Kolon (bağırsak) kanseri, sindirim sisteminin önemli bir parçası olan kolon ve rektumda ortaya çıkan ciddi bir hastalıktır. Bu kanser, bağırsak yüzeyinde poliplerin oluşumu ve zamanla kansere dönüşmesiyle gelişebilir. Hastalığın belirtileri, nedenleri ve tedavi yaklaşımları, evresine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak farklılık gösterir. Erken teşhis ve müdahale, kolon kanserinin yönetiminde kritik bir rol oynar.
Kolon (Bağırsak) Kanseri Nedir?
Kalın bağırsak ya da kolon kanseri, dünyada en çok rastlanan kanser türleri arasında bulunur. Kadın ve erkeklerde özellikle 50 yaş üstünde daha sıklıkla görülen bir kanser türüdür.
Sindirim sisteminin anüsle bağlanan son noktası olan kalın bağırsak, ortalama 1,5 ile 2 metre uzunlukta bir organdır. Kalın bağırsak, kolon ve rektumdan meydana gelmektedir.
Peki, rektum neresidir? sorusuna cevap verecek olursak, kalın bağırsağın anüsten önceki son 12 santimetrelik dışkının depolandığı kısmına denir. Kolon ise rektum dışındaki diğer kalın bağırsak bölümüdür. İnce bağırsaktan büyük ölçüde sindirilmiş halde gelen besinler, kolon bölgesinde tekrar ayrıştırılmakta, su ve mineraller alındıktan sonra geriye kalan kısmı, anüs yoluyla atılması için rektumda depolanmaktadır.
Kalın bağırsakta kolon bölümünde ortaya çıkan kansere, kolon kanseri denmektedir. Kolonda görülen kanser, erken evrede teşhis edilirse tamamen tedavi edilmesi mümkün olmaktadır.
Ancak erken fark edilemediği durumlarda bu kanser türü; yakın lenf bezlerine, komşu olduğu mide, dalak gibi organlara ve kan vasıtasıyla da vücuttaki diğer bölgelere yayılmaktadır. Dalak nerededir? diye merak edenler için bu organın, karnın sol üst kadranında, diyaframın hemen altında ve midenin yanında bulunduğu söylenebilir.
Kolorektal Kanser Nedir?
Kolorektal kanser, kolon (kalın bağırsak) ve rektumda (kalın bağırsağın son kısmı) gelişen kanserleri ifade eder. Hem kolon hem de rektum bölgesinde hücrelerin anormal ve kontrolsüz büyümesi sonucu ortaya çıkar. Bağırsak iç yüzeyinde poliplerin kansere dönüşmesiyle gelişir. Kolorektal kanser, sindirim sisteminin son kısmını etkiler ve erken tanı konulduğunda tedavi başarısı artar.
Kolon (Bağırsak) Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Kolon kanserinin belirtileri, hastalığın evresine ve tümörün konumuna göre farklılık gösterebilir.
Yaygın belirtiler şunlardır:
- Karın Ağrısı: Kalıcı veya aralıklı karın ağrıları, kolon kanserinin erken belirtilerinden biri olabilir.
- Bağırsak Alışkanlıklarında Değişiklik: Uzun süreli ishal, kabızlık veya dışkı formunda değişiklikler.
- Dışkıda Kan: Dışkıda gözle görülebilir kan ya da dışkının siyah renkte olması.
- Ani Kilo Kaybı: Nedeni açıklanamayan, ani ve hızlı kilo kaybı.
- Yorgunluk: Devam eden halsizlik ve yorgunluk, vücuttaki kansere bağlı anemiye işaret edebilir.
- Şişkinlik: Sürekli şişkinlik ve karında dolgunluk hissi.
Bu belirtiler başka sağlık sorunlarının da işareti olabileceği için, doktor kontrolü ihmal edilmemelidir. Erken teşhis, kolon kanserinin tedavisinde önemli bir rol oynar.
Kolon Kanseri Nedenleri ve Risk Faktörleri Nelerdir?
- Yaş faktörü: Hastalığa yakalanma yaşı erkek ve kadınlarda 50 ve 60’lı yaşlardır. Bu yaştaki kişiler risk altındadır.
- Genetik faktörler: Aile bireylerinde kolon kanseri görülmüşse, genetik yatkınlıktan dolayı kolon kanserine yakalanma riski artmaktadır. Ailesinde kolon kanseri vakası olanların, bu hastalığa kaç yaşında yakalandıklarını öğrenip, bu yaşa ulaşmadan 10 yıl öncesinde düzenli olarak kolonoskopi yaptırması önemlidir. Kolon kanser hikâyesi, ailede bulunmuyorsa, 50 yaşından itibaren kolonoskopi yaptırılmalıdır.
- Polipler: Polip nedir? Kalın bağırsağın içini örten tabakanın normal olmayan şekilde büyüyerek bağırsak kanalına çıkıntı yapmasıdır. İyi huylu tümörlerden olan polipler, zamanla kansere dönüşebilmektedir. Bu nedenle poliplerin çıkartılması ve sonrasında da düzenli şekilde kontrollerin yaptırılması gerekmektedir.
- Genetik bozukluklar: HNPCC genindeki değişmeler, kolon kanserine yakalanma riskini artırmaktadır.
- İnflamatuar bağırsak hastalıkları: Crohn ve ülseratif kolit gibi bağırsak iltihapları şeklinde görülen hastalıklar, kolon kanserleri gelişme riskini artırmaktadır.
- Sağlıksız yaşam biçimi: Lif yönünden düşük olan besinleri tüketenlerde, sigara ve alkol gib zararlı alışkanlığı olanlarda, şeker hastalığı, aşırı şişmanlık ve hareketsiz bir hayat tarzı olan kişilerde kolon kanseri görülme riski fazladır.
Kolon Kanseri Tanısı Nasıl Konulur?
Günümüzde kolon ve bağırsakta kanser ve diğer tümöral oluşumlar endoskopik yöntemler kullanılarak daha kolay bir şekilde teşhis edilebilmektedir. Kolonoskopi yöntemi kullanılarak tümör oluşumunun erken dönemde saptanması mümkündür.
Ayrıca kolonoskopi sayesinde, kansere dönüşme riski olan polipler alınmakta ve kanser tehlikesi önlenmektedir. Kesin tanı için hastadan dışkı alınıp incelenir, kolon grafisi ve bilgisayarlı tomografi uygulanır. Endoskopi ile de parça alınıp, patolojik incelemeden geçirilmektedir.
Kolon (Bağırsak) Kanseri Evre Belirtileri
Kolon (Bağırsak) Kanseri 0. Evre Belirtileri
1. evre kolon kanseri genellikle belirti vermez, çünkü kanser hücreleri sadece bağırsak iç yüzeyindedir ve diğer dokulara yayılmamıştır. Bu evrede hastalık, genellikle kolonoskopi sırasında fark edilen polipler veya anormal hücreler aracılığıyla tespit edilir.
Kolon (Bağırsak) Kanseri 1. Evre Belirtileri
1. evrede kanser, kolon duvarının daha derin katmanlarına yayılmış olabilir. Belirtiler hafif olabilir ve genellikle bağırsak alışkanlıklarında değişiklik, karın ağrısı veya dışkıda kan görülebilir. Erken evre olması nedeniyle, bu belirtiler başka sorunlarla karıştırılabilir.
Kolon (Bağırsak) Kanseri 2. Evre Belirtileri
2. evre kolon kanserinde, kanser hücreleri kolon duvarının dışına yayılabilir, ancak yakındaki lenf düğümlerine ulaşmaz. Belirtiler arasında daha belirgin karın ağrısı, dışkıda kan, kabızlık veya ishal, şişkinlik ve açıklanamayan kilo kaybı yer alabilir.
Kolon (Bağırsak) Kanseri 3. Evre Belirtileri
3. evre kolon kanserinde, kanser yakındaki lenf düğümlerine yayılmıştır. Bu evrede, karın ağrısı daha sık ve şiddetli olabilir. Diğer belirtiler arasında yorgunluk, dışkıda kan, ani kilo kaybı ve bağırsak alışkanlıklarında belirgin değişiklikler sayılabilir.
Kolon (Bağırsak) Kanseri 4. Evre (Son Evre) Belirtileri
4. evrede kanser, diğer organlara (karaciğer, akciğer vb.) yayılmıştır. Belirtiler arasında sürekli karın ağrısı, belirgin kilo kaybı, bağırsak tıkanıklığı, dışkıda belirgin kan ve şiddetli yorgunluk bulunur. Bu evrede belirtiler daha ciddi ve yaşam kalitesini etkileyici olabilir.
Kolon (Bağırsak) Kanseri Neden Olur?
Kolon kanseri, hücrelerin kontrolsüz büyümesiyle oluşur. Kesin nedeni bilinmemekle birlikte, risk faktörleri arasında genetik yatkınlık, yaş, yüksek yağ ve düşük lif içeren beslenme, obezite, sigara, alkol kullanımı ve hareketsiz yaşam tarzı sayılabilir. Ayrıca, inflamatuar bağırsak hastalıkları (Crohn hastalığı, ülseratif kolit) ve kolon polipleri de kolon kanseri riskini artırır. Sağlıklı yaşam alışkanlıkları ve düzenli taramalar, bu riski azaltmada yardımcı olabilir.
Kolon (Bağırsak) Kanseri Kaç Yılda Gelişir?
Kolon kanseri, yavaş ilerleyen bir hastalıktır. Polipler, bağırsakta yıllar içinde büyüyüp kansere dönüşür. Bu süreç ortalama 10-15 yıl sürer, ancak kişisel risk faktörleri bu süreyi kısaltabilir. Düzenli kolonoskopi gibi tarama yöntemleri sayesinde polipler erken dönemde tespit edilerek kansere dönüşmeden önce müdahale edilebilir.
Kolon (Bağırsak) Kanseri Çeşitleri Nelerdir?
Kolon kanseri, en sık görülen türü olan adenokarsinom ile bilinir. Bunun dışında, nadir de olsa bağırsakta lenfoma, sarkom, karsinoid tümörler ve gastrointestinal stromal tümörler (GIST) de oluşur. Adenokarsinom, kolon ve rektumun iç yüzeyini kaplayan bez hücrelerinden kaynaklanır. Her türün tedavi yaklaşımı ve seyri farklı olabilir; bu nedenle doğru tanı ve tedavi planı için uzman bir doktora başvurulmalıdır.
Kolon (Bağırsak) Kanseri Tedavisi
Kolon kanseri tedavisi, hastalığın evresine ve hastanın genel sağlık durumuna göre değişir. Erken evrede tespit edilen kanserlerde cerrahi ile tümör ve çevresindeki dokular çıkarılabilir. İlerlemiş kanserlerde ise cerrahiye ek olarak kemoterapi, radyoterapi ve hedefe yönelik tedaviler uygulanır. Tedavi sonrası düzenli kontroller, nüks riskini azaltmada önem taşır. Tedavi planı, onkolog ve cerrahın iş birliğiyle kişiye özel olarak oluşturulur.
Kolon (Bağırsak) Kanseri Ameliyatı
Kolon kanseri ameliyatı, tümörlü bölgenin ve çevresindeki sağlıklı dokunun çıkarılmasını içerir. Ameliyatın kapsamı, kanserin evresine ve konumuna bağlıdır. Erken evre kanserlerde polipektomi ya da lokal eksizyon yapılabilirken, daha ileri evrelerde kolonun bir kısmının alınması (kolektomi) gerekebilir. Ameliyat sonrası, kanserin tekrarlama riskine karşı hastaların takip ve tedavi süreci planlanır.
Kolon Kanserinden Korunma Yolları
Lifli besinlerin bol miktarda tüketimi, kalsiyum ve D vitamini alınması, fazla kilolardan kurtulup, spor ve egzersiz yapılması önemlidir. Ayrıca 50 yaşından itibaren düzenli olarak tarama testlerinin yaptırılması, olası hastalık riskinin erken zamanda saptanarak, başarılı şekilde tedavi edilmesi için gereklidir.
Kolon Kanserinde Kimler Risk Altında?
Bilimsel araştırmalara göre kolon kanseri, 50 yaş üzeri bireylerde daha sık görülür. Ancak ailesinde kolorektal kanser öyküsü bulunan bireylere hangi yaşta olursa olsun risk altında oldukları için düzenli olarak kontrollerini yaptırmaları önerilir.
Protein ağırlıklı beslenenlerde de kolon kanseri riski daha yüksektir. Bazı araştırmalar D vitamini eksikliği bulunan kişilerde kolon kanseri görülme riskinin arttığını göstermektedir. Kolon kanserinde risk altında olan bir diğer grup da diyabet hastalarıdır. Yapılan araştırmalar, diyabet hastalarında kolon kanseri gelişme riskinin daha yüksek olduğunu gösterir.
Kolon Kanseri Genetik midir?
Kanser, hücrelerin kontrolsüz olarak çoğalması neticesinde ortaya çıkan bir hastalıktır. Hücrelerin kontrolsüz çoğalmasında çoğu zaman hücrelerde meydana gelen bir DNA bozulmasının etkisi vardır. Bu nedenle diğer kanser türlerinde olduğu gibi kolon kanseri de ailesinde kolon kanseri tanısı olan bireylerde daha yaygın görülür.
Kolon Kanseri Cinsiyete Bağlı mıdır?
Bilimsel araştırmalara göre erkeklerin kadınlara oranla kolon kanserine yakalanma riski daha fazladır. Kolon kanserinin cinsiyete göre dağılımı incelendiğinde ise kolon kanseri erkeklerde üçüncü, kadınlarda ikinci en çok görülen kanser çeşididir.
Kolon Kanseri ile Rektum Kanseri Aynı Şey midir?
Kolon ve rektum kalın bağırsağın parçalarıdır. Her ikisi de farklı yapılardır. Ancak kolon ve rektum kanserinin belirtileri, tanı yöntemleri, tedavi yöntemleri ve risk faktörleri birbiri ile benzerlik gösterir. Kalın bağırsağın parçalarından olan bu organlarda görülen kanserlere kolorektal kanserler adı verilir.
Kolon (Bağırsak) Kanseri Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Kolon (Bağırsak) Kanseri Tedavisi İçin Hangi Bölüme Gidilir?
Kolon kanseri tedavisi için genel cerrahi veya gastroenteroloji bölümlerine başvurulmalıdır. Tanı konulduktan sonra onkoloji uzmanı tedavi sürecini yönlendirebilir.
Kolon (Bağırsak) Kanseri Ağrısı Nerede Hissedilir?
Kolon kanseri ağrısı genellikle karın bölgesinde hissedilir ve karında şişkinlik veya kramp şeklinde olabilir. Bazı hastalarda karın ağrısı, özellikle bağırsak tıkanıklığına bağlı olarak, daha yoğun hissedilebilir.
Gaita Testinin Pozitif Çıkması Kolon Kanseri Belirtisi midir?
Gaita testinde kan bulunması, kolon kanseri belirtisi olabilir ancak kesin tanı koydurmaz. Pozitif sonuçlar, ülser, polip veya hemoroid gibi diğer durumlarla da ilişkili olabilir; bu nedenle ek testler yapılmalıdır.
Ultrasonda Kolon (Bağırsak) Kanseri Belli Olur mu?
Kolon kanseri, genellikle ultrason ile doğrudan tespit edilemez. Ancak, bazı durumlarda ultrason ile karında sıvı birikimi veya tümörlerin dolaylı belirtileri görülebilir.
Kolon (Bağırsak) Kanseri Ameliyatı Riskli mi?
Kolon kanseri ameliyatı, genel cerrahi prosedürlerde olduğu gibi bazı riskler taşır. Bu riskler, hastanın yaşı, genel sağlık durumu ve kanserin evresine bağlı olarak değişir.
Kolon (Bağırsak) Kanseri Ameliyatı Ne Kadar Sürer?
Kolon kanseri ameliyatı, genellikle 1 ila 4 saat arasında sürebilir. Ameliyatın süresi, tümörün yeri, büyüklüğü ve yayılımına bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
Kolon (Bağırsak) Kanseri İlaçla Tedavi Mümkün mü?
Kolon kanseri tedavisinde kemoterapi ilaçları kullanılır; ancak bu, kanserin evresine ve yayılımına bağlıdır. İlaç tedavisi genellikle cerrahi müdahaleden sonra ek tedavi olarak uygulanır.
Kolon (Bağırsak) Kanseri Nereye Metastaz Yapar?
Kolon kanseri en sık karaciğere, akciğerlere ve lenf düğümlerine metastaz yapar. Metastaz, kanserin evresine ve yayılma hızına göre farklı organları da etkileyebilir.
Kolon (Bağırsak) Kanserinin Yayılma Hızı Nedir?
Kolon kanserinin yayılma hızı, tümörün tipine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlıdır. Bazı türler yavaş ilerlerken, bazıları daha hızlı yayılabilir.
Kolon (Bağırsak) Kanseri Karında Su Toplaması Yapar mı?
İleri evre kolon kanseri, karında su toplanmasına (asit) neden olabilir. Bu durum, karaciğerin etkilenmesi veya tümörün karın zarına yayılması sonucu oluşur.
Kolon (Bağırsak) Kanseri Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Tedavi edilmediğinde, kolon kanseri diğer organlara yayılabilir ve yaşamı tehdit edici bir hale gelebilir. Erken teşhis ve tedavi, hastalığın kontrol altına alınmasında kritik öneme sahiptir.
Kolon (Bağırsak) Kanseri Farkındalık Ayı Ne Zaman?
Mart ayı, Kolon Kanseri Farkındalık Ayı olarak kabul edilir. Bu dönemde, erken tanının ve tarama testlerinin önemi vurgulanır.
İnce Bağırsak Kaç Metredir?
İnce bağırsak, yetişkin bir bireyde ortalama 3 metre uzunluğundadır. Sindirim sisteminin en uzun bölümüdür ve besin emiliminde önemli bir rol oynar.
Kalın Bağırsak Kaç Metredir?
Kalın bağırsak, yaklaşık 1.5 metre uzunluğundadır. İnce bağırsaktan sonra gelen bu bölüm, su ve elektrolitlerin emilimini sağlar.
Onkoloji Rehberimiz: https://www.medicalpark.com.tr/medikal-onkoloji/b-6713
En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız
Dr. Öğr. Üyesi
Mehmet Şehitoğlu
https://www.medicalpark.com.tr/_uploads/_images/_doctorProfile/A37iuP2s.jpg
Genel Cerrahi
Medical Park Bahçelievler Hastanesi
https://www.medicalpark.com.tr/_assets/_i/mp_logo_red.jpg
Genel Cerrahi
17.5.2023
21.10.2024
1070805
Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.