolay atılmasına yardımcı olur.
- Tuzlu su gargarası: Tuzlu su gargarası, boğazı temizlemeye ve iltihabı azaltmaya yardımcı olur.
- Boğaz pastilleri veya spreyler: Boğaz pastilleri ve spreyler, boğaz ağrısını ve tahrişi azaltmaya yardımcı olabilir.
- Ağrı kesici ve ateş düşürücü ilaçlar: Ağrı kesici ve ateş düşürücü ilaçlar, boğaz ağrısı ve ateşi azaltmaya yardımcı olabilir.
Farenjit Tedavisi
Farenjit tedavisi için öncelikle etkenin saptanması gerekir. Bakteriyel kaynaklı farenjit tedavisi için antibiyotik tedavisi uygulanır. Belirtilerin şiddetini hafifletmek için de gargara, sprey, ağrı kesici gibi başka ilaçlar reçete edilir. Viral kaynaklı hastalıkta antibiyotik verilmez. Her üst solunum yolu enfeksiyonuna eşlik edebilen bir hastalık olan farenjit, kronik hale geldiğinde ise tedavi süreci farklılık gösterir ve daha zor bir süreci kapsar. Her iki durumda da sigaradan uzak durmak, bulunulan ortamı sürekli havalandırmak, toz ve çeşitli kimyasalları solumaktan kaçınmak önemlidir.
Hastada reflü varsa tedavisi, sık sinüs enfeksiyonu geçirenlerde sinüzit tedavisi şarttır. Peki reflü nasıl geçer? Bunun için öncelikle uyurken yatak başınızı yükseltmek ve uyumadan 1,5 saat önce yemek yemeyi sonlandırmak önem taşır. Reflüye neden olan domates, turunçgiller, acı ve baharatlı yiyecekler gibi besinlerden kaçınmak ve reflü ilacı kullanmak faydalı olabilir.
Farenjit Nasıl Geçer?
Virüslerden kaynaklanan farenjit vakalarında evde bazı uygulamalar yaparak belirtilerin hafiflemesini sağlamanız mümkün. Viral farenjite iyi gelen uygulamalardan bazıları;
- Bol sıvı tüketmek
- Et suyu içeren sıcak çorbalar içmek
- Sıcak tuzlu su ile gargara (1 çay bardağı suya 1 tatlı kaşığı tuz)
- Yatak istirahati
- Odayı nemlendirmek
Çocuklarda Farenjit
Çocuklarda sıklıkla görülen farenjit, genellikle kış aylarında karşımıza çıkmaktadır. Bulaşıcı bir hastalık olması sebebiyle, özellikle okula giden çocuklar arasında kolaylıkla yayılım gösterir. Çocuklarda en sık olarak 2 ila 12 yaşları arasında görülmektedir. Farenjitin belirtileri, halsizlik, boğaz ağrısı ve ateş olsa da, bazı çocuklarda kusma ve karın ağrısı da görülebilir.
Farenjit Hakkında Sık Sorulan Sorular
Farenjit Bulaşıcı Mıdır?
Farenjit, boğazın iltihaplanması durumudur. Bulaşıcı olabilir, ancak bulaşıcı olma olasılığı, farenjitin nedenine bağlı olarak değişir. Viral farenjit, en yaygın farenjit türüdür ve oldukça bulaşıcıdır. Viral farenjit, genellikle soğuk algınlığı veya grip gibi diğer viral enfeksiyonlarla birlikte ortaya çıkar. Bakteriyel farenjit ise daha az yaygındır ve genellikle bulaşıcı değildir. Bakteriyel farenjit, genellikle strep boğazı gibi bakteriyel enfeksiyonlarla birlikte ortaya çıkar.
Farenjit Hastalarının Yememesi Gerekenler Nelerdir?
Farenjit olan kişilerin sıcak, baharatlı özellikle acı, asitli veya tuzlu yiyeceklerden kaçınmaları önerilir, çünkü bu tür yiyecekler boğazdaki tahrişi arttırabilir ve boğaz ağrısını daha da kötüleştirebilir.
Bakteriyel Farenjit Nedir?
Bakteriyel farenjit, boğazın bakteriyel bir enfeksiyona bağlı olarak iltihaplanması durumudur. En yaygın bakteriyel farenjit türü, strep boğazı olarak bilinir. Strep boğazı, A grubu beta-hemolitik streptokok bakterisinden kaynaklanır. Bakteriyel farenjit genellikle boğaz ağrısı, yutma güçlüğü ve ateş gibi belirtilerle beraber ortaya çıkar.
Farenjit Mide Bulantısı Yapar mı?
Evet. Farenjit, boğaz ağrısı, yutma güçlüğü ve öksürük gibi belirtilere neden olduğu için bu belirtiler mide bulantısına yol açabilir.
Farenjit Nasıl Tedavi Edilir?
Farenjit tedavisi, altta yatan nedene göre değişir. Uzman bir hekime danışmalı ve doktor önerisiyle uygun tedavi belirlenmelidir.
Farenjit Nefes Darlığı Yapar mı?
Farenjit, boğazın iltihaplanmasına ve şişmesine neden olabilir. Bu, nefes almayı zorlaştırabilir ve nefes darlığına yol açabilir. Bu durumda hemen bir hekime başvurmalısınız.
En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız
Doç. Dr.
Mukadder Korkmaz
https://www.medicalpark.com.tr/_uploads/_images/_doctorProfile/A4J2aTxN.jpg
Kulak Burun Boğaz
Medical Park Ordu
https://www.medicalpark.com.tr/_assets/_i/mp_logo_red.jpg
Kulak Burun Boğaz
20.11.2022
25.10.2023
2846726
Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.