👩‍⚕️ Kafein Nedir? Kafein Bağımlılığı Belirtileri Nelerdir?

Kafein nedir sorusunun yanıtına kısaca doğada bulunan uyarıcı bir madde yanıtı verilebilir. Kafeinin kimyasal formülü 'C8H10N402' olarak bilinir. Kafein maddesi insanların günlük olarak tükettiği pek çok içeceğin içerisinde yer alır.

Beynin uyanık kalmasını sağlayan bu madde aynı zamanda kişilerin vücut enerjilerinin de yükselmesini sağlar. Elbette kafeinin yararları olduğu kadar zararları da bulunur. Bu nedenle içerisinde kafein olan içeceklerin belirli oranlarda tüketilmesine özen gösterilmesi gerekir.

Kafein Nedir?

Kafein nedir sorusu, özellikle kahve tüketenler tarafından araştırılır. Kahvenin etken maddesi olarak bilinen kafein doğada altmıştan fazla bitkide yer alır. Aynı zamanda kafein, matein ya da guaranin olarak da bilinen bir alkaloddir. Kafein ilk olarak Alman kimyager Friedlieb Ferdinand Runge tarafından bulunmuştur. 1819 yılında bulunan bu etken maddenin ismi ismi ise kahveden esinlenerek verilmiştir.

Kafein genel olarak insan anatomisindeki merkezi sinir sistemine etki eden bir alkaloddir. Bu etken madde beyne giden ve beyinden gelen mesajların hızlanmasını sağlarken aynı zamanda kişilerin daha zinde ve yüksek konsantrasyonda olabilmesine de imkan sunar.

Kafein Nelerde Var?

İnsanların günlük olarak tükettiği pek çok içecek ve yiyeceğin içerisinde kafein yer alır. Bunların başında herkesin bildiği gibi kahve bulur. Kafein nelerde var sorusunun yanıtına kahvenin yanı sıra şu içecek ve yiyeceklerle cevap verilir;

• Çay
• Enerji içecekleri
• Gazlı içecekler
• İçerisinde doğal olarak kafein bulunan çikolata (özellikle bitter çikolata içerisindeki kafein oranı daha yüksektir)
• Ağrı kesici, soğuk algınlığı, kilo vermek için kullanılan takviye ilaçlardan bazıları
• Sakız, enerji jelleri ve şekerli atıştırmalık ürünler
• Özellikle sporcular tarafından kullanılan besin takviyeleri 

Kafein Ne İşe Yarar?

Kafein nedir ne işe yarar sorularının yanıtları, kişilerin günlük olarak tükettiği kafein miktarına göre değişiklik gösterir. Günlük olarak belirli dozlarda tüketilen kafein kişilerin vücut sağılığı için olumlu etkilere sahiptir. Kafein ne işe yarar sorusuna şu yanıtlarda eklenebilir;

• Enerji verir ve tüketen kişilerin yorgunluğunun azalmasını sağlar
• Günlük olarak belirlenen dozda tüketilen kafein kişilerin hafızasının güçlenmesini sağlayabilir

Kafein Bağımlılığının Belirtileri Nelerdir?

Kafein bağımlılığı günümüzde birçok kişide görülür. Güne kahve içmeden başlayamayanlar, kahvaltı sonrası mutlaka kahve tüketmek isteyenler ve özellikle iş hayatında aktif olarak yer alan kişilerin gün boyunca sayısız kahve ya da çay tüketmek istemesi tamamen kafein bağımlığına bağlı olarak gelişen bir durumdur.

Kişilerin işlerine daha iyi konsantre olmak istemesi, uyku evresinden sonra güne daha iyi adapte olmak istemesi ve gün içerisinde kendine her vakit ayırmak istediğinde bu içecekleri tüketmesi de kafein bağımlılığından kaynaklanır. 

Kafein bağımlılığı kişilerin günlük yaşantılarında, kafein içerikli içecek ya da yiyeceklere erişim sağlayamadığında bazı semptomlara neden olur. Kafein bağımlılığı olarak bilinen bu durumun belirtileri ise şu şekilde sıralanır;

• Baş ağrısı 
• Düşünme konusunda yavaşlama 
• Hafızada yavaşlama
• Sinirlilik halinin meydana gelmesi
• Halsizlik
• Yorgunluk
• Konsantrasyon eksikliği
• Odaklanma sorunları
• Dikkatsizlik
• Mutsuzluk ve kişinin kendini tedirgin hissetmesi
• Sık sık esnemek
• İsteksizlik ve genel olarak hiçbir iş yapmama isteği

Kafein Yararları

Kafein ne demek sorusundan sonra kişilerin en çok merak ettiği soru, kafeinin yararlarının ne olduğu olur. Günlük olarak belirli dozlarda tüketimi gerçekleştirilen kafein insan vücuduna oldukça faydalıdır. Birçok hastalığın meydana gelme riskini düşüren kafeinin bilinen yaraları ise şu şekilde sıralanır;

• Düzenli kafein tüketimi kişilerin daha kolay ezber yapmasını ve hafızasının güçlenmesini sağlar
• Kas ağrılarına iyi gelebilir
• Metabolizmayı hızlandırır
• Kafein doğal yağ yakıcıdır

Fazla Kafeinin Zararları

Düzenli olarak vücuda alınan kafeinin faydaları olduğu gibi yüksek miktarda alınmasının da zararları bulunur. Fazla kafein içerikli gıda ya da içecek tüketimi kişilerin bu etken maddeye bağımlı olmasını sağlar. Bağımlılığın yanı sıra fazla kafein tüketiminin kişilere verebileceği zararlar şu şekilde sıralanır;

Merkezi sinir sistemini doğrudan etkileyen kafein, fazla tüketildiğinde uykusuzluğa neden olur

• Anksiyete ve sinirlilik halini arttırır
• Kalp çarpıntısı ve kan basıncının artmasına neden olur
• Fazla kafein alımı kişilerin sindirim sistemi etkiler ve özellikle mide sorunlarının yaşanmasına neden olur
• Fazla tüketilen kafein vücuttaki kalsiyumun daha fazla atılmasına neden olur ve bu da beraberindeosteoporozriskini arttırır
• Dozunda tüketim migren ataklarının geçirilmesinde etkili olurken fazla kafein tüketimi ise migreni tetikleyebilir

Sıkça Sorulan Sorular

Kafein Nedir Ne İşe Yarar?

Kafein nedir ne işe yarar sorusunun en net yanıtı, doğal uyarıcı bir maddenin dozunda tüketimi ile vücut sağlının olumlu yönde etkilenmesi olarak verilebilir. Çok sayıda bitkide yer alan kafein, kişilerin birçok sağlık sorunun meydana gelme riskini engeller.

Genel olarak kahve çeşitlerinde yer alan kafein, tüketilen siyah çayın ve aynı zamanda bitki çaylarının birçoğunun da içerisinde yer alır.

Kafein ne demek sorusunun bilimsel yanıtı ise merkezi sinir sisteminde psikotropik etkili bir uyarıcı olarak verilebilir. Aynı zamanda solunum sistemi uyarıcısı ve kalp atış hızlandırıcısı olarak da tanımlanabilir.

Kafein nedir sorusuna bir diğer yanıt olarak ise erken doğan ve prematüre olarak bilinen bebeklerin nefes almasına yardımcı olmak için kullanılan uyarıcı bir madde olarak verilebilir.

Kafein Zehirlenmesi Nedir?

Kafein zehirlenmesi, kafenizim olarak bilinir. Bu durum kişilerin fazla miktarda kafeine maruz kalması ile ortaya çıkar. Kafein zehirlenmesi hem fiziksel hem de zihinsel olarak bazı semptomlara neden olur. Kafein zehirlenmesinin belirtileri arasında şu semptomlar yer alır;

• Aşırı gerginlik ve sinirlilik hali
• Taşikardi ya dakardiyak aritmi 
• Psikomotor gerginlik
• Konuşmalarda ya da düşüncelerde tutarsızlıkların meydana gelmesi
• Kas spazmları

Kafein Toleransı Ne Demek?

Kafein toleransı; kişilerin kafeinin sağladığı yararlardan ya da etkilerden belli bir süre sonra etkilenmemesidir. Düzenli olarak kafein içerikli ürünler tüketen bir kişi, artık o ürünün vermiş olduğu enerjiyi ya da farklı bir etkiyi net olarak hissetmez.

Ancak hiç kafein içeriğine sahip bir ürün tüketmeyen kişi ilk kez kahve ya da çikolata tükettiğinde yüksek oranda enerjinin vücudunda etkili olduğunu fark eder. Kafein toleransı kısaca, kişilerin kafeine belirli bir dozda bağışıklık kazanması olarak tanımlanabilir.

Çay ve Kahvede Ne Kadar Kafein Var?

Kafein nedir denildiğinde ilk olarak akla çay ya da kahve gelir. Belli bir oranda kafein içeriğine sahip olan bu içecekler, kişilerin kafein için en çok tercih ettiği ve gün içerisinde en çok tükettiği ürünlerin başında yer alır. Genel olarak en çok tüketimi gerçekleştirilen çayın bir bardağında 50 mg kafein bulunur. Aynı zamanda bitki çaylarının bir fincanında da ortalama olarak 20 mg kafein yer alır.

Gün içerisinde en çok tüketilen bir diğer içecek olan kahve, en yüksek kafein içeriğine sahip olan üründür. Bir porsiyon filtre kahvenin içerisinde yaklaşık olarak 150 mg kafein yer alır. Türk kahvesi 60 mg kafein içeriğine sahipken espresso ise 100 mg kafeine sahiptir.

Kahve ve çayın yanı sıra bir kutu kolanın içerisinde 45 mg, sütlü çikolatalarda 20 mg ve bitter çikolatalarda ise 60 mg kafein yer alır.

 

En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız

Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.