Klostrofobi Nedir?

Asansöre veya metroya binmekten, tünellerden geçmekten veya soyunma odaları gibi kabinlerde bulunmaya karşı endişe duyan kişiler ile karşılaşmak oldukça yaygındır. Kişiler bu tür bir alanın içerisine girmemek için çeşitli bahanele üretebilir veya böyle bir alanda bulunduğunda hafif veya şiddetli kaygı hissedebilirler.

Halk arasında bu durum abartılıyormuş gibi düşünülse de aslında kapalı alan korkusu tıbbi bir gerçekliktir ve klostrofobi olarak tanımlanır. Fobi, mantık dayanağı olmadan bir şeye karşı korku hissetme halidir. Klostrofobi ise kişilerin dar bir alana karşı korku hissetmesidir. Bu durum ciddiye alınması gereken önemli bir kaygı problemidir. “Klostrofobi nedir?” sorusuna cevap olarak yazımızın devamını okuyabilirsiniz.

Klostrofobi (Kapalı Alan Korkusu) Nedir?

Klostrofobi kapalı alanlara karşı duyulan irrasyonel bir korkudur. Kişiler asansör, tünel veya metro treni gibi kapalı alanlarda bulunmaya karşı ciddi bir kaygı veya korku hissedebilir. Kişiler hissedecekleri kaygıyla birlikte kontrol kaybetme duygusu ve ciddi bir korku yaşayabilirler. Günümüzde görülme sıklığı artan klostrofobi özellikle belirli alanlarda tetiklenir. Bazı vakalarda tetikleyici alan içerisine girmeden sadece düşüncesi ile beraber bile klostrofobi tetiklenebilir. Genellikle panik atak hastalarında klostrofobi görülme oranı daha yüksektir. Ancak panik atak hastası olmayan kişilerde de klostrofobi görülebilmektedir.

Klostrofobi Belirtileri Nelerdir?

Bir kişi kapalı bir alana girdiğinde terleme veya titreme gibi belirtiler göstermeye başlaması halinde bu bir klostrofobi belirtisi olabilir. Klostrofobi bahsi geçen belirtiler haricinde aşağıda bulunan belirtilere de sebebiyet verebilmektedir.

• Sıcak basması
• Nefes darlığı veya nefes almada zorluk
• Boğulma hissi
• Taşikardi
• Göğüs ağrısı veya göğüste sıkışma hissi
• Hasta hissetmek
• Midede kelebek hissi
• El ve ayaklarda uyuşma
• Baş ağrısı ve baş dönmesi
• Bayılma hissiyatı
• Ağız kuruluğu
• Kulak çınlaması
• Tuvalete gitme isteği
• Kafa karışıklığı
• Ağlama veya öfke nöbetleri

Kişinin klostrofobi şiddetinin yüksek olması halinde ise bu durum beraberinde bazı psikolojik belirtiler de getirebilir. Psikolojik belirtileri ise şu şekildedir;

• Kontrolünü kaybetme korkusu
• Aşırı kaygı hissetme
• Korkunun mantıklı olmadığının bilinmesine rağmen üstesinden gelememek
• Bayılma korkusu
• Ölüm korkusu

Klostrofobi Tetikleyicileri Nelerdir?

Klostrofobi rahatsızlığına sahip kişiler özellikle belirli ortamlarda bu korku ve kaygı hissine kapılır. Bu tür yerler klostrofobi tetikleyicileri olarak isimlendirilebilir. Kişiler tetikleyici ortamlara girme düşüncesiyle bile klostrofobi belirtileri gösterebilir. Klostrofobinin yaygın tetikleyicileri aşağıdaki şekilde sıralanabilir.

• Asansörler
• Tüneller
• Metro veya trenler
• Umimi tuvaletler
• Soyunma kabinleri
• Kapıların kitlenmesi gereken odalar
• Arabalar
• Kapalı pencereli otel odaları
• MR tetkikleri

Klostrofobi Nasıl Oluşur?

Kapalı alan fobisi genellikle erken çocukluk döneminde yaşanan travmatik olaylardan kaynaklı gelişir. Özellikle, kapalı alanda tutulan, klostrofobisi olan bir ebeveyne sahip olan ve zorbalığa veya tacize uğrayan kişilerde klostrofobi gelişme oranı daha yüksektir. Bunlara ek olarak uçakta ciddi bir türbülansa yakalanan, metroda veya uzun süre asansörde mahsur kalan kişilerde de klostrofobi görülebilmektedir.

Klostrofobi Kimlerde Görülür?

Klostrofobi hem kadınlarda hem de erkeklerde görülebilir. Kadınlarda görülme sıklığı erkeklere kıyasla daha yüksektir. Klostrofobi yaşamın her döneminde gelişebilir. Bundan dolayı spesifik bir yaş aralığı belirtmek doğru değildir. Ancak genellikle çocukluk veya ergenlik döneminde gelişir.

Klostrofobi Nasıl Teşhis Edilir?

Klostrofobi teşhisinde genellikle kişilerin kendi gözlemleri ön plandadır. Kapalı bir alana girmeye yönelik endişe duyulması veya kapalı bir alanda kalındığında çeşitli belirtiler meydana gelmesi klostrofobi problemine sahip olunduğu anlamını taşıyabilir. Bu şikayetler ile beraber bir sağlık uzmanına danışılması halinde Doktorunuz sizi bir psikoloji veya psikiyatri kliniklerine sevk edebilir. Doğrudan psikolog veya psikiyatri kliniklerine de başvuru yapılabilir. Buralarda yapılacak olan seanslarda psikiyatrist veya psikolog kişiye korkularına veya endişelerine yönelik çeşitli sorular yöneltebilir.

Tetikleyici bir alanda bulunduğunuzda neler hissettiğinizi sorarak klostrofobinin günlük yaşamınızı nasıl etkilediğini tespit edebilir. Benzer bir şekilde sorulan sorular ile korkunun yoğunluğu ve klostrofobinin ne sıklıkla tekrarlandığı da yine anlaşılabilir. Yapılacak olan terapinin ardından sağlık uzmanınız klostrofobi teşhisi koyabilir. Klostrofobi şiddetine göre davranış terapisi veya çeşitli ilaçlara başvurulabilir. İlaç tedavisine ihtiyaç duyulması halinde psikoloğunuz sizi psikiyatri birimine sevk edecektir.

Klostrofobi Tedavisi Nasıldır?

Klostrofobiye sahip olan kişiler klostrofobi problemi ile karşı karşıya olduğunu bilmeden tetikleyici alanlara girmekten kaçınabilir. Ancak bu tarz bir alana girdiklerinde veya girmeyi düşündüklerinde gösterdikleri belirtileri gözlemleyerek klostrofobi ile karşı karşıya olduklarını anlayabilirler. Bu tür bir durumda klostrofobi tedavisi görerek kaygılarını yenmeyi ve günlük yaşantılarını daha verimli bir hale getirmeyi başarabilirler. Klostrofobi tedavisi kapsamında psikoloji kliniklerinden destek alınarak psikologlardan davranış terapisi alınabilir. Bazı durumlarda psikiyatri biriminde görev alan psikiyatristler ile de görüşmeler sağlanarak terapi yapılabilir. Bu terapiler kapsamında;

• Bilişsel davranış terapisi ile konuşma tedavileri
• Antidepresan veya sakinleştirici ilaçlar kullanılabilir.

Tedavinin ilerleyen aşamalarında kişinin durumuna göre maruz bırakma terapisine de başvurulabilir. Bu terapilerde hastanın korkusunun üstüne gitmesi sağlanır ve tedavi başarısı gözlemlenir. Düzenli terapiler ve doğru adımlar ile klostrofobiyi yenmek mümkündür.

Klostrofobi Psikolojik midir?

Klostrofobi psikolojik bir rahatsızlıktır. Fizyolojik belirtileri beraberinde getiren bu rahatsızlık kişilerin asansöre bindiğinde, tünellerden geçerken, metro trenlerinde veya umumi tuvaletlerde bulunurken rahatsızlık hissetmesine sebebiyet verebilir. Kişiler, bu tür alanlarda bulunmaktan kaçınabilir veya bu tür alanlara girmeye karşı ciddi bir korkuya sahip olabilir. Klostrofobi bazı kişilerde hafif bir kaygıya sebebiyet verirken bazı kişilerde ise şiddetli kaygı oluşturarak panik atak geçirilmesine neden olabilir.

Klostrofobi Nedeniyle Kapalı Emar (MR) Korkusu Oluşur mu?

Kapalı alan korkusu olan kişiler için MR görüntüleme tetkiki yaptırmak zorlayıcı olabilir. Bu tür durumlarda MR tüneli içerisine sanal gerçeklik uygulamaları dahil edilir. Çekim sırasında müzik dinletilerek hastanın rahatlaması sağlanır. Ancak her iki durumunda yetersiz olması halinde hastaya hafif dozda anestezi uygulanarak hastanın MR çekimi içerisinde sakinliği sağlanabilir.

Klostrofobiye Bağlı Panik Atak Geçirilir mi?

Şiddetli klostrofobiye sahip olunması halinde kişiler panik atak geçirebilir. Panik atak halinde kişiler korkutucu hislere ve düşüncelere kapılır. Şiddetli bir atakta kişiler ölüm korkusu ile karşı karşıya olacağından bu durum psikolojik olarak sarsıcı bir durum haline dönüşebilir. Klostrofobi nedeniyle panik atak geçirilmesi halinde öncelikle kişinin mümkün olması dahilinde olduğu yerde kalması önerilir. Panik atak genellikle 10. dakikasında zirveye ulaşır ve 30 dakika kadar sürebilir. Bu noktada kişinin atak halinde araba kullanması durumunda mutlaka güvenli bir yere park etmesi gerekir.

Klostrofobiye Ne iyi Gelir? 

Panik atak sırasında kişi bu durumun geçici bir durum olduğunu kendine hatırlatmalıdır. Belirli bir süre ardından iyi hissedeceğini gerekirse dış ses ile söylemelidir. Atak sırasında rahatsız etmeyen belirli bir nesneye odaklanmak rahatlatıcı olabilmektedir. Bu tür adımlar ile atak daha rahat bir şekilde atlatılabilir. Daha şiddetli bir atağı önlemek veya atak geçirmemek adına klostrofobi tedavisi görmek oldukça önemlidir.

Klostrofobi günlük hayatı olumsuz yönde etkileyen, tedavi edilmesi gereken psikolojik bir problemdir. Kapalı alan korkusu için gerekli psikolojik danışmanlık hizmetleri pek çok sağlık kuruluşunda verilmektedir. Klostrofobi problemine sahip kişiler alacakları destek ile yaşam standartlarını yükseltebilir.

En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız

Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.