Kadınlarda Kısırlık Belirtileri
6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu hakkında bilgilendirmeyi okudum; randevu hatırlatma ve hizmet sunumu için iletişim bilgilerimin kullanılmasına izin veriyorum.


Güvenlik Kodu :
Güvenlik Kodunu Giriniz:

satır arası

kadınlarda kısırlık belirtileri

Kısırlık; diğer adıyla infertilite bir yıl süresince düzenli cinsel ilişkiye rağmen gebeliğin oluşmaması durumudur. Kısırlık her bireyden kaynaklanabilir ve tüp bebek gibi yardımcı tedavilere bebek sahibi olmak isteyen bireyler başvurabilir. Kadın infertilitesi (kısırlığı) nedenleri, belirtileri ve tedavisi gibi konular hakkında merak edilenleri yazımızın devamında bulabilirsiniz.

Kadınlarda Kısırlık Belirtileri

Bir yıl süreyle düzenli cinsel ilişkiye rağmen bir kadının hamilelik oluşmaması kadınlarda kısırlığın ilk belirtisidir. Kadınlarda infertilite pek çok sebepten kaynaklanabilir. Bu nedenle belirtiler de infertilitenin sebebine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Bazen kısırlığın tek belirtisi hamilelik elde edilememesi olabilirken bazı durumlarda adet düzensizlikleri, aşırı tüylenme, cinsel isteksizlik gibi problemler de infertilitenin belirtilerinden olabilir. Kadınlarda kısırlığın başlıca belirtileri aşağıdaki gibi sıralanabilir:

  • Hamile kalamamak: Bir yıl boyunca düzenli ilişkiye rağmen gebelik elde edilememesi kısırlığın ilk belirtisidir. 35 yaş ve üzerindeki kadınlarda 6 ay boyunca gebelik elde edilemezse kısırlıktan şüphelenilebilir.
  • Adet düzensizliği: Adet düzensizliği hamilelik için elzem olan ovulasyon; yani yumurtlamanın gerçekleşmediğinin göstergesi olabilir. Adet döngüsü kişiden kişiye değişiklik göstermekle birlikte 35 günden uzun süren veya 21 günden kısa süren adet döngüsü yumurtlama ile ilgili bir problemin varlığına işaret edebilir.
  • Ağrılı cinsel ilişki: Cinsel ilişki sırasında ağrı hissedilmesi kadınlarda doğurganlığı olumsuz etkileyebilecek başka bir sağlık sorunun belirtisi olabilir.
  • Uzun ve ağrılı geçen adet dönemleri: Adet dönemlerinde hafif kramplar yaşanması genellikle normal kabul edilir. Ancak bazı kadınlarda her adet döneminde şiddetli ağrı olması ve kanamanın normalden daha uzun sürmesi de kısırlığın bir belirtisi olabilir.
  • Cinsel isteksizlik: Cinsel isteksizlik kısırlık belirtisi olabilir.
  • Aşırı tüylenme: Çenede, göğüste ve sırtta görülen aşırı tüylenme kadınlarda kısırlığın en önemli nedenlerinden bir tanesi olarak gösterilen polikistik over sendromunun belirtisi olabilir.
  • Rahimde şekil bozukluğu: Rutin ultrason muayenesi sırasında rahmin anatomisinde fark edilen bir bozukluk kısırlık belirtisi olabilir.

Kadınlarda Kısırlık Testi

Kadınlarda kısırlık ile ilgili ileri tetkik için çeşitli kan tahlillerinden ve görüntüleme yöntemlerinden faydalanılır. Kısırlık tanısında öncelikle kadının tıbbi öyküsü alınır. Ardından alanında uzman bir doktor fizik muayene yapar. Kadın kısırlığının tanısında kullanılan başlıca yöntemler şu şekildedir:

  • Ovulasyon testi: Yumurtlamadan yaklaşık olarak 5- 7 gün sonra kadınlarda progesteron hormonu en yüksek seviyeye çıkar. Bu zaman diliminde kan tahlilinde ölçülen progesteron hormon seviyesi ovulasyonun gerçekleşip gerçekleşmediği konusunda doktora fikir verebilir. Bununla birlikte günümüzde piyasada bulunan çeşitli ovulasyon testleri de vardır. Yumurtlamadan yaklaşık 24-48 saat öncesinde LH hormonu (Luteinleştirici Hormon) ani bir biçimde yükselir. Piyasada bulunan ovulasyon test kitleri yumurtlamadan önce artış gösteren LH hormonunu tespit etmek için üretilen testlerdir.
  • Hormon testleri: Kısırlık tanısında progesteron hormonunun yanı sıra LH, FSH ve östradiol gibi hormon değerlerinin de incelenmesi gerekir. Kadın kısırlığının değerlendirilmesinde en sık kullanılan testlerden bir tanesi FSH ölçüm testidir. FSH (Folikül Uyarıcı Hormon) kadınlarda yumurta hücresinin olgunlaşmasında önemli rol oynar. FSH düşüklüğü kadının yumurtalık rezervi ve yumurtalık fonksiyonu hakkında bilgi verebilir. Bunun yanı sıra kısırlık tanısında LH ve östradiol hormon değerleri de oldukça önemlidir. LH yumurtalıklardan yumurta hücresinin serbest bırakılmasını sağlarken östradiol yumurta hücresinin büyümesini ve gelişmesini sağlar. Kandaki hormon değerleri adet döngüsü boyunca değişiklik gösterdiğinden FSH, LH ve östradiol ölçümleri genellikle adetin 2. veya 3. gününde yapılır.
  • Ultrasonografi: Ultrasonografik görüntüleme yöntemleri rahmin görüntülenerek rahim şeklinin değerlendirilmesine yardımcı olur. Ayrıca bazı kadınlarda rutin ultrasonografik muayene sırasında overlerin (yumurtalıkların) polikistik görünümde olduğu görülür. Bu durum kadınlarda üreme fonksiyonunu olumsuz etkileyen polikistik over sendromunun en önemli belirtisidir.
  • Rahim filmi (HSG): Kadınlarda kısırlık tanısında kullanılan tanı yöntemlerinin başında Histerosalpingografi (HSG) olarak da bilinen rahim filmi gelir. Rahim filmi sayesinde uzman doktor rahimdeki şekil bozukluklarını ve diğer problemleri detaylı biçimde görüntüleyebilir. Ayrıca vajinal ultrason muayenesinde tam anlamıyla görüntülenemeyen fallop tüpleri de rahim filmi sayesinde incelenir. Fallop tüplerinde tıkanıklık olması da infertilite nedenlerinden biri olabilir.

Yukarıda sayılan tanı yöntemlerinin yanı sıra muayeneyi gerçekleştiren doktor gerekli görürse hastanın göbek deliğinin altından laparoskopik yöntemle girerek rahim ve fallop tüplerini görüntüleyebilir.

Kadınlarda Kısırlık Neden Olur?

Hem kadınlarda hem de erkeklerde kısırlık pek çok farklı sebebe bağlı olarak görülebilir. Kadınlarda görülen başlıca kısırlık nedenleri şu şekildedir:

  • Yumurtlama bozuklukları: Yumurtlama bozuklukları kadın infertilitesinin en önemli nedenlerinden bir tanesidir. Hormonal dengesizlikler, genetik yatkınlık, stres, rahimde bulunan kistler ve tümörler yumurtlama bozukluklarına neden olabilir.
  • Fallop tüplerinde tıkanıklık: Folliküler tüp (fallop tüp) yumurtalıklar ve rahim arasındaki bağlantıyı sağlayan tüpe benzeyen bir kanaldır. Yumurtalıklardan serbest bırakılan yumurta hücresi fallop tüplerinden geçerek rahime ulaşır. Fallop tüplerinde bir tıkanıklık olması durumunda yumurta hücresi rahime ulaşamayacağı için gebelik elde edilemez.
  • Endometriozis: Endometriozis, endometrium olarak da adlandırılan rahim iç tabakasını oluşturan dokunun yumurtalıklar, tüpler gibi rahim dışındaki başka bir bölgede büyümesi sonucu görülen bir hastalıktır. Rahim iç tabakasını oluşturan doku rahim dışında başka bir yerde büyüdüğünde yumurtalıklardan salınan yumurtanın rahime ulaşmasına veya spermin yumurtayı döllemesine engel olabilir. Bu nedenle endometriozis kadınlarda kısırlık nedenleri arasında yer alır.
  • Polikistik over sendromu (PCOS): Endokrin bir bozukluk olan polikistik over sendromu kadın infertilitesinin en önemli nedenlerindendir. PCOS yüksek LH ve düşük FSH hormon düzeyleriyle ilişki bir sorundur. Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte genetik yatkınlık PCOS için risk faktörüdür. Polikistik over sendromu bulunan kadınlarda yumurtlama bozukluklarına sık rastlanır. Ayrıca ultrasonografik muayene sırasında overler polikistik görünümdedir.
  • Rahimde ve rahim ağzında bozukluklar: Rahimdeki iyi veya kötü huylu tümörler, polipler ve miyomlar da döllenme gerçekleşse bile embriyonun rahime tutunmasını zorlaştırabilir. Ayrıca rahim ağzındaki bir daralma veya tıkanma durumunda da spermin vajinadan geçmesine yardımcı olan servikal mukus üretimi azalabilir. Bunun neticesinde üreme problemleri görülebilir.
  • Yaş: Kadınlar dünyaya belirli bir yumurta rezervine sahip olarak gelir. Günümüzde yardımcı üreme teknikleri sayesinde ileri yaş grubundaki kadınların bebek sahibi olma şansı olsa da genellikle 35 yaşından sonra yumurta rezervi hızla azalmaya başlar.

Kadınlarda Kısırlığa Neden Olan Şeyler

Kadın kısırlığı hem anatomik hem de çevresel faktörlerden kaynaklanabilir. Yukarıda sayılan anatomik faktörlere ek olarak kadınlarda kısırlık yapan şeyler şu şekilde sıralanabilir:

  • Sigara ve alkol gibi zararlı alışkanlıklar,
  • Obezite,
  • Stres,
  • Kimyasal maddeler,
  • Radyasyon maruziyeti

Kadınlarda kısırlık belirtileri görüldüğünde sayılan risk faktörlerini ortadan kaldırmak tedaviye yardımcı olabilir.

Kadınlarda Kısırlık Tedavisi

Kadınlarda kısırlık tedavisi için öncelikle kısırlığın nedeninin iyi belirlenmesi gerekir. Tedavi sürecinde kadının zararlı alışkanlıkları varsa bırakması, ideal kilosunu koruması ve stresten uzak durması tedaviye yardımcı olur. Tedavi kısırlığın nedenine bağlı olarak planlanır. Kadın kısırlığının tedavisinde başvurulan başlıca tedavi yöntemlerinden bazıları şunlardır:

  • Medikal tedavi: Hormonları düzenlemeye, yumurtlamayı sağlamaya yönelik ilaç kullanımı kısırlık tedavisinde en sık tercih edilen yöntemlerden bir tanesidir.
  • Cerrahi tedavi: Tüplerde tıkanıklık veya endometriozis gibi bir sağlık sorununa bağlı görülen infertilite durumunda cerrahi tedavi seçeneklerinden faydalanılabilir.
  • Aşılama (Intrauterin Inseminasyon): Aşılama tedavisi; ince, esnek bir kateter yardımıyla erkekten alınan spermin doğrudan kadının rahmine yerleştirilmesi prensibine dayanan bir tedavi yöntemidir. Bu sayede spermin yumurta hücresine daha kolay ulaşması amaçlanır.
  • Tüp bebek tedavisi: Aşılamadan farklı olarak tüp bebek tedavisinde kadından toplanan yumurta hücreleri ile erkekten alınan sperm hücresi laboratuvar ortamında döllenir ve kadının rahmine yerleştirilir.

Kısır Olan Kadınlar Tüp Bebek Yapabilir mi?

Günümüzde kısırlık tedavisinde tüp bebek tedavisi gibi yardımcı üreme teknikleri yaygın olarak kullanılır. Kısır olan kadınlarda tüp bebek tedavisi ile gebelik elde edilmesi mümkündür. Ancak burada kadının yumurta rezervi ve yumurta kalitesi oldukça önemlidir. Yaş ilerledikçe yumurta sayısı azaldığından tedavinin başarı şansı düşebilir.

Kadınlarda kısırlık belirtileri bazen geç fark edilebilir. Oysa kısırlık erken dönemde fark edildiğinde tedavisi mümkün olabilen bir sağlık sorunudur. Bu nedenle bebek sahibi olmayı isteyen veya istemeyen her kadının düzenli olarak alanında uzman bir doktor tarafından muayene edilmesi önemlidir. Siz de bir sağlık kuruluşuna başvurarak uzman doktora kontrolleriniz yaptırmayı ihmal etmeyiniz.

En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız

Sosyal Medya Hesaplarımız:
Facebook | Instagram | YouTube | LinkedIn

28475

Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.