satır arası

İnce bağırsak, karın boşluğunun ortasında birçok kıvrım halinde uzanır. Kalın bağırsak tarafından çerçevelenir. İnce bağırsak nerede bulunur sorusuna; ince bağırsak midenin altında bulunur şeklinde cevap verilebilir.

İnce bağırsak sindirim sisteminin bir parçasıdır. Yiyeceklerin vücutta izlediği yolun bir parçasını oluşturur ve buna gastrointestinal (GI) yol denir. Yiyecek mideden ayrıldığında ince bağırsağa girer. İnce bağırsak, kolon olarak da adlandırılan kalın bağırsağa bağlanır.

Bağırsaklar yiyecekleri parçalamaktan, besinlerini emmekten ve atıkları katılaştırmaktan sorumludur. İnce bağırsak, gastrointestinal yolun en uzun kısmıdır ve sindirimin çoğu burada gerçekleşir.

İnce Bağırsağın Bölümleri Nelerdir?

İnce bağırsak nerede bulunur sorusuna, midenin altındaki alt karın boşluğunun içinde kıvrılmış bir şekilde bulunur cevabı verilebilir. 

İnce bağırsak; uzun, pembe veya kırmızı, birçok kıvrımı olan bir tüpe benzer. İşaret parmağı genişliğindedir. Kalın bağırsaktan daha küçük olmasını sağlayan uzunluğu değil genişliğidir. İnce bağırsak, gastrointestinal sistemin en uzun bölümüdür ve yaklaşık 6-7 metre uzunluğundadır. İnce bağırsağın astarı, kıvrımlar ve tepecikler halinde kıvrılmış geniş bir yüzey alanı vardır.

İnce bağırsak nerede bulunur sorusuna verilebilecek bir diğer yanıt ise; ince bağırsak midenin altında birçok doku ve kas katmanıyla kaplı halde bulunur. Dokular; sinirler, kan damarları, bağışıklık hücreleri ve lenf bezlerinden oluşur.

İnce bağırsağın başlangıç, orta ve son bölümü olmak üzere üç bölümü vardır. Bölümler arasında gerçek bir ayrım olmasa da özellikleri ve işlevleri bakımından farklılık gösterirler.

Oniki parmak bağırsağı

On iki parmak bağırsağına duodenum da denmektedir. Midenin beslendiği ince bağırsağın ilk kısmıdır. Kısa, aşağı doğru inen bir kanaldır (yaklaşık 25 cm uzunluğundadır). Kıvrılmış bağırsakların geri kalanına bağlanmadan önce pankreasın etrafında C şeklinde kıvrılır. İnce bağırsak nerede bulunur sorusuna, on iki parmak bağırsağının ardında bulunur şeklinde cevap verilebilir.

Yiyecekleri parçalamaya yardımcı olmak için ince bağırsak; karaciğer, safra kesesi ve pankreas gibi sindirim sistemindeki diğer organlardan sindirim sıvıları alır. Bu organlardan gelen kanallar duodenumda beslenir. Duodenumun astarındaki hormon bezleri, yiyecek mevcut olduğunda bu organlara kimyasallarını salmaları için sinyal gönderir. 

Jejunum

Karnın alt boşluğunda kıvrımlı bir şekilde bulunur. Jejunum, koyu kırmızı bir renk veren birçok kan damarı ile karakterizedir. İnce bağırsağın orta kısmını oluşturur.

Duodenumdaki kimyasal sindirimden sonra, yiyecekler sindirimin kas çalışmasının başladığı jejunuma geçer. Bağırsak duvarlarındaki sinirler, kaslarının yiyecekleri ileri geri hareket etmesini (segmentasyon) tetikler ve bunları sindirim sularıyla karıştırır. Diğer kas hareketleri (peristalsis) yiyeceklerin kademeli olarak ileri doğru hareket etmesini sağlar.

İleum

İleum, ince bağırsağın son ve en uzun bölümüdür. Burada ince bağırsağın duvarları incelmeye ve daralmaya başlayarak kan akışı azalır. Yiyeceklerin en fazla kaldığı, en fazla su ve besin maddesinin emildiği yerdir.

İleumda segmentasyon yavaşlar ve peristalsis devreye girerek yiyecek atıklarını kademeli olarak kalın bağırsağa doğru hareket ettirir. İleoçekal kapakçık, ileumu kalın bağırsaktan ayırır. Sinirler ve hormonlar, yiyeceklerin geçmesine izin vermek için kapakçığın açılarak bakterileri dışarıda tutmak için kapanmasını işaret eder. 

İnce Bağırsaktan Kaynaklanan Rahatsızlıklar Nelerdir?

İnce bağırsakla ilişkili yaygın rahatsızlıklara bağlı olarak kolon kanseri oluşumu meydana gelebilir. Bunun haricinde ise ortaya çıkabilecek bazı rahatsızlıklar şu şekilde sıralanabilir;

  • Çölyak hastalığı; glüten tüketiminin beyaz kan hücrelerinin ince bağırsağın iç yüzeyine saldırmasına neden olduğu bir otoimmün hastalıktır
  • Crohn hastalığı; sindirim sistemi boyunca ağrılı iltihaplanmaya neden olan uzun süreli bir rahatsızlıktır
  • Sinirli bağırsak sendromu; beyin ve bağırsak arasındaki sinyalleme sorunuyla ilişkili yaygın bir rahatsızlık olup, gastrointestinal semptomlara yol açabilir
  • İnce bağırsakta aşırı bakteri üremesi (SIBO) veya ince bağırsakta aşırı bağırsak bakterisi
  • Mide veya onikiparmak bağırsağı boyunca yer alan açık yaralar olan peptik ülserler
  • Virüs veya bakterilerin neden olabileceği bağırsak enfeksiyonları
  • Bağırsak kanseri, örneğin duodenum kanseri
  • Ülser, iltihap veya kanserle birlikte ortaya çıkabilen bağırsak kanaması
  • Bağırsak tıkanıklıkları.
  • İnce bağırsak divertikülleri, kalın veya ince bağırsak duvarının küçük kese benzeri çıkıntılarıdır
  • Non steroidal antienflamatuar ilaçlar, antimikrobiyaller, proton pompası inhibitörleri, kemoterapi ilaçları gibi ince bağırsağın yaralanmasına veya bozulmasına neden olan ilaçların kullanımı ince bağırsakta çeşitli rahatsızlıkların oluşmasına neden olabilir

İnce Bağırsak Rahatsızlıklarının Tanısı Nasıl Konur?

İnce bağırsak rahatsızlıklarının tanısını koymak için sadece fiziksel muayene yeterli olmayabilir. Fiziksel muayeneyi destekleyerek tanı koymaya yardımcı olan bazı tetkiklerde gerekebilir. İnce bağırsak rahatsızlıklarının tanısını koymada yardımcı olabilecek tetkikler şu şekilde sıralanabilir;

Bakteri kültürü: Oluşan enfeksiyonları tespit etmek için dışkıda enfeksiyon olup olmadığı kontrol edilebilir.

Karın röntgeni: Rahatsızlığa bağlı olarak ince bağırsak yapısının genişleyip genişlemediği kontrol edilir. Ayrıca, tıkanıklık olmadığından emin olmak için ince bağırsaktaki sıvı seviyeleri görüntülenebilir.

Özofagogastroduodenoskopi(EGD): İnce bağırsağı incelemek, kültür için sıvı örneği almak veya biyopsi elde etmek için kullanılan bir tekniktir. EGD yöntemi ile kanama ülseri tespit edebilir. Kanamayı durdurmak için ilaç enjekte ederek tedavi edebilir.

Dışkıda gizli kan testi: Çıplak gözle görülemeyen kanı test etmek için dışkı örneği alınmasını içerir.

Yumurta ve parazit testi: İshalin yaygın bir nedeni olan parazitlerin veya yumurtaların varlığını test etmek için dışkının mikroskobik olarak incelenmesidir.

Endoskopi: Çok küçük bir kesiden ince bağırsağın içini görüntülemesine olanak tanıyan kameralı endoskopi cihazı ile kontrol edilmesidir

Üst gastrointestinal röntgen: Üst gastrointestinal sistemin (yemek borusu, mide ve onikiparmak bağırsağı) röntgen muayenesi, baryum gibi bir kontrast madde aldıktan sonra yapılabilir. İnce bağırsağın ve diğer organların net bir şekilde görüntülenmesini sağlanabilir.

Bağırsak ultrasonu: İnflamatuvar bağırsak hastalığı gibi rahatsızlıkların semptomlarını test eder.

Bilgisayarlı tomografi (BT) ve manyetik rezonans görüntüleme (MRG) taramaları: Kanser gibi vakaların tespit edilmesinde sıklıkla kullanılan görüntüleme teknikleridir.

İnce Bağırsak Rahatsızlıklarının Tedavisi

  • Çölyak hastalığı için glutensiz beslenme gereklidir
  • Crohn hastalığı gibi iltihaplanmaya neden olan durumlar için ilaç tedavisi uygulanabilir
  • Bakteriyel enfeksiyon durumlarında antibiyotik tedavisi uygulanabilir
  • Bağırsak tıkanıklığı veya kanser gibi durumlar için cerrahi tedavi gereklidir
  • Bağırsak nakli; bağırsaklara kan sağlayan büyük bir atardamardaki tıkanıklık veya pıhtı nedeniyle bağırsaklara kan akışının kaybından kaynaklanan akut (şiddetli, kısa süreli) bağırsak yetmezliği vakalarında nadiren uygulanan bir işlemdir
  • İnce bağırsak rezeksiyon; tıkanıklık, kanser, ülser, enfeksiyon, kanama, Crohn hastalığından kaynaklanan ince bağırsak iltihabı, ince bağırsağın doğuştan gelen deformitelerini tedavi etmek için uygulanan bir cerrahi işlemdir

İnce Bağırsak Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

İnce Bağırsak Düzgün Çalışmazsa Ne Olur?

İnce bağırsak, yiyeceklerden besinleri ve suyu emer. Bu işlevler bozulursa, besin eksiklikleri ve sulu dışkı (ishal) yaşanabilir. İnce bağırsağın kas hareketleri, yiyeceklerin parçalanmasına ve vücutta işlenmesine yardımcı olur. Çeşitli hastalıklar ve enfeksiyonlar, karın ağrısı, mide bulantısı ve kusma gibi belirtiler ince bağırsağın iltihaplandığını gösterebilir.

İnce Bağırsak Sağlığı için Nelere Dikkat Edilmelidir?

Meyveler, sebzeler ve tam tahıllar bağırsaklara yeterli lif sağlamaya yardımcı olur. Lif, bağırsaktaki iyi bakterileri beslemeye yardımcı olur. Çoğu meyve ve sebze aynı zamanda alkalileştiricidir, yani aşırı asidi dengelemeye yardımcı olur. Yüksek asit içeriği bağırsaktaki koruyucu mukusu aşındırabilir. İşlenmiş gıdalar, et ve süt ürünleri, kafein ve alkol gibi yiyecek ve içecekler asidiktir. Bu tür besin maddelerinden uzak durulmalıdır. Sigara ve alkol tüketiminden kaçınılmalıdır. Günlük olarak bol su tüketimi ince bağırsak sağlığı için oldukça önemlidir.

En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız

Sosyal Medya Hesaplarımız:
Facebook | Instagram | YouTube | LinkedIn

Prof. Dr.
Mesut Sezikli
Gastroenteroloji
Medical Park Kocaeli
7720

Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.