Ramsay Hunt sendromu (RHS), tıp literatüründeki diğer adıyla Herpes Zoster Sefalikus veya Herpes Zoster Oticus, şiddetli kulak ağrısı, kısmi yüz felci, kulak içinde ve çevresinde döküntü ile kendisini gösteren nadir rastlanan bir sağlık sorunudur.
Hunt sendromu suçiçeği ve zona gibi enfeksiyon hastalıklarının geç bir komplikasyonudur. Herpes virüs ailesine ait olan Varicella zoster virüsünün neden olduğu RHS hastalığına erken dönemde tanı konulmaz ve tedavi edilmezse ilerleyen dönemlerde daha ciddi komplikasyonlara neden olabilir.
“Ramsay Hunt sendromu nedir?”, “Ramsay Hunt sendromu nedenleri, belirtileri, tanı ve tedavi yöntemleri nelerdir?” gibi soruların cevapları ve konuya ilişkin merak edilenler yazının ilerleyen kısımlarında detaylandırılmıştır.
Ramsay Hunt Sendromu Nedir?
Ramsay Hunt sendromu, daha önceden vücuda alınmış ve sinirlerde pasif durumda olan Varicella zoster virüsünün yeniden aktivasyonu sonucunda gelişen bir sağlık sorunudur. Varicella zoster virüsü suçiçeği ve zona hastalıklarına neden olan bir virüstür.
Suçiçeği enfeksiyonunun ardından virüs sinir hücrelerine gizlenerek yıllarca pasif durumda kalabilir. Yıllar sonra Varicella zoster virüsü tekrar aktif hale gelerek Zona ya da RHS gibi hastalıklara neden olabilir.
İlk defa 1907 yılında Amerikalı nörolog J. Ramsay Hunt tarafından tanımlanan RHS yüz kaslarını kontrol eden ve fasiyal sinir olarak da bilinen siniri etkiler. Ramsay Hunt travmaya bağlı olmayan kısmi yüz felcinin başlıca nedenlerindendir. Araştırmalara göre Hunt sendromu yılda 100.000 kişiden yaklaşık 5’inde görülen nadir bir hastalıktır.
Bununla birlikte erken dönemde tedavi edilmeyen RHS özellikle ileri yaş grubundaki kişilerde veya bağışıklık sistemi herhangi bir sebeple zayıf olanlarda işitme kaybı, denge problemlerine gibi daha önemli komplikasyonlara neden olabilir (1, 2).
Ramsay Hunt Sendromu Nedenleri Nelerdir?
Ramsay Hunt sendromu, suçiçeği ve zona hastalıklarına neden olan Varicella zoster virüsünün neden olduğu bir sağlık sorunudur. Çocukluğunda suçiçeği geçiren kişilerde virüs uzun süre uykuda kalabilir.
Yıllar sonra yeniden aktif hale gelen virüs sinir liflerinden cilde doğru yayılarak zona hastalığına neden olur. Virüsün yeniden aktivasyonu fasiyal siniri yani başlıca görevi yüz kaslarını kontrol etmek olan siniri de etkileyebilir. Yüz sinirinin etkilendiği durumlarda ise Ramsay Hunt sendromu ortaya çıkar.
Hunt sendromu her yaştan ve cinsiyetten insanı etkileyebilir. Özellikle 60 yaşın üzerindeki yetişkinler ve bağışıklık sistemi herhangi bir sebeple baskılanmış olanlar da Hunt sendromuna daha sık rastlanabilir. Ramsay sendromu genellikle bulaşıcı bir hastalık değildir. Ancak daha öncesinde suçiçeği geçirmemiş olanlar veya suçiçeği aşısı yaptırmamış olanlara bulaşarak su çiçeği enfeksiyonuna ya da RHS’ye neden olabilir.
Bu nedenle Ramsay tanısı alan kişilerin özellikle risk grubunda yer alanlarla yakın temasta bulunmamaya özen göstermesi önemlidir. Buna göre başlıca Ramsay Hunt sendromu risk faktörleri şu şekildedir (3, 4):
- Hayatının herhangi bir döneminde su çiçeği geçirmemiş olan kişiler,
- Hiç suçiçeği aşısı yaptırmamış olanlar,
- Kanser tedavisi gibi herhangi bir sebeple bağışıklık sistemi baskılanmış veya zayıf olan kişiler,
- Yenidoğan bebekler,
- Hamileler.
Yukarıda sayılanların yanı sıra Hunt sendromuna özellikle 60 yaş üzerindeki kişilerde daha sık rastlanır. Ancak bazı durumlarda bebeklerde ve çocuklarda da görülebilir.
Ramsay Hunt Sendromu Belirtileri
Ramsay Hunt sendromu şiddetli kulak ağrısı, kulak içi ve çevresinde deri döküntüsü ve kısmi yüz felci gibi semptomlarla kendisini gösterir. Başlıca Ramsay Hunt sendromu belirtileri aşağıdaki gibidir (3, 4):
- Kulak içinde veya çevresinde içi sıvı dolu kabarcıklar,
- Kulak içinde ve çevresinde ağrılı deri döküntüsü,
- Etkilenen kulakla aynı tarafta yüz kaslarında zayıflık veya kısmi yüz felci,
- Yüz bölgesinde ağrı,
- Yüksek ateş,
- Etkilenen tarafta dil, boğaz ve damakta döküntü,
- Kulak çınlaması (tinnitus),
- Sese karşı aşırı hassasiyet,
- Göz ve ağız kuruluğu,
- Tat alma duyusunda azalma,
- Etkilenen kulakta işitme kaybı,
- Denge problemleri.
Yukarıda sayılanların yanı sıra iç kulağın etkilendiği RHS vakalarında mide bulantısı, kusma, etraftaki nesneler dönüyor gibi hissetme gibi semptomlarla karakterize vertigoya da rastlanabilir. Ramsay sendromu başlangıçta ağrı, ateş, halsizlik gibi semptomlarla kendisini gösterebilir.
İlerleyen dönemlerde iltihabın sinirler aracılığıyla cilde, yüze ve kulağa yayılması ile birlikte kulak içinde, kulak çevresinde veya dilin bir kısmında döküntü ortaya çıkar. Döküntüyü takip eden 1-2 hafta içerisinde ise kısmi yüz felci gelişebilir. Bazı bilimsel çalışmalar akut kısmi yüz felci vakalarının yaklaşık %7’lik kısmının nedeninin Ramsay sendromu olduğunu göstermektedir.
Ramsay Hunt Sendromu İyileşir mi?
Ramsay Hunt sendromu erken dönemde tanı ve tedavi ile iyileşebilen bir hastalıktır. Ramsay Hunt sendromu tedavisi genellikle semptomların kontrol altına alınmasını içerir. Ramsay Hunt vakalarında semptomlar her zaman aynı anda gelişmez.
Bu durum hastalığın teşhisini zorlaştırabilir. Kulak ağrısı, yüz kaslarında zayıflık gibi şikâyetlerle sağlık kuruluşlarına başvuran hastalar öncelikle alanında uzman bir doktor tarafından detaylı olarak muayene edilir.
Yüzde ve kulak çevresinde kızarıklık, yüz kaslarında zayıflık gibi belirtilerin olması halinde uzmanlar teşhisi doğrulamak için çeşitli laboratuvar tetkiklerinden faydalanabilir. Laboratuvar tetkiklerinde Varicella zoster virüsüne rastlanması tanıyı doğrulamaya yardımcı olur.
Teşhis konulmasının ardından uzmanlar hastaya uygun tedavi planını hazırlar. Erken dönemde tanı konulması ve tedaviye başlanması Hunt sendromuna bağlı yüz felci gibi komplikasyonların iyileşme süreci için önemlidir. Günümüzde Ramsay Hunt tedavisinde uzmanlar Varicella zoster virüsünün yayılmasını önlemeye yardımcı olan bazı antiviraller ile antienflamatuar özelliği bulunan ilaçları birlikte reçete edebilir.
Ek olarak sinir iltihabını önlemeye yardımcı olan bazı ilaçları da tedavi planına dahil edebilirler. İlave olarak şiddetli kulak ağrısı, yüz ağrısı, yüksek ateş gibi semptomları kontrol altına almaya yardımcı olan ağrı kesici ve ateş düşürücü ilaçlardan da faydalanılabilir. Bazı RHS vakalarında yüz felci ileri derecede olabilir. Bu durumda uzmanlar sinirler üzerindeki baskıyı ortadan kaldırmak için cerrahi müdahalede bulunmayı da önerebilir.
Ramsay Hunt tanısı alan hastaların doktor kontrolünde evde uygulayabilecekleri bazı yöntemler de semptomları kontrol altına almaya yardımcı olabilir. Buna göre evde uygulanabilecek bazı yöntemler şu şekildedir (3):
- Ağrıyı hafifletmek için soğuk kompres uygulamak,
- Göz kuruluğunu önlemek için göz bandı kullanmak,
- Şiddetli göz kuruluğu durumunda doktor kontrolünde gözleri nemlendirmeye yardımcı olabilecek göz damlaları kullanmak.
Sendromun iyileşme süresi semptomların şiddetine bağlıdır. Sinirlerdeki tahribat ileri derecede değilse semptomların iyileşmesi birkaç haftadan birkaç aya kadar sürebilir. Tam iyileşmenin gerçekleşmesi ise 1 yılı bulabilir.
Bununla birlikte erken tanı ve tedavi sayesinde RHS hastalarının yaklaşık %70’i yüz fonksiyonlarını tamamen geri kazanabilir (4). Bu nedenle diğer pek çok sağlık sorununda olduğu gibi Hunt sendromu tedavisinde de erken tanı önemlidir.
Sıkça Sorulan Sorular
Ramsay Hunt sendromu nadir rastlanan, erken dönemde tedavi edilmezse ciddi komplikasyonlara neden olabilen bir sağlık sorunudur. RHS hakkında sıklıkla merak edilen sorulardan bazıları aşağıda ele alınmıştır.
Ramsay Hunt Sendromu Nedir?
Ramsay Hunt sendromu su çiçeği hastalığına da neden olan Varicella zoster virüsünün suçiçeği enfeksiyonundan yıllar sonra yeniden aktif duruma gelerek yüz sinirlerinde iltihaplanmaya neden olduğu bir sağlık sorunudur. İlk defa 1907 yılında Amerikalı nörolog J. Ramsay Hunt tarafından tanımlanan RHS özellikle yüz kaslarını kontrol eden yüz sinirlerini (fasiyal sinir) etkiler.
Ramsay Hunt Sendromu Belirtileri Nelerdir?
Ramsay Hunt sendromu şiddetli kulak ve yüz ağrısı, kulak içi ve kulak çevresinde deri döküntüsü, yüksek ateş, göz ve ağız kuruluğu gibi semptomlarla kendisini gösterir. Ek olarak etkilenen tarafta yüz kaslarında zayıflık ve/veya kısmi yüz felci de RHS vakalarının büyük çoğunluğunda rastlanan semptomlardandır.
Ramsay Hunt Sendromu İyileşir mi?
Ramsay Hunt sendromu erken tanı ve tedavi ile büyük oranda iyileşebilen bir sağlık sorunudur. RHS erken dönemde tedavi edilmezse ciddi komplikasyonlara neden olabilir. RHS tedavisinde uzmanlar öncelikle hastanın semptomlarını kontrol altına almayı amaçlar.
Bu doğrultuda virüsün yayılmasını önlemeye yardımcı olabilecek antiviral ve antienflamatuar ilaçlardan faydalanılabilir. Ek olarak sinir iltihabını önlemek için de çeşitli ilaçlar kullanılabilir.
Şiddetli kulak ağrısı, yüz kaslarında zayıflık gibi şikâyetleriniz varsa vakit kaybetmeden alanında uzman bir doktordan randevu alabilirsiniz.
En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız
Prof. Dr.
Abdulkadir Koçer
https://www.medicalpark.com.tr/_uploads/_images/_doctorProfile/x4GRJfh8.jpg
Nöroloji
Medical Park Göztepe
https://www.medicalpark.com.tr/_assets/_i/mp_logo_red.jpg
Nöroloji
4.1.2024
4.1.2024
8505
Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.