😰 Palyaço Korkusu Nasıl Yenilir?

Palyaço korkusu adı koulrofobi olarak karşımıza çıkar ve palyaçoların dış görünümünden kaynaklı oluşan korku veya tiksinme durumudur ve bu durum çoğu zaman kişinin sosyal yaşamında birtakım sıkıntılar yaratmaktadır. Palyaço korkusu, tedavisi mümkün olan bir psikolojik durum olup, en yaygın tedavi yöntemi palyaçolardan ya da palyaçoların bulunduğu ortamlardan uzak durmaktır. 

Palyaço, Türk Dil Kurumunda yapılan tanıma göre, kendisini izleyenleri güldüren ve eğlendiren, farklı kılıklı, yüzü komik biçimde boyalı oyuncu; şeklinde geçmektedir. Buradaki tanımdan da anlaşılacağı üzere, palyaço kendisini izleyenleri eğlendirip güldürdüğü gibi kimi zamanlarda bazı kimseler tarafından korkutucu da görünebilmektedir.

Tarihte bilinen ilk sirk palyaçosunun örneğini, 19. Yüzyıl başlarında İngiltere’de Joseph Grimaldi canlandırmıştı. Beyaz perdede de Charlie Chaplin’in yaratmış olduğu ‘Modern Palyaço’ Şarlo, sürekli üstünden düşen bol pantolonu, melon şapkası ve paytak yürüyüşleri ile uzun yıllar palyaço tiplemesine bambaşka bir yön vermiştir.

Palyaço Korkusu (Fobisi) Nedir? 

Fobi, bir duruma karşı duyulan korkunun kişinin günlük hayatını olumsuz yönde etkilemesidir. Kişinin korkuları veya fobileri her zaman bir varlığa veya duruma bağlı olmayabilir. Fobiler kişiler üzerinde genellikle hastalık olarak düşünülmeyip kişilik özelliği olarak düşünülmesi sebebiyle tedaviye ihtiyacı olan kişilerin sayısı çok fazla olmamaktadır. 

Palyaço korkusu adı, çoğu kaynakta bilimsel adı ile koulrofobi olarak geçmektedir ve palyaçolardan korkmak ya da kaçınmak anlamındadır. Bu korkuya sahip olan insanlar, palyaçonun kendisini, resmini ya da videosunu gördüklerinde kalp çarpıntısı, titreme, terleme, kaygı ve panik atak gibi zihinsel ve fiziksel belirtiler yaşayabilir. 

Yapılan çalışmalar bu korkunun temelinde palyaçoların abartılı makyajı ve büyük kostümlerinin bazı insanlar üzerinde tehditkâr bir durum olabilmektedir. Beyaz yüz boyası solgun bir yüz imajını vermekle beraber koyu kırmızı ruj ve kocaman burun da korkusu olan insanlar üzerinde kan rengini çağrıştırabilmektedir. 

Palyaço Korkusu Nedenleri Nelerdir? 

Palyaço korkusu hastalığına birkaç durum sebep olmaktadır ve bu sebepler aşağıdaki gibi incelenebilir: 

• Kişinin çocukluğunda ya da gençliğinde bir palyaço ile olumsuz bir olayı yaşamış olması, travmatik bir deneyim olarak düşünebilir. Mesela, eğlenceli bir ortamda palyaço tarafından korkutucu bir eylem yaşamış olmak gibi.  
• Günümüz medyası, korkunun yayılmasında ve insanlar arasında pekiştirilmesinde ciddi bir etkiye sahip olmaktadır. Mesela palyaçoların korkutucu bir şekilde tasvir edildiği filmler, müzik klipleri ya da kitaplar da medya etkisi olarak düşünülebilir. 
• Palyaçoların abartılı makyajla gizlenmiş yüzleri ve aşırı renkli kostümleri, onların gerçek duygularını belli etmediğinden dolayı bazı kişiler için bu durum korkutucu olabileceği için belirsizliğe karşı bir korku durumu ortaya çıkabilmektedir.
• Çocuklukta ya da gençlikte yakın çevrenin yaşadığı palyaço korkusuna şahit olmak ya da bu hikayeleri dinlemiş olmak, kişide var olan korkunun gelişmesine sebep olması sebebiyle bulaşıcı korku olarak düşünülebilir. 
• Bireyde var olan kaygı düzeyi, kişisel travmaları ya da diğer psikolojik sebepleri, palyaço korkusunu geliştirme riskini etkileyebilir.

Palyaço Korkusu Belirtileri Nelerdir? 

Palyaço Korkusu hastalığı belirtileri, diğer fobilerde de olan fiziksel, psikolojik ve zihinsel belirtilerle benzerlik göstermektedir. Koulrofobi olan kişiler palyaçoları gördüğünde, düşündüğünde ya da onlar hakkında konuşulduğunda yoğun bir korku ve endişe taşıdığı için aşağıdaki gibi bazı tepkiler gösterebilmektedir: 

• Titreme
• Kaygı
• Panik Atak
• Mide Bulantısı 
• Nefes almada zorluk 
• Kalp çarpıntısı
• Göğüs Ağrısı
• Terleme 
• Baş Dönmesi
• Bayılma Hissi
• Ağlama, Bağırma (özellikle küçük çocuklarda) 
• Ölme Korkusu
• Delirme Korkusu 
• Palyaçonun olduğu ortamdan kaçma 

Koulrofobi belirtilerinin şiddeti kişiden kişiye değişkenlik göstermektedir. Bazı insanlar palyaçonun kendisini gördüklerinde bu tepkilerin birkaçını yaşarken bazıları da herhangi bir palyaço resmi görünce bile tepki göstermektedirler. 

Palyaço Korkusu Teşhisi Nasıl Olur? 

Palyaço korkusu (koulrofobi) hastalığı psikiyatr kontrolünde gerçekleşen özgül fobi testleri altında incelenir. Özgül fobiler kategorisinde yer alan koulrofobi, yaygın olarak görülmemekle beraber teşhisi de kolay olan fobiler arasında yer almaktadır. Bu fobiye maruz kalan kişiler genellikle palyaçolarla çok sık karşılaştıkları ortamlarda bulunmak zorunda olmaları sebebiyle psikiyatra başvurmuşlardır. 

Psikiyatr öncelikle hastanın hastalık öyküsü inceler. Palyaço korkusunun ne zamandır yaşandığı, bu korkuyu tetikleyici bir olay ya da durum yaşanıp yaşanmadığı araştırılır. Palyaço ile karşılaştığında kişide oluşan fiziksel, zihinsel ya da psikolojik belirtilerin ne olduğu ve ne derecede olduğu, kişinin kendisinin yaşadığı bir olay ya da durum yoksa çevresinden neyi nasıl duyduğu gibi bilgiler sorgulanır. Bu çalışmalarla beraber kişiye özgül fobi testleri de uygulanabilir. Kişinin teste vereceği cevaplara göre değerlendirme yapılabilir. Ayrıca, kişiye sahip olduğu fobiyle ilgili resimler gösterilerek de vereceği tepkiler değerlendirmeye alınabilir. 

Palyaço Korkusu Nasıl Yenilir? 

Palyaço korkusu nasıl yenilir, sorusu için atılacak ilk adım, kişinin bu fobisini kabullenip psikiyatr desteği almak için hazır ve istekli olmasıdır. Çünkü çoğu kişi toplum tarafından göreceği tepkilerden dolayı fobilerini kendi kendine aşabileceğine inanabilmektedir. Ya da bu fobiye sahip kişiler bundan kaçınma yoluna da başvurabilmektedirler. Ancak çoğu durumda bu kaçınma ya da saklanma eylemi kişide altından kalkamayacağı psikolojik veya sosyolojik problemleri de beraberinde getirmektedir. 

Palyaço korkusunu yenmek için yapılabilecek eylemlerden biri, palyaçolarla ilgili filmlerin ya da videoların izlenmemesi olabilir. Çünkü bu tür görüntüler kişide bilinçdışı bir korku yaratabilmektedir. Bunların dışında da bazı rahatlatma teknikleriyle de bu korkunun seviyesi azaltılır ya da ortadan kaldırılabilir.

Ayrıca evde yapılabilecek meditasyon ya da yoga gibi sakinleştirici çalışmalar da kişinin gevşeyip rahatlamasına yardımcı olacaktır. Ancak kişinin kendi kendine yaptığı bu çalışmalar da sonuç vermemesi durumunda uzman psikiyatr desteğine başvurulması gerekmektedir. 

Palyaço Korkusu için Hangi Bölüme Gidilir? 

Palyaço korkusu (koulrofobi) kişinin hayatını tehlikeye atacak kadar ileri seviyede bir korku türü olmamakla beraber sosyal hayatını ve yaşam kalitesini etkilemesi sebebiyle birtakım olumsuzlar içermektedir. Bu sebeple bu korkuya sahip bireylerin psikiyatr desteğine başvurmaları gerekmektedir. Koulrofobi kişide bazı fiziksel şikayetlere de sebep olabileceği için, doktor kontrolünde uygun tedavi yöntemleriyle bu şikayetler başarılı sonuçlar gösterebilir. 

Palyaço Korkusu Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Palyaço Korkusu İçin Ne İyi Gelmez? 

Palyaço korkusuna sahip kişilerin kendisi ya da çevresi tarafından bilinçsiz bir şekilde bu korkuya maruz bırakılması fobinin şiddetinin artmasına sebep olabilecektir. Kişiyi korkutmak maksatlı ya da korkusunu yenebileceğine inandırılabileceği yönünde çeşitli eylemlerle palyaçoya maruz bırakılması da korkunun şiddetini daha da arttıracaktır. Ayrıca kişinin fobisinin toplum tarafından küçümsenmesi, ciddiye alınmaması, alay konusu olması gibi durumlar da kişinin korkusunu kabul edip tedaviye başlamasını engelleyebilir. 

Palyaço Korkusu için Kullanılabilecek İlaçlar Nelerdir? 

Palyaço korkusunda kişiye verilebilecek ilaçlar çok fazla değildir. Sakinleştirici türü ilaçlar genellikle önerilmemektedir. Sebebi de kişinin bu fobisiyle her karşılaştığında ilacı kullanması durumunda korkusuyla başa çıkamama durumudur. Ancak bazı kişilerde depresif durumlar da görülebilmektedir. Psikoterapiye ek olarak doktor kontrolünde antidepresan ilaçlarına başvurulabilir. 

Palyaço Korkusu Ne Kadar Yaygındır? 

Palyaço korkusu olan insanların tedavi için doktora başvuru sayısında kesin bir sayı olmamakla beraber bazı uzmanlar yaklaşık olarak 100 çocuktan 1’inin palyaço korkusu yaşadığını belirtmektedirler. Bu sayının yetişkinler arasında 10’da 1’e yakın olduğu belirtilmektedir. Yapılan anket çalışmaları da göstermiştir ki palyaçolardan korkan kadınların sayısı erkeklerin sayısından daha yüksektir. Genel olarak fobilerde de bu orana benzer oran gözlenmektedir. 

En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız

Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.