Reye sendromu bazı viral enfeksiyonlardan sonra aspirin kullanılması ile ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Bu sendroma çok nadir rastlanır. Nadir bir sendrom olmasına rağmen oldukça da tehlikeli rahatsızlıklardan birisi olarak bilinir. Sendromun ismi, sendromu ilk bulan kişinin ismi olarak tıp literatüründe kendisine yer edinir. RDK Reye, bu sendromu 1963 senesinde Avusturalya'da teşhis etmiştir.
Reye Sendromu Nedir?
Reye sendromu iç organlara zarar veren sendromlar arasında yer alır. Kişiye büyük oranda sağlık sorunu yaratan bu sendrom özellikle beyinde basınç oluşumuna sebebiyet verir. Aynı zamanda karaciğer yağlanmalarının sebeplerinden birisi de reye sendromu olarak bilinir. Aynı zamanda bu hastalığın karaciğer yetersizliğine de sebebiyet verir.
Reye Sendromu Belirtileri Nelerdir?
Reye sendromu belirtileri su çiçeği, grip vb. üst solunum yolları ile görülmeye başlar. Üst solunum yolu rahatsızlıkları sonrasında bilinçsiz olarak ilaç kullanımı bu sendromun ilerlemesine yol açar. Özellikle aspirin kullanımı reye sendromu başlangıcını tetikleyen bir ilaç olarak bilinir. Viral enfeksiyona bağlı olarak ortaya çıkan reye sendromu belirtileri şu şekilde sıralanır;
- Kişide sürekli yorgunluk hissi
- Mide bulantısı ve bulantıya eşlik eden kusmalar
- Nefes alış verişinde hızlanmalar
- Kaygı bozukluğu
- Aşırı sinir hali ve ajitasyon yapmaya meyilli bir yapı
Reye Sendromu Nedenleri
Reye sendromu nedenleri kesin olarak bilinmemekle beraber sendroma sebep olduğu düşünülen bazı problemler bulunur. Bu problemler arasında ise viral enfeksiyon ve aspirin kullanımı yer alır. Grip, su çiçeği , solunum yolu enfeksiyonu ve soğuk algınlığı gibi rahatsızlıkların, reye sendromu nedenleri arasında bulunduğu hakkında bazı bilgiler bulunur. Bu bilgiler haricinde henüz bilinmeyen birçok rahatsızlık ya da faktör, reye sendromu oluşumuna sebebiyet veriyor olabilir.
Reye Sendromu Tedavisi Var mı?
Reye sendromu diğer sendromlara göre daha zor bir şekilde tedavi edilir. Reye sendromu tedavisi için farklı yöntemler bulunur. Bu yöntemler, sendroma sebebiyet veren duruma bağlı olarak belirlenir. Üst solunum yollarının sebep olduğu durumlarda reye sendromu tedavisi için tercih edilecek en uygun işlem ventilatör kullanımıdır. Ventilatör kullanımının yanı sıra solunum hızını arttırmak için nefes borusuna tüp yerleştirme işlemi de gerçekleştirilebilecek yöntemler arasında yer alır. Reye sendromu tedavisi ilaç yardımı ve vitamin takviyesi ile de gerçekleşir. Özellikle K vitamini reye send romu tedavisi için en sık tercih edilen vitaminler arasında yer alır.
Reye Sendromuna Sebep Olan Diğer Etkenler Nelerdir?
Reye sendromu üst solunum yolu enfeksiyonları haricinde, kafatasında basınç oluşması ile de ortaya çıkar. Bu gibi durumlarda, üst solunum yoluna bağlı sendromdakinden daha farklı belirtiler ortaya çıkar. Kişinin beyin işleyişini olumsuz yönde etkileyen bu durum aynı zamanda üst solunum yoluna bağlı olan sendromda da olduğu gibi karaciğere zarar verir. Beyinde basınç oluşumuna bağlı olarak ortaya çıkan reye sendromunun belirtileri;
- Kanda yüksek miktarda amonyak oluşumu
- Kanın pıhtılaşamaması
- Bilinç kaybı
- Ağır nöbetler
- Hafıza kaybı
- Konuşmada bozukluklar
- Görme bozukluğu
- İşitme kaybı
- Krizler ve komaya girmek olarak bilinir.
Reye Sendromu Tanısı Nasıl Koyulur?
Reye sendromu tanısı koymak için uygulanabilecek herhangi bir test yoktur. Kişi kendisinde bu sendromun olduğunu düşündüğü takdirde acil olarak doktora başvurur. Kişi öncelikle şikayetlerini belirtir. Hastaya ait hastalık geçmişi incelenir. Bu işlemler sonrasında ise kan tahlili ve idrar tahlili talep edilir. Kesinleştirilmiş reye sendromu tanısı koyabilmek için farklı işlemler de gerçekleştirilir. Hastanın karaciğer biyopsisi incelenir. Lomper ponksiyon uygulanır. Lomper ponksiyon, beyin omurilik sıvısı alınarak teşhis koymaya yardımcı olan bir işlemdir. Aynı zamanda kişiden beyin MR'ı ve BT görüntülemesi istenir.
Reye Sendromu Hangi Yaş Aralığında Meydana Gelir?
Reye sendromu kaç yaşında olur, sorusunun cevabı için bebeklik çağı işaret edilebilir. Bebeklerin geçirmiş olduğu solunum rahatsızlıkları, sendromun oluşumuna sebebiyet verir. Oldukça nadir rastlanan bu rahatsızlık bazen 20 yaş altındaki kişilerde de görülür. Bu sendrom beyin basıncına olarak ortaya çıktığı takdirde ise her yaştan kişide oluşabilir.
Reye Sendromundan Korunmak Mümkün Mü?
Sendromdan korunmak için dikkat edilebilecek bazı noktalar bulunur. Özellikle ebeveynler bu konuda oldukça dikkatli olmalıdır. Genellikle 2 - 14 yaş aralığında oluşan bu sendrom (üst solunum yoluna bağlı olarak ortaya çıkan reye sendromu), çocukların aspirin kullanımı ile doğrudan alakalıdır. Üst solunum yolları rahatsızlığına sahip olan çocuklara aspirin verilmemelidir. Bu tür rahatsızlıklarda sadece doktorunuzun vermiş olduğu ilaçları kullanmanız gerekir. Su çiçeği gibi hastalıklar için çocuklara mutlaka aşı yapılmalıdır. Aspirin kullanımı zorunlu ise bu doktor kontrolü ile gerçekleştirilir. Böylelikle çocuklarınızın sendroma yakalanma riskini büyük oranda azaltmanız mümkün hale gelir.
Reye Sendromu Kalıcı Rahatsızlıklara Yol Açar mı?
Kişinin geçirmiş olduğu sendrom bazen kişide kalıcı hasarlara yol açabilecek kadar şiddetli olur. Sendromun yaratabileceği en tehlikeli sorun kalıcı beyin hasarı olarak bilinir. Kalıcı beyin hasarı, kişilerin günlük hayatını ve neredeyse bütün yaşamını olumsuz yönde etkiler. Beyin hasarına bağlı olarak meydana gelebilecek problemler arasında;
- Kişinin giyinirken zorlanması
- Tuvalet ihtiyacını gidermede sorun yaşanması
- Akut solunum yetmezliği
- Hatırlama güçlüğü
- Öğrenme sürecinde zorlanma
- Diyabet
- Odak kaybı
Görme ve işitme kaybı yer alır. Bu problemlere ek olarak ise kişinin felç kalma ve komaya girme riski bulunur. Ani kalp durmaları da sendromun sebep olacağı en tehlikeli problemler arasında yer alır.
Sıkça Sorulan Sorular
Sendrom Tedavi Edildikten Sonra İyileşme Süreci Ne Kadar?
Tedavi süreci geçirildikten sonra en az birkaç gün içerisinde iyileşme sürecine girilmiş bulunur. Ortalama iki üç hafta içerisinde de kişi kendini tamamen iyi hissetmeye başlar. Reye sendromu beyinde basınç ya da beyinde oluşan herhangi bir hasara bağlı olarak meydana geldiyse tedavi sonrasında beyinde şişlik oluşabilir. Beyinde oluşan şişlik indikten sonra hasta kendisini iyi hissedecektir.
Sendrom Belirtilerinin Hangi Aşamasında Doktora Başvurmak Gerekir?
Bu sendrom ölümcül sonuçlara yol açar. Bu sebeple belirtilerden herhangi biri görülmeye başladığı an doktora başvurmak gerekir. Çocuklarda kusma problemi başladıysa ve kasılmalar varsa hemen acile gidilmesi gerekir. Sendromun erkenden fark edilmesi ve tedavi sürecine başlanması kişinin yaşama ihtimalinin artmasını sağlar.
Reye Sendromu Yetişkinlerde Hangi Belirtiler ile Ortaya Çıkar?
Sendromun yetişkinler üzerinde ortaya çıkan belirtileri, çocuklarda görülen belirtilerden farklıdır. Yetişkinlik sürecinde bu sendroma yakalanan kişiler beş farklı aşamadan geçer. İlk aşamada genellikle; baş ağrısı, kabuslar, görme bulanıklığı, uyuşukluk ve sürekli kusma durumu vardır. İkinci aşamada hiperaktif davranışlar başlar.
Sendrom belirtilerinin üçüncü aşamasında nadiren de olsa solunum durması meydana gelir. Kişinin komaya girme ihtimali bulunur. Dördüncü aşamada koma daha derin bir hal alır. Kişiler ışığa tepki göstermemeye başlar. Son aşamada ise; konvülsiyon, çoklu organ yetmezliği, Letarji, derin koma ve ölüm gibi durumların yaşanma olasılığı çok yüksektir.
Reye Sendromu Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Reye sendromu mutlaka tedavi edilmesi gereken bir rahatsızlıktır. Sendroma sahip olan kişilerin tedavi olmamaları ölüm ile dahi sonuçlanmaya müsaittir. Bu sendrom bilinen diğer sendromlar arasında en tehlikeli olanlarından birisi olarak kabul edilir. Bu sebep ile sendromun belirtilerinden en az biri dahi görüldüğünde doktora gidilir. Böylelikle kişide reye sendromu olması halinde erken teşhis edilir ve tedavi sürecine başlanır.
En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları
15.1.2024
3.5.2024
5575
Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.