Kifoz nedir?

Halk arasında kamburluk olarak da bilinen kifoz, omurganın anormal bir şekilde öne eğilip, sırtın olması gerektiğinden daha fazla kavislenmesi durumudur. Hafif kifozlar genellikle kişide çok az probleme neden olurken şiddetli kifozlar, ayakta durmaktan, nefes alma güçlüğüne kadar çeşitli problemlere sebebiyet verebilir. Bu yazıda sizler için "Kifoz nedir? Çeşitleri nelerdir? Nasıl teşhis ve tedavi edilir?" gibi konulara değinilmiştir.

Kifoz nedir?

Kifozu tam olarak anlayabilmek için omurganın şekli hakkında bilgi sahibi olmak yararlı olacaktır. Omurga üç bölümden oluşur. Yandan bakıldığında, bu bölümler üç doğal eğri oluşturacak şekilde sıralanmıştır. Boyun (servikal omurga) ve alt sırtın (lomber omurga) "c şeklindeki" eğrilerine lordoz denir. Göğsün (torasik omurga) "ters c şeklindeki" eğrisine kifoz denir. Omurganın bu doğal eğriliği denge için önemlidir ve insanın dik durmasına yardımcı olur. Eğrilerden herhangi biri çok büyük veya çok küçük olursa, dik durmak zorlaşır ve duruş anormal görünür.

Torasik omurganın 20 ila 45 derece arasında doğal bir açıya sahip olması gerekirken, postural veya yapısal anormallikler yüzünden, normal aralığın dışında bir eğrilik oluşabilir. Normalden daha büyük (50 dereceden fazla) bir eğrilik için tıbbi terim aslında "hiperkifoz" olarak adlandırılsa da, "kifoz" terimi genellikle doktorlar tarafından torasik omurgadaki aşırı eğriliğin çok kavisli bir üst sırt oluşturması durumuna atıfta bulunmak için kullanılır.

Kifoz her yaştan hastayı etkileyebilir. Ancak bu durum, hızlı kemik büyümesi olan ergenlik döneminde daha yaygındır.

Kifozun şiddeti değişebilir. Genel olarak, eğri ne kadar büyükse, durum o kadar ciddi olur. Daha hafif eğriler hafif sırt ağrısına neden olabilir veya hiçbir belirti göstermeyebilir. Daha şiddetli eğriler ise önemli omurga deformitesine neden olabilir ve hastanın sırtında görünür bir kamburluğa sebebiyet verir.

Kifoz türleri nelerdir?

Birçok kifoz türü ve sebebi vardır. Çocukları ve ergenleri en çok etkileyen üç kifoz aşağıdaki gibi sıralanabilir.

• Postüral kifoz
• Scheuermann kifozu
• Doğuştan (Konjenital) kifoz

Postüral Kifoz

En yaygın kifoz türü olan postüral kifoz, genellikle ergenlik döneminde belirgin hale gelir. Klinik olarak kötü postür veya kambur durma olarak fark edilir. Ancak omurganın ciddi yapısal anormallikleri çok fazla gözlenmez. Postüral kifozun neden olduğu eğrilik, tipik olarak yuvarlak ve pürüzsüzdür. Ayrıca eğrilik genellikle "dik durması" istendiğinde, hasta tarafından düzeltilebilir. Kızlarda postüral kifoz erkeklerden daha yaygındır. Nadiren ağrılıdır ve eğri ilerlemediği için yetişkin yaşamında sorunlara yol açmayabilir.

Scheuermann Kifozu

Scheuermann kifozu, durumu ilk tanımlayan Danimarkalı radyoloğun adını almıştır. Postüral kifoz gibi, Scheuermann'ın kifozu da genellikle gençlik yıllarında belirginleşir. Bununla birlikte; Scheuermann kifozu özellikle zayıf hastalarda, postural kifozdan önemli ölçüde daha şiddetli bir deformiteye neden olabilir. Scheuermann kifozuna omurgadaki yapısal bir anormallik neden olur. Scheuermann kifozu olan bir hastada, yandan bir röntgen, birkaç ardışık omurun, normal dikdörtgen şekil yerine daha üçgen bir şekle sahip olduğunu gösterecektir. Scheuermann kifozunun neden olduğu eğrilik genellikle keskin ve açılıdır. Postüral kifozlu bir hastanın aksine, Scheuermann kifozlu bir hasta, dik durarak eğriyi düzeltemez.

Scheuermann kifozu genellikle torasik omurgayı etkiler. Ancak bazen lomber (alt) omurgada gelişir. Durum erkeklerde kızlardan daha yaygındır ve büyüme tamamlandığında ilerlemesi durur. Scheuermann kifozu bazen ağrılı olabilir. Ağrı varsa, genellikle eğrinin en yüksek kısmında veya "tepe noktasında" hissedilir. Sırtın alt kısmında da ağrı hissedilebilir. Aktivite, uzun süre ayakta durma veya oturma gibi eylemler ağrıyı daha da kötüleştirebilir.

Konjenital Kifoz

Bu tip kifoz doğumda mevcuttur. Bebek, rahimdeyken omurga normal şekilde gelişmediğinde ortaya çıkar. Kemikler olması gerektiği gibi oluşmayabilir veya birkaç omur birbirine kaynaşmış olabilir. Konjenital kifoz tipik olarak çocuğun yaşı ilerledikçe kötüleşir.

Doğuştan kifozlu hastalar, eğriliğin ilerlemesini durdurmak için genellikle çok genç yaşta cerrahi girişime ihtiyaç duyar. Çoğu zaman, bu hastaların kalp ve böbrekler gibi vücudun diğer kısımlarını etkileyen ek doğum kusurları vardır.

Kifoz semptomları nelerdir?

Kifozun belirti ve semptomları, eğriliğin nedenine ve ciddiyetine bağlı olarak değişir. Bunlar aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Yuvarlak omuzlar
• Arkada görünür bir kambur
• Hafif sırt ağrısı
• Yorgunluk
• Omurga sertliği
• Sıkı diz kirişleri (uyluğun arkasındaki kaslar)

Nadiren, zamanla ilerleyen kamburluk şunlara yol açabilir:

• Bacaklarda zayıflık, uyuşma veya karıncalanma
• Duyu kaybı
• Nefes darlığı veya diğer solunum güçlükleri

Yukarıda bahsedilen kifoz tipleri hariç anormal eğiriliğe aşağıdakiler de neden olabilir:

• Kırıklar: Kırık veya ezilmiş omurlar (kompresyon kırıkları) omurganın eğriliğine neden olabilir. Hafif kompresyon kırıkları genellikle göze çarpan belirti veya semptomlar üretmez.
• Osteoporoz: Özellikle yaşlılıkla gözlenen kemik yoğunluğunun azalması durumudur. Özellikle zayıflamış omurlar kompresyon kırıklarıyla sonuçlanırsa, omurga eğriliğine neden olabilir. Osteoporoz en çok yaşlı kadınlarda ve uzun süre kortikosteroid almış kişilerde görülür.
• Disk dejenerasyonu: Yumuşak, dairesel diskler, omurlar arasında yastık görevi görür. Yaşla birlikte bu diskler kurur ve küçülür, bu da genellikle kifozu kötüleştirir.
• Sendromlar: Çocuklarda kifoz, Ehlers-Danlos sendromu ve Marfan sendromu gibi belirli sendromlarla da ilişkilendirilebilir.
• Kanser ve kanser tedavileri: Omurgadaki kanser, kemoterapi ve radyasyon tedavileri gibi etmenler, omurları zayıflatabilir ve onları kompresyon kırıklarına daha yatkın hale getirebilir.

Kifoz nasıl teşhis edilir?

Doktor Muayenesi

Okulda skolyoz taraması yapılıncaya kadar hafif kifoz genellikle fark edilmez. Hastanın sırtındaki değişiklikler fark edilecek kadar belirginse, bu genellikle hem ebeveynler hem de çocuk için oldukça rahatsız edicidir. Çocuğun sırtının kozmetik görünümüyle ilgili endişeler, genellikle aileyi tıbbi yardım aramaya iten şeydir.

Fiziksel Muayene

Doktor tıbbi öykü alır ve bireyin genel sağlığı ve semptomları hakkında sorular sorarak başlar. Daha sonra, herhangi bir hassasiyet alanı olup olmadığını belirlemek için omurgaya bastırarak sırtı inceler. Daha şiddetli kifoz vakalarında, sırtın üst kısmının yuvarlatılması veya bir kambur açıkça görülebilir. Ancak daha hafif vakalarda durumun teşhis edilmesi daha zor olabilir.

Muayene sırasında, doktor hastanın her iki ayağı bitişik, dizleri düz ve kolları serbest şekilde öne doğru eğilmesini ister. "Adem'in öne eğilme testi" olarak adlandırılan bu test, doktorun omurganın eğimini daha iyi görmesini ve herhangi bir omurga deformitesini gözlemlemesini sağlar.

Doktorunuz ayrıca hastadan eğriyi düzeltip düzeltmediğini görmek için uzanmasını isteyebilir. Bu durum, eğrinin esnek olduğunun ve postural kifozun temsilcisi olabileceğinin bir işaretidir.

Testler

• Röntgen: Doktor gerekli gördüğü takdirde, omurlarda değişiklik veya başka herhangi bir kemik anormalliği olup olmadığını belirlemek için farklı açılardan röntgen isteyebilir. X ışınları ayrıca kifotik eğrinin derecesini ölçmeye yardımcı olacaktır. 50 dereceden daha büyük bir eğri anormal kabul edilir.
• Pulmoner fonksiyon testleri: Kifoz çok şiddetliyse, doktor solunum fonksiyon testleri isteyebilir. Bu testler, göğüs boşluğunun azalması nedeniyle hastanın nefes almasının kısıtlanıp kısıtlanmadığını belirlemeye yardımcı olacaktır.
• Diğer testler: Doğuştan kifozlu hastalarda, ilerleyen kamburluk, vücudun alt kısmında ağrı, karıncalanma, uyuşma veya güçsüzlük dahil olmak üzere omurilik sıkışması semptomlarına yol açabilir. Hasta bu semptomlardan herhangi birini yaşıyorsa, doktor nörolojik testler veya manyetik rezonans görüntüleme (MRI) taraması isteyebilir.

Kifoz tedavisi nasıl olur?

Tedavinin amacı eğriliğin ilerlemesini durdurmak ve deformiteyi önlemektir. Doktor kifoz tedavisini belirlerken aşağıdakiler dahil birkaç şeyi dikkate alacaktır:

• Hastanın yaşı ve genel sağlığı
• Kalan büyüme yıllarının sayısı
• Kifoz türü
• Eğrinin şiddeti

Cerrahi Olmayan Tedavi

Postural kifozlu hastalarda cerrahi olmayan tedavi önerilir. Ayrıca, 75 dereceden az eğrileri olan Scheuermann kifozlu hastalara da bu tedavi seçenekleri önerilir.

Cerrahi olmayan tedavi şunları içerebilir:

• Gözlem: Doktor, sorunun daha kötüye gitmediğinden emin olmak için eğriliği izlemeyi önerebilir. Özellikle kifoz, bir çocuk hastada gözlendiğinde tamamen büyüyene kadar periyodik ziyaretler ve röntgenler istenebilir. Eğri kötüleşmedikçe veya ağrılı hale gelmedikçe başka bir tedaviye gerek olmayabilir.
• Fizik Tedavi: Spesifik kifoz egzersizleri, karın ve sırttaki kasları güçlendirerek, sırt ağrısını hafifletmeye ve duruşu iyileştirmeye yardımcı olabilir
• Steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar (NSAID'ler): Aspirin, ibuprofen ve naproksen dahil olmak üzere NSAID'ler sırt ağrısını hafifletmeye yardımcı olabilir.
• Destek: Halen büyümekte olan Scheuermann kifozu olan hastalar için kifoz korsesi önerilebilir. Spesifik korse tipi ve takılması gereken günlük saat sayısı, eğrinin ciddiyetine bağlı olacaktır. Eğrilik iyileştikçe doktor korseyi düzenli olarak ayarlar. Tipik olarak, çocuk iskelet olgunluğuna erişene ve büyümesi tamamlanana kadar korseler takılır.

Cerrahi tedavi

Doğuştan kifozlu hastalar için genellikle ameliyat önerilir. Ayrıca aşağıdaki durumlar için de ameliyat önerilebilir:

• 75 dereceden fazla eğrileri olan Scheuermann kifozlu hastalar
• Cerrahi olmayan tedavi ile düzelmeyen şiddetli bel ağrısı olan hastalar

Spinal füzyon, kifozu tedavi etmek için en yaygın olarak kullanılan cerrahi prosedürdür.

Spinal füzyonun hedefleri:

• Eğriliğin derecesini azaltmak
• Daha fazla ilerlemesini engellemek
• Zaman içindeki gelişimi sürdürebilmek
• Varsa, önemli sırt ağrısını hafifletmek

Ameliyat prosedürü

Spinal füzyon, esasen bir "kaynak" işlemidir. Temel fikir, etkilenen omurları tek ve sağlam bir kemiğe dönüşecek şekilde birleştirmektir. Omurgayı kaynaştırmak eğriliğin derecesini azaltır ve etkilenen omurlar arasındaki hareketi ortadan kaldırdığı için sırt ağrısını da hafifletebilir.

Prosedür sırasında, eğriyi oluşturan omurlar önce omurganın yuvarlaklığını azaltmak için yeniden hizalanır. Kemik grefti adı verilen küçük kemik parçaları daha sonra kaynaşacak omurlar arasındaki boşluklara yerleştirilir. Zamanla kemikler birlikte büyür. Bu tıpkı kırık bir kemiğin iyileşmesine benzer.

Kemik grefti yerleştirilmeden önce, doktor füzyon oranını artırmak ve omurgayı daha da stabilize etmek için tipik olarak metal vidalar, plakalar ve çubuklar kullanacaktır.

Omurganın tam olarak ne kadar kaynaştığı hastanın eğrisinin boyutuna bağlıdır. Sadece eğri omurlar birbirine kaynaşmıştır. Omurgadaki diğer kemikler hala hareket edebilir ve bükülme, düzleştirme ve döndürmeye yardımcı olabilir.

Sağlıklı günler dileriz.

En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız

Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.