Ödem vücudun bazı bölümlerinde sıvı tutulması anlamına gelen bir rahatsızlıktır. Ciddi olabilecek hastalıklar dışında uzun süre ayakta durmak, kötü beslenmek, aşırı kafein almak da ödem probleminin ortaya çıkmasına neden olabilir. Ödem oluştuğu bölgede şişlik ve ağrı ile kendini gösterir. Ödemli bölgeye parmağınız ile bastırdığınızda cilt içeri çöker ve bir süre çukur şeklinde kalır. Ödem şikayeti, genellikle bacak ve ayak bölgelerinde görülür. Ödem nasıl atılır? ve Ödem nasıl tedavi edilir? gibi soruların yanıtları için yazının devamını takip edebilirsiniz.
Ödem Nasıl Atılır?
Ödemi vücuttan atmak için öncelikle ödeme sebep olan sorunun tespit edilmesi gerekir. Ciddi hastalıklar bir bölgede sıvı tutulmasına sebep olabileceği gibi sadece uzun süre ayakta durmak bile vücudun sıvı tutması için bir sebeptir. Eğer ödem, hastalık kaynaklı ise hastalığın tedavi edilmesi ile ödem problemi de ortadan kalkar. Birey, yaşam tarzında yaptığı değişiklikler ile ödem atımına destek olabilir. Bu değişiklikler, egzersiz, sağlıklı beslenmek, alkolü azaltmak veya daha az tüketmek olarak sıralanabilir. Bu genel öneriler dışında ödemin oluştuğu bölgeye göre farklı öneriler de bulunur. Eğer ödem bacaklarınızda ise yatarken bacaklarınızın altına yastık ile destek yaparak bacaklarınızın kalp hizasının üzerinde olmasını sağlayabilirsiniz. Ayaklarınızın biraz yukarı kalkması, kan akışını hızlandırır ve ödemin dağılmasına yardımcı olur. Uzun süre hareketsiz kalmak da kan akışını yavaşlatarak ödem oluşmasına sebep olur. Mümkün olduğunca hareketsiz kalmamaya çalışın. Aynı pozisyonda uzun süre oturmayın veya uzanmayın. Eğer var olan bir rahatsızlığınız sebebi ile ödem oluştuysa mutlaka doktorunuza danışın. Doktorunuz ödemi tedavi etmek için daha fazla idrara çıkmanızı ve ödemi idrar ile atmanızı sağlayacak diüretik (idrar söktürücü) ilaçlar vermeyi uygun görebilir.
Ödem Hangi Hastalarda Daha Sık Görülür?
Ödem, hastalıkların sebep olduğu bir semptomdur. Hastalıklar dışında sıcak hava, adet döngüsü, hamilelik, kullanılan bazı ilaçlar da ödeme sebep olabilir. Ödeme sebep olan hastalıkların bir kısmı şu şekilde listelenebilir:
- Kalp yetmezliği
- Akciğer hastalıkları
- Tiroit sorunları
- Yetersiz ve dengesiz beslenme
- Böbrek yetmezliği
- Siroz
- Yanık
- Obezite
Düzenli Egzersizle Ödem Atılır Mı?
Ödemin vücuttan uzaklaştırılmasında egzersizin de rolü bulunur. Ödem olan bölgeleri kullanmak o kısımda ağrıya sebep olabilir fakat belirli aralıklarla ilgili bölgeyi hareket ettirmeye özen gösterilmelidir. Gün içerisinde hareketsiz kalmamalı ve eğer mümkünse hafif hareketler ile kan dolaşımını hızlandırmayı sağlayabilirsiniz. Bulunduğunuz yerde ufak hareketler yapmak, uzun süre sabit durmamak, yavaş ve kısa yürüyüşlere çıkmak bile ödemin atılması için yardımcı olur. Eğer ödem oluşumuna neden olan bir hastalığınız varsa mutlaka egzersiz için bir fizyoterapist desteği alın ve doktorunuza danışın.
Ödem Attıran Besinler Hangileridir?
İlk olarak vücudun su tutmasına sebep olan tuz tüketimi azaltılmalıdır. Sadece yemeklerinizdeki tuzu azaltmak bir çözüm değildir. Gün içerisinde sıklıkla cips, çerez gibi paketli ürünler tüketiyorsanız bir süre bu alışkanlığınıza ara vermenizde yarar var. Besin öğelerinden B5 ve B6 vitaminlerinin vücuttaki biriken suyun atılmasına yardımcı olduğu bilinmektedir. İçeriğinde B5 ve B6 vitamini bulunan gıdalar tüketmek, sıvı atımını arttırır. Kırmızı et, taze meyve ve süt bu vitaminleri almanızı sağlar. En önemli öneri ise su tüketimini artırmaktır. Çay, kahve gibi ürünler vücutta su tutulmasına neden olur. Mümkün olduğunca bu ürünleri tüketmeyin ve tükettiğinizde yanında su da bulundurmaya özen gösterin. Özellikle diüretik (idrar söktürücü) özelliği bulunan besinler ödem atımına yardımcı olur. Maydanozun ve mısır püskülünün diüretik (idrar söktürücü) etkileri, yapılan çalışmalarla kanıtlanmıştır. Bu besinler dışında enginar, kuşkonmaz, pancar, lahana, kereviz, şeftali, havuç da diüretik besinler arasında yer alır.

Ödem Tedavisi Nasıl Yapılır?
Ödem tedavisinde ilk olarak doktorunuza danışın, doktorunuz ilaç vermeyi uygun görürse ilaçları düzenli olarak kullanın. Hareket süresini artırarak kan akışını hızlandırın. Ödemli bölgeyi sıkacak giysilerden de mutlaka kaçının. Vücudunuzu asla susuz bırakmayın. Beslenme programınızdan ödemi arttıran besinleri ve tuzu çıkartıp yerine sıvıyı atmanızı sağlayacak besinler ekleyin. Yiyecek seçeneklerini mümkün olduğunca su içeriği yüksek olan salatalık, limon, domates gibi besinlerden yana kullanın.
Ödemin Yol Açtığı Hastalıklar Var Mı?
Ödem genellikle hastalıkların sebep olduğu bir durum olsa da vücutta bazı hastalık ve sorunlara da sebep olabilir. Ödem problemi genellikle ayak bilekleri ve bacaklarda görülür. Bacaklarda tedavi edilmeyen ödem, yürüme güçlüğüne sebep olabilir. Ödem, bulunduğu kısımda şişlikten kaynaklı ağrı yapar ve zayıf kan dolaşımının zayıflamasına bağlı olarak eklemlerde elastikiyet azalır. Zamanla cilt yaraları, selülit ve enfeksiyonlar için uygun ortam yaratabilir.

Ödem Bölgesel Olabilir Mi?
Ödem genellikle bacak, ayak, kol gibi bölgesel olarak ortaya çıkabilen bir durumdur. Hastalıklara göre değişerek bazen karın boşluğunda, göz etrafında, akciğerlerde görülebilir. Ödemin oluştuğu bölgeyi hastalığın kaynaklandığı organ da belirleyebilir.
Hangi Bölgelerde Rastlanılan Ödemin Riskli Olduğu Düşünülür?
Ödem, bazen beslenmeye ya da hareketsizliğe bağlı olarak ortaya çıkarken bazen de ciddi hastalıklar sonucunda oluşabilir. Akciğer ödemi akciğerde toplanan sıvı sebebi ile kan-oksijen seviyelerini ve akciğer kapasitesini düşürür; nefes darlığına sebep olabilir. Siroza bağlı oluşan karın ödemi o bölgedeki kan damarlarına baskı yapabilir. Bacaklarda oluşan ödem, kanın damarlardan kalbe düzgün bir şekilde ulaşmadığının bir göstergesidir. Bu durum aynı zamanda lenf sorunları nedeniyle her iki bacakta şişlik ile kendini gösteren lenfödem (fil hastalığı) belirtisi olabilir. Kullanılan bazı ilaçlar anjiyoödem adı verilen yüzde, dudaklarda, ağızda şişmelere ortam hazırlayabilir. Ödemin sebebi teşhis edilmeli ve hayati bir risk taşıyıp taşımadığı belirlenmelidir.
Ödem Hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar Nelerdir?
Ödem hakkında her geçen gün bilinenlere bir yenisi eklenmekte olsa da bazı bilgiler yanlışlığını korumaktadır Ödem hakkında doğru bilinen yanlışların bir kısmı şöyle listelenebilir:
- Su tüketimi ödeme sebep olmanın aksine fazla suyun vücuttan atılmasını sağlayarak ödemi tedavi etmeye yardımcı olur.
- Ödem sadece bir şişkinlik problemi değildir. Ciddi rahatsızlıkların belirtisi olabilir.
- Her ne kadar ilaç tedavisi ile ödemin vücuttan uzaklaştırılması mümkün olsa da ödem kesinlikle doktora danışmadan ilaçla tedavi edilmemelidir.
- Ayak şişmesi ve bacak ödemi yorgunluktan geçici şekilde oluşabileceği gibi damarlardan kanın iyi pompalanamadığının da ciddi bir göstergesi olabilir.
- Egzersiz ödeme neden olmaz. Aksine ödemin vücuttan daha hızlı atılmasını sağlayan bir aktivitedir..
- Ödem varlığında dinlenmek yerine o bölgeyi hareket ettirmeye çalışmak kan akışını hızlandırır.
Bacaklardaki Sürekli Ödem Tedavi Edilebilir Mi?
Bacak ödeminin tedavisinde genel öneriler geçerlidir. Tuzu azaltın, hareket edin ve sağlıklı beslenin. Ödem olduğu için bacaklarınızı asla hareketsiz bırakmayın. Fazla sıcak ortamlardan uzak durun ve uzanırken ayaklarınızı kalp hizasından yüksekte kalması için destekleyin. Bu öneriler dışında varis çorapları giyerek ödemli bölgedeki sıvının dağılmasını sağlayabilirsiniz. Doktor kontrolünde kullanılan varis çorapları, ödemli bölgeye basınç uygulayarak kanın o noktada birikmesine engel olur.
Ödem Nasıl Bir Yaşam Tarzıyla Geçer?
Ödemi engellemek veya tedavi etmek için hareketsiz kalmadığınız ve sağlıklı beslendiğiniz bir yaşam biçimine ihtiyacınız var. Mümkün olduğunca sıvı ağırlıklı beslenmeli ve vücudunuzu susuz asla bırakmamalısınız. Eğer fazla kilonuz var ise zayıflamanız, ödemi azaltmanıza yardımcı olabilir. Uzanırken bacaklarınızı daha yüksekte tutacak şekilde desteklemek için ayağınızın altına yastık koyabilirsiniz. Tuzu mümkün olduğunca azaltın ve yemek servis edildikten sonra tekrar tuz eklemekten kaçının. Fast food tarzı tuz içeriği yüksek ürünlerden ve paketli atıştırmalık ürünlerden uzak durun. Uzun süre hareketsiz kalmamaya özen gösterin.
Ödem sorunu mutlaka bir doktora danışılması gereken ciddi bir konudur. Evde kendi başınıza tedavi etmeye çalışmak daha büyük hastalıklara ortam oluşturabileceği gibi ödemin ilerlemesine de neden olabilir. Doktorunuzun uygun gördüğü tedaviye ek olarak hareketli bir yaşam tarzı ve uygun bir beslenme planı ile yaşam şeklinizi iyileştirin. Ödeminiz olduğundan şüpheleniyorsanız vakit kaybetmeden bir sağlık kurumuna başvurun.
En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız
Prof. Dr.
Ali Demirci
https://www.medicalpark.com.tr/_uploads/_images/_doctorProfile/bA3K0HOG.jpg
Radyoloji
İstinye Üniversite Hastanesi Medical Park Gaziosmanpaşa
https://www.medicalpark.com.tr/_assets/_i/mp_logo_red.jpg
Kardiyoloji
19.7.2023
25.10.2023
693072
Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.