Laparoskopi Nedir? Laparoskopi Neden Yapılır?

Modern tıbbın sunmuş olduğu imkanlar sayesinde günümüzde birçok operasyon çok daha hızlı, güvenli ve konforlu şekilde gerçekleştirilir. Buna imkan sağlayan tekniklerden biri olan laparoskopi; küçük kesiler ile daha az komplikasyon riski ve daha hızlı iyileşme süresi avantajlarıyla birçok karın operasyonunda tercih edilebilir. Tedavinin yanı sıra tanı amaçlı olarak da kullanılabilen laparoskopi, halk arasında kapalı ameliyat olarak bilinir. Karın içinin ışıklı bir kamera yardımıyla görüntülenebildiği bu operasyonlarda cerrahi işlem, minimal invaziv (dokulara minimum zarar veren) cerrahi türlerinden bir tanesidir. Günümüzde jinekoloji, gastroenteroloji, onkoloji ve daha birçok tıbbi branşı ilgilendiren çok sayıda hastalığa ilişkin teşhis ve cerrahi tedavi uygulamaları yapılabilir.

Laparoskopi nedir?

Laparoskopi, cerrahlar tarafından cilt üzerinde büyük kesiler açmaksızın karın boşluğu ve pelvis içerisine ulaşılmasını sağlayan bir cerrahi tekniğidir. Minimal invaziv cerrahi veya anahtar deliği tekniği olarak da bilinen laparoskopi, laparoskop adı verilen cihazlar yardımıyla gerçekleştirilir. Laparoskop, uç kısmında yüksek çözünürlüklü kamera bulunan ışıklı ince bir tüptür ve karın ya da pelvis içinin rahatlıkla görülebilmesine imkan verir. Kameradan elde edilen görüntüler bir monitör üzerine yansıtılır ve cerrah bu monitör üzerinden takip ederek işlemleri gerçekleştirebilir. Vücut içerisinin görülmesini sağlayan laparoskopun haricinde birkaç adet tüp benzeri aygıt yardımıyla da karın içerisinde gerçekleştirilmek istenen işlemler yapılabilir.

Normal şartlarda açık ameliyat yöntemi ile karın içerisinin net olarak görülebilmesi için büyük bir kesi açılması gerekirken laparoskopi tekniğinde yalnızca birkaç adet 1-1,5 cm boyutlarında kesiye ihtiyaç duyulur. Aynı zamanda komplikasyon riski, iyileşme süresi, ameliyat sonrası iz oluşumu gibi yönlerden de büyük avantajları beraberinde getirir. Önceleri yalnızca safra kesesi ameliyatları ve jinekolojik ameliyatlar için tercih edilen bu yöntem günümüzde karaciğer, bağırsaklar ve diğer birçok organ için teşhis ve tedavi amaçlı tercih edilir.

Laparoskopi neden yapılır?

Karın veya pelvis içerisinde gelişen birçok hastalığın teşhis ve tedavisinde laparoskopi tekniğinden yararlanılabilir. Özellikle jinekoloji, üroloji ve gastroenteroloji birimleri laparoskopi tekniğini çok sık kullanan tıbbi birimler arasındadır. Laparoskopik operasyonların yaygın olarak tercih edildiği durumlardan bazıları şunlardır:

• Hastalıklı veya hasarlı bir organın çıkarılması
• Safra kesesi operasyonları
• Kist ve miyomların alınması
• Apandisitin alınması (apendektomi)
• Divertikülit, ülseratif kolit gibi hastalıklar nedeniyle bağırsağın bir bölümünün alınması
• Mide ülserlerinin tedavisi
• Prostat, böbrek ve mesane gibi organların kısmen veya tamamen çıkarılması
• Ektopik gebeliğin sonlandırılması
• Fıtıkların tedavisi
• Pelvik inflamatuar hastalık (PID) ve endometriozis tedavisi
• Rahmin alınması (histerektomi)
• Doku örneklerinin (biyopsi) alınması

Tedavinin haricinde teşhis aşamasında da laparoskopi tekniğinden yararlanılabilir. Pelvis ve karın boşluğunda bulunan hastalıklara yönelik araştırmaların birçoğu için ultrason, manyetik rezonans (MR), bilgisayarlı tomografi (BT) gibi görüntüleme yöntemleri yeterlidir. Fakat bazı durumlarda ise teşhisin doğrulanması için tek yol laparoskopi yoluyla yapılacak incelemelerdir. Pelvik inflamatuar hastalık, endometriozis, dış (ektopik) gebelik, yumurtalık kistleri, inmemiş testis, fibroidler ve açıklanamayan kadın kısırlığı, karın ağrısı gibi durumlarda teşhis amaçlı laparoskopiden yararlanmak gerekebilir. Ayrıca pankreas, karaciğer, yumurtalıklar, safra kanalı ve safra kesesine ilişkin kanserlerin teşhisinde de laparoskopi tekniğine başvurulabilir.

Laparoskopi nasıl yapılır?

Laparoskopi, genel anestezi altında yapılan bir operasyon türüdür. Hastalar operasyon öncesinde anesteziye uygunluk açısından değerlendirilir. Ameliyat zamanına 12 saat kala hasta yemek yemeyi ve su içmeyi bırakmalıdır. Ayrıca kan sulandırıcı ilaç kullanan bireylerden de operasyondan birkaç gün önce bu ilaçları kullanmayı bırakmaları istenir. Operasyona başlarken cerrah tarafından karın duvarında bir veya birkaç delik açılır. Bu deliklerden laparoskop, karın içerisini karbondioksit ile şişirmek için kullanılan tüp ve küçük cerrahi aletler yerleştirilir.

Laparoskopik operasyonlarda karın içerisi daha iyi bir görüş ve hareket alanı elde edilebilmesi için karbondioksit gazı kullanılarak şişirilir. Ardından gerekli inceleme ve tedaviler kesiler kullanılarak yerleştirilen aletler yardımıyla gerçekleştirilir. Operasyon tamamlandığında karın içerisindeki karbondioksit gazı boşaltılır, aletler çıkarılarak kesilere dikiş atılır ve pansuman yapılır. Teşhis amaçlı uygulanan laparoskopik cerrahide işlem süresi genellikle 30-60 dakika aralığında seyreder. Tedavi amaçlı laparoskopilerde ise yapılacak uygulamalara göre ameliyat süresi de değişkenlik gösterir. Hastalar genellikle aynı gün veya ertesi gün taburcu edilir.

Laparoskopik cerrahi, minimal invaziv (az zararlı) bir operasyon olduğundan komplikasyon riski açık operasyonlara oranla çok daha düşüktür. Fakat cerrahi bir girişim olması nedeniyle nadir de olsa enfeksiyon, kesiler çevresinde kanama ve morluk, anesteziye bağlı mide bulantısı ve kusma gibi komplikasyonlar görülebilir. Bu gibi olasılıklar nedeniyle hastalar genellikle 24 saat müşahede altında tutulur. Bazı hastalarda enfeksiyon riskine karşılık antibiyotik tedavisi uygulanması tercih edilebilir.

Laparoskopi sonrası iyileşme süreci nasıldır?

Laparoskopik cerrahide, klasik cerrahi tekniğine oranla iyileşme süresi çok daha kısadır. Genel anestezi uygulanması nedeniyle ilk saatlerde hastalarda mide bulantısı, kusma ve halsiz hissetme gibi semptomlar görülebilir. Bu nedenle hastalar genellikle birkaç saat hemşire gözetiminde tutulur. Hastaneden ayrılmadan önce hastaya kullanması gereken ilaçlar, kaçınması gereken hareketler ve dikkat etmesi gereken diğer hususlar hakkında hekim tarafından gerekli bilgiler verilir. Günümüzde laparoskopi sırasında açılan kesilerin dikişlerinde genellikle kendinden eriyen dikiş iplikleri kullanılır. Bu şekilde yapılmayan dikişler için ameliyattan belirli bir süre sonra dikişlerin alınması için randevu verilir. Operasyon sonrası ilk birkaç gün boğaz ağrısı görülebilir. Bunun nedeni genel anestezi sırasında kullanılan solunum tüpünün boğazı tahriş etmesidir. Ayrıca kesilerin bulunduğu bölgelerde ağrı ve rahatsızlık söz konusu olabilir. Bu olasılıklar dolayısıyla hekim tarafından genellikle ağrı kesici ilaçlar reçetelendirilir.

Laparoskopik cerrahi sonrasında ateş, şiddetli karın ağrısı ve kusma, normal dışı vajinal akıntı, yaralar etrafında kaşıntı, şişlik ve akıntı gibi sorunlar yaşayan hastaların bir an önce sağlık kuruluşlarına başvurarak yardım alması gerekir. Ameliyat sırasında karnın şişirilmesi için kullanılan gazın bir kısmı karın içerisinde kalabilir. Bu nedenle gaz sancısı ve karın krampları görülebilir. Ayrıca yine gazdan kaynaklı olarak omuzlarda ağrı görülebilir. Bu rahatsızlıklar gazın vücut tarafından emilerek dışarı atılması ile birlikte birkaç gün içerisinde kendiliğinden iyileşir. Hekim tarafından verilen öneriler doğrultusunda belirli bir süre dikiş bölgelerine su değdirilmemesi ve bazı fiziksel aktivitelerden kaçınılması gerekebilir. Günlük yaşama ve iş yaşamına dönme süreleri, laparoskopi işleminin hangi amaçla gerçekleştiğine göre farklılık gösterir.

Teşhis amaçlı laparoskopilerde 5-7 gün içerisinde hastalar normal yaşantılarına dönebilirler. Apandisit veya basit yumurtalık kistlerinin alınması gibi küçük laparoskopi operasyonlarında bu süreç 3 haftayı bulabilir. Kanser tedavisine yönelik olarak yapılan daha geniş çaplı operasyonlarda ise normal yaşantıya dönüş için 12 haftaya kadar beklenmesi gerekebilir. Normal fiziksel aktivitelere dönüş ve bedensel olarak çalışmayı gerektiren işlere başlama zamanı konusunda operasyonu gerçekleştiren cerrahi ekibe danışılmalıdır.

Eğer siz de laparoskopi tekniğiyle tedavi edilebilen bir sağlık sorununa sahipseniz hekiminize danışarak hastalığınızın laparoskopik cerrahi ile tedavi için uygun olup olmadığı hakkında bilgi alabilirsiniz. Uygun operasyonlar için laparoskopik cerrahi ile tedavi seçeneği sunan sağlık kuruluşlarını tercih ederek daha düşük komplikasyon riski ve hızlı bir iyileşme süreci ile cerrahi tedavilerinizi gerçekleştirebilirsiniz.

En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız

Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.