Kulak zarı ya da tıbbi adıyla timpanik membran dış kulağı orta kulaktan ayıran, dış yüzeyi deri, iç yüzeyi mukoza kaplı ince bir bağ dokusudur.
Kulak zarı, işitmede oldukça önemli bir rol oynar. Kulak zarı, ses dalgaları ile titreşir ve bu titreşimleri daha sonra orta kulaktaki kemiklere aktarır. Orta kulakta bulunan kemikler ise bu titreşimleri iç kulağa iletir ve işitme gerçekleşir.
Kulak Zarı Nedir?
Kulak zarı, dış kulağı orta kulaktan ayıran esnek bir zardır ve işitmede önemli bir rol oynar.
Kulak zarı, şiddetli bir orta kulak enfeksiyonu ya da kulak zarı yaralanması gibi kulak zarının hasar gördüğü durumlarda yırtılabilir. Kulak zarı rüptürü adı verilen bu duruma halk arasında kulak zarı delinmesi de denir.
Delik kulak zarı, kişinin işitme duyusunu ve dengesini etkileyebilir. Kulak zarının delikleri çoğu zaman tedavi gerektirmez ve kendiliğinden iyileşir.
Ancak bazı vakalarda uzman hekim, hasarlı kulak zarını onarmak için ameliyat önerebilir. Kulak sağlığını korumak, kulak zarı delinmelerini önlemenin en önemli yoludur.
Kulak Zarı Delinmesi Nedir?
Kulak zarı delinmesi, dış kulakla iç kulağı ayıran ince membranın yırtılması ile ortaya çıkar.
Kulak zarının iki önemli fonksiyonu vardır ki bunlardan ilki ses dalgalarının iletiminde rol oynamasıdır. Ses dalgalarının titreşimlerini algılayan kulak zarı işitmede oldukça önemli bir rol oynar.
Bunun yanı sıra kulak zarının ikinci önemli fonksiyonu ise orta kulağı bakterilerden, sudan ve yabancı cisimlerden korumasıdır.
Kulak zarının bu işlevi orta kulağın normal şartlar altında steril kalmasını sağlar. Ancak kulak zarı delinmesi ile bakteriler orta kulağa girebilir hale gelir ve kulak, orta kulak enfeksiyonlarına daha yatkın hale gelir.
Kulak Zarı Delinmesi Nasıl Olur?
Kulak zarı delinmeleri aniden meydana gelir. Bu nedenle kulak zarı patlaması olarak da bilinir. Kulakta keskin bir ağrı hissedilmesi ile kulak zarı patlaması gerçekleşebilir.
Veya kişinin uzun süredir muzdarip olduğu kulak ağrısının aniden ortadan kaybolması da kulak zarı patlaması işareti olabilir. Ayrıca bazı vakalarda kulak zarının delindiğine dair hiçbir belirti dahi olmayabilir.
Kulak zarı yırtılması adı ile de anılan kulak zarı delinmesi ya da tıbbi adıyla timpanik membran rüptürü, orta kulağın enfeksiyonlarına ya da işitme kaybı gibi komplikasyonlara sebebiyet verebilir.
Kulak zarı yırtılmasını onarmak için bazen operasyon yapılması gerekli olabileceği gibi kimi vakalarda da kulak zarı kendiliğinden iyileşebilir.
Kulak zarı yırtılması durumunda, zarın kendiliğinden iyileşmesi için kişinin kulak sağlığına birkaç boyunca dikkat etmesi gereklidir. Ancak her sağlık probleminde olduğu gibi duruma en uygun tedavinin ne olacağına yine bir uzman hekim karar vermelidir.
Kulak Zarı Delinmesi Belirtileri Nelerdir?
Kulak zarı delinmesi belirtileri birden bire ortaya çıkmaz. Genellikle aşağıda sıralanan durumları takiben görülebilir:
- Kulakta enfeksiyon olması,
- Kulağı ilgilendiren bir şekilde yaralanma,
- Yüksek sese maruz kalma ve
- Hava basıncında ani değişiklik olması.
Ortaya çıkan semptomlar çoğu zaman iki kulağı birden etkilemez ve aşağıda sıralandığı gibidir:
- Varolan kulak ağrısının hızla azalması,
- Kulaktan mukusa benzer, irinli veya kanlı akıntı gelmesi,
- İşitme kaybı,
- Kulak çınlaması,
- Baş dönmesi hissi (vertigo)
- Vertigo kaynaklı bulantı veya kusma.
Kulak Zarı Delinmesi Nedenleri Nelerdir?
Kulak zarının rüptürünün en sık görülen nedeni orta kulak enfeksiyonlarıdır. Bu nedenle orta kulak enfeksiyonları kulak zarı sağlığı açısından incelenmelidir.
Orta kulak kulak enfeksiyonlarının tedavisinin düzgün yapılması da yine kulak zarı bütünlüğü açısından önemlidir. Bunun dışında kulak zarında yırtılmaya neden olabilecek diğer durumlar aşağıda sıralandığı gibidir:
- Yabancı cisim yaralanması: Kişilerin kulak kiri için kullanabildiği pamuklu çubuk veya diğer küçük sivri uçlu nesneler, kulak zarını yırtabilir. Kulak temizliği sırasında da kişiler, kulak zarlarını yırtabilirler. Ayrıca, fırlatılan bir kalemin ya da alçakta duran bir ağaç dalının kulağa çarpması gibi kaza sonucu da kulak zarı delinebilir.
- Travma: Birisinin kulağa açık elle tokat atması ya da başın yan tarafına çok sert bir darbe almak kulak zarında yırtılmaya yol açabilir.
- Barotravma: Barotravma basınç değişimi ile ilgilidir. Kulak basıncını dengelemekle görevli olan östaki borusunun tıkanması ya da tahriş olması sonucu kulakta travma oluşabilir. Kulak baro travmalarında orta kulakta sıkışan hava ile birlikte hava basıncında ani bir değişiklik olduğunda kulak zarı yırtılabilir.
- Ani patlama sesleri: Bir patlamanın yakınında durmak ya da silah ateşlendiğinde yakında olmak da kulak zarı yırtılmalarına neden olabilir.
Nedeni ne olursa olsun kulak zarının bütünlüğünün bozulduğu durumlarda bir sağlık kuruluşuna başvurmak işitme sağlığı açısından oldukça önemlidir.
Kulak Zarı Delinmesi Tanısı Nasıl Konulur?
Kulak zarı muayenelerini hekimler yapar. Kulak burun boğaz uzmanı bir hekim, kulak zarı muayenesi sırasında otoskop adı verilen bir cihaz kullanır.
Bu cihaz, kulağın içine uyumlu ve ışıklı bir alettir. Otoskop sayesinde uzman hekim, kulak zarında yırtık olup olmadığını görebilir.
Otoskop muayenesinin yanı sıra uzman hekim, hastanın kulak ile ilgili semptomlarının nedenini belirlemek veya bir işitme kaybı olup olmadığını tespit etmek için ek testler yapabilir. Bu testler aşağıda sıralandığı gibidir:
- Laboratuvar testleri: Kulakta akıntı olması durumunda orta kulaktaki bakteriyel enfeksiyonun tespitini sağlar.
- Diyapazon değerlendirmesi: İki uçlu metal bir cihaz olan diyapazon, vurulduğunda spesifik bir frekansta ses çıkarır. Bu sabit sesi kullanarak ve çeşitli diyapazon testleri ile uzman hekim, işitme kaybını tespit edebilir, işitme kaybının türünü ayırt edebilir.
- Timpanometri: Timpanometre, kulak kanalına yerleştirilerek kulak zarının hava basıncındaki hafif değişikliklere verdiği tepkiyi ölçer.
- İşitme testi: İşitme testleri hastanın işitme kaybını veya işitme kaybının olup olmadığını ölçer.
Kulak zarı delinmesi, işitme kaybı gibi komplikasyonlara yol açabileceğinden hastanın böyle bir durumda kulak muayenesi olması oldukça önemlidir.
Kulak Zarı Delinmesi Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Kulak zarı yırtılmalarında çoğu zaman tedaviye ihtiyaç duyulmaz. Delik kulak zarı, birkaç hafta içinde iyileşir.
Bazen enfeksiyonun da eşlik durumlarda hastanın antibiyotik kullanması gerekebilir. Eğer kulak zarındaki yırtık kendiliğinden iyileşmezse ek prosedürler yapılması gerekebilir. Bu prosedürler aşağıdakilerden biri olabilir:
- Kulak zarı yaması: Kulak zarındaki deliğin kendiliğinden kapanmadığı durumlarda KBB uzmanı, deliği, uygun malzemeden yapılmış bir yama ile kapatabilir.
- Ameliyat: Yama ile düzgün bir iyileşme sağlanamadığı durumlarda ya da yama yapmanın en başından mümkün olmadığı vakalarda uzman hekim ameliyat önerebilir.
Sık Sorulan Sorular
Yırtılmış Bir Kulak Zarı Nasıl Hissettirir?
Kulak zarı yırtılması birdenbire ağrılı bir şekilde ya da kulak ağrısının ortadan kaybolması şeklinde veya bunlardan farklı olarak hiçbir his olmaksızın da meydana gelebilir. Kulak zarının yırtılması farklı şekillerde hissettirebileceği için, böyle bir risk ortaya çıktığında en yakın sağlık kuruluşuna başvurmak iyi bir seçenek olacaktır.
Yırtılmış Bir Kulak Zarı Ciddi Bir Durum mudur?
Bazı durumlarda, kulak zarındaki yırtık kendiliğinden iyileşmezse ciddi sorunlara neden olabilir. Orta kulak enfeksiyonlara açık hale gelir ve işitme kaybı görülebilir. Ayrıca vertigo ve vertigodan kaynaklı bulantı ve kusma da ortaya çıkabilir.
Kulak zarında yırtılma olduğundan şüpheleniyorsanız uzman bir hekime danışmalısınız.
En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız
Doç. Dr.
Bayram Şahin
https://www.medicalpark.com.tr/_uploads/_images/_doctorProfile/F4dJx0Mx.jpg
Kulak Burun Boğaz
Medical Park Kocaeli
https://www.medicalpark.com.tr/_assets/_i/mp_logo_red.jpg
Kulak Burun Boğaz
3.4.2024
3.4.2024
14801
Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.