Rektumda meydana gelen çeşitli sağlık sorunları nedeniyle rektum ameliyatı gerekebilir.
Rektum kanseri ameliyatı, rektum yapısındaki kanserli hücreleri tedavi etmek için rektumun tamamı ya da bir kısmı çıkarılarak yapılır. Rektum ameliyatına proktektomi denir.
Ameliyat öncesinde rektum muayenesi gerçekleştirilir.
Rektum Ameliyatı Nedir?

Proktektomi, başta rektum kanseri olmak üzere rektumda meydana gelen çeşitli sağlık sorunlarını tedavi etmek için rektumun tamamının ya da bir kısmının çıkarılmasını için yapılan cerrahi müdahaledir.
Rektum ameliyatı sırasında bazı durumlarda anal açıklığın da çıkarılması gerekebilir.
Rektum ameliyatı gerektiren sağlık sorunları şöyle sıralanabilir;
Şiddetli ülseratif kolit veya Crohn hastalığı (inflamatuar bağırsak hastalığı): İlaçlar ve diğer tedaviler bu rahatsızlıkları iyileştiremediği takdirde rektum ameliyatı gerekebilir.
Ailevi adenomatöz polipozis: Kolonda ve rektumda poliplerin oluşmasına neden olan genetik bir durumdur. Bu polipler kanserli hale gelebilir, bu nedenle kanseri önlemek için proktektomi gerekebilir.
Proktektomi büyük bir ameliyattır. Kanama, iltihaplanma ya da cinsel işlev bozukluğuna neden olabilecek bazı riskleri vardır. Ancak rektum kanseri veya şiddetli inflamatuar bağırsak hastalığı olan kişiler için hayat kurtarıcı bir ameliyat olabilir.
Rektum Ameliyatı Çeşitleri
Rektum kanseri tedavi sürecinde uygulanacak ameliyat; rektumdaki sağlık sorununun yerine, boyutuna ve ameliyatın nedenine bağlı olarak farklı yöntemlerle gerçekleştirilebilir. Rektumda yapılacak ameliyat çeşitleri şöyle sıralanabilir;
Abdominoperineal rezeksiyon (APR): Tüm rektumun, anüsün ve sfinkter kaslarını çıkaran en kapsamlı rektum ameliyatıdır. Sfinkter kaslarının çıkarılması nedeniyle, vücuttan atıkları çıkarmak için bir ostomiye gerek olabilir. Ostomi, ileumunda (ince bağırsağın alt bölümü) ileostomi adı verilen ya da kolonda kolostomi şeklinde yapılan ve cerrahi olarak oluşturulan bir açıklıktır. Daha sonra vücuttaki atıkları toplamak için açıklığa harici bir kese takılır. Bu kesenin düzenli olarak boşaltılması gerekir. Genellikle kanser, rektumun çok aşağısında yer aldığında ya da sfinkter kaslarına yayıldığında abdominoperineal rezeksiyon uygulanır.
Düşük ön rezeksiyon (LAR): Bu ameliyat, mümkün olduğunca sfinkter kaslarını korumayı amaçlayarak rektumun alt kısmının iyileştirilmesini amaçlar. Yapılan cerrahi işlemin özelliğine göre bir stoma gerekebilir. Bir stomaya gerek yoksa dışkının doğal geçitten geçmesine izin vermek için kalan rektum anüse yeniden bağlanır (anastomoz).
Robotik destekli rektal rezeksiyon: Bu cerrahi işlem; düşük ön rezeksiyona yönelik minimal invaziv bir yaklaşımdır. Rektum ameliyatında kullanılan robotik kollar daha fazla hassasiyet oluşturarak kontrolü gerçekleştirir. Cerrahi müdahaleyi yapacak doktorunuz bir konsolda oturur ve diseksiyonu yeniden bağlantıyı gerçekleştirmek için robotik kolları yönlendirir. Robotik destekli rektum ameliyatının bazı faydaları da vardır. Robotik destekli rektum ameliyatında; iyileşme süresi daha hızlı olarak daha az kan kaybı görülebilir.
Rektum Ameliyatı Kaç Günde İyileşir?

Rektum ameliyatından sonra iyileşme süresi değişkenlik gösterebilir. Rektum ameliyatı sonrası iyileşme süresini etkileyen faktörler şu şekilde sıralanabilir;
Rektum ameliyatının türü: Rektum ameliyatında uygulanan cerrahi müdahaleye göre iyileşme süresi değişebilir.
Stomanın varlığı: Stoma ile iyileşme ilk başta biraz daha hızlı olabilir. Çünkü sindirim sisteminin, dışkının anastomozdan (cerrahi bağlantı) geçmesine izin vermeden iyileşmesine imkan sağlar.
J-kesesi ameliyatı: Eğer j-kesesi oluşturulduysa, bağırsak fonksiyonunda ek ayarlamalar yapılması gerektiğinden iyileşme süreci genellikle daha uzundur.
Hastanın genel sağlığı: Altta yatan tıbbi durumlar veya zayıf bağışıklık sistemi iyileşme süresini etkileyebilir.
Rektum ameliyatı iyileşme süresi şöyle sıralanabilir;
Hastanede kalış süresi: Rektum ameliyatı sonrasında hastanede kalış süresi, herhangi bir yan etki oluşturmadığı sürece çoğunlukla 3 ile 7 gün arasındadır.
İlk iyileşme: 4 ile 6 hafta arasında ilk iyileşme süreci gerçekleşir. Bu süre zarfında yara iyileşmesine, ağrı yönetimine, beslenme alışkanlıklarının değişmesine ve hastanın gücünü yeniden kazanmasına yoğunlaşılır.
Normal aktivitelere dönüş: Her zamanki aktivitelerinize kademeli olarak dönmeniz birkaç ay sürebilir. Ameliyattan sonra en az altı hafta boyunca yorucu aktivitelerden veya ağır kaldırmaktan kaçınmanız önemlidir. Ayrıca rektum kanseri ameliyatı sonrası beslenme de oldukça önemlidir.
Rektum Ameliyatının Faydaları Nelerdir?
Rektum kanseri belirtileri olması halinde kanserli dokuların çıkarılarak kanserin yayılmasını önlemek için rektum ameliyatı yapılır.
Rektum ameliyatı kanserin metastaz yapmasını engelleyen hayat kurtarıcı bir ameliyattır. Rektum kanserinin erken teşhis edilmesi ameliyatın başarılı olmasını etkileyerek iyileşme ihtimalini artırabilir.
Rektum ameliyatı ile kanserli rektum dokusunu çıkarmak gelecekte kanserin tekrarlanma riskini de azaltır.
İlaçlara yanıt vermeyen şiddetli ülseratif kolit veya Crohn hastalığında, proktektomi yaşam kalitenizi önemli ölçüde iyileştirebilir.
Kronik ağrıyı, ishali ve kanamayı hafifletebilir. İrritabl bağırsak hastalığı ile ilişkili kronik inflamasyon kolon kanseri gibi komplikasyonlara yol açabilir.
Proktektomi bu riski ortadan kaldırabilir. Stoma takılan hastaların bu duruma alışması biraz zaman alabilir.
Ailevi adenomatöz polipozun olması sonucunda rektum ameliyatı, rektumunda gelişmeden önce çıkarılarak kolon kanserini önleyebilir.
Rektum Kanserinin Yan Etkileri Nelerdir?
Her cerrahi müdahalede olduğu gibi rektum kanserinin tedavi eden ameliyatlarda da bazı yan etkiler ortaya çıkabilir. Rektum kanseri ameliyatının yan etkileri şu şekilde sıralanabilir;
Enfeksiyon: Ameliyatta, kesi yerinde veya karında iltihap oluşma riski her zaman vardır. Ameliyat sonrası enfeksiyon oluşumu da gözlemlenebilir.
Kanama: Ameliyat sırasında veya sonrasında kanama meydana gelebilir. Kan nakli gibi ek tedaviler gerektirebilir.
Kan pıhtıları: Rektum kanseri ameliyatından sonra uzun sürelerle oturarak uzanmak bacakta kan pıhtılaşmasına neden olabilir. Oluşan pıhtıların akciğerlere gitme riski de vardır (pulmoner emboli).
Sızıntı: Bağırsak ile rektum (veya yeni oluşturulan kese) arasındaki bağlantı (anastomoz) sızabilir ve bu da daha ileri cerrahi müdahale gerektirebilir.
İdrar sorunları: Ameliyat sırasında sinirlerin geçici olarak tahriş olması veya travmaya uğraması sonucu idrar yapmada zorluk yaşanabilir. İdrar kaçırma gibi problemler meydana gelebilir.
Cinsel işlev bozukluğu: Ameliyat, cinsel işlevden sorumlu sinirleri etkileyerek erektil disfonksiyona veya orgazm olma zorluğuna (anorgazmi) yol açabilir.
Bağırsakların sıkışması ya da sık bağırsak hareketliliği: Rektumun çıkarılması sonrasında bağırsak hareketlerinin sıklığı artabilir.. Ayrıca bağırsaklarda sıkışmaya bağlı aciliyet hissi de oluşabilir.
Bağırsak inkontinansı: Bazı durumlarda, özellikle abdominoperineal rezeksiyon ameliyatı sonrasında veya sfinkter kaslar önemli ölçüde hasar görmüşse, bağırsak kontrolünün kaybı meydana gelebilir.
Yara dokusu (yapışıklıklar): Ameliyattan sonra iç yara dokusu gelişebilir ve bazı durumlarda bağırsak tıkanıklıklarına neden olabilir.
Stoma komplikasyonları: Stoma çevresinde sızıntı, tıkanıklık veya fıtık oluşumu sorunları varsa ostomi yenileme ameliyatı gerektirebilir.
Rektum Ameliyatı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Proktektomi İle Kolektomi Arasındaki Fark Nedir?
Kolektomi ve proktektomi, her ikisi de kalın bağırsağın parçalarını çıkaran cerrahi müdahale türleridir. Ancak farklı bölümleri hedef alırlar. Kolektomi, kolonun tamamını veya bir kısmını çıkarır. Kolon, kalın bağırsağınızın ana kısmıdır. Kolonda, sindirilmiş yiyeceklerden su ya da elektrolit emilerek dışkı oluşturulur. Proktektomi, rektumu çıkarır. Bağırsak hareketleri sonucu dışkılama gerçekleşene kadar dışkı rektumda depolanır.
Rektum Ameliyatı Sonrasında Ne Tür Riskler Meydana Gelebilir?
Rektum ameliyatında sonra hastalarda bazı durumlarda riskler ortaya çıkabilir. 38 derece ve üzerinde ateş, ağrı, kesi yerinde kızarıklık, şişlik veya akıntı, kanama, idrar yapmada zorluk, mide bulantısı ve kusma, nefes darlığı, çeşitli bağırsak sorunları, kesi yerinde sızıntı ve stoma fonksiyonunda değişiklik gibi riskler rektum ameliyatı sonrasında ortaya çıkabilir. Bu tür risklerin ortaya çıkması halinde vakit kaybetmeden doktorunuza danışmanız gerekir.
En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız
Doç. Dr.
Fuat Ekiz
https://www.medicalpark.com.tr/_uploads/_images/_doctorProfile/nymKIrCz.jpg
Gastroenteroloji
Medical Park Ordu
https://www.medicalpark.com.tr/_assets/_i/mp_logo_red.jpg
Gastroenteroloji
18.11.2024
18.11.2024
2961
Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.