satır arası

Bağırsak sağlığının kişilerin ruh sağlığından sosyal yaşantısına, sindirim sistemi işleyişinden beynin çalışmasına kadar pek çok süreci etkilediği bilinmektedir. Dolayısıyla bağırsak sağlığının korunması direkt olarak bağırsaklar ile ilgili değildir. Bağırsak florasının korunması aynı zamanda tüm bedensel ve ruhsal işlevlerin sağlıklı bir şekilde yürümesini sağlar. 

Vücudumuzda ters giden bir şeyleri en kolay anlatan organlardan biri bağırsaklarımızdır. Bu yüzden insan bağırsağı nasıl çalışır, sağlıklı dışkı nasıldır, hangi durumlar tehdit oluşturur bilinirse kişiler olası bir problemi çok daha erken evrede fark edebilirler.

Bütün bir beden sağlığının sürdürülebilmesi için mutlaka bağırsaklarımızın verdiği uyarıları dikkate almak, aksi bir durumda uzman bir hekime başvurmakta fayda vardır. Aksi halde ilerlemiş olan bağırsak problemleri hayati sorunlara yol açabilecek hastalıklara sebep olabilmektedir. 

Sindirim Sisteminde Bağırsakların Yeri?

Sindirim sistemi besinlerin vücuda alındıktan sonra parçalara ayrılması, vücuda faydalı olan moleküllerin çeşitli organ işlevleri için kullanılması, zararlı olanların ise boşaltım ile vücuttan uzaklaştırılmasını sağlayan organ sistemidir. Sindirim sistemi içerisinde birçok organ yer alır. Ağızda başlayan sindirim işlemi yemek borusu, mide, ince ve kalın bağırsak, anüs şeklinde devam eder. 

Ağızda fiziksel parçalanmanın yanı sıra diğer sindirim sistemi organlarında kimyasal parçalanma gerçekleşir ve besinler moleküllerine ayrılır. Bağırsaklarımız zararlı moleküllerin atılmasını sağlayan en önemli organlarımızdır.

Ayrıca bağırsak mikrobiyomunun olmadığı ya da eksik kaldığı durumlarda beynin çalışma şekli bozulmaktadır. Dolayısıyla bu da tüm vücudun işleyişini bozmaktadır. Bağırsaklar bu sebeple ikinci beyin olarak da isimlendirilmektedir. 

Tüm bu sebepler bağırsaklarımızın sindirim sistemimizde çok önemli bir yeri olduğunu göstermektedir. İnsan bağırsağı nasıl çalışır, bağırsaklarla ilgili ne gibi uyarıları dikkate almak gerekir gibi soruların cevaplarını bilindiğinde genel vücudun verdiği uyarıları çok daha erken fark etmek mümkündür. 

İnsan Bağırsağı Nasıl Çalışır?

Besinlerin çiğnenmesi ile başlayan sindirim işlemi tükürük ve enzimler yardımıyla yiyeceklerin yumuşatılması şeklinde devam eder. Yemek borusu yardımıyla mideye ulaşan besinler, midenin asidik ortamı sayesinde daha küçük parçalara ayrılır ve sıvılaştırılır. Bu kimyasal süreç besinlerin bağırsaklara gönderilmesini ve işleyişin doğru bir şekilde ilerlemesini sağlamaya yardımcıdır. 

İnsan bağırsağı nasıl çalışır sorusunun cevabı tam olarak burada netleşmektedir. İnce bağırsağa ulaşan sıvılaşmış besinlerde bulunan yararlı moleküllerin, safra, karaciğer ve pankreas tarafından salınan enzimler ile birlikte emilimi gerçekleştirilir. İnce bağırsağın kıvrımlı bir yapısı olan villus aracılığıyla emilimi gerçekleştirilen bu yararlı moleküller kana karışır. 

Sindirim işlemi besinlerin kalın bağırsağa gelmesiyle son bulur. Vücuttan atılması gereken zararlı moleküller katılaşır ve beynin gerekli uyarılar vermesi ile birlikte dışkılama gerçekleşir. 

Bağırsak Hastalıkları Ve Oluşum Nedenleri

Bağırsak yapısının veya fonksiyonlarının bozulması bağırsak hastalıklarının oluşumunu tetikleyebilir. Bu hastalıkların oluşumunun birçok farklı sebebi vardır. Bu noktada insan bağırsağı nasıl çalışır bilinirse, mevcut rahatsızlığın fark edilmesi de daha kolay olmaktadır. 

Toplumda sıklıkla rastlanan bağırsak problemlerinin altta yatan sebepleri genellikle basittir. Ancak süregelen ve ciddi belirtiler oluşturan bağırsak problemleri önemli sağlık sorunlarının habercisi olabilir. Bağırsak hastalıkları ve oluşum nedenleri şu şekilde sıralanabilir;

İshal: Dışkının olması gerekenden daha sulu olduğu durumdur. Bunun yanında mide bulantısı, kusma ve halsizlik de meydana gelebilir. Uzun sürmeyen ve fazla sıvı kaybının yaşanmadığı durumlarda ishalin nedenleri genellikle basit yeme bozukluklarıdır. Uzun süren ve geçmeyen inatçı ishal durumu ciddiye alınmalıdır.

Kabızlık: Bu durum kişinin dışkılamada zorlanma şeklinde gelişir. Veya dışkılamanın çok az olması durumu da gözlemlenebilir. Bu durum genellikle kişinin beslenme alışkanlıklarını değiştirmesi, stresli bir durumun içinde bulunması, uzun bir yolculuk yaparak hareketsiz kalması gibi durumlarda ortaya çıkabilir. 

Kısa süre içinde kendiliğinden düzelebilir. Ancak tüm bağırsak hastalıklarında olduğu gibi kabızlığın uzun süreler devam etmesi ve eşlik eden başka semptomların da olması daha ciddi hastalıkları düşündürebilir.

İrritabl Bağırsak Sendromu (Huzursuz Bağırsak Sendromu): Kalın bağırsağın gereğinden az ya da çok kasılması şeklinde gelişen bu hastalık spastik kolon olarak da isimlendirilmektedir. Şişkinlik, karın ağrısı, sık tuvalete çıkma gibi belirtileri olan bu hastalık için çeşitli ilaç tedavileri tercih edilmektedir. 

Polipler ve Kolon Kanseri: Polipler kalın bağırsak duvarında kontrolsüz hücre büyümesi şeklinde oluşan parçacıklardır. Polipler genellikle zararsız dokulardır. Polip varlığını öğrenen hastaların ilk aklına gelen kolon kanseri nedir, nasıl oluşur sorusudur. Polipler hızlı çoğaldığında ve büyümeye devam ettiklerinde kolon kanseri şüphesi oluşturabilirler. Dolayısıyla fark edildiklerinde mutlaka kanser incelemesi yapılması gerekmektedir. 

Bunların yanı sıra anal bölgede çatlak oluşumuna neden olan anal fissür, bağırsak iltihaplanması şeklinde gözlemlenen kolit, özellikle ileri yaşlarda görülen divertikül gibi farklı bağırsak hastalıkları da bulunmaktadır.

Kolon Kanseri Belirtileri Ve Evreleri

Kolon kanseri belirtileri başlangıç evresinde belirti vermediği için geç fark edilen kanser türlerindendir. Çoğu zaman diğer bağırsak hastalıklarıyla karıştırılır. Ancak ağrıya eşlik eden kanama, dışkıda kan ya da iltihaplı görünüm, kansızlık, aşırı yorgunluk gibi belirtilerin uzun süre devam etmesi kolon kanseri açısından değerlendirilmelidir. 

Bunun yanında dışkının kalem şeklinde olması, tuvalete gittikten sonra bile bağırsaklarda doluluk hissi, planlanmamış ani kilo kayıpları, yutma güçlüğü ve çok çabuk doyma gibi belirtiler de kolon kanseri şüphesi oluşturmaktadır. 

Bu belirtilerin başka hastalıkların belirtisi de olabileceği ancak uzun süre devam etmesi ve birden fazla belirtinin bir arada bulunması halinde mutlaka uzman bir doktora başvurulması gerektiği unutulmamalıdır. 

  • Kolon kanseri sadece kolon duvarında ve bölgenin yakınındaki lenf dokularında bulunuyorsa bu Evre 1 olarak değerlendirilir. Kolon kanseri 1. evre belirtileri genellikle şişkinlik, karın ağrısı, sürekli tuvalete çıkma isteği şeklinde gelişebilir ve fark edilmesi zaman alabilir. 
  • Evre 2'de kanserli hücreler tüm kolon mukozasında yayılmış şekildedir. 
  • Evre 3 kanserli hücrelerin kolon dışında çevre dokulara ve organlara da yayıldığı evredir. 
  • Evre 4'te ise kanser hücreleri kolon dışında karaciğer, akciğer, yumurtalıklar gibi uzak organlara da yayılma eğilimi göstermektedirler. Kompleks bir tedavi gerektiren bu evrede çok geç kalınması halinde kolon kanseri 4. evre ölüm belirtileri başlayabilir. Organların işleyişinin bozulması şeklinde gelişen bu durumda hastanın rahat ettirilmesi ana hedef olmaktadır. 

Kolon Kanseri Tedavisi

Kolon kanseri tedavisine karar verilirken değerlendirilmesi gereken çeşitli unsurlar vardır. Hastanın yaşı, hastalığın evresi, kişinin genel sağlık durumu bunlardan bazılarıdır. Spesifik bir tedaviden söz etmek mümkün değildir. Tedavi şekli her hasta için özel olarak oluşturulmaktadır. 

Başlangıç evresi hastalarında genellikle cerrahi işlem uygulanarak tümörlü dokuların temizlenmesi hedeflenmektedir. Ameliyatın ardından alanında uzman hekimin uygun görmesi durumunda koruyucu tedavilere devam edilebilir. 

İleri evre hastalarda kanserli hücrelere çevre dokulara ve uzak organlara yayıldığı için cerrahi uygulamaları mümkün değildir. Bu durumda kemoterapi ve radyoterapi uygulamaları kullanılarak tümörlerin küçültülmesi hedeflenmektedir. 

Sık Sorulan Sorular

Bağırsakların Fazla Çalışması Zararlı mıdır?

Bağırsakların gereğinden fazla çalışması besin ve vitamin emilimini azalttığı için zararlı bir hal alabilir. Sık tuvalete çıkmaya karın ağrısı, sürekli doluluk hissi, halsizlik ve yorgunluk gibi şikayetler de eşlik ediyorsa bir uzmana başvurmak faydalı olacaktır.

Bozulmuş Bağırsak Sağlığı Kolon Kanserine Sebep Olur mu?

Kişide meydana gelen çeşitli bağırsak rahatsızlıkları bağırsakların çalışma şeklini etkiler. Bu gibi durumlar da kolon kanseri oluşumunu etkileyebilmektedir. 

Sıklıkla Bağırsak Problemleri Yaşayan Kişiler Hangi Bölüme Başvurmalıdır?

Bağırsak problemleri yaşayan ve süregelen şikayetleri olan kişilerin gastroenteroloji bölümüne başvurmaları gerekmektedir. Uzman hekim gerek görmesi halinde diğer bölümlere yönlendirme yapmaktadır. 

Kolon Kanseri Neden Olur?

Kolon kanseri her kanser türü gibi birçok sebebe dayandırılabilir. Ancak kötü yaşam tarzı, alkol ve sigara kullanımı, genetik yatkınlık, şekerli, yağlı, asitli ve işlenmiş besinlerin sıklıkla kullanımı kolon kanseri oluşumunu tetikler.

En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız

Sosyal Medya Hesaplarımız:
Facebook | Instagram | YouTube | LinkedIn

Prof. Dr.
Işılay Nadir
Gastroenteroloji
Medical Park Ankara (Batıkent)
1864

Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.