Rektum Sarkması​ Tedavisi ve Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Rektumun, anüs dışına çıkmaya başlamasına rektum sarkması denir ve bu gibi durumlarda rektum sarkması tedavisine başvurulur.

Çoğu zaman hemoroid ile karıştırılan bir rahatsızlıktır.

Rektum sarkması, her 100.000 kişiden yaklaşık 2,5'ini etkiler.

Elli yaşın üstündeki kadınların rektum sarkmasına yakalanma ihtimali erkeklere göre altı kat daha fazla olmaktadır. 

Rektum sarkması belirtileri rahatsızlığın etkisine bağlı olarak hafiften şiddetliye kadar farklı derecede semptomlar gösterebilir.

Eğer sarkma belirtileri hafif şiddetli ise rektum sarkması tedavisi ameliyat olmadan gerçekleştirilir. Şiddetli rektum sarkmaları ise ameliyat ile tedavi edilir.

Rektum Sarkması Nedenleri Nelerdir?

Rektumu yerinde tutan kaslarda meydana gelen gevşeme nedeniyle rektum sarkması meydana gelir.

Farklı rahatsızlıklar ya da hastalıklar nedeniyle rektum sarkması oluşabilir. Rektum sarkması oluşmasına neden olan faktörler şöyle sıralanabilir;

• Yaşlanma
• Hamilelik ve doğum
• Daha önce pelvisten ameliyat geçirmek
• Pelviste meydana gelen yaralanmaların olması
• Kronik kabızlık ya da ishal
• Bağırsak parazit enfeksiyonları
• Kronik öksürük veya hapşırık
• Omurilik veya sinir hasarı
• Kistik fibrozis 

Rektum Sarkması Belirtileri Nelerdir?

Rektum sarkması sonrası bazı belirtiler ortaya çıkabilir. Rektum sarkması belirtileri şu şekilde sıralanabilir;

• Anüste baskı ya da şişkinlik hissi
• Dışkılamadan sonra anüste bir şey kalmış gibi his oluşumu
• Anüsten sarkan kırmızı, etli bir kitle
• Anüsten mukus, dışkı ya da kan sızması
• Anal ağrı veya kaşıntı 

Rektum sarkması sonucu ortaya çıkan bu tür belirtiler ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.

Bu tür belirtilerin olması rektum kanseri ile ilgili değildir. Meydana gelen belirtilerin fark edilmesi halinde bir sağlık merkezine giderek gerekli tanı ve tedavi işlemlerini yaptırmanız gerekir.

Rektum Sarkması Tanısı Nasıl Konulur?

Rektum sarkması belirtileri fark edildiğinde gastroenteroloji ya da genel cerrahi bölümüne gidilerek muayene olmak gerekir.

Öncelikle hastanın genel yaşam öyküsü dinlenerek fiziksel muayeneye başlanır.

Daha sonra rektum çevresi incelenir. Rektum çevresi incelenirken dışkılama yapılıyormuş gibi kasların hareket ettirilmesi istenebilir.

Fiziksel muayeneden sonra rektum sarkması tanısını doğrulamak adına bazı test ve tahlillerde doktorunuz tarafından istenebilir.

Rektum sarkması tanısı konurken istenebilecek test ve tahliller şöyle sıralanabilir;

Dijital rektal muayene. Uzman doktor tarafından yağlanmış, eldivenli parmaklar kullanılarak yapılan fiziksel bir muayenedir.

Defekografi: MR (manyetik rezonans) ya da X ışınları kullanılarak dışkılama yapmaya yardımcı olan kasların görüntüsü elde edilir.

Anorektal manometri: Anal bölgedeki kasların gücünü ve ne kadar sıklıkla çalıştığını belirlemeye yardımcı olan bir tanılama testidir.

Alt GI serisi (baryumlu lavman): Sindirim sisteminin alt kısmının görüntülü bir şekilde video röntgeninin oluşturulmasıdır.

Kolonoskopi: Kolon yapısının iç yüzeyine esnek bir tıbbı cihazla girilir. Böylece kolon çevresi ayrıntılı bir şekilde görüntülenir.

Elektromiografi (EMG): Anal bölgedeki kasların çalışma düzeyini inceleyen bir tanılama tekniğidir.

Bu tanılama yöntemi ile anal bölgedeki sinirlerde hasar oluşup oluşmadığı tespit edilmeye çalışılır. Ayrıca kas koordinasyonunu da inceler.

Rektum Sarkması Tedavisi ve Ameliyatı

Rektum sarkmasını tedavi etmek için farklı cerrahi yöntemler uygulanabilir. Rektum sarkmasının yapısına, etkisine, hastadaki belirtilerin şiddetine göre hangi cerrahi yöntemin uygulanacağı farklılık gösterebilir.

Çoğunlukla yetişkinlerde uygulanan cerrahi yöntem rektopeksi yöntemidir. Rektopeksi yönteminde rektuma karın çevresinden girilerek tedavi uygulanır.

Rektumda meydana gelen sarkmanın etkisine göre hastada uygulanacak cerrahi müdahale yöntemleri de farklılık gösterecektir. Rektum sarkması tedavisi yapılırken uygulanan cerrahi yöntemler şu şekilde sıralanabilir;

Karın yaklaşımı (rektopeksi): Karın yaklaşımı tedavisinde, rektum pelvis bölgesindeki eski yerine döndürülür.

Yapılan cerrahi müdahale ile rektumun sakruma (pelvisin arka duvarı) kalıcı dikişlerle bağlanması sağlanır. Rektopeksi uygulaması ile rektum sarkmaları büyük bir oranda tedavi edilir.

Ayrıca rektum kanseri tedavisi yapılırken bu yöntem kullanılabilir.

Karından yaklaşım cerrahisi ile karın bölgesinden açık ameliyat ya da kapalı ameliyat (laparoskopik yöntem) uygulanabilir.

Karından yapılacak açık ameliyat yönteminde karın boşluğunda bir kesi açılmak suretiyle rektuma erişilir.

Karın çevresinden küçük bir kesi açılarak ve küçük tıbbi kamera kullanılarak laparoskopik cerrahi (kapalı ameliyatta) uygulanır.

Bazen de cerrahi robot kullanılarak da yapılabilir. Gerek açık ameliyata gerekse kapalı ameliyatta genel anestezi uygulanarak cerrahi müdahale yapılır.

Rektum sarkmasına neden olan kronikleşmiş kabızlığın olması halinde karından cerrahi müdahale sırasında bağırsaklarda kısmi rezeksiyon işlemi de uygulanabilir. Böylece kolonun bir bölümü çıkarılır.

Rektal yaklaşım (perineal): Karın ameliyatı yapılamayan vakalarda ve hastalarda rektal yaklaşım ile rektum sarkması tedavisi yapılır. Bu yöntemde rektum sarkmasına anüsten yaklaşılır.

Rektal yaklaşımda her zaman genel anestezi gerekmeyebilir. Rektum sarkması rahatsızlığı olan hastaların bazılarına cerrahi müdahale öncesi epidural anestezi yapılabilir.

Rektumda meydana gelen sarkmanın dışarı sıkışması gibi daha hafifi şiddetli rahatsızlıklarda rektal yaklaşım uygulanabilir. Rektal yaklaşım kendi içinde altemeier ve delorme uygulaması olarak iki farklı şekilde yapılır. 

Altemeier uygulaması: Sarkan rektum kısmının anüsten dışarı çekilmesi yöntemiyle yapılan tedavi işlemine altemeier uygulaması denir. Ayrıca sigmoid kolon da bu yöntemle çıkarılabilir (proktosigmoidektomi). Sarkan rektum çıkarıldıktan sonra kalın bağırsağın kalan iki ucu tekrar birbirine dikilir.

Altemeier uygulaması ile yapılan cerrahi yöntem, karın bölgesinden yapılan açık ameliyata göre daha az invazivdir. Altemeier yöntemi ile yapılan tedavilerde rektum daha kısa sürede iyileşebilir. 

Altemeier tedavisi ile kolondan yeniden oluşturulan yeni rektum, orijinal rektum yapısı kadar güçlü olmayabilir. Bu nedenle, altemeier uygulaması ile tedavi edilen rektum sarkmasının ilerleyen zamanlarda yeniden oluşma riski de vardır.

Delorme uygulaması: Rektum sarkması sonucu mukozal sarkma ya da küçük bir dış rektum sarkması meydana gelebilir.

Bu tür rektum sarkmalarında delorme uygulaması ile rektum sarkması tedavisi yapılır. Delorme tedavisi uygulanarak rektumdan sarkan mukozal astar çıkarılır.

Mukozal astarın çıkarılmasından sonra anal kanalın içinden rektum kas duvarı kendi üzerine katlanarak dikilir. Böylece çift kas duvarı oluşturularak rektum güçlendirilir.

Rektum ameliyatında meydana gelebilecek riskler şu şekilde sıralanabilir;

Rektum sarkması ameliyatında sonra mevcut olan kabızlık sorunu daha da kötüleşebilir. Ayrıca daha önce kabızlık olmasa bile yeni bir kabızlık sorunu ortaya çıkabilir. Kabızlık nedeniyle bağırsaklarda yara oluşabilir.

Bazı hastalarda rektum sarkması ameliyatı sonrası az da olsa cinsel işlevlerde bozukluklar meydana gelebilir.

Rektum sarkması ameliyatında bağırsağın kesilen iki ucu tekrar birbirine bağlanır. Zaman içerisinde bağlanan bu iki uç sağlıklı bir iyileşme göstermeyebilir. Bu durumda anastomoz kaçağı ortaya çıkar. Bu nedenle bağırsak sızması meydana gelir. Oluşan bu sızmayı önlemek için farklı bir cerrahi müdahaleye ihtiyaç duyulabilir.

Rektum Sarkması Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Rektum Sarkması Kendiliğinden Geçer mi?

Rektum sarkması çocuklarda meydana geldiğinde cerrahi olmayan tedavi yöntemleri uygulanabilir. Çocuklarda oluşan rektum sarkması vakalarında uygulanan ilaç tedavisi ve takip, kontrol ile rektum sarkması iyileşir. Çocukta oluşan sert dışkı, ishal ya da parazit enfeksiyonu gibi belirtileri tedavi etmek pelvik tabandaki kaslara binen stres azaltabilir. Pelvik tabanın kasları, çocukların büyüme gelişimi devam ettiği sürece kendi kendini onarır. Ancak yetişkinlerde rektum sarkmasının tedavisi cerrahi yöntemlerle yapılır.

Rektum Sarkması Ameliyatı Sonrasında Yan Etki Oluşur mu?

Her cerrahi müdahalede olduğu gibi rektum sarkmasında uygulanan ameliyatlardan kaynaklanan bazı risk ve yan etkiler meydana gelebilir. Kanama, enfeksiyon, kan pıhtıları, yakın organlarda yaralanma, anestezi komplikasyonları rektum sarkması ameliyatının yan etkileri olabilir.

Rektum Sarkması Kansere Neden Olur mu?

Rektum kanseri ile rektum sarkmasının herhangi bir bağlantısı yoktur. Rektumda sarkma meydana gelmesi herhangi bir kanser çeşidinin oluşumuna yol açmaz.

En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız

Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.