👩🏽 Kadınlarda İdrar Kaçırma Nedenleri ve Tedavisi

Kadınlarda idrar kaçırma problemi yaşam kalitesini ciddi derecede düşüren ve kişinin sosyal hayatını olumsuz etkileyen önemli bir sorundur. Özellikle ileri yaşlarda daha sık karşılaşılan idrar kaçırma sorunu bazı hastalıklar, doğum yapma ve kilo alma gibi etkilerle tetiklenen zorlayıcı bir durumdur.

Kadınlarda erkeklere oranla 10 kat daha fazla görülen idrar kaçırma sorunu araştırmalara göre ortalama olarak 3 kadından birini hayatının bir döneminde zorlayan bir krizdir. 30 yaş sonrasında daha çok ortaya çıkan idrar kaçırma şikayeti kötü koku, hijyen problemleri gibi sonuçları nedeniyle kişileri psikolojik olarak da olumsuz etkiler.

Bazı kişilerde pelvik taban kasları zayıflığı gibi fizyolojik nedenlerle tetiklenen durum fazla doğum yapma, sigara kullanma, sağlıksız beslenme, hareketsiz yaşam ve obezite gibi risk faktörleri etkisiyle de yaşanabilir.    

Kadınlarda İdrar Kaçırma Nedir?

İdrar yapma rutini sağlıklı yetişkinlerde günde farklı sayılarda olur. Kişi idrarının geldiğini hisseder, o anki şartlara göre hemen tuvalete gitme şansı varsa hemen tuvalete gidilip idrarın yapılması en sağlıklısıdır.

Bazı durumlarda hemen tuvalete gitmek mümkün olmayabilir ve olgun kaslar sayesinde bir süre idrar tutulabilir. İdrar kaçırma günlük hayatta idrarı tutmaya çalışsanız da istemsiz olarak idrar çıkışının olması durumudur. Bazen idrarın geldiği bile anlaşılmaz ve aniden idrar kaçırma da olabilir. İdrar kaçırma şikayeti tedavi edilebilen bir problemdir. 

İdrar kaçırma nedenleri kişiden kişiye değişir. Halk arasında yaşlanma sebebiyle idrar kaçırmanın normal olduğu düşünülse de aslında bu şikayet sağlıklı yaş almada doğal bir durum değildir. Mutlaka tetikleyici sebepler vardır ve tedavi ile kontrol altına alınması kişinin hem fiziksel hem de psikolojik olarak rahatlaması için önemlidir. 

Kadınlarda İdrar Kaçırma Nedenleri Nelerdir?

Kadınlarda idrar kaçırma nedenleri kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Stresle, idrar torbası kasları sorunuyla ya da mesane kapasitesinin aşılması gibi nedenlerle şikayetler ortaya çıkabilir.  

• Stresle İdrar Kaçırma: Özellikle kadınlarda öksürürken idrar kaçırma nedenleri neler olabilir sorusu ve benzer şekilde hapşırmada idrar kaçırmanın sebeplerinin merak edilmesi sık karşılaşılan bir durumdur. Gülmek, öksürmek, hapşırmak, egzersizde hızlı hareketler yapmak gibi ani eylemlerde istemsiz idrar kaçırma durumu yaşanabilir. Bunun temel iki nedeni vardır. İlki idrarı tutmayı sağlayan pelviks kaslarının zayıf olmasıdır. Zayıflığın sebebi genetik ve doğuştan olabilir ya da yeterince spor yapılmadığı için de yaşla birlikte zayıflama görülebilir. Ayrıca çok fazla doğum yapmak, iri bir bebek doğurmak, obezite ve menopoz gibi nedenlerle de pelvik kasları zayıflayabilir. Ani hareketlerle idrar kaçırmanın diğer nedeni ise mesane boşalmasında kontrol sağlayan kasların zayıflığıdır. 
• Urge İdrar Kaçırma: Bu türde idrarın geldiği hissedilip hemen tuvalete yönelme olur ama tuvalete yetişemeden idrar kaçırma olur. Sebep mesane (idrar torbası) kaslarının normalden daha fazla çalışmasıdır.  
• Miks İdrar Kaçırma: Miks kelimesi karışım anlamına gelir. Miks idrar kaçırmada stresle idrar kaçırma ve urge idrar kaçırma türlerinin karışımıdır. Yani hem pelvik kaslarında hem de mesane kaslarında zayıflık vardır. 
• Taşma İdrar Kaçırma: Bazı problemli durumlarda mesane, kapasitesinden fazla idrar tutmaya meyilli olur. Mesanenin aşırı dolup çok gerilmesi sonucunda sızıntı şeklinde idrar kaçırma türüne taşma idrar kaçırma denir. Sebepler arasında idrar yolu tıkanmaları (prostat büyümesi, dışkı sıkıştırması vb.),diyabet ve MS gibi hastalıkların etkisiyle sinirsel hasarlarla yeterince sıkışmayan mesane kasları sayılabilir.

Kadınlarda İdrar Kaçırma Tanısı Nasıl Konulur?

İdrar kaçırma şikayeti için doktora başvurulduğunda önce hastanın tıbbi öyküsü ve şikayetleri dinlenir. Bu aşamada doğum geçmişi, sigara kullanma durumu, kilo, mevcut hastalıklar ve meslek gibi konularla ilgili detaylı bilgiler önemlidir. Detaylı fiziksel muayene ardından idrar ve kan testleri yapılır. Sonuçlara göre tanı konur. 

Bazen idrar kaçırma idrar yolu enfeksiyonu gibi farklı rahatsızlıklar sebebiyle olabilir. Bu tip durumlarda ilgili rahatsızlık tedavi edildiğinde idrar kaçırma sorunu da ortadan kalkar. Eğer sebep kas zayıflığı gibi direkt etkili bir sorunsa buna yönelik tedavi sürecine başlanır.  

Kadınlarda İdrar Kaçırma Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Tedavi, sorunun arka planındaki sebeplere göre şekillenir. Kök nedenler arasında farklı hastalıklar varsa bunlara yönelik tedaviye başlanır. İdrar kaçırma için ilk olarak sağlıklı beslenmeye geçiş gibi yaşam tarzı değişimleri ve kegel egzersizleri gibi basit egzersizlerle idrar yolu kaslarını güçlendirme yöntemleri önerilir.

Bazı durumlarda kadınlarda idrar kaçırma ilaçları ile destek sağlanabilir. Kadınlarda idrar kaçırma ilaçları arasında mesane gevşetici ilaçlar ve mesane genişletici ilaçlar sayılabilir. Bunlardan sonuç alınamazsa daha ileri tedavi uygulamalarına geçilir. 

Ameliyat ve ameliyat dışı çözümler olarak iki başlıkta tedavi yöntemlerini toplamak mümkündür. İdrar kaçırma tipi ve kişinin bireysel özelliklerine göre tedavi yöntemi seçilir. Sıkışma tipi idrar kaçırma yaşayan kadınlarda ilaç tedavisi uygunken stres tipi ve miks tipi idrar kaçırmada daha çok ameliyat yöntemine başvurulur. 

Kadınlarda İdrar Kaçırmada Ameliyat Dışı Uygulamalar Nelerdir?

• Elektromanyetik sandalyeler: Hastaya özel olarak tasarlanan elektromanyetik sandalyede otururken titreşimler verilir. Vücuda yayılan sinyaller sayesinde idrar kaçırmaya neden olan zayıf pelvik taban kasları güçlenir. Uygulamanın başarı oranı ortalama olarak %50’dir. Elektromanyetik sandalye tedavisinde olumlu sonuç alma oranı özellikle genç, kilo sorunu olmayan, düzenli cinsel hayatı bulunan kadınlarda daha yüksektir. 
• Vajinal toplar: Bu uygulamada farklı büyüklükteki toplarla yapılan egzersizler sayesinde hastanın pelvik taban kaslarının güçlenmesi amaçlanır. 
• Vajinal lazer: Vajinanın içine vajinal muayenede kullanılan ultrason probuna benzer bir prob ile özel bir işlem uygulanır. Ağrısız ve acısız vajinal lazer tedavisinde vajinal duvara yeni hücre üretimi olabilmesi için uyarım yapılır. Ortalama 1 ay süreyle yapılan seanslar sayesinde vajinada toparlanma ve sıkılaşma olur. Vajinal lazer yöntemi özellikle doğum etkisiyle genişleyen ve idrar kaçırmada rol oynayan vajina duvarını gençleştirme iyi sonuçlar verir. 

Kadınlarda İdrar Kaçırmada Cerrahi Yöntemler Nelerdir?

• Trans Obturator Tape (TOT) ameliyatı: Vajinal lazer ile sonuç alınamayan kadınlarda %85-90 oranında etkili olan TOT ameliyatı önerilir. Özellikle stres ve miks tipi idrar kaçırması olanlarda etki oranı yüksektir. Kesi olmadan, kasıktan 2 mini delikten girilerek yapılan ameliyatta idrar yoluna özel bir bant konur. Müdahale süresi ortalama 15 dakika sürer ve kişi ameliyattan 1 gün sonra taburcu olabilir. Konan bant sayesinde idrar kaçırma şikayeti hafifler. Etkinin tam olarak görülmeye başlanması için 2-3 hafta geçmesi gerekir. Bu süre boyunca ağır işlerden ve cinsel hayattan uzak durmak gerekir. 
• Kapalı laparoskopik cerrahi: Kapalı laparoskopik cerrahi idrar kaçırma sorunu için en son başvurulan yöntemdir. Karın bölgesindeki tüm organlar en sağlıklı yerlerine oturtulur ve üretranın (idrarı, idrar torbasından dışarı taşıyan dış idrar kanalı) gerekli yerlerine dikiş atılarak sabitlenme sağlanır. 

Kadınlarda İdrar Kaçırma Hakkında Sıkça Sorulan Sorular 

Kadınlarda İdrar Kaçırma Belirtileri Nelerdir?

Sık karşılaşılan belirtiler şöyle sıralanabilir:

• Gülme, öksürme, hapşırma gibi ani hareketlerde idrar kaçırma
• Yürürken ritim değişince
• Egzersiz yaparken farklı hareketlere geçerken idrar kaçırma
• Ağır bir şey kaldırırken idrar kaçırma
• Ayağa kalkarken idrar kaçırma
• Gün içinde idrar kaçırma endişesiyle sık sık tuvalete gitme
• İdrar kaçırma sebebiyle ped kullanmak zorunda kalma
• İdrar yaparken idrarın hepsini tamamen boşaltamadığınızı hissetme

Kadınlarda idrar kaçırma bitkisel tedavi ile çözülür mü?

Bitkiler uzman hekimin tedavisine ek olarak destekleyici nitelikte kullanılabilir. İdrar kaçırmaya iyi gelen bitkisel kürler arasında plantain yaprağı, at kuyruğu, rezene , tarçın sayılabilir. Biberiye , civan perçemi, orman iplikçiği ve potentila kökü karışım olarak değerlendirilebilir.

Kadınlarda idrar kaçırma probleminden korunmak için ne yapılabilir?

İdrar kaçırma şikayeti yaşamamak adına pilates gibi kasları güçlendiren sporlar yapmak önemlidir. Kegel egzersizleri ile vajinal kaslar güçlendirilebilir. Sigaradan uzak durmak ve sağlıklı beslenmek de birçok hastalığa karşı koruyucu olduğu gibi idrar kaçırma problemine karşı da etkilidir. 

En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız

Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.