Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı yani KOAH, akciğerlerde bulunan ve bronş adı verilen hava keseciklerinin tıkanması sonucu oluşan bir hastalıktır. KOAH, genellikle ileri yaşlarda ve belirli nedenlerle ortaya çıkar. Sigara, mesleki deformasyon ve genetik hastalıklara bağlı olarak gözlemlenebilir. Yeni tip korona virüse bağlı Kovid 19 hastalığı ile KOAH hastalığının benzer belirti ve şikâyetleri vardır. Bu sebepten KOAH hastaları kendi sağlıklarına daha çok dikkat etmelilerdir.
KOAH nedir?
KOAH, geri dönüşümsüz, hava akımını kısıtlayan ve kişinin nefes almasını güçleştirme ile karakterize bir hastalıktır. Hava akımı kısıtlanması genellikle ilerleyicidir ancak birçok durumda önlenebilir ve tedavi edilebilir. Akciğerin zararlı partiküllere ve gazlara karşı anormal inflamatuar (inflamasyon, vücudun herhangi bir zarara karşı verdiği normal koruyucu bir durum) yanıtı ile ilişkilidir. Akciğerlerdeki temiz hava, bronşlar tarafından emilir ve temiz hava içerisinde yer alan oksijen, kan ile dokulara ulaştırılır. KOAH, akciğerin normal kapasitesini, bronşları tıkayarak azaltır ve bu süreç ilerleyerek devam eder. Bu şartlarda alınan temiz hava, akciğerlerden yeteri kadar kan dolaşımına geçemez, dolayısıyla kan aracılığıyla dokulara yeterli oksijen iletimi sağlanamaz.
KOAH belirtileri nelerdir?
Genellikle sigara içen kişilerde görülen KOAH hastalığının tanısını koymak için uzun süreli nefes darlığı, öksürük ve balgam şikâyetleri yeterli görülse de kesin bir sonuç için solunum değerlendirme testi şarttır. Belirtileri başlıca; fiziksel aktivite (merdiven çıkma, tempolu yürüme, spor vb.) sırasında nefes darlığı, öksürük, balgam, göğüs sıkışması, Siyanoz (dilde, dudaklarda, parmak uçlarında morarma) şiddetli halsizlik ve yorgunluktur.
Kovid 19 nedir?
Latince’de korona taç anlamına geldiğinden ve korona virüsü mikroskop altında incelendiğinde yuvarlak ve üzerinde çıkıntıları olan bir taça benzetildiğinden, taçlı virüslere korona virüs denmektedir. Kovid 19 da bir korona virüs türüdür. Tüm dünyada çok hızlı bir yayılım gösteren Kovid-19, kronik hastalığı ve özellikle akciğer rahatsızlığı olan kişileri tehdit eder. Resmi adı Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından SARS-CoV-2 (Şiddetli Akut Solunum Sendromu-Koronavirus-2) olarak belirtilen ve yeni koronavirüs, solunum yolu enfeksiyonuna neden olan, insandan insana geçebilen bulaşıcı bir virüstür. İlk olarak 2019 yılının Aralık ayının başlarında Çin'in Wuhan şehrinde görülmüştür. Yüksek ateş ve nefes darlığı belirtileri veren yeni viral solunum yolu hastalığıdır. Hastalığın bulaşma yollarının damlacık ve temas yolları olduğu bilinmektedir. Küresel bir salgına dönüştüğü için pandemi olarak adlandırılmaktadır.
Kovid 19 belirtileri nelerdir?
Yeni tip koronavirus Kovid 19'un en sık görülen belirtileri; 48 saat ve üzerinde düşmeyen ateş, kuru öksürük, yorgunluk ve eklem ağrısıdır. Bunların yanı sıra ciddi semptomları; solunum güçlüğü, nefes darlığı, göğüs ağrısı, göğüste baskı, konuşma veya hareket kaybı olarak bilinmektedir. Ayrıca seyrek olarak gözlemlense de boğaz ağrısı, ishal, konjonktivit (gözün üst ve göz çevresini saran dokuları kaplayan zarın iltihabı), baş ağrısı, tat alma veya koku duyusunun kaybı, ciltte döküntü ya da el veya ayak parmaklarında renk değişimi gibi belirtiler saptanmıştır.
KOAH hastaları ve Kovid 19
Yeni tip korona virüse bağlı Kovid 19 hastalığının inkübasyon süresi (kuluçka ve belirti verme süresi) uzun olduğu için COVID-19’a bağlı gelişen viral pnömoni (zatürre) genellikle fark edilmeden baş göstermektedir ve birçok belirtisi-bulgusu, KOAH şikayetleri ile karışabilir. Her iki hastalık balgamlı öksürük, nefes darlığı ve halsizlik semptomları ile görülmektedir. KOAH hastaları, yaşları, ek hastalık öyküleri ve akciğerleri zayıf olduğundan, korona virüsü salgını sürecinde en yüksek riski KOAH hastaları taşımaktadır. Ağır pnömoni yani zatürre durumunda, ciddi hasar gören akciğer, kanı yeterince temizleyemez ve dokulara gerekli olan oksijeni sağlayamaz duruma gelebilir. Zamanında fark edilemeyen koronavirüs pnömonisi aynı şekilde KOAH’lı hastanın akciğer fonksiyonunu ciddi şekilde bozabilir. Bu hastalığın daha ciddi seyretmesine yol açacaktır.
KOAH hastalarının Kovid 19'a karşı alması gereken önlemler
KOAH hastalarının yeni tip korona virüs olan Kovid-19'dan korunması için herhangi farklı önlem yöntemi yoktur. Ancak unutulmamalıdır ki Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı olan kişilerin kendi sağlıklarına çok daha fazla dikkat etmesi ve akciğerine zarar verebilecek bütün hastalık ve faaliyetlerden kaçınması önem arz etmektedir. KOAH hastaları kesinlikle ilaç kullanımını bırakmamalı, dozlarını atlamamalı ve doktorunun verdiği ilaçları özenle kullanmaya devam etmelidir. Hastalar, solunum ilaçlarını, steroid yani kortizon içerdiği ve bağışıklığı zayıflatacağı endişesi yaşamamalıdır ve kullanmakta tereddüt etmemelidir. Bu ilaçların hastalığın kontrol altına alınmasında oldukça önemli rolleri vardır. KOAH hastaları korona virus önlemlerini dikkatlice yerine getirmelidir.
Stabilitesi bozulan, nefes darlığı ve balgamlı öksürük şikayetleri artan hastaların ise, kendilerini takip eden hekimle mutlaka görüşmeleri gerekir. Tıbbi yardım almak için gidilen merkezde kişisel olarak alınacak önlemler de büyük önem taşır. Pnömokok (zatürre aşısı) ve grip aşılarının koruyuculuğu yüze yüz olmadığı için, hastalıktan korunmanın en etkili yolu olabildiğince hastalıktan kaçınmak ve pandemi önlemlerine uymaktır.
Kovid-19 önlemleri nelerdir?
Kovit 19 virüsüne yakalanmamanın en etkili yolu olabildiğince hastalıktan kaçınmaktır. Bunun için mecbur kalınmadıkça dışarıya çıkılmamalı, kalabalık mekânlardan uzak durulmalıdır. Çıkılması zorunlu durumlarda ise koruyucu maske takılmalı ve maske belirli aralıklarla yenisi ile değiştirilmelidir. Nemli ve uzun süre kullanılan maskeler hem özelliğini kaybedecek hem de oluşan nem ve sıcaklıktan dolayı bakteriyel enfeksiyon riskini arttıracaktır. Bunun yanı sıra sosyal mesafe her zaman korunmalı, kişiler arası en az 1.5 metre mesafe bırakılmalıdır. Eller en az 20 saniye ve cerrahi el yıkama tekniğine yakın bir şekilde yıkanıp temizlenmelidir. Eğer bu durum mümkün değilse alkol bazlı dezenfektan ile el temizliği sağlanabilir. Fazla ve yanlış dezenfektan kullanımı deride incelmeye veya tahrişe neden olabileceğinden cildinize uygun ve el için olan dezenfektanları kullanmayı tercih etmelisiniz. Asla ağzınıza, burnunuza veya gözlerinize dokunmayın. Öksüren, hapşıran veya herhangi bir belirti gösteren kişilerden uzak durmaya çalışın. Öksürürken veya hapşırırken ağzınızı ve burnunuzu kolunuzun iç kısmı veya bir mendil ile kapatmaya özen gösterin. Kendinizi iyi hissetmiyorsanız evde kalın ve belirti göstermeniz durumunda en yakın sağlık kuruluşuna önlemlerinizi alarak başvurun. Ayrıca sağlıklı beslenmeye dikkat edin. Sağlıklı beslenerek, bağışıklığınızın düşmesine engel olabilir hastalıklardan kaçınabilirsiniz. Sigara vb. tütün mamulleri kullanan kişilerin en kısa sürede bırakmaları önemlidir. Sigara, tütün veya tütün ürünlerinin kullanımı akciğerleri olumsuz etkileyeceğinden hastalığa yakalanma ihtimalini arttırmaktadır. Yakalandıktan sonra ise durumun ciddiyetini arttırmada önemli bir etkene sahiptir.
Maskeler virüslerin kişiden kişiye bulaşmasını önlemeye yardımcı olur, ancak tek başına maske kullanımı Kovid-19'a karşı koruma sağlamakta yeterli değildir. Maske kullanımının yanı sıra, insanlarla fiziksel mesafeyi korumak, el hijyenini sağlamak ve kişisel temizliğe dikkat etmek gerekir. Sağlık Bakanlığı'nın, Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO), valiliklerin ve doktorların önerilerine uyulması Kovid-19'dan korunmak için önemlidir. Önlemlere uymayan kişileri yetkili makamlara şikâyet etmek, uyarmak ve uzak durmak herkesin sağlığı ve Kovid-19'dan korunmak için gereklidir.
Siz de kendi sağlığınız için ve sevdiklerinizin mutluluğu için önlemlere dikkatlice uyun ve hastalıktan olabildiğince kaçının.
En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız
Göğüs Hastalıkları
6.5.2021
16.11.2023
58757
Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.