Rektum Kanseri Belirtileri Nelerdir? Neden Olur?

Rektum, kalın bağırsağın anüse yakın kısmına verilen addır. Rektum, genel olarak kalın bağırsağı ya da anüsü etkileyen hastalıklardan etkilenir. Rektumla ilgili en sık görülen rahatsızlıklardan biri de rektum kanseridir.

Rektum Kanseri (Serviks/Kollum) Nedir?

Rektumu oluşturan hücrelerin kontrolsüz olarak çoğalmasına rektum kanseri adı verilir.

Peki rektum neresidir? Rektum, sindirim sisteminde yer alan kolonla yakın ilişki içerisinde olan bir yapıdır. Kolon, insanlarda yaklaşık 1.5 metre uzunluğunda bir organdır.

Kolon; çıkan (ascendens), transvers, inen (descending) ve sigmoid kolon olmak üzere 4 kısımdan oluşur. Kolonun son kısmı olan sigmoid kolonla anüs arasında kalan kısım ise rektumdur. Rektum, 10-15 cm uzunluğunda bir yapıdır.

Rektumun çapı başlangıçta kolon çapıyla benzer olmakla birlikte anüse yakın olan rektal ampulla kısmında çapı genişler. Rektal ampulla, dışkı (gaita) için geçici bir depolanma merkezidir. Ampulladaki gaita miktarının artmasıyla basınç artar. Bu durum da rektal duvarın gerilmesine neden olarak dışkılama ihtiyacını oluşturur.

Ampullanın tam olarak dolması sonucu anal kanal genişler ve gaita anal kanala ilerler.

Rektum kanseri, rektumdan köken alan kötü huylu tümörlere verilen addır. Rektum kanseri sıklıkla kolon kanseri ile birlikte görülür ve bu durum kolorektal kanser olarak isimlendirilir.

Rektum Kanserinin Belirtileri Nelerdir?

Rektum kanserinin belirti ve bulguları, kanserin hangi evrede olduğuna göre değişiklik gösterebilir. Kanser, erken dönemde hiçbir belirti vermeyebilir. Sık görülen rektum kanseri belirtilerinin bir kısmı ise şu şekildedir:

• İshal veya kabızlık gibi bağırsak hareketlerinde değişiklikler
• Gaitada (dışkıda) koyu kahverengi veya parlak kırmızı kan görülmesi
• Gaita çapında azalma
• Tuvaleti tamamen yapamama, bağırsağı boşaltamama hissi
• Karın ağrısı
• İstemsiz kilo kaybı
• Güçsüzlük, halsizlik

Kadınlarda Rektum Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Kadınlarda rektum kanseri belirtileri genellikle bağırsak alışkanlıklarındaki değişikliklerle başlar.

Uzun süreli kabızlık, ishal veya dışkılama sonrası rahatlayamama hissi yaygındır. Vajinal kanama, pelvik bölgede ağrı ve anüs çevresinde rahatsızlık da görülebilir.

Dışkıda kan veya mukus, kilo kaybı, aşırı yorgunluk ve karın bölgesinde şişlik gibi belirtiler de rektum kanserine işaret edebilir.

Kadınlarda, rektum kanseri ileri evrelerde vajinaya yakın bölgelerde baskı yaparak ekstra semptomlara yol açabilir.

Erkeklerde Rektum Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Erkeklerde rektum kanseri, bağırsak hareketlerindeki değişikliklerle başlar ve dışkıda kan görülmesi sık karşılaşılan bir belirtidir.

İleri evrelerde anüs çevresinde ağrı, karın bölgesinde rahatsızlık hissi ve bağırsak tıkanıklığı gibi sorunlar ortaya çıkabilir.

Dışkılama sırasında ağrı, sürekli gaz sancısı ve açıklanamayan kilo kaybı diğer belirtiler arasındadır.

Erkeklerde, prostat gibi çevre organlara baskı nedeniyle idrar yapmada zorluk veya sıklık da ek semptom olarak görülebilir.

Rektum Kanseri Neden Olur?

Rektum kanseri, rektumdaki hücrelerin genetik materyalinde yani DNA’sında değişiklik (mutasyon) meydana gelmesi sonucu olur.

DNA, hücrenin yaşamsal faaliyetlerini düzenleyen bir yapıdır. Bu yapıda mutasyon oluşması ise hücrelerin kontrolsüz olarak bölünmesine ve çoğalmasına; sağlıklı hücreler ölürken mutant hücrelerin yaşamına devam etmesine yol açar. Mutant hücreler zaman içerisinde birikerek tümör dokularını oluşturur.

Tümör dokuları da büyüyerek çevre dokulara yayılabilir; uzak dokulara sıçrayabilir (metastaz yapabilir).

Çoğu rektal kanser türünde, DNA’daki mutasyonun neden meydana geldiği konusunda net bir bilgi yoktur.

Bazı genlerdeki mutasyonlar, kişilerde kolorektal kanser riskini artırabilir.

Bu genler aile içinde ebeveynden çocuğa aktarılarak nesiller boyunca varlığını sürdürebilir. Bu mutant geni taşıyan aile üyelerinde kolorektal kanser ihtimali artmıştır.

Kolorektal kanser riskini artıran iki genetik yatkınlık saptanmıştır:

Lynch Sendromu: Lynch sendromu ya da diğer adıyla herediter nonpolipozis kolorektal kanser (Hereditary Nonpolyposis Colorectal Cancer, HNPCC), kolon kanseri başta olmak üzere çeşitli kanser türlerinin görülme ihtimalini artırır. Bu sendroma sahip kişiler, 50 yaşından önce kolorektal kanser teşhisi alabilir.

Ailesel Adenomatöz Polipozis: Ailesel Adenomatöz Polipozis (Familial Adenomatous Polyposis, FAP), kişilerde kolon ve rektum yüzeyinde binlerce polip oluşmasına neden olan nadir bir durumdur. Tedavi edilmeyen FAP vakalarında 40 yaşından önce kolorektal kanser ihtimali oldukça yüksektir.

Genetik testler ile kişilerin bu mutant genlere sahip olup olmadığına bakılabilir. Ailesinde özellikle erken yaşta kolorektal kanser hikayesi olan kişiler, genetik test ile kendilerinde bu mutant genlerin olup olmadığını öğrenebilir.

Bu genleri taşımak kesin olarak kanser olunacağı anlamına gelmediği gibi bu genleri taşımamak da kolorektal kanser riskini sıfırlamaz.

Genetik yatkınlık dışındaki bazı durumlar da kolorektal kanser riskini yükseltebilir. Bu durumlar şu şekilde sıralanabilir:

İleri Yaş: Kolorektal kanser her yaşta görülebilir. Ancak tanı alanların çoğu 50 yaşın üzerindedir. Son dönemlerde yapılan çalışmalar 50 yaş altında kolorektal kanser görülme sıklığının arttığı tespit edilmiştir.

Kolorektal Kanser veya Polip Geçmişi: Daha önce kolorektal kanser veya polip tanısı alan kişiler tedavi görüp iyileşse de ileride kanser açısından risk altındadır.

Sebzeden Fakir Beslenme Düzeni: Sebzeyi az tüketen, ızgara veya iyi pişmiş kırmızı eti ise çok tüketen kişilerde de kolorektal kanser ihtimali yüksektir.

Hareketsiz Yaşam: Az egzersiz yapan, hareketsiz yaşam süren kişilerde de kanser riski fazladır. Düzenli egzersiz, kanser riskini azaltmaya yardımcı olur.

Diyabet: Kontrolsüz tip 2 diyabet, kolorektal kanseri için risk faktörüdür.

Obezite: Obez kişiler, ideal kilodaki kişilere göre kolorektal kanserine daha sık yakalanırlar.

Sigara: Sigara veya diğer tütün ürünleri risk faktörüdür.

Alkol Kullanımı: Düzenli olarak haftada 3 içecekten fazla tüketen kişilerde kolorektal kanser riski artmıştır.

Radyasyon Maruziyeti: Farklı kanser türleri için karın veya çevre bölgelere radyoterapi alan kişilerde kolorektal kanser ihtimali fazladır.

Rektum Kanseri Tanısı Nasıl Konyulur?

Kolorektal kanser, kişinin şikayetlerinin araştırılması sırasında teşhis edilebileceği gibi tarama sırasında da fark edilebilir. Kolorektal kanseri teşhisinde kullanılan iki temel yöntem şu şekildedir:

Kolonoskopi: Ucunda kamera olan ince bir tüpün anüsten içeri sokularak rektum ve kolonun iç kısmının görüntülendiği yöntemdir. Kolonoskopi ile kalın bağırsak iç duvarında herhangi bir problemin olup olmadığı araştırılır.

Biyopsi: Kolonoskopi sırasında şüpheli bir bağırsak kısmı görülürse bu yerden küçük bir örnek alınır. Alınan bu biyopsi örneği laboratuvara gönderilir ve şüphelenilen lezyonun kanser olup olmadığına bakılır.

Kolorektal kanser tanısı alan kişilerde tümörün evrelemesi için çeşitli tetkikler kullanılır.

Bu tetkiklerden biri, kolon kanserinde vücutta düzeyi yükselen bazı tümör markerlarına (belirteçlerine) bakılmasıdır. Bu belirteçler, tedavi sonrası kontrollerde de nüks takibinde de kullanılabilir.

MR, BT gibi görüntüleme yöntemleri de kanserin yayılımını gösterir. PET de kanserin hangi dokuları tuttuğu konusunda yol göstericidir.

Ülkemizde 50 yaş üzeri kişiler ücretsiz olarak kolorektal kanser açısından taranmaktadır. Bu taramada gaitada gizli kan (GGK) ve kolonoskopi tetkikleri kullanılır. GGK, her iki yılda bir tekrarlanır. Kolonoskopi ise her 10 yılda bir yapılır.

Tarama testi sonucu şüpheli gelen kişiler, ileri araştırma için donanımlı bir hastaneye yönlendirilir. Kolorektal kanser açısından risk taşıyan kişilerde tarama 40 veya daha erken yaşta da başlayabilir.

Rektum Kanseri 1. Evre Belirtileri ve Fotoğrafları

1. evrede rektum kanseri genellikle belirgin semptomlara neden olmaz. Ancak bağırsak alışkanlıklarındaki hafif değişiklikler, dışkıda az miktarda kan ve hafif karın rahatsızlığı gibi belirtiler görülebilir. Kanser henüz rektum duvarının iç tabakasında sınırlıdır ve çevre dokulara yayılmamıştır.

Rektum Kanseri 2. Evre Belirtileri ve Fotoğrafları

2. evrede kanser, rektum duvarının daha derin katmanlarına yayılmış olabilir. Dışkıda gözle görülür kan, bağırsak hareketlerinde düzensizlik ve karın ağrısı bu evrede daha belirgin hale gelir. Ayrıca anüs çevresinde rahatsızlık ve şişlik hissedilebilir. İştahsızlık ve hafif kilo kaybı da belirtiler arasındadır.

Rektum Kanseri 3. Evre Belirtileri ve Fotoğrafları

3. evrede kanser rektum dışına çıkarak lenf düğümlerine yayılmıştır. Belirtiler daha ciddi hale gelir ve karın ağrısı, bağırsak tıkanıklığı, dışkı yaparken zorlanma ve anüste ağrı bu evrede yaygındır. Ayrıca, dışkılama sırasında yoğun kanama ve sürekli halsizlik görülebilir.

Rektum Kanseri 4. Evre (Son Evre) Belirtileri

4. evrede kanser uzak organlara (karaciğer, akciğerler gibi) metastaz yapmıştır. Belirtiler arasında şiddetli karın ağrısı, yoğun kanama, kilo kaybı, karında şişlik ve nefes darlığı bulunur. Organ yetmezliği belirtileri de bu evrede görülebilir ve yaşam kalitesi ciddi şekilde etkilenir.

Rektum Kanseri Tedavisi Nasıldır?

Kolorektal kanser tedavisi, hemen hemen tüm kanser türlerinde olduğu gibi kanserin türüne ve evresine göre değişiklik gösterir. Tedavide temel olarak kullanılan yöntemler, cerrahi, kemoterapi ve radyoterapidir.

Bazı vakalarda sadece cerrahi olarak tümörün çıkarılması yeterli olurken bazılarında ise tümöre sadece kemoterapi veya radyoterapi uygulanabilir. Kolorektal kanser tedavisinde cerrahi ile birlikte de kemoterapi veya radyoterapi verilebilir.

Doktorun uygun gördüğü şekilde kemoradyoterapi, cerrahiden önce veya sonra planlanabilir.

Bağışıklık sisteminin kanserle savaşmasını uyaracak immünoterapi de kolorektal kanser tedavisinde kullanılan yeni bir yöntemdir. İmmünoterapi şu aşamada sadece ileri evre kolorektal kanser tedavisinde kullanılmaktadır.

Kolorektal kanser, toplumda en sık görülen kanser türlerinden biridir. Kolorektal kanserin erken dönemde teşhis edilmesi, kanser bağlı komplikasyonların önüne geçilmesi açısından önemlidir. Erken teşhis, kanser nedenli ölümlerin azaltılmasına da yardımcı olur.

Tüm bu sebeplerden belirli bir yaşın üzerindeki kişilerin kolorektal kanser için gerekli olan tarama testlerini düzenli olarak yaptırması gerekir.

Test sonucu şüpheli bir durumla karşılaşan kişilerin vakit kaybetmeden donanımlı sağlık merkezine başvurması faydalı olacaktır.

Rektum Kanseri Kaç Yılda Gelişir?

Rektum kanseri genellikle yavaş gelişir ve poliplerin kansere dönüşmesi yıllar sürebilir. Bu süreç genellikle 10-15 yıl arasında değişir. Ancak genetik yatkınlık veya yüksek dereceli polipler gibi durumlar süreci hızlandırabilir. Düzenli taramalar, erken teşhis için hayati önem taşır.

Rektum Kanseri Çeşitleri Nelerdir?

Rektum kanseri genellikle adenokarsinom türünde görülür. Bu kanser türü, rektumun iç yüzeyini kaplayan bez hücrelerinde başlar. Daha nadir olarak, nöroendokrin tümörler, skuamöz hücreli karsinomlar ve lenfomalar da rektum bölgesinde oluşabilir. Kanserin türü, tedavi planını belirlemede önemlidir.

Rektum Kanseri Tedavisi

Rektum kanseri tedavisinde cerrahi, radyoterapi ve kemoterapi gibi yöntemler kullanılır. Erken evrelerde cerrahi genellikle yeterlidir. İleri evrelerde ise radyoterapi ve kemoterapi kombinasyonu uygulanabilir. Tedavi, kanserin evresine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlıdır. Tedavi planı kişiye özel olarak belirlenir.

Rektum Kanseri Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Rektum kanseri ameliyatı, tümörün çıkarılması ve sağlıklı dokunun korunmasını içerir. Erken evrelerde laparoskopik veya robotik cerrahi tercih edilebilirken, ileri evrelerde daha kapsamlı cerrahiler gerekebilir. Ameliyat sonrası bağırsak fonksiyonlarının korunması için özel prosedürler uygulanır. Ameliyat süresi genellikle hastadan hastaya değişiklik gösterir.

Sıkça Sorulan Sorular

Rektum Kanseri Tedavisi için Hangi Bölüme Gidilir?

Rektum kanseri tanı ve tedavisi için genel cerrahi veya gastroenteroloji bölümüne başvurulması gerekir. Kanser tanısı konduktan sonra onkoloji uzmanları tedavi sürecini yürütür. Tedavi cerrahi, kemoterapi veya radyoterapi gerektirdiğinde multidisipliner bir ekip devreye girer.

Rektum Bölgesi Neresidir? Nerede Bulunur?

Rektum, kalın bağırsağın son kısmıdır ve anüsle bağırsağın diğer bölümleri arasında yer alır. Yaklaşık 12-15 cm uzunluğunda olan rektum, dışkının depolandığı ve anüs yoluyla dışarı atıldığı bölgedir. Pelvik bölgede bulunur ve sindirim sisteminin son aşamasını oluşturur.

Rektum Kanseri Ağrısı Nerede Hissedilir?

Rektum kanseri ağrısı genellikle alt karın bölgesinde veya pelvik bölgede hissedilir. İleri evrelerde bağırsak hareketleri sırasında ağrı veya dışkılama sonrası rahatsızlık hissi yaygın belirtilerdir. Ayrıca, anüs çevresinde ağrı veya basınç hissi de olabilir.

Rektumda Polip Nedir?

Rektumda polip, rektumun iç yüzeyinde gelişen küçük, genellikle iyi huylu dokular veya çıkıntılardır. Bazı polipler zararsızdır, ancak bazıları zamanla kansere dönüşebilir. Kolonoskopi sırasında tespit edilen polipler genellikle alınır ve patolojik incelemeye gönderilir.

Rektum Anatomisi Nedir?

Rektum, kalın bağırsağın son kısmıdır ve pelvik boşlukta bulunur. Rektumun ana işlevi dışkıyı geçici olarak depolamaktır. İç ve dış sfinkter kasları, dışkılama sırasında kontrolü sağlar. Rektum, lenf düğümleri ve damarlar açısından zengin bir yapıya sahiptir, bu nedenle kanserin bu bölgeden diğer alanlara yayılma riski vardır.

Ultrasonda Rektum Kanseri Belli Olur mu?

Rektum kanseri tanısında ultrason tek başına yeterli değildir. Endorektal ultrason (rektum içine yerleştirilen bir probla yapılan ultrason) kanserin lokal yayılımını değerlendirmek için kullanılır. Ancak kesin teşhis için kolonoskopi, biyopsi ve MR gibi yöntemler gereklidir.

Rektum Kanseri Ameliyatı Riskli mi?

Rektum kanseri ameliyatı bazı riskler taşır. Bunlar arasında enfeksiyon, kanama, bağırsak hareketlerinin geçici bozulması ve anastomoz kaçağı gibi komplikasyonlar bulunur. Ameliyatın riskleri, cerrahın deneyimi ve hastanın genel sağlık durumu ile yakından ilişkilidir. Ancak uygun bir tedavi planı ile bu riskler minimize edilebilir.

Rektum Kanseri Ameliyatı Ne Kadar Sürer?

Rektum kanseri ameliyatının süresi, kanserin evresine ve yayılımına bağlı olarak değişir. Laparoskopik veya robotik cerrahi yöntemler daha uzun sürebilir, ancak iyileşme sürecini hızlandırır.

Rektum Kanseri İlaçla Tedavi Mümkün mü?

Rektum kanserinin ilaçla tedavisi, özellikle kemoterapi veya hedefe yönelik ilaçlarla mümkündür. Ancak erken evrelerde cerrahi genellikle birinci tedavi seçeneğidir. İleri evrelerde kemoterapi ve immünoterapi gibi ilaç tedavileri kullanılabilir.

Rektum Ülseri Nereye Metastaz Yapar?

Rektum kanseri veya ülseri, genellikle ilk olarak lenf düğümlerine, ardından karaciğer ve akciğerlere metastaz yapar. İleri evrelerde kanser, kemiklere ve nadiren beyine yayılabilir.

Rektum Kanserinin Yayılma Hızı Nedir?

Rektum kanserinin yayılma hızı, kanser hücrelerinin agresifliğine ve hastalığın evresine bağlıdır. Düşük dereceli tümörler genellikle yavaş ilerlerken, yüksek dereceli ve agresif tümörler daha hızlı yayılabilir. Erken teşhis, yayılmayı kontrol altına almak için önemlidir.

Rektum Kanserinde Işın Tedavisi Kullanılır mı?

Evet, radyoterapi (ışın tedavisi) rektum kanseri tedavisinde sıkça kullanılır. Cerrahi öncesinde tümörü küçültmek veya cerrahi sonrası kalan kanser hücrelerini yok etmek amacıyla uygulanır. İleri evrelerde ise semptomları hafifletmek için de kullanılabilir.

Rektum Kanseri Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Tedavi edilmediğinde rektum kanseri hızla ilerleyebilir ve çevre dokulara, lenf düğümlerine ve uzak organlara metastaz yapabilir. İlerleyen kanser, bağırsak tıkanıklığı, kanama, şiddetli ağrı ve ölümcül komplikasyonlara neden olabilir.

Rektum Kanseri Bulaşıcı mı?

Hayır, rektum kanseri bulaşıcı bir hastalık değildir. Kanser, genetik, çevresel ve yaşam tarzı faktörlerinin bir araya gelmesiyle ortaya çıkar. Kişiden kişiye geçmez.

Rektum Kanseri Farkındalık Ayı Ne Zaman?

Rektum kanseri farkındalık ayı, Mart ayıdır. Bu ay boyunca rektum ve kolon kanserlerine dikkat çekmek, erken teşhis ve tedavi yöntemlerini vurgulamak amacıyla çeşitli etkinlikler düzenlenir.

Onkoloji Rehberimiz: https://www.medicalpark.com.tr/medikal-onkoloji/b-6713

En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız

Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.