İğde Türkiye’nin her yerinde yetişebilen bitki türlerinden biridir. Zeytingiller ailesine ait olan bu bitki, kuraklığa karşı dayanıklıdır ve en verimsiz topraklarda bile yetişebilir. Halk arasında pek fazla bilinmeyen iğde meyvesinin hem kendisinin hem de yapraklarının insan sağlığı için birden fazla faydası vardır. “İğde meyvesi nedir?” ve “İğdenin faydaları nelerdir?” gibi soruların daha kapsamlı yanıtları için metinin devamını okuyabilirsiniz.
İğde Nedir?
İğde latince adı Elaeagnus angustifolia olan bir bitki türüdür. İngilizce adı silverberry olan bu meyve genellikle Kuzey Amerika, Kanada Polonya, Asya ve Avrupa'da yetişen bir çalı türüdür. İğde kumlu topraklarda yetişen dayanıklı bir bitkidir ve su kıtlığına dayanabilir. Bu nedenle kurak ve yarı-kurak iklimlerde yetiştirilebilir.
İğde özellikle çayırlarda, vadilerde, kıyı şeritlerinde ve kayalık kireçtaşı yamaçlarında yetişebilir. 5-6 metre yüksekliğe kadar büyüyebilen bu bitki gümüşi renkli yaprakları ve sarımsı çiçekleri ile dikkat çeker. Ayrıca iğde meyvelerinin rengi turuncudur ve ekşimsi tatlımsı karışımı bir tadı vardır. Sert çekirdeği ve eliptik yapısıyla kuş üzümüne benzeyen bu bitki, eski zamanlarda Çin’de ishal, öksürük, kaşıntı ve kanser gibi hastalıkların şifası için kullanılan bitkilerden biridir.
İğde taze olarak tüketilebildiği gibi marmelat, reçel, şurup ve çay gibi çeşitli yiyecek ve içeceklerin yapımında da kullanılır. İğdenin yaprakları ve meyveleri lif, antioksidan, vitamin ve mineraller gibi besin maddeleri açısından zengindir. İğde tıbbi özellikleri nedeniyle geleneksel tıpta uzun süredir kullanılan bitkilerden biridir. Yaprakları, çiçekleri ve meyvesi şifalı özellikler taşır. Hem besleyici hemde terapötik etkileri olan bu meyve C vitamini, E vitamini, A vitamini, flavonoidler, lignanlar ve omega-3 yağ asitleri bakımından zengindir ve bu özellikler sayesinde birçok sağlık faydası sağlar.
İğdenin Faydaları Nelerdir?
Küçük ve oval bir şekilde olan iğde meyvesinin faydaları şu şekilde sıralanabilir:
- Antioksidan Bakımından Zengindir: İğde, çeşitli antioksidanlar bakımından zengin bir bitkidir. Antioksidanlar, serbest radikallerin zararlı etkilerini nötralize ederek hücre hasarını önleyebilir. Bu nedenle iğde tüketimi sağlıklı hücrelerin yenilenmesine yardımcı olarak cilt sağlığına fayda sağlar ve yaşlanmayı geciktirebilir.
- Anti-inflamatuar Özellikleri Vardır: İğde anti-inflamatuar özelliklere sahip bitki türlerinden biridir. İltihap birçok hastalığın nedeni olarak kabul edilir ve kronik inflamasyon, kalp hastalığı, diyabet, kanser gibi sağlık sorunlarına yol açabilir. İğde tüketimi inflamasyonu azaltarak bu hastalıkların riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
- Antimikrobiyal Özelliklere Sahiptir: İğde antimikrobiyal özellikleri nedeniyle de sağlık açısından çeşitli faydalar sağlar. Antimikrobiyal özellikleri sayesinde bakteri ve mantar enfeksiyonlarına karşı savaşabilir ve vücudu bu enfeksiyonlardan korumaya yardımcı olabilir. Ayrıca iğde tüketimi boğaz ağrısı, nezle ve grip gibi üst solunum yolu enfeksiyonlarının tedavisine destek olur.
- Kansere Karşı Koruyucu Özelliklere Sahiptir: İğde kanser hücrelerinin büyümesini engelleyerek kanserin önlenmesine yardımcı olabilir.
- Bağışıklık Sistemini Destekler: İğde bitkisi yüksek miktarda C vitamini içerir. C vitamini bağışıklık sistemi sağlığının devamlılığı için önemlidir ve vücudun enfeksiyonlara karşı daha dirençli olmasına yardımcı olabilir.
- Kilo Kontrolüne Yardımcı Olabilir: İğde bitkisinin lif içeriği oldukça yüksektir. Lif sindirim sistemini düzenleyerek tokluk hissi verebilir. Bu nedenle iğde tüketmek, kilo kaybına yardımcı olabilir.
- Kalp Sağlığına Destek Olabilir: İğde bitkisi, kan basıncını düşürme etkisi olan potasyum açısından zengin bitkilerden biridir. Ayrıca, antioksidan özellikleri sayesinde kalp sağlığı için faydalıdır.
- Kan Şekerini Düzenler: İğde düşük glisemik indekse sahip olduğundan kan şekerinin düzenlenmesinde yardımcı olabilir.
- Sindirim Sağlığını Destekler: İğde sindirim sistemi sağlığına katkıda bulunan lifler açısından zengindir. Bu lifler bağırsaklarda kabızlık ve diğer sindirim sorunlarını önlemeye yardımcı olabilir.
- Antidepresan Etkileri Vardır: İğde bitkisi, hafif stres durumlarında bireylerin rahatlamasına yardımcı olabilir.
İğde Hangi Hastalıklara Fayda Sağlar?
İğde bitkisi özellikle aşağıdaki hastalıkların önlenmesinde ve tedavisinde faydalı olabilir:
- Kalp hastalıkları: İğde, antioksidanlar açısından zengin olduğundan kalp hastalıklarının riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Ayrıca bitkinin içeriğinde bulunan C vitamini, kan basıncını düzenleyerek kalp sağlığının korunmasına katkı sağlar.
- Diyabet: Bu meyve kan şekeri seviyelerini düzenleyen lifler açısından zengindir. Bu özelliği sayesinde diyabet hastalarında kan şekerini kontrol etmeye yardımcı olabilir.
- Romatoid artrit: Bu bitki romatoid artrit gibi iltihaplı hastalıkların tedavisinde faydalı olabilecek antioksidanlar içerir.
- Astım: İğde meyvesi astım gibi solunum yolu hastalıklarının tedavisinde yardımcı olabilecek antienflamatuar bileşikler içerir.
- Cilt hastalıkları: İğde cilt sağlığı için faydalı olan E vitamini açısından zengindir. Bu vitamin cildin nemli kalmasına ve ciltteki yaşlanma belirtilerini azaltmaya yardımcı olur.
İğde Meyvesi Nasıl Tüketilir?
Farklı şekillerde tüketime uygun olan olan bitkinin tüketim şekilleri şu şekilde sıralanabilir:
- Taze olarak: İğde çiğ olarak tüketilebilen bir meyvedir. Genellikle şeftali veya kayısıya benzeyen tatlı bir tada sahiptir ve sağlıklı bir atıştırmalık olarak tüketilebilir. İğde meyvesinin taze hali, doğrudan yenebilir veya meyve salatalarında kullanılabilir.
- Kurutulmuş olarak: Kuru İğdenin faydaları da taze haliyle benzerdir ve doğrudan tüketilebilir. İğdeyi kurutmak istiyorsanız meyveleri yıkayın ve fırın tepsisine yayın. Daha sonra düşük sıcaklıkta kurutun. Kurutulmuş meyveler kuruyemişlerle birlikte atıştırmalık olarak tüketilebilir.
- Smoothie olarak: İğde meyvesi smoothie yapımında kullanılabilir. Meyveyi yıkayın ve blenderda diğer meyveler ve süt ile karıştırın. Böylece lezzetli bir smoothie elde edebilirsiniz.
- Reçel olarak: İğde reçel yapımı için de kullanılabilir. Reçelini yapmak için öncelikle meyveleri yıkayın ve kaynatın. Daha sonra bir blenderdan geçirin ve püre haline getirin. Bu püreye şeker veya bal ekleyerek reçel yapabilirsiniz.
- Çay şeklinde: İğde bitkisinden taze veya kuru yapraklar kullanılarak çay yapılabilir. Çayını hazırlamak için şu adımları takip edebilirsiniz: 1-2 çay kaşığı kurutulmuş yaprak veya 3-4 taze yaprak, 1 bardak sıcak suya eklenerek 5-10 dakika demlenir. Daha sonra süzülerek tüketilir. İğde çayını tatlandırmak için isteğe göre şeker veya bal kullanılabilir. Kaynatılmış iğde suyunun faydaları, iğdenin kendisi gibi antioksidan, antienflamatuar ve sindirim sağlığına faydalı bileşikler içerdiğinden, benzerdir.
Halk arasında çok fazla bilinmeyen iğde meyvesi hakkında sık merak edilen soruları ve cevaplarını aşağıda öğrenebilirsiniz.
İğdenin Zararları Nelerdir?
Her besinde olduğu gibi iğde de fazla tüketildiği zaman çeşitli yan etkilere sebep olabilir. Özellikle içinde fazla su bulunmadığından dolayı fazla iğde tüketmek kabızlığa yol açabilir. Bunun dışında iğdenin bilinen herhangi bir zararı yoktur.
İğde Kilo Verdirir mi?
İğde içinde bulunan omega 7 sayesinde kilo vermeye yardımcı olabilir. Ayrıca yüksek orandaki lifli yapısıyla uzun süre tokluk hissi verebilir. Ancak iğdenin içerisindeki su miktarı az olduğundan iğdeyle birlikte su tüketimine de dikkat etmek gereklidir. İğde meyvesi sağlık açısından birçok fayda sağlasa da tüketmeden önce bir doktor veya diyetisyenle görüşmek olası riskleri en aza indirmek için önemlidir. Özellikle alerjik bünyesi olan kişilerin tüketmeden önce dikkatli olmaları gerekir.
En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız
Uzm. Dyt.
Ege Ramadanoğlu
https://www.medicalpark.com.tr/_uploads/_images/_doctorProfile/9l2SIl3I.jpg
Beslenme ve Diyet
Medical Park Florya
https://www.medicalpark.com.tr/_assets/_i/mp_logo_red.jpg
Beslenme ve Diyet
9.5.2023
25.10.2023
152195
Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.