👨‍⚕️ Gaz Sıkışması Nedir? Gaz Sancısına Ne İyi Gelir?

Gaz çıkarmak, sindirimin bir parçasıdır. Bir insanın günde yaklaşık 14 ile 23 defa gaz çıkarması normal olarak kabul edilir. Ancak bağırsaklarda biriken gazlar bu sayının azalmasına ve ağrıya neden olabilir.

Bu duruma gaz sıkışması ya da gaz birikmesi denir. Gaz sıkışmasının farklı nedenleri ve tedavi yöntemleri vardır. Eğer altında bir hastalık yatıyorsa buna uygun bir tedavi uygulanır. Gaz sıkışması ile ilgili tüm bilgileri edinmek için yazıyı okumaya devam edebilirsiniz.

Gaz Sıkışması Neden Olur?

Gaz sıkışması her insanın yaşayabileceği sıkıntılı bir durumdur. Çoğu zaman gaz sıkışması hali kendi kendine düzelebilir. Gaz normal şartlarda bağırsaklarda hareket eder. Ancak bağırsaklar bu hareketi sağlayamazsa kişinin karnında keskin bir ağrı olabilir.

Gaz sıkışmasının altında bir hastalık yatmıyorsa, genel olarak kişi yemek yerken hava yutulmasından ya da kalın bağırsaktaki bakterilerin yemekleri sindirmesinden kaynaklanabilir. Sakız çiğnemek, şeker emmek, sigara içmek hava yutulmasına neden olur.

Bazı yiyeceklere vücut tepki gösterebilir ve bunun sonucunda midede gaz sıkışması oluşabilir. Bazı gıdalarda bulunan şeker, nişasta ve lifler vücutta tam anlamıyla sindirelemeyebilir.

Şişkinliği arttıran ve gaza sebep olan yiyecekler şu şekilde sıralanabilir:

• Lahana,
• Soğan,
• Brüksel lahanası,
• Buğday,
• Yulaf,
• Fasulye,
• Mercimek,
• Süt ürünleri,
• Ekmek

Bu tür yiyecekler daha fazla gaz çıkarmaya ve gaz sıkışmasına neden olur. Bunların belli başlı sebepleri olabilir. Örneğin fasulyenin içerisinde kompleks karbonhidratlar vardır ve bunlar kalın bağırsağa gittiğinde bakterileri besler ve bu yüzden de gaz üretilir. 

Laktoz intoleransı olan kişiler süt gibi laktozlu besinler tükettiğinde yine bakterileri beslemiş olurlar. Glutene karşı intoleransı olan kişilerde, arpa, buğday gibi besinler tüketilirken aşırı gaz sıkışması meydana gelir. Gazlı içecekler vücutta gaz birikmesine neden olabilir.

Tüketilen yiyeceklerden bağımsız olarak gaz sıkışması stresten kaynaklanabilir. Stres sindirim sistemini olumsuz etkiler. Akla ilk gelen durumlardan olmasa da bu nedeni de değerlendirmek önemlidir. Ayrıca gebeliğin ilk dönemlerinde vücutta olan değişimlerden dolayı gaz sıkışmaları meydana gelebilir.

Gaz Sancısı Nedir?

Bağırsakta bulunan yararlı bakterilerin solunum sırasında yutulan hava ile beslenme sırasında tüketilen gıdaların fermente edilmesi sonucu, midede ve bağırsaklarda gaz oluşumu gerçekleşir. Midede ve bağırsaklarda oluşan gaz sağlıklı bir şekilde dışarı atılamadığında birikir ve gaz sancılarına neden olur.

Biriken gaz miktarına göre sancının şiddeti de değişiklik gösterir. Uzun süreli gaz çıkarma sorunlarında oldukça şiddetli sancılar görülür. Bebeklerde gaz sancısının oluşması ise tam olarak bilinmemekle beraber sindirim sisteminin dış dünyaya alışma sürecinden kaynaklandığı teorisi üzerinde durulmaktadır. Henüz gelişmeyen sinir ve sindirim sisteminin gereğinden fazla gaz sancısına neden olduğu düşünülür.

Emziren annelerde, annenin tükettiği tüm besinler bebeğin içtiği süte direkt olarak etki ettiğinden; yetişkinlerde de gaz yapan soğan, sarımsak, asitli içecekler, turunçgiller vb. gıdalar bebeklerde de gaz oluşmasını tetikler. Ayrıca gün içinde bebeğin sık sık emzirilmesi de gaz oluşumunu arttırabilir. Acı direnci oldukça düşük olan bebekler de gaz sancısı nedeniyle gün içinde sık sık ağlar. 

Gaz Sıkışmasına Neden Olan Hastalıklar Nelerdir?

Bazı hastalıklar nedeniyle de gaz sıkışması meydana gelebilir. Bu hastalıklar şu şekilde sıralanabilir: Crohn hastalığı, ülseratif kolit, bazı kanser türleri, safra kesesi sorunları, kabızlık, bağırsak enfeksiyonları, çölyak hastaları, gıda intoleransı.

Crohn hastalığı ve ülseratif kolit hastalıklarında bağırsaklar iltihaplanır ve bu durum gaz sıkışmasına neden olur. Kolon kanseri ya da rektum kanseri gibi sindirim sistemine ait kanserlerde gaz sıkışması görülür. Çünkü bu türlerde bağırsaklar daralabilir ve tıkanabilir.

Safra kesesinde taş ya da iltihap olması, karın ağrısına, mide bulantısına ve gaz sıkışmasına yol açabilir. Kabızlık ise en sık yaşanan durumlardandır. Kabızlıkta dışkıda sıkışma olduğu için gaz birikmesi olabilir.

Bağırsağın enfeksiyon kapması, sindirim sistemini etkileyeceği gibi boşaltımı da etkiler ve gaz birikmesine yol açabilir. Bağırsak hareketlerinde yavaşlama ise bakterilerin artışına yol açar. bakteriler ise gaz oluşumuna sebep olur. Bağırsakta fıtık olması gaz sıkışmasına neden olur.

Çölyak hastalarının glutenli besinler tüketmesi bağırsak hücrelerine zarar verir. Ayırca antibiyotik ilaçlarının kullanımı da bağırsak florasını bozarak şişkinliğe neden olabilir. Besinlere alerji ile birlikte gıdanın içerisindeki maddenin sindirilememesi, gıda intoleransıdır. Bu durum sıkışmaya neden olur. Alerjilere şu örnekler verilebilir: yumurta alerjisi, buğday alerjisi vb.

Gaz Sıkışması Belirtileri Nelerdir?

Gaz sıkışmasında belirtiler genel olarak aniden ve şiddetli olarak ortaya çıkar. Karın bölgesinde yoğun ve keskin bir bıçak saplanma hissi yaşanabilir. Bu belirtiye ek olarak midede şişkinlik ve sertlik görülebilir. Gaz vücuttan çıkmaya çalıştığı için geğirme fazla olabilir.

Ancak yemek sırasında ya da hemen sonrasında yaşanan geğirmeler normaldir. Gaz sıkışmasına ek olarak kilo kaybı, kabızlık ya da ishal yaşayabilirsiniz. Gaz birikmesi nadir de olsa vücutta başka bölgelerde ağrıya da sebep olabilir. Bunların başında bel ağrısı gelir. Gaz birikmesi bel, kasık, göğüs ağrısına neden olabilir.

Gaz Sıkışması Önlenebilir mi?

Gaz sıkışmasının önüne geçmek için çeşitli yöntemler bulunur. Çok fazla sakız ve şeker yiyorsanız bunları azaltmayı deneyebilirsiniz. Daha yavaş yemek de hava yutmanızı azaltacağı için gaz sıkışmasının önüne geçecektir. İçecekler için pipet kullanmak hava yutmanızı arttırabileceğinden, pipet kullanımını azaltarak bu durumu önleyebilirsiniz.

Gaz sıkışması sindirim sisteminin iyi çalışmamasından dolayı oluyorsa düzenli egzersizler yapabilirsiniz. Ayrıca sigaranın çok tüketimi hava yutulmasına ve bağırsakların tahriş olmasına neden olur. Sigarayı bırakarak bu durumu önleyebilirsiniz.

Yediğiniz besinlerden kaynaklanıyorsa, diyetinizi düzenleyerek, bazı yiyeceklerden kaçınarak gaz sıkışmasını aşabilirsiniz. Ayrıca daha küçük porsiyonlarla sık sık yemek yemek de faydalı olabilir. Eğer stresten kaynaklanan bir sıkışmanız varsa stres yönetimi ile ilgili daha detaylı bilgiler edinebilir ve başta stresinizi sonrasında da gaz sıkışmasını çözebilirsiniz.

Gaz Sıkışmasına Ne İyi Gelir?

Gaz sıkışması yaşayan insanlar “gaz sıkışması nasıl geçer?’ diye merak ederler. Gaz birikmesi hangi sağlık sorunundan kaynaklanıyorsa bunun tedavi edilmesi gerekebilir. Bu durumlar diyetlerle ve yaşam tarzı değişiklikleri ile tedavi edilebilir. Bu çözümler herkes için aynı olmayabilir. Ancak çoğu insanda rahatlama sağlanabilir.

Vücutta üretilen gaz miktarını azaltmaya yönelik olarak diyetinizde değişikliğe gidebilirsiniz. Sizi rahatsız eden besinleri diyetinizden elimine ederek belirtilerinizi ortadan kaldırabilirsiniz.

Beslenme önerilerine aşağıdakiler örnek olabilir:

• Yüksek lifli gıdalar: Fasulye, soğan, brokoli, karnabahar gibi yüksek lif oranına sahip olan gıdaları tüketmemek durumunuzu iyileştirebilir. Birkaç hafta boyunca bu yiyeceklerden kaçındıktan sonra yavaş yavaş tekrar yemeye başlayabilirsiniz.
• Süt ürünleri: Laktozdan kaynaklanan bir gaz sıkşması varsa, süt ürünlerini diyetten çıkarabilirsiniz. Laktoz içermeyen süt ürünlerini deneyebilirsiniz.
• Şeker: Şeker tüketimini azaltarak veya sıfıra indirerek sıkışmanın önüne geçebilirsiniz.
• Yağlı ve kızarmış besinler: Yağ, bağırsaklardaki gazın çıkmasını geciktirebilir. Yağı azaltmak gaz çıkarmayı kolaylaştırabilir.
• Gazlı içecekler: Gazlı içecekler çok tüketildiğinde sıkışmaya neden olabilir. Bunlar yerine doğal meyve suları ya da su tercih edilebilir.

Ayrıca yeterince su içmemek kabızlığa neden olabilir günde 2 ile 2.5 litre arası normal sağlıklı bir insan için iyi bir aralıktır. Su tüketerek kabızlığın önüne dolaylı olarak da gaz sıkışmasının önüne geçebilirsiniz. Probiyotik takviyeleri alarak, bağırsaktaki bakterilerin ölmesini ve gaz, şişkinlik belirtilerinin azalmasını sağlayabilirsiniz.

Gaz çıkarmaya yardımcı ya da spazm önleyici ilaçlar şişkinliği azaltır. Doktorunuza danışarak bu ilaçlardan edinebilirsiniz. Eğer ilaç kullanmak istemezseniz bitki çaylarını da deneyebilirsiniz. Kimyon, zencefil, nane ve papatya çayları gaz oluşumunu engeller ve varolan gazı çıkarmanızı sağlar.

Gaz Sıkışması Nasıl Teşhis Edilir?

Gaz sıkışması ciddi bir durum olmayabilir. Ancak sık sık tekrarlanıyorsa uzman bir doktora danışılması gerekir. Gaz sıkışması, uzman bir doktorun fiziki muayene yaparak anlayabileceği bir durumdur.

Ayrıca tüketilen besinler ve kullanılan ilaçları sorabilir. Çünkü bunlar direkt olarak gaz sıkışmasına neden olan durumlar arasındadır. Fiziki muayenede bölgede ağrı, şişlik gibi durumları kontrol ederken, steteskop ile de bağırsak hareketlerini dinleyerek değerlendirme yapabilir, karın bölgesi röntgeni çekebilir.

Bebeklerde Gaz Sancısına Ne İyi Gelir?

Sadece anne sütüyle beslenen bebekler, anne sütü ile mama karışık olarak beslenen bebeklere göre daha az gaz sancısı çeker. Bebekler annelerini emerken veya biberondan emerken fazlaca hava yutar. Bunun önüne geçmek bebekte gaz oluşumunun önlenmesine yardımcı olur. Ayrıca bebeğin sancılanmasını beklemek yerine her beslenme sonunda gazını çıkartmak sancı oluşumunun önüne geçer. Anneler kuru baklagil, lahana ve karnabahar, süt ürünleri gibi gıdaları bebek emzirirken fazlaca tüketmemelidir.

Gaz yapıcı gıdaların anne diyetinden çıkartılması bebekte gereğinden fazla gaz oluşmasını engeller. Gaz sancısı çeken bebeğin karnına veya sırtına ılık bez koymak, oda sıcaklığındaki zeytin yağı ile bebeğin karnına veya sırtına masaj yapmak gaz çıkarımını kolaylaştırır. Bebek gaz sancısı çekerken, onu hafif hafif sallamak, bebek arabasında veya kucakta gezdirmek, sevdiği ve sakinlediği ninnileri söylemek bebeğin rahatlayarak gaz çıkarmasını sağlar. Bütün bu yöntemler bebeklerde gaz sancısına ne iyi gelir sorusunun cevabı olabilir. Ancak tıbbi olarak doktorun önermediği hiçbir ilaç bebeğe verilmemelidir. 

Yetişkinlerde Gaz Sancısına Ne İyi Gelir?

Yetişkinlerde gaz sancısına ne iyi gelir sorusu bebeklere göre daha karmaşıktır. Yüksek lifli gıdalar genellikle sindirim açısından oldukça faydalı olsa da bazı bireylerde gaz oluşumuna ve gaz sancısına neden olabilir. Fasulye, soğan, brokoli, Brüksel lahanası, lahana, karnabahar, enginar, kuşkonmaz, armut, elma, şeftali, kuru erik, tam buğday ve kepek oldukça fazla lif içerir ve fazla tüketilmesi gaz oluşumuna neden olur.

Birey kendi beslenmesini test ederek bu gıdalardan hangisinin kendisine gaz yaptığını tespit edebilir ve diyetini buna göre düzenleyebilir. Süt ve süt ürünlerinin gereğinden fazla tüketilmesi gaz oluşmasına neden olur. Bu nedenle gaz sancısı çeken bireyler süt ürünlerini azaltabilir veya laktozsuz süt tercih edebilir.

Kızarmış ve yağlı yiyecekler sindirimi zor olduğundan gaz oluşumunu arttırır, gazlı içecekleri fazlaca tüketmek gaz sancısına neden olur. Bu gıdaların diyetten çıkartılması gaz sancısının önüne geçebilir. Ayrıca sindirimi kolaylaştıracağından bolca su tüketmek gaz sancısının önüne geçer. 

Eğer siz veya bebeğiniz gaz sancısı çekiyorsanız diyetinizi verdiğimiz bilgiler ışığında düzenleyebilirsiniz. Gaz sancılarının her şeye rağmen devam etmesi halinde en yakın sağlık kuruluşuna başvurarak gerekli tedavilerin yapılmasını sağlayabilirsiniz.

En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız

Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.