Nemfomani, kişinin cinsel davranışlarını kontrol altına alamadığı bir durumdur. Cinsel bağımlılık, hiperseksüalite ve kompulsif cinsel davranış gibi farklı isimlerle anılır. Nemfomani kadınlarda hiperseksüaliteye verilen spesifik isimdir. Erkeklerdeki karşılığı ise satiriasis olarak adlandırılır. Rahatsızlıkta görülen ve devamlı olan cinsel düşünceler kişinin çalışma, ilişki kurma ve günlük aktivitelerini gerçekleştirme gibi yeteneklerini etkiler. Nemfomani, madde bağımlılığı ile bazı benzer özellikler taşısa da kişi bir maddeye değil bir aktiviteye bağımlıdır. Tipik davranışlar arasında kontrol edilemeyen mastürbasyon, sürekli pornografi kullanımı, teşhircilik, röntgencilik, aşırı seks yapma eylemi ve cinsel dürtülere direnememe sayılabilir. Tedavi, belirtileri kontrol altına almaya yardımcı olabilir. Rahatsızlık, tedavi edilmezse zaman geçtikçe daha da kötüleşme eğilimi gösterebilir.
Nemfomani nedir?
Nemfomani kelimesi kökenini Yunan mitolojisinden köken alır. Yunan mitolojisinde "nymph" güzel genç kadınlara benzeyen ve doğada saklandığına inanılan ruhlara verilen isimdir. "Mania" ise çılgınlık, heyecan, aşırı coşku gibi anlamlara gelir. Rahatsızlık, aşırı sık seks isteği veya aniden artan libido ile karakterize edilir.
Cinsel bağımlılık ya da kadınlardaki adıyla nemfomani rahatsızlığı olan bir kişi sekse takıntılıdır veya anormal derecede yoğun bir cinsel dürtü yaşar. Cinsel dürtüleri kontrol edememe, kişinin ilişkilerinin bozulmasına ve yaşam kalitesinin düşmesine neden olur. Nemfomani hastalarının düşünce ve davranışları, cinselliğin egemen olduğu, bunun diğer etkileşim ve aktiviteleri etkilediği bir noktaya gelmiştir. Bu dürtüler kontrol edilemez hale gelirse, kişinin sosyal yaşamına devam etmesi oldukça güçleşir ya da mümkün olmaz.
Nemfomani neden olur?
Nemfomaninin nedeni tam olarak bilinmez. Fakat sebeplerine dair birtakım teoriler ortaya atılmıştır. Bunlar, geçmiş cinsel travmadan kaynaklanan psikolojik ve duygusal sorunlarla ilişkilidir. Örneğin tecavüze uğrayan kadınlar, bazen bir kişisel cezalandırma biçimi olarak aşırı cinsel davranışlarda bulunabilirler. Bazı kadınlar için seks, çocukluk istismarı veya travması ile bir başa çıkma mekanizması olabilir. Nemfomani nedeniyle ilişkili olduğu düşünülen bazı faktörler şunlardır:
- Beyinde bulunan doğal kimyasallarda dengesizlik. Beyinde bulunan serotonin, dopamin, norepinefrin gibi nörotransmitter olarak isimlendirilen bazı kimyasal ajanlar, kişilerin ruh halini düzenlemeye yardımcı olur. Bu kimyasalların yüksek seviyeleri, hiperseksüalite ile ilişkili olabilir.
- Beyin sinir devrelerinde değişiklikler. Kompulsif cinsel davranış, zamanla beynin sinir devrelerinde değişikliklere neden olan bir cinsel bağımlılıkla sonuçlanabilir. Diğer bağımlılıklarda olduğu gibi zaman ilerledikçe daha yoğun uyaranlar, tatmin veya rahatlama için gerekli hale gelir.
- Bazı psikiyatrik rahatsızlıklar. Depresyon, obsesif kompulsif bozukluk, bipolar bozukluk gibi bazı psikiyatrik hastalık formlarında hiperseksüalite bir belirti olarak ortaya çıkabilir.
- Nörolojik sorunlar. Nemfomani, nadiren epilepsi, kafa travması veya demans gibi nörolojik bir hastalığın sonucu olabilir. Örneğin nörolojik kökenli bir hastalık olan Klüver-Bucy sendromunda hiperseksüalite sıktır. Takıntıya bağlı aşırı beslenme, sürekli ağza uygunsuz nesneler yerleştirme ve hiperseksüalite gibi belirtilerle seyreder. Parkinson hastalığı tedavisinde olduğu gibi dopamin gibi bazı ilaçları kullanan bireylerde yan etki olarak hiperseksüalite gelişebilir.
Nemfomani belirtileri nelerdir?
Nemfomani rahatsızlığı olan kişiler, farklı cinsel davranış türlerine bağımlılık gösterebilirler. Bu da durumun tanımlanmasını zorlaştırır. Cinsel bağımlılıkla ilgili faaliyetler şunları içerebilir:
- Zorlayıcı mastürbasyon
- Çoklu ilişkiler, cinsel partnerler ve tek gecelik ilişki
- Pornografinin sürekli kullanımı
- Güvensiz seks yapmak
- Siberseks
- Teşhircilik
- Röntgencilik
Nemfomaniye bağlı gelişen davranışlar ve tutumlar şunları içerebilir:
- Cinsel dürtüleri frenleyememe ve cinsel eylemde bulunan diğer kişilerin sınırlarına saygı duymama
- Cinsel aktivitede duygusal tatmin aramama
- Genellikle bir dizi ilişkiyle sonuçlanan başkalarını cezbetme, aşık olma ve yeni romantizmlere başlama saplantısı
- Suçluluk ve utanç duyguları
- Dürtülerin finansal, tıbbi veya sosyal sonuçlara rağmen kontrol edilememesi
- Aşırı derecede yoğun cinsel dürtülere karşı durmada tekrarlayan başarısızlık
- Davranışı durdurma, azaltma veya denetleme amaçlı çok sayıda başarısız girişim
- Seks yapmak ya da cinsel bir deneyimi iyileştirmek için aşırı zaman ve enerji harcanması
- Cinsel davranışların amacından daha uzun sürmesi
- Cinsel bağımlılık nedeniyle sosyal etkinliklerden vazgeçme ya da işle ilgili sorumluluğunu yerine getirmeme
- Kişinin istediğini elde edemediğinde ortaya çıkan sıkıntı, endişe, huzursuzluk ve öfke ile karakterize cinsel öfke bozukluğu
Çalışmalar cinsel bağımlılık ile risk alma arasında güçlü bir bağlantı olduğunu göstermiştir. Cinsel bağımlılık bir kişinin; cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar, fiziksel veya duygusal yaralanma gibi sağlık sonuçları olsa bile risk almaya devam etmesine neden olabilir.
Nemfomani komplikasyonları nelerdir?
Tedavi edilmeyen, zorlayıcı cinsel davranış, kişide yoğun suçluluk duygusu ve düşük öz güvene neden olabilir. Bazı hastalarda şiddetli anksiyete ve depresyon gelişebilir. Diğer komplikasyonlar şunları içerebilir:
- Ailevi sorunları ve boşanmalar
- Finansal problemler
- Röntgencilik ve teşhircilikte olduğu gibi çevreye zarar verme
- Cinsel yolla bulaşan hastalıklara yakalanma
- Kanun dışı davranışlar sergileme
Kişiler; cinsel davranışlarının kontrolünü kaybettiğini düşünüyorsa, bu durum özellikle kişi ya da başkaları için sorunlara neden oluyorsa bir sağlık profesyonelinden yardım istemekte fayda vardır. Dürtüsel cinsel davranış zamanla tırmanma eğilimindedir. Bu yüzden bir sorun olabileceği fark edildiği anda yardım almak tedaviyi kolaylaştırabilir. Acil profesyonel yardım gerektiren durumlardan bazıları şu şekilde sıralanabilir:
- Dürtü kontrolü ile ilgili başka problemlerin varlığı ve cinsel davranışın kontrolden çıktığını hissetme
- Kontrolsüz cinsel davranışlar nedeniyle kişi, kendisine ya da çevresine zarar verebileceğinden korkuyorsa
- Kişi, sorunları nedeniyle kafasından intihar düşüncesi geçiriyorsa
Profesyonel yardım gerekliliği konusunda karar verirken kişi kendisine aşağıdaki gibi bazı sorular yönetebilir:
- Cinsel dürtülerimi kontrol altında tutabilir miyim?
- Sürekli cinsellik düşünmekten sıkıldım mı?
- Cinsel davranışlarım ilişkilerime zarar veriyor mu? İşimi etkiliyor mu? Çeşitli olumsuz sonuçlara neden oluyor mu?
- Cinsel davranışımı gizlemeye çalışıyor muyum?
Hiperseksüalite için sağlık kuruluşuna başvurmak ya da yardım istemek zor olabilir; çünkü bu kişinin çok özel meselesidir. Kişinin yardım aramak için cesaretlendirilmesi gerekebilir. Bu amaçla şunlar denenebilir:
- Kişi utanç duygusunu bir kenara bırakıp tedavinin ona sağlayacağı yararlara odaklanmalıdır.
- Kişi yalnız olmadığını, birçok insanın aşırı cinsel dürtüleriyle mücadele ettiğini bilmelidir.
- Tedavide yardımcı olacak ruh sağlığı uzmanlarının anlayışlı ve sağduyulu davranmak üzerine eğitim aldığı unutulmamalıdır. Ancak tüm ruh sağlığı profesyonelleri, nemfomani tedavisi konusunda deneyimli değildir. Bu nedenle bu alanda yetkin bir terapist bulunduğundan emin olunmalıdır.
- Kişinin kendisi veya bir başkasına zarar vereceğini söylemesi gibi sonuçlarının telafisi mümkün olmayan ya da yasal suç teşkil eden durumlar hariç, kişinin doktor veya zihinsel sağlık uzmanına söylediği her şeyin gizli tutulduğu unutulmamalıdır.
Nemfomani için risk faktörleri nelerdir?
Nemfomani cinsel yönelimden bağımsız olarak her kadını etkileyebilir. Kompulsif cinsel davranış riskini artırabilecek faktörlerden bazıları şunlardır:
- Cinsel içeriğe erişim kolaylığı. Teknolojideki ve sosyal medyadaki gelişmeler sonucu giderek bu tarz daha yoğun içeriklere ulaşmak kolay hale gelmektedir.
- Gizlilik. Zorunlu cinsel faaliyetlerin gizli olarak devam ettirilebilir olması bu sorunların zaman içinde daha da kötüleşmesine neden olabilir.
Ayrıca, aşağıdakilere sahip kişilerde artmış cinsel davranış riski oluşabilir:
- Alkol veya uyuşturucu bağımlılığı sorunları
- Başka bir ruhsal bozukluğu veya bir kumar bağımlılığı gibi durumu olan bireyler
- Aile çatışmaları veya bağımlı kişilik yapısı gibi sorunları olan aile üyeleri
- Fiziksel veya cinsel taciz öyküsü olanlar
Nemfomani tedavisi nasıl yapılır?
Cinsel bağımlılık; psikolog, psikiyatrist veya cinsel terapist gibi bu alanda deneyimli tıp uzmanlarının tedavisini gerektirir. Tedavi, altta yatan nedene göre değişebilir, ancak genel olarak danışmanlık ve davranışsal psikolojik destek şeklinde planlanır. Nemfomani ruhsal hastalık, endişe veya kişilik bozukluğu ile ilişkiliyse, ilaçlar tedavi planının bir parçası olarak verilebilir.
Nemfomani tedavisinde, psikoterapi ve ilaçlar kullanılabilir. Tedaviye yönelik ilaçlar, diğer takıntılı bozukluklarda kullanılanlara benzer olarak, antidepresanlar, anksiyolitikler veya antipsikotikleri içerebilir. Bireysel tedavi ve benzer soruna sahip bireylerin bulunduğu grup terapileri cinsel bağımlılığa yardımcı olabilir.
Dürtüsel cinsel davranışlar riskli olduğu için, nemfomani hastalarının cinsel yolla bulaşan hastalıklar gibi komplikasyonlar geliştirme riski daha yüksektir.
En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız
Uzm. Dr.
Fatma Yıldırım
https://www.medicalpark.com.tr/_uploads/_images/_doctorProfile/9HC4r2KV.jpg
Psikiyatri
Medical Park Karadeniz
https://www.medicalpark.com.tr/_assets/_i/mp_logo_red.jpg
Psikiyatri
23.6.2020
23.6.2020
676350
Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.