👨🏼‍⚕️ Peritonit Nedir? Peritonit Belirtileri ve Tedavisi Nelerdir?

Peritonit diğer bir ifadeyle karın içi enfeksiyonu sistemik bir iltihaplanmaya dayalı bir rahatsızlıktır. Ayrıca, peritonit nedir sorusuna karın, karın zarı ve iç organları etkileyen iltihabik bir hastalıktır şeklinde cevaplanabilir.

Karın zarına karşılık gelen periton bölgesi farklı nedenlerle iltihaplanarak karın boşluğuna enfeksiyonun yayılmasıyla şiddetlenir. Bunun yanında, mikrobiyal enfeksiyonlar ve iç organların hasar alması başlıca peritonit belirtilerini kişide ortaya çıkarır.

Kontrolsüz vücut sıvılarının artması ise diğer iç organları da etkilenir, iltihabın damar yoluna karışması ise bilinç kaybına neden olacak sepsis durumunun yaşanmasına neden olabilir. Kişide görülen semptomlar ve tetkiklere göre tanı koyularak acil tedavi gerektiren hastalıkların başında gelir.

Peritonit Nedir?

Peritonit nedir sorusu tıbbi ifadeyle peritonun enflamasyonuyla cevap verilebilir. Bazı hastalıklar belirtileri ile kendini gösterir, peritonit hastalığı da bu grupta yer alır. Diğer bir taraftan, peritonit nedir sorusu doğrudan karın ve karın zarının iltihaplanması sonucu lokalize enfeksiyonla ilgilidir.

Organ düzeyinde ise peritonit nedir sorusu apandisit patlaması ya da sindirim sistemi organlarının delinmesi sonucunda karın zarı dokusunun iltihaplanmasıyla açıklanabilir. Bu iltihaplanma, kimyasal, termal, çevresel ve bakteri kaynaklı oluşabilir.

Ayrıca, özellikle sindirim ve bağışıklık sistemi bozulmasıyla hastalığın açığa çıkması kişinin hayat kalitesini ve homeastasisini ciddi anlamda düşebilir. Bu süreçte, kişide ağrı ve kasılmalar artan şiddette devam eder ve anormal karın şişkinliği ile doktora başvurulur.

Ek olarak, peritonit ne demek sorusu hastalığın altında yatan nedenlerle doğrudan bağlantılıdır. Hastalığın altında yatan etmenler kendi içinde rahatsızlık çeşitlerinin de sınıflandırılmasını sağlar. 

Peritonit Belirtileri Nelerdir?

Peritonit belirtileri karın boşluğunun yoğun iltihaplandığı rahatsızlığı yansıtır.

Bu açıdan, peritonit hastalığının belirtileri nelerdir sorusuna aşağıdaki cevaplar verilebilir:

• Kusma ve bulantı durumu: Karın bölgesinde biriken iltihap mide ve bağırsak hattını etkileyerek sindirim sistemi bozukluklarının ilk belirtilerini oluşturabilir.
• Nabzın yükselmesi: Kan değerlerinin negatif etkilenmesi kalbin fonksiyonunu arttırabilir ve nabzı yükseltebilir.
• Ateş: Antikor miktarının vücutta artması vücut ısısını yükselterek ateşlenmeyi ortaya çıkarabilir.
• Ciddi karın ağrısı ve hassasiyet gösterme: Kişi karın bölgesine dokunduğunda aşırı hassasiyetle beraber karın ağrısı çekebilir.
• Nefes alma güçlüğü: Karın bölgesine biriken iltihap diyaframa baskı yaparak hareketini sınırlandırabilir, böylece nefes darlığına neden olabilir.
•  Dehidratasyon: Vücut sıvılarının kusma gibi reflekslerle fazlaca kaybedilmesi dehidratasyona sebebiyet verebilir. Bu nedenle, vücutta sıvı kaybı yaşanmasına neden olur.
• Morarma ve kanama riskinin fazla olması: Trombositopeni olarak da ifade edilen durumun trombosit sayısının vücutta düşmesine neden olarak pıhtılaşmayı azaltabilir.
• Halsizlik ve yorgunluk hali: Kan hücrelerinin dengesizliği vücut enerjisini aşağıya çekebilir, bu sebeple kronik yorgunluk ortaya çıkar.
• Karın bölgesinde şişme: İltihabın karın bölgesinde artması bölgesel olarak gerginlik ve şişkinlik yaşanmasına neden olur.
• Bacak bölgesinde ödemler: Karın içi sıvı birikimi bacaklarda su toplanmasını arttırarak ödem oluşturabilir.
• Genel olarak iştah kaybı yaşayan kişilerin bağırsak dengesi de bozularak kabızlık-ishal durumu yaşanabilir.

Peritonit Nedenleri Nelerdir?

Peritonit hastalığı diğer birçok hastalığa göre genetik olarak ortaya çıkmaz. Bu doğrultuda, peritonit ne demek sorusuna yanıt ararken hastalığın altında yatan nedenleri iyi değerlendirmek gerekir.

Bu süreçte, peritonit hastalığına neden olan durumlar aşağıdaki gibi sıralanabilir:

Kimyasal faktörler:

• Midede yara oluşumu: Ülser belirtileri gösteren durumlarda farklı kimyasal reaksiyonlar gerçekleşerek karın içi enfeksiyonu tetikleyebilir.
• Karın bölgesinde patlayan kistler ve yayılan tümörler sebebiyet verebilir.

Enfeksiyonel faktörler:

• Pankreasın kronik iltihabı: Pankreatit olarak bilinen hastalık varlığında enfeksiyon iltihap karın içine yayılabilir.
• Bakteri ve mantar enfeksiyonları: Karın içi boşluğunda ve yakınındaki organlarda deformasyon ya da delik varsa bu alandan mikroorganizmalar girebilir. Böylece, karın içi enfeksiyon başlangıcı yaşanabilir.
• Ülser: Midenin iç çeperinde yaralar ya da aftlar mide asidinin sızmasına neden olur ve iltihaplanma oluşur.
• Safra kesesi problemleri: Sıvı özellikte safra karın bölgesine sızarak enfeksiyonel süreçler başlatabilir.
• Siroz: Alkol odaklı karaciğerde ciddi hasar oluşması başta sindirim salgılarının karın içine sızmasına neden olur.

Diğer önemli faktörler:

• Karın bölgesinde farklı nedenlerle oluşan yaralanmalar ve travmatik süreçler sebep olabilir.
• Kadınlarda dış gebelik yaşayan kişilerin normal koşullarda döllenen yumurta rahime yerleşecekken karın zarına yapışabilir. Böylece, karın içi enfeksiyon hızlıca gelişebilir.
• Kadın cerrahisinde estetik operasyonlarda görülen komplikasyonlar süreci tetikleyebilir. Bunun yanında, mide küçültme operasyonu geçiren kişilerde süreç tetiklenebilir.
• Kronik ülser olarak bilinen peptik ülser, zamanla mide yarasının derinleşmesi ile delinebilir, sonrasında mide sıvısı karın boşluğuna geçerek enfeksiyon yaratabilir.
• Akut olarak pankreas iltihaplandıktan sonra karın bölgesinde enfeksiyon tetiklenebilir.
•  Apandistin patlaması ani bir durum geliştirerek ciddi karın içi enfeksiyonu tetikleyebilir.
• Crohn hastalığı, bağırsaklarda kolit ve yara oluşumu bağırsak duvarında iltihaplı kesecikler oluşturabilir, devamında bu kesecikler patlayarak karın içine yayılabilir.

Peritonit Nasıl Teşhis Edilir?

Peritonit tedavisinde öncelikle hastalığın doğru bir şekilde teşhisi yapılması önemlidir. Uzman doktor hastalık öyküsüyle beraber fiziki muayene sonrası tüm bulguları bir araya getirir. Hastalığın temel belirtilerinde karın bölgesinde şişkinlik, hassasiyet ve karın ağrısı ön plana çıkar.

Bunun yanında, aşağıdaki gibi bazı laboratuvar, cerrahi ve görüntüleme teknikleri ile tanı koyulabilir:

Görüntüleme teknikleri:

• Bilgisayarlı tomografi (BT): Geniş bir görüntüleme imkanı sağlayan yöntemdir. Ayrıntılı bir şekilde karın bölgesinde sıvı birikimi ya da iltihaplanma varsa görülebilir.
• Manyetik rezonans görüntüleme (MR): Yumuşak dokuları ve dokuların alt tabakaların derinlemesine görüntülenmesine olanak tanır.
• Röntgen: Yüzeysel bir görüntüleme tekniği olmasıyla karın bölgesinde serbest hava ile sıvı yoğunluğunun belirlenmesinde kullanılan bir yöntemdir, röntgen filminde inceleme yapılır.

Laboratuvar Analizleri:

• Sıvı testleri: Karın iç zarında ve boşluğunda biriken sıvının içeriğini inceleyerek enfeksiyonun mikrobiyal ya da diğer nedenlerini bulmayı hedefler.
• Kan tahlilleri: Enfeksiyonu belirten CRP ve diğer değerleri ölçer, iltihaplanma seviyeleri belirlenerek organ işleyişi hakkında veri toplanır.
• İdrar analizi: Başta böbrek fonksiyonları olmak üzere vücutta su-minarel dengesi ölçülebilir, herhangi bir enfeksiyon varsa pozitif sonuç alınabilir.

Cerrahi operasyonel yöntemler:

• Laparotomi: Ciddi vakalarda karın içine derin bir kesit açılarak inceleme yapılır, özellikle kist oluşumlarında tercih edilebilir. Bu operasyon sırasında gerekli görülürse biyopsi için parça alınabilir.
• Laparoskopi: Biyomedikal cihazlarla ince bir tüp sallandırılarak karın bölgesi küçük bir kamere ile incelenir, karın boşluğu etrafındaki organların durumu kontrol edilir. 

Peritonit Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Peritonit tedavisinde hastanın durumuna göre farklı yöntemlerden yararlanılabilir.

Bu doğrultuda, hastalığın tedavisinde aşağıdaki yöntemler sıralanabilir:

• Ağrı yönetimi: Cerrahi operasyon sonrası belirli bir süre ağrıyı kontrol altında almak için destek olarak kullanılır.
• Antibiyotik alımı: Cerrahi operasyonun devamında hastanın mikrobiyal etkilerden uzak kalması için geniş spektrumlu antibiyotik damar yolu ya da oral yolla verilebilir.
• Cerrahi müdahele: Karın bölgesinde iltihaplanmaya neden olan etmeni temizlemeyi amaçlar Enfeksiyonun yayıldığı organlar temizlenir.
• Elektrolit dengesinin sıvı düzeyinde korunması: Hastanın kusma ya da ishal gibi semptomlarla elektrolit dengesi bozulmuşsa takip edilerek intravenöz sıvı takviyeleri yapılabilir.

Peritonit Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Periton hangi organları etkiler?

Karın bölgesi ve karın bölgesine yakın pankreas, karaciğer, safra, bağırsak, böbrek gibi organlar etkilenebilir.

Peritonit tedavi edilmezse ne olur?

Acil müdahele gerektiren bir hastalık olmasıyla dikkat çeker. Eğer, kişide karın içinde enfeksiyon artıyorsa ve çevre organlara yayılmaya başlamışsa hayati fonksiyonlar tehlike altına girebilir. Damar yolunda enfeksiyon da hızlıca yükselirse vücut sepsise girerek kalp fonksiyonları kontrolden çıkabilir.

En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız

Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.