👶🏽 Bebeklerde Otizm Belirtileri Nelerdir?

Otizm spektrum bozukluğu (OSB), nörogelişimsel bir bozukluk ve durumdur. Bireylerin pek çoğunda sosyal etkileşim, iletişim becerileri ve sınırlı ilgi alanlarında belirgin zorluklara neden olur. Otizm, bireylerin sosyal etkileşimde zorluk yaşamasına, iletişim becerilerinde eksikliklere ve tekrarlayıcı davranışlara sahip olmalarına yol açar. Otizm, genetik ve çevresel faktörlerin karmaşık etkileşimi sonucunda ortaya çıkabilir. Bu makaleden, otizm spektrum bozukluğunun ne olduğunu, belirtilerini ve mevcut tedavi seçeneklerini detaylı şekilde öğrenebilirsiniz.

Otizm Spektrum Bozukluğu Nedir?

Otizm, bireyin sosyal etkileşim, iletişim ve davranışlar üzerinde belirgin zorluklar yaşamasına neden olan gelişimsel bir nörolojik bozukluktur. Genellikle çocukluk döneminde ortaya çıkar ve kişinin sosyal becerilerini, dili ve diğer insanlarla olan etkileşimlerini etkiler. Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) olarak bilinen bu durum, geniş bir spektrumda farklı derecelerde şiddetle seyreder, bu nedenle bazı bireyler oldukça bağımsız olabilirken, bazıları yoğun destek gerektirebilir.

Otizm genellikle ilk 3 yaşta başlayan ve hayat boyu devam eden, kişinin etrafıyla sözel ve sözel olmayan şekilde uygun ilişki kuramaması şeklinde ifade edebileceğimiz gelişimsel bir bozukluktur. Günümüzde basit testler ile tanısı erken konulabilmektedir. Erken tanı ve uygun rehabilitasyon programı bu vakaların hayata kazandırılmasında büyük rol oynamaktadır.

Otizmin nedeni tam olarak bilinmemektedir. Genetik olduğu düşünülmektedir. Erkeklerde kızlara oranla daha sık görülür. Otizmlilerin %70'inde zeka geriliği vardır. %'10 unda ise üstün zeka görülebilir. Otizm ile birlikte dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, duygu durum bozuklukları ve epilepsi görülebilir. 

Otizm Spektrum Bozukluğu Nedenleri Nelerdir?

Otizm spektrum bozukluğunun tam nedeni henüz tam olarak anlaşılamamıştır. Ancak, otizm spektrum bozukluğunun birden fazla etkileyici faktörün bir araya gelmesiyle ortaya çıktığı düşünülmektedir. İşte otizm spektrum bozukluğunun potansiyel nedenlerine dair bazı faktörler:

Genetik Faktörler: Genetik yatkınlık, otizm spektrum bozukluğu gelişimiyle ilişkili olduğu düşünülen en güçlü faktördür. Bazı genlerin, otizm spektrum bozukluğuna yatkınlığı artırabileceği ve bozukluğun gelişiminde rol oynayabileceği düşünülmektedir. Aile geçmişinde otizm spektrum bozukluğu olan bireylerin, otizm riski altında olma olasılığı daha yüksektir.

Çevresel Faktörler: Bazı çevresel etkenlerin, otizm spektrum bozukluğunun gelişiminde etkili olabileceği önerilmektedir. Örneğin, gebelik sırasında maruz kalınan bazı enfeksiyonlar, toksik maddeler veya prenatal (gebelik öncesi) risk faktörleri otizm riskini artırabilir. Bununla birlikte, hangi çevresel faktörlerin otizm spektrum bozukluğu riskini artırdığı tam olarak belirlenmemiştir.

Beyin Gelişimi: Otizm spektrum bozukluğu olan bireylerin beyin gelişiminde farklılıklar olduğu düşünülmektedir. Beyin yapılarındaki ve bağlantılarındaki farklılıklar, sosyal etkileşim, dil ve iletişim becerileri üzerinde etkili olabilir.

İmmünolojik Faktörler: Bağışıklık sistemiyle ilgili bazı durumlar veya otoimmün hastalıkların otizm spektrum bozukluğu gelişiminde rol oynayabileceği öne sürülmektedir. Ancak, bu ilişki tam olarak anlaşılmamıştır ve daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

Diğer Faktörler: İleri yaş anne-baba, gebelik sürecinde yaşanan komplikasyonlar, erken doğum gibi faktörlerin de otizm spektrum bozukluğu riskini artırabileceği düşünülmektedir. Bununla birlikte, bu faktörlerin otizm spektrum bozukluğunun gelişimindeki rolü tam olarak anlaşılmamıştır.

Otizmin başlıca belirtileri şunlardır:

• Sosyal Etkileşimde Zorluk: Göz teması kurma, jest ve mimik kullanma gibi sosyal ipuçlarını anlamakta zorlanma, başkalarının duygularını algılamada güçlük.
• İletişim Zorlukları: Konuşmada gecikme, dilin farklı veya tekrarlayıcı şekilde kullanılması.
• Tekrarlayan Davranışlar ve İlgi Alanları: Tekrarlayıcı hareketler (örneğin el çırpma), rutinlerde ısrarcı olma, belirli ilgi alanlarına aşırı bağlılık.
• Duyusal Hassasiyetler: Ses, ışık veya dokunma gibi duyusal uyarıcılara karşı aşırı hassasiyet veya düşük tepki verme.

Otizmin kesin bir tedavisi yoktur, ancak erken teşhis ve müdahale, bireyin sosyal, akademik ve yaşam becerilerini geliştirmesine yardımcı olabilir. Terapiler, davranışsal destekler ve eğitim programları bu konuda önemli rol oynar.

Bebeklerde Otizm Belirtileri Nelerdir?

0-1 Yaş Bebeklerde Otizm Belirtileri:
•    Göz teması ya yoktur ya da kısıtlıdır.
•    Gülümsemek veya gülmek gibi neşeli ifadeler ya yoktur ya da kısıtlıdır.
•    Kendisine yapılan yüz ifadelerine tepki ya yoktur ya da kısıtlıdır.
•    Beklenmedik objelere fazla ilgi duyarlar.

1-2 Yaş Bebeklerde Otizm Belirtileri:
•    Yaşıtlarına kıyasla işaret etmek, ulaşmayı denemek gibi basit el hareketleri ya yoktur ya da kısıtlıdır.
•    Kelime kullanımı kısıtlıdır.
•    İsmine tepki ya yoktur ya da kısıtlıdır.
•    Sebep yokken yüksek sesle bağırırlar.
•    Tekrarlayan hareketler sergilerler.

2-3 Yaş Bebeklerde Otizm Belirtileri:
•    Temastan hoşlanmazlar.
•    Konuşmakta güçlük çekebilirler.
•    Agresif tavırlar sergileme sıklıkları artar.
•    Başkalarından duyduklarını tekrar etmeye başlarlar.

Çocuklarda Otizm Belirtileri Nelerdir?

4-5 Yaş Çocuklarda Otizm Belirtileri:
•    Ses tonlamaları tek bir boyutta çıkar.
•    Kelimeler ve cümleler net olmayabilir.
•    Sosyal hayatta zorluklar çekmeye başlayabilirler.

5-6 Yaş Çocuklarda Otizm Belirtileri:
•    Basit şakaları algılayamayabilir ve negatif tepkiler sergileyebilirler.
•    Dikkatini toparlamakta güçlük çekebilirler.
•    Yeme bozukluğu ortaya çıkabilir.

6-7 Yaş Çocuklarda Otizm Belirtileri:
•    Kendisine yöneltilen olumlu cümleler ve sevgi gösterilerini reddederler.
•    Kahkaha atmak gibi olumlu, ağlamak gibi olumsuz tepkileri beklenmedik anlarda uzunca bir süre sergileyebilirler.
•    Sorulara konu ile alakasız cevaplar verebilirler.

Otizm Belirtileri Nelerdir? 

Bir çocuğa otizm tanısı konulabilmesi için aşağıda sayılan belirtilerden en az 6 tanesini taşıyor olması gereklidir.

Sosyal etkileşimde yetersizlik ( göz teması kuramama, yaşıtlarıyla ilgilenmeme ve oyun oynamama, normal mimik ve duygusal ifadeleri göstermeme, etkileşim başlatma ve sürdürmede zorluk)

İletişim bozukluğu (konuşamama, aynı kelimenin sürekli tekrarı (ekolali), konuşan çocuklarla iletişim kurmaya çalışmama)

Hayali veya sembolik oyunlar oynamama (hayali oyunlar kurmama, tekrarlayan basit aktiviteler, sürekli aynı rutin hareketleri tekrar etmek, bir nesnenin bir parçasına aşırı takıntılı olmak, duygusal olarak uyarılamama veya aşırı tepki)

Ayrıca otizmli çocuklar aşağıda sıraladığımız belirtilerin çoğunu gösterirler.

• Aşırı hareketli veya hareketsiz olabilirler.
• Çevreleri ile ilgilenmezler
• Konuşmada gecikme vardır.
• İnsanlarla iletişim yerine cansız varlıklarla ilgilenirler.
• Topluluk içinde yaşıtları ile diyalog kurmazlar, oyunlara katılmazlar, kendilerini izole ederler.
• Konuşmayı iletişim aracı olarak kullanmazlar
• Uygun olmayan cümleler kurar kalıp gibi konuşurlar.
• İlgisiz şekilde her şeye gülebilir ve kıkırdayabilirler.
• Bir cismin bir parçasına takıntı yapabilirler. ( örneğin sürekli arabanın tekerleği ile oynamak)
• Bazı objelere aşırı bağlanabilirler.
• Düzen takıntıları vardır. Rutinleri bozulduğunda hırçınlaşabilirler.
• Tekrarlayan bir hareketi örneğin el çırpma, zıplama, kendi etrafında dönme, sürekli öne arkaya sallanma, kanat çırpma gibi yaparlar.
• Normal çocuklar gibi hayal kurarak oyun oynamazlar, arabaları dizer sürekli tekerini çevirirler.
• Sürekli aynı oyunları oynarlar.
• Bazıları çok inatçı ve hırçın olabilir.
• Sosyal ortama girdiklerinde aşırı korkup tepki verebilirler.
• Kendilerine ve etrafındaki eşyalara zarar verebilirler.
• Tehlikeye karşı duyarsızdırlar.
• Acıya karşı duyarsızdırlar.
• Normal öğrenme metotlarına duyarsızdırlar.

Otizm Tedavisi Nasıl Olur? 

Otizm tedavisinde erken teşhis ve tedavi büyük önem taşır.Tedavinin amacı otizmli bireyin sosyal ve bireysel yeteneklerini geliştirmektir. Bu amaçla davranışsal eğitim ve özel terapiler uygulanır. Uygulanacak tedavinin aileye uygun olması da önemlidir. Konuşma terapisi, motor yetenekleri artırmaya yönelik terapiler, sosyal ileşim becerisini kazandırmaya yönelik terapiler uygulanan tedaviler arasındadır. 

İlaçlar, depresyon, dikkat eksikliği-hiperaktivite, obsesif kompulsif bozukluk gibi otizme eşlik eden durumlarda kullanılabilir. 

Otizm tedavisinde ebeveyn eğitimi de son derece önemlidir. Otizm konusunda ailelere destek veren yasal sivil toplum kuruluşları vardır. 

Erken Müdahale: Otizm spektrum bozukluğunun erken teşhisi ve erken müdahale çok önemlidir. Erken yaşlarda başlanan özel eğitim programları ve terapiler, çocuğun iletişim, sosyal ve davranış becerilerini geliştirmesine yardımcı olabilir.

Davranışsal ve İletişim Terapileri: Davranışsal terapiler, otizmli bireylere istenmeyen davranışları değiştirmek ve yararlı becerileri öğretmek için kullanılan stratejiler sunar. Örneğin, Uygulamalı Davranış Analizi (ABA) terapisi, olumlu davranışları teşvik ederken olumsuz davranışları azaltmayı hedefler. İletişim terapileri ise dil ve iletişim becerilerini geliştirmeye odaklanır.

Okul ve Eğitim Desteği: Otizmli çocuklar ve gençler için uygun eğitim ortamları sağlanması önemlidir. Özel eğitim programları, bireysel öğrenme planları ve destekleyici öğretmenlik yöntemleri, otizmli öğrencilerin ihtiyaçlarına uygun bir eğitim sağlamada yardımcı olabilir.

İlaç Tedavisi: Bazı durumlarda, otizm spektrum bozukluğu ile ilişkili belirtileri yönetmek için ilaç tedavisi önerilebilir. Örneğin, hiperaktivite, obsesif-kompulsif davranışlar veya epilepsi gibi eşlik eden durumlar için ilaçlar kullanılabilir. İlaç tedavisi her birey için farklılık gösterebilir ve bir uzman tarafından düzenlenmelidir. Otizm spektrum bozukluğu her bireyde farklı şekillerde görülür ve her tedavi planı bireye özgü olmalıdır.

Bilişsel Davranışçı Terapi (Cognitive Behavioral Therapy - CBT): Otizm spektrum bozukluğu olan bireylerde yaygın olarak eşlik eden durumlar, örneğin anksiyete veya obsesif-kompulsif bozukluk gibi, sıklıkla görülür. CBT, bu eşlik eden durumların yönetilmesinde etkili bir yaklaşımdır. Bireye, düşünce kalıplarını tanımayı, olumlu davranışları teşvik etmeyi ve anksiyeteyi azaltmayı öğreten stratejiler sunar.

Sosyal Beceri Eğitimi: Otizm spektrum bozukluğu olan bireyler genellikle sosyal etkileşim becerilerinde zorluk yaşarlar. Sosyal beceri eğitimi, sosyal etkileşim, göz teması, jest ve ifadeler gibi sosyal becerilerin geliştirilmesine odaklanır. Bireye, sosyal ipuçlarını anlamayı, arkadaşlık kurmayı ve etkili iletişim becerilerini öğretmeyi amaçlar.

Duyusal Bütünleme Terapisi (Sensory Integration Therapy): Otizm spektrum bozukluğu olan bireylerde duyusal hassasiyet yaygın olarak görülür. Duyusal bütünleme terapisi, bireyin duyusal uyaranları işleme, düzenleme ve uyum sağlama becerilerini geliştirmeyi hedefler. Bu terapi, duyusal uyaranlara maruz kalma, özel egzersizler ve stratejiler kullanarak bireyin duyusal düzenlemesini destekler.

Yetişkinlikte Otizm

Erken tanı konmuş ve yeterli tedavi edilmiş bazı yetişkin otizmliler çalışabilir ve kendi kendilerine yaşayabilirler. Zeka geriliği olanlar ve konuşamayanlar sürekli yardıma ihtiyaç duyarlar. Bunun yanı sıra üstün zekalı otizmliler, birçok alanda (resim yapma, müzik aleti çalma gibi) başarılı olabilir. Ancak sosyal becerileri her zaman sınırlıdır. 

Otizm Spektrum Bozukluğu Hangi Yaşta Görülür?

Otizm spektrum bozukluğu genellikle erken çocukluk döneminde belirtiler göstermeye başlar, ancak belirtilerin şiddeti ve açıkça ortaya çıkması farklılık gösterebilir. Genellikle 2 ila 3 yaş arasında çocuklarda otizm belirtileri fark edilebilir.

Bazı durumlarda, otizm belirtileri bebeklik döneminde dahi gözlemlenebilir. Örneğin, bebek göz teması kurmada zorluk yaşayabilir, sosyal etkileşimden kaçınabilir veya dil ve iletişim becerilerinde gelişimsel gecikme olabilir. Ancak otizm spektrum bozukluğu olan birçok çocuk için belirgin belirtiler genellikle 2 yaş civarında daha belirgin hale gelir. Otizm spektrum bozukluğu tanısı için çocuğun davranışlarının sürekli ve yaygın olması gerekmektedir. Tanı, genellikle çocuğun gelişimini izleyen ve değerlendiren bir uzman tarafından konulur. Bu uzmanlar genellikle çocuk psikiyatristleri, çocuk gelişim uzmanları veya nöroloğun yanı sıra diğer uzmanlar da olabilir. Gözlem, çocuğun dil ve iletişim becerileri, sosyal etkileşim tarzı, tekrarlayıcı davranışları ve ilgi alanları gibi alanlarda bilgi sağlar.

Otizm Spektrum Bozukluğu Geçer Mi?

Otizm spektrum bozukluğu, bir kişinin yaşam boyu süren bir durumdur ve tamamen geçmez. Otizm, nörogelişimsel bir bozukluktur ve bireyin sosyal etkileşim, iletişim ve davranış becerilerini etkileyen kalıcı bir farklılıktır. Ancak, otizm spektrum bozukluğu olan bireylerin desteklenmesi ve eğitim almalarıyla birlikte, pek çok bireyde belirtilerin şiddeti azaltılabilir ve yaşam kalitesi artırılabilir. Erken tanı, erken müdahale, uygun eğitim programları ve terapiler otizmli bireylerin becerilerini geliştirmelerine ve potansiyellerini en iyi şekilde kullanmalarına yardımcı olabilir.

Her otizm spektrum bozukluğu olan birey kendine özgüdür ve belirtiler, güçlü yönler ve zorluklar farklılık gösterebilir. Bazı bireylerde dil ve iletişim becerileri zamanla gelişebilir, sosyal etkileşim becerileri iyileşebilir ve belirtiler zamanla daha hafifleyebilir. Ancak, otizm spektrum bozukluğu olan bir bireyin yaşamı boyunca belirtilerini yönetmesi ve ihtiyaçlarını karşılaması gerekebilir.

Geçici Otizm Belirtileri Nelerdir?

Otizm veya asperger sendromunun aksine, diğer adlarıyla atipik otizm, yalancı otizm bireyin sosyal anlamda var olmakta güçlük çekmesine neden olan belirtiler taşıması durumudur.

Otizm Çeşitleri Nelerdir?

•    Otizm
•    Atipik otizm.
•    Asperger sendromu.
•    Heller sendromu.

Hamilelikte Otizmin Nedenleri Nelerdir?

Hamilelik süreci çocuğun gelişimi açısından çok önemlidir. Bu dönem içerisinde maruz kalınan radyasyon, kullanılan ilaçlar, yaşanan hastalıklar, obezite gibi birçok neden otizme sebep olabilir.

SIKÇA SORULAN SORULAR

Otizm genetik mi?

Otizm, hem genetik hem çevresel faktörlerin karmaşık etkileşimi sonucunda ortaya çıkabilir.

Otizm spektrum testi nedir?

Otizm spektrum testi 6 yaş öncesinde bireyin otizm riski taşıyıp taşımadığını anlamak için yapılır. 

Atipik otizm belirtileri nelerdir?

Göz teması kurmakta zorlanırlar.
İletişimde hem sözlü hem de beden dili olmak üzere zorluk çekerler.
Takıntılı ve tekrar eden davranışlar sergilerler.

Otizm farkındalık günü ne zaman?

2 Nisan Dünya Otizm Farkındalık Günü’dür.

Yalancı otizm belirtileri nelerdir?

Bir diğer adıyla, atipik otizmin başlıca belirtileri otizme oranla daha hafiftir. Yalancı otizmli bireyler sosyal alanlarda zorluk çekerler.

Silik otizm belirtileri nelerdir?

Göz teması kurmakta zorlanırlar.
İletişimde hem sözlü hem de beden dili olmak üzere zorluk çekerler.
Takıntılı ve tekrar eden davranışlar sergilerler.

Otizmin tedavisi var mı?

Otizm, erken tanı ve uygun eğitim programları ile şiddeti azaltılabilir olsa da tamamen geçmez.

Otizm doğuştan gelen bir hastalık mı?

Otizm doğuştan gelen, kişinin etrafıyla sözel ve sözel olmayan şekilde uygun ilişki kuramamasına neden olan, beyin ve sinir sistemi ile alakalı bir rahatsızlıktır.

Otizm tedavisi bulundu mu?

Otizmi tamamen ortadan kaldıran bir tedavi yoktur ancak şiddetini azaltabilecek eğitim programları mevcuttur.

Otizm anlamı nedir?

Otizm hayat boyu devam eden, kişinin etrafıyla sözel ve sözel olmayan şekilde uygun ilişki kuramaması şeklinde ifade edebileceğimiz gelişimsel bir bozukluktur.

En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız

Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.