satır arası

Hipertansiyon Nedir?

Hipertansiyon hastalığı tüm dünyada yaygın olarak görülen kronik rahatsızlıkların başında gelir. Ülkemizde neredeyse 15 milyon kişi, yani her 3 kişiden biri yüksek tansiyon belirtileri taşır. Bu hastaların yaklaşık %5-6’sı etkili bir tedavi ile sağlığına kavuşabilir.

Hipertansiyon (Yüksek Tansiyon) Nedir?

Kan kalpten pompalanır ve damarlarda dolaşırken damarlara bir basınç uygular. Tansiyon olarak tanımlanan kan basıncı değeri kişiden kişiye değişiklik gösterir.

Kan basıncı sistolik ve diastolik olmak üzere ikiye ayrılır. Kalp kasılır ve damarlara doğru kanı atar. Kanın damarlara attığı kan basıncına sistolik denir. Kalp gevşediğinde ise hâlâ damarlarda kan basıncı bulunur.

Bu basınca diastolik denir. Sistolik kan basıncı büyük tansiyon; diastolik küçük tansiyon olarak da bilinir.

18 yaşın üstündeki erişkin bir bireyin istirahat halindeki normal sistolik kan basıncı en yüksek 120mmHg, normal diastolik kan basıncı ise en yüksek 80 mmHg olmalıdır. Hipertansiyon hastalarında kan damarlarındaki basıncın değeri normalin üzerinde seyreder.

Hipertansiyon Belirtileri Nelerdir?

Tansiyon 180/110 mmHg’nin üzerine çıkmadığı sürece herhangi bir belirti göstermeyebilir. Ancak sürekli yüksek olduğunda vücuda zarar verir. En çok görülen yüksek tansiyon belirtileri:

  • Sık idrara çıkma özellikle geceleri uyanıp idrar yapma
  • Bulanık ya da çift görme
  • Bacaklarda şişlik
  • Nefes darlığı
  • Halsizlik, yorgunluk, isteksizlik
  • Kulak çınlaması
  • Burun kanamaları
  • Düzensiz kalp atışı ve kalp ağrısı
  • Baş dönmesi ve baş ağrısı

Hipertansiyon Nedenleri Nelerdir?

Tansiyon yüksekliğinin genetik ve çevresel faktörler olmak üzere en önemli iki nedeni vardır.

Birinci derece akrabalarında yüksek tansiyon öyküsü olan kişilerde hipertansiyon görülme riski büyüktür. En yaygın olarak görülen hipertansiyon nedenleri:

  • Aşırı tuzlu gıdalarla beslenme
  • Kafa içi basıncın yüksek olması
  • Aort damarının kalpten çıktığı bölgenin dar olması
  • Böbrek üstünden salgılanan kortizon veya aldesteron hormonlarının aşırı salgılanmasına bağlı olarak görülen Crohn ve Cushing hastalığı
  • Böbrek tümörleri
  • Akut ya da kronik böbrek hastalıkları
  • Böbrek damarlarının daralması
  • Tiroid bezi hastalıkları
  • Şeker hastalığı
  • Kolesterol yüksekliği
  • Gebelik
  • Soğuk algınlığı ilaçları, dekonjestanlar, bazı ağrı kesiciler, doğum kontrol hapları, kokain ve amfetamin gibi yasadışı ilaçlar
  • Kilo fazlalığı
  • Alkol ve sigara kullanımı

Hipertansiyon Tedavisi Nasıl Olur?

Yüksek tansiyon hastalarının tedavisi için öncelikli olarak hastaların yaşam tarzında değişiklikler yapması istenir. 

Tansiyon hastası ideal kilonun üzerindeyse ideal kilosuna dönmesi için yeterli ve dengeli bir diyet programı uygulaması önerilir. Kilo fazlalığı en önemli hipertansiyon nedenleri arasındadır.

Bu nedenle obezite cerrahisi tercih eden çok sayıda hasta bulunmaktadır. Yine hipertansiyon hastalarında tuz tüketimi kısıtlanır ve meyve, sebze tüketimi artırılır.

Margarin, tereyağı ve kuyruk yağı gibi doymuş yağ oranı yüksek gıdalar diyetten çıkarılır. Alkol ve sigara kullanımı kesinlikle bırakılmalıdır. Tansiyon hastalarının düzenli fiziksel aktivite yapması, kan basınçlarının düzenlenmesini sağlar.

Yaşam tarzındaki değişikliklere uyum sağlayamayan ya da değişikliklere rağmen tansiyonu düşürülemeyen hastalara ila tedavisi uygulanır.

Kronik bir hastalık olan hipertansiyon yaşam boyu belirli aralıklarla doktor kontrolü gerektirir. Doktor tarafından önerilen ilaçların düzenli olarak alınması ve doktora danışılmadan dozunda oynamalar yapılmaması gerekir.

Yüksek Tansiyonu Ne Düşürür?

  • Yüksek tansiyon durumunda hastanın ellerini, ayaklarını ve kollarını normal musluk suyu ile yıkaması önerilir. Soğuk su ile yapılan duş da kan basıncının düşürülmesine yardımcı olur.
  • Tansiyon yükseldiği zaman hemen bir limonun suyunu sıkıp sulandırarak içmek kan basıncını düşürebilir.
  • Tuzsuz yoğurt ve ayran da tansiyonu düşürücü etki gösterir. Ancak yoğurt ya da ayranın tuzsuz olmasına ekstra özen gösterilmelidir.
  • Nar suyu ve greyfurt gibi meyvelerin suları ve kekik suyu da tansiyon düşürücüdür.
  • Halk arasında da tansiyon yüksekliğinde kullanılan sarımsağın da kan basıncını düşürücü etkisi vardır.

Hipertansiyon Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Hipertansiyon Ne Zaman Tehlikeli?

Hipertansiyon, genel olarak belirgin semptomlar göstermez ve çoğu zaman sessizce ilerler. Ancak kişinin tansiyon değerleri sürekli  yüksekse ve kontrol altına alınmazsa, ciddi sağlık sorunlarına neden olur. Tehlikeli bir seviyeye geldiğinde hipertansiyon; kalp krizi, inme, kalp yetmezliği veya böbrek hastalığı gibi ciddi komplikasyonlara yol açar.

Hipertansiyonu Düşürmek için Ne Yapılır?

Hipertansiyonu düşürmek için ilk olarak sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek gerekir. Düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı beslenme alışkanlıkları edinmek, tuz tüketimini azaltmak, alkol ve sigara kullanımını sınırlamak, stres yönetimi tekniklerini uygulamak ve düzenli olarak tansiyon ilaçlarını kullanmak, tansiyonun kontrol altına alınmasına yardımcı olur. Ayrıca bu süreçte düzenli olarak tansiyon değerlerini kontrol etmek ve doktorun önerilerini takip etmek önemlidir.

Tansiyonun Yüksek Olduğu Nasıl Anlaşılır?

Tansiyonun yüksek olduğunu anlamak için bazı belirtiler vardır. Bu belirtiler arasında; baş ağrısı, baş dönmesi, bulanık görme, çarpıntı, burun kanaması, kulak çınlaması ve nefes darlığı gibi semptomlar yer alır. Ancak, çoğu durumda hipertansiyon belirti vermez. Bu nedenle, düzenli tansiyon ölçümleri yapmak gerekir. Ayrıca risk taşıyan kişilerin düzenli olarak doktora danışması da önemlidir.

En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız

Sosyal Medya Hesaplarımız:
Facebook | Instagram | YouTube | LinkedIn

Prof. Dr.
Meltem Refiker
Kardiyoloji
Medical Park Ankara (Batıkent)
3181752

Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.