Obezitenin Zararları

Besinlerle alınan enerji harcanan enerjiden fazla olduğunda bu enerji vücutta yağ olarak depolanır. Bu durum uzun vadede sürekli gerçekleştiğinde vücuttaki yağ miktarı aşırı artar. Kişinin boyuna oranla yağ kütlesinin aşırı artmasına obezite denir. Obezite, vücut kitle indeksi(VKİ)’nin 30’un üzerinde olması olarak da tanımlanabilir. Vücut kitle indeksi kişinin kilogram olarak vücut ağırlığının metre cinsinden boy uzunluğunun karesine bölünmesiyle ortaya çıkan değerdir. Dünya Sağlık Örgütü de obeziteyi, sağlığı bozacak ölçüde vücutta aşırı yağ birikmesi olarak tanımlamıştır. Bu bağlamda obezite, yapılan pek çok araştırmaya göre fiziksel ve ruhsal sağlık sorunlarına yol açabilir. Fakat obezite geri dönülmez bir hastalık değildir. Obezitenin ve obezitenin yol açtığı sağlık sorunlarının tedavisi vardır.

Obezite Zararları

Obezite, vücutta normal olmayan bir kilo artışıdır. Bu kilo artışı vücutta pek çok sistemin bozulmasına veya aksamasına sebep olabilir. Bu açıdan obezitenin kişilere pek çok zararları vardır. Bu zararlardan ilki vücutta çalışan sistemlerin çalışmasının aksamasıyla karakterize olan hastalıklardır. Örneğin obezite; insülin direnci, diyabet, yüksek tansiyon, kalp hastalıkları, felç gibi hastalıkların riskini artırabilir. Diğer yandan solunum sistemini etkileyerek nefes almada sorunlara sebep olabilir. Ayrıca artan vücut ağırlığı kişide bacak ağrılarıda, hareket etmede zorlanmaya ve neden olabilir. Bu durum uzun vadede bacaklarda yaşanacak hastalıklara da davetiye çıkarabilir.

Öte yandan yapılan araştırmalarda aşırı artan yağ kütlesi hormonları da yapısı itibarıyla etkiler. Hormonların etkilenmesiyle en çok kadın ve erkek üreme sistemi etkilenir. Örneğin erkeklerde genellikle karın çevresindeki yağlanmaya bağlı olarak ortaya çıkan obezite testosteron üretimini etkileyebilir. Kadınlarda ise genellikle kalça ve basende artan yağ oranı kadın üreme sistemini etkileyebilir. Ayrıca gebe kadınların gebeliğe başlangıçta aşırı kilolu olmaları normal kiloda olan birine göre farklı riskler barındırabildiği gibi bebeği de etkileyebilir.

Obezitenin sadece fiziksel değil psikolojik olarak da zararları vardır. Bu zararlar başlangıçta artan kilo kaynaklı görüntü endişesi ile anksiyete ve depresyona sebep olabilir. Obezite kaynaklı depresyon ise tıkınırcasına yeme bozukluğu, anoreksiya nervosa, bulimia nervosa gibi psikolojik temelli hastalıklara sebep olabilir.

Obezitenin Yol Açtığı Fiziksel Sağlık Sorunları

Yapılan çalışmalarda obezitenin pek çok kronik hastalığa zemin oluşturduğu gözlemlenmiştir. Bu fiziksel sağlık problemlerinden birkaçı şöyledir:

• İnsülin direnci: Obeziteye bağlı gelişen fiziksel sağlık sorunlarından ilki insülin direncidir. İnsülin hormonu, besin tüketiminden sonra kanda artan glikozun hücrelere alıp kullanılmasında ve kandaki şeker miktarının düzenlenmesinde görevlidir. İnsülin direnci durumunda obezite, insülin reseptörlerinde bir bozulmaya yol açarak insülin hormonunun kan şekerini dengeleme noktasında görevini yapamamasına neden olur. İnsülin direnci ileri evrede diyabete yol açabilir.

• Kalp hastalıkları ve yüksek tansiyon: Bir diğer sağlık sorunu ise yüksek tansiyondur. Kandaki serbest yağ asitleri ve insülin tarafından dengelenemeyen kan şekeri ve obeziteye bağlı damarlardaki gevşemelerin azalması yüksek kan basıncına sebep olur. Bu durum da beraberinde yüksek tansiyon, kalp hastalıkları ve felç riskini beraberinde getirir.

• Sindirim sistemi hastalıkları: Obezite, sindirim sistemi hastalıklarından olan karaciğer yağlanması, safra kesesi ve böbrek hastalıklarına sebep olabilir. Karaciğer vücuttaki fazla enerjinin yağa dönüştürülmesi mekanizmasında görev alır. Burada fazla yağa dönüştüğünden bunun bir kısmı da karaciğerde depolanır. Karaciğer yağlanması olarak adlandırılan bu durum karaciğerin görevlerinin aksamasına yol açar bu da karaciğer, safra problemlerinin başlangıcı olur. Diğer yandan vücutta süzgeç görevi gören ve işe yaramayan maddelerin atımında görevli organ olan böbrekler obezitenin sebep olduğu metabolik sendromdan dolayı hasara uğrayabilir.

• Hormonal etkiler: Obezite ve kadın-erkek üreme sisteminin ilişkili olduğuna dair çalışmalar vardır. Özellikle polikistik over sendromu, adet düzensizlikleri ve hormonlardaki normal olmayan değişimlere sahip olan kadınların büyük çoğunluğunun obez olduğu tespit edilmiştir. Erkeklerde obeziteye bağlı olduğu düşünülen hastalıklar erkeklik hormonunda azalma, sertleşme sorunları, kısırlık ve prostattır.

• Uyku apnesi: Uyku apnesi ile obezitenin ilişkili olduğuna dair çalışmalar vardır. Fazla kilonun sebep olduğu rahat nefes alamamak, gece uykuda bölünen uyku, gündüz sürekli devam eden yorgunluk hissi gibi durumlara sebep olabilir.

• Kanser: Kanser hastalığı ile obezitenin ilişkili olduğuna dair çalışmalar vardır.

Obezite tedavi edildiğinde bu sağlık sorunlarının çoğunun etkisi azalmakta ya da tamamen geçmektedir. Bu yüzden obezite ve obezitenin sebep olduğu fiziksel sağlık problemlerinin tedavisi için alanında uzman doktorlara başvurulmalı ve uygun tedavi alınmalıdır.

Obezitenin Yol Açtığı Ruhsal Sağlık Sorunları

Obezite, toplumda çok sık görülen bir hastalıktır ve pek çok fiziksel hastalığa sebep olduğu gibi aynı zamanda yol açtığı birkaç ruhsal sağlık sorunları da vardır. Bunlar depresyon, kaygı bozuklukları, yeme bozuklukları olarak ortaya çıkabilir.

• Depresyon: Depresyon, obez kişilerde sıklıkla karşılaşılan ruhsal sorunlardan birisidir. Obez olan kişi genellikle bedeni üzerindeki kontrolü kaybetme, benlik saygısının azalması ve suçluluk psikolojisine sahip olur. Bu da sosyal çevrede genellikle görünüşünden dolayı yalnızlık hissine neden olabilir. Aşırı yediği için pişman olma ve bundan kaynaklanan psikolojinin getirdiği sıkıntıyı baskılamak için tekrar aşırı yemek yemeye dönme ise kısır bir döngüdür. Bu yüzden depresyon ve obezite hem birbirinin sebebi hem de sonucu olabilir. Bu açıdan obezite ve depresyon tedavileri birlikte götürülmelidir.

• Kaygı Bozukluğu: Kaygı bozukluğu, obezitenin sebep olduğu bir diğer ruhsal sağlık sorunlarından birisidir. Obezitenin sebep olduğu beden algısı bozukluğu kişide benlik saygısının azalmasına sebep olabilir. Benlik saygısı, kişinin toplum içerisinde tavır ve davranışlarını etkileyen temel etkenlerden birisidir. Benlik saygısının azalması özellikle sosyal ilişkilerde obeziteye bağlı kaygı bozukluğu oluşturabilir.

• Yeme Bozuklukları: Obezitenin sebep olduğu sağlık problemlerinden bir diğeri yeme bozukluklarıdır. Yeme bozuklukları; anoreksiya nervoza, bulimia nervoza, tıkanırcasına ve gece yeme bozuklukları olarak birkaç başlıkta incelenebilir. Anoreksiya nervoza, genellikle adölesan dönemindeki genç kızlarda aşırı görsellik kaygısından dolayı ortaya çıkar. Genellikle başlangıçta obez olan bir genç kız zayıflamak ister ancak ideal ölçülerine ulaşsa bile ona yeterli gelmez ve zayıflamak için çok az yemeye, aşırı spor yapmaya devam eder. Bu durum kişinin güçten düşmesi, vücudundaki yaşamsal faaliyetlerin etkilenmesine kadar uzanan tehlikeli boyutlara ulaşabilir. Bulimia nervozada obeziteye sebep olan aşırı yeme alışkanlıklarından vazgeçilememesi ama aynı zamanda da zayıflık talebi ile yenilenlerin kusarak çıkarılmasıdır. Kişi yemek istediklerini yer ancak sindirim aşamasına geçmeden yediklerini çıkarmakla kalori almamayı amaçlar. Bu hastalık psikolojik temelli olmakla beraber fizyolojik pek çok sıkıntıyı da beraberinde getirir. Tıkınırcasına yeme bozukluğu ise kişinin aşırı şekilde yemek yemesi ve sonrasında bundan suçluluk duyması ile oluşan bir durumdur. Gece yeme bozukluğunda kişi gece birkaç defa uykudan uyanıp yemek yemesi ve bunu haftada en az 2-3 defa tekrarlaması ile karakterize bir durumdur.

Depresyon, kaygı ve yeme bozukluğu gibi durumlar psikolojik temelli olup en kısa zamanda hem obezitenin hem de psikolojik problemlerin çözümü için tedaviye başvurulmalıdır.

Obezite, son zamanlarda çok sık karşılaşılan bir durumdur. Obezitenin sebep olduğu fiziksel ve ruhsal sağlık sorunları ise yine sıklıkla karşılaşılan problemlerdendir. Medical Park Hastanelerinde obezite ve obezitenin sebep olduğu sağlık problemlerinin tedavisi ile ilgilenen kliniklerimize başvurup bilgi ve randevu alabilirsiniz. 

En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız

Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.