satır arası

Safra kesesinde kitle, safra kesesi veya bitişik yapıları (safra kanalları, pankreas veya karaciğer gibi) etkilendiğinde oluşabilir. Safra kesesi, armut şeklinde bir organdır. Karnın sağ üst kısmında karaciğerin altında yer alır. Safra, karaciğerde üretilen ve safra kesesinde depolanan kalın bir maddedir. Su, safra asitleri, kolesterol, fosfolipitler, safra pigmentleri (bilirubin gibi) ve elektrolitlerden oluşur. 

Safra kesesi; vücut yağlarını, D ve K vitaminlerinin sindirilmesini ile emilimini sağlamada önemlidir. Yiyecek, midede sindirim sürecinden geçtikten sonra ince bağırsağın ilk bölümüne geçer. Safra ve diğer sindirim salgıları burada yiyecekleri parçalayarak sindirim sürecini sürdürür. Böylece besinler emilebilir hale gelir.

Safra Kesesinde Kitle Çeşitleri Nelerdir?

Adenokarsinom: Safra kesesi kanserlerinin çoğunluğu adenokarsinomlardır ve vakaların %76 ila %90'ını oluştururlar. Safra kesesinin içindeki mukus üreten hücrelerde başlar.

Papiller adenokarsinom: Bu adenokarsinom alt tipi vakaların %5 ila %6'sını oluşturur ve safra kesesinin iç yüzeyindeki parmak benzeri çıkıntılarını (papilla adı verilir) etkiler. Papiller kanserler daha erken belirtilere neden olma eğilimindedir ancak yayılma olasılıkları çok daha düşüktür.

Skuamöz hücreli karsinom: Bu kanserler vakaların %2 ila %10'unu oluşturur ve diğer formlardan daha agresiftir. Safra kesesinde ortadaki ve dışarıdaki katmanları etkiler.

Adenoskuamöz karsinom: Bunlar adenokarsinom ve skuamöz hücreli karsinomdan oluşan kanserlerdir. Bu kitlelerin metastaz riski yüksektir.

Safra Kesesinde Kitle Tanısı Nasıl Konulur?

Safra kesesinde oluşan kitleler genellikle herhangi bir belirtiye neden olmadan önce daha ileri bir aşamaya ilerleyebilir. Belirtiler yalnızca safra kesesi veya bitişik yapılar (safra kanalları, pankreas ya da karaciğer gibi) etkilendiğinde ortaya çıkar. Safra kesesinde oluşan kitle sonucu ortaya çıkan belirtiler şu şekildedir;

  • Sağ üst kadranda karın ağrısı
  • Sarılık (cildin ve göz akının sararması)
  • Mide bulantısı ve kusma
  • Gaz ve karın şişkinliği 
  • Koyu renkli idrar
  • Titremeyle birlikte yüksek ateş
  • Kaşıntılı cilt
  • İshal
  • İştahsızlık
  • Soluk ya da yağlı görünümlü dışkı
  • İstemsiz kilo kaybı gibi semptomlar safra kesesinde oluşan kitleden kaynaklanan belirtiler olabilir.

Safra kesesinde kitle oluşuma bağlı bu tür belirtileri fark ettiğinizde uzman bir doktora muayene olmanız gerekir. Yapılan fiziksel muayeneden sonra bazı testler istenebilir. Safra kesesinde oluşan kitle ultrasonografide görülebilir.

Vücut içerisindeki organ ve yapılar ultrasondan ses dalgaları gönderilerek görüntülenir. Safra kesesine bakmak kullanılan teste transabdominal ultrason denir. Endoskopik retrograd kolanjiyopankreatografi (ERCP), endoskopik ultrasonografi (EUS) gibi teknikler de safra kesesinde oluşan kitlenin tanısını koymak için kullanılabilir.

Safra Kesesinde Kitle Nasıl Tedavi Edilir?

Safra kesesinde oluşan kitle tedavisi; kitlenin boyutuna, etkisine ve şiddetine bağlı olarak değişebilir. Safra kesesinde oluşan kitlelerin en yaygın belirtisi safra kesesinde bulunan sindirim sıvısı veya safranın sertleşmiş parçaları olan safra taşlarıdır.

Safra kesesinde oluşan kitleler herhangi bir semptom göstermiyorsa öncelikle takip ve kontrol muayeneleri ile kitlenin gelişimi izlenebilir. Ayrıca safra kesesinde oluşan kitlenin türüne göre kitlenin parçalanması için ilaç reçete edilebilir.

Safra kesesinde oluşan kitle belirti gösteriyor ve kitlenin gelişimi izlenmesi sonucu kitle büyüme gösteriyorsa cerrahi müdahale gerekebilir. Böylece ameliyat ile safra kesesindeki kitle çıkartılarak vücuttan uzaklaştırılır.

Safra Kesesinde Kitle Ameliyatı

Safra kesesinde oluşan kitlenin kötü huylu olarak yayılım göstermesi halinde en etkili tedavi yöntemi kolesistektomi olarak bilinen safra kesesi ameliyatıdır. Safra kesesi ameliyatı açık cerrahi ve kapalı cerrahi olarak yapılabilir. Cerrahi müdahale öncesi genel anestezi yapılarak hasta uyutulur.

Laparoskopik Kolesistektomi: Kapalı cerrahi işlem türüdür. Karındaki küçük bir kesiden ince, esnek bir alet (ucunda bir video kamera) yerleştirilmesini içerir. Karın çevresinde açılan küçük deliklerden uzun aletler kullanılarak girilir. Bu deliklerden safra kesesi çıkarılır. Cerrahi müdahaleden yaklaşık bir hafta sonra normal aktivite seviyelerine dönülebilir.

Açık Kolesistektomi: Safra kesesini çıkarmak için büyük bir karın kesisi yapılır. Genellikle safra kesesi ciddi şekilde iltihaplandığında, enfekte olduğunda veya yara izi olduğunda bu cerrahi yöntem tercih edilir. Bu ameliyat daha invazivdir ve laparoskopik kolesistektomiden daha uzun sürede iyileşir. Açık safra kesesi ameliyatından sonra, bir hafta hastanede kontrol altında kalmak gerekebilir. Normal aktivitelere dönüş süresi bir ayı bulabilir.

Safra Kesesinde Kitle Tedavisi Sonrası İyileşme Süreci

Safra kesesinde kitle tedavisi sonrası iyileşme döneminde bazı hususlara dikkat etmek oldukça önemlidir. Safra kesesinde kitle tedavisi sonrası iyileşme döneminde dikkat edilmesi gereken hususlar şu şekildedir;

  • Safra kesesinde oluşan kitlelerin tedavisi sonrasında yaşam tarzı değişiklikleri yapmak gerekebilir. Yaşam tarzı değişiklikleri, safra kesesi hastalıklarını tedavi edemese de, bunları önlemeye yardımcı olabilir. Herhangi bir semptomu olmayan safra kesesi hastalıklarında sağlıklı bir yaşam tarzı safra kesesi hastalıklarının belirtilerini önleyebilir.
  • Hareketsiz bir yaşam tarzı, diyabet ve metabolik hastalıklar gibi sağlık sorunları safra kesesi hastalıklarıyla özellikle de safrada kitle oluşumuyla ilişkili olabilir. Günlük egzersiz yaparak, diyabet veya yüksek kolesterol gibi rahatsızlıklar kontrol altına alınabilir.
  • Safra kesesi dostu bir diyet benimsemek, daha fazla safra kesesi atağının önlenmesine yardımcı olabilir. Bol miktarda lif içeren besinler safra sağlığı için oldukça önemlidir. Meyve, sebze ve tahıllar lif içeriği bakımından zengin besin maddeleridir.
  • Balık yağı ve zeytinyağı gibi sağlıklı yağlar safra kesesinin kasılmasına ve daha verimli bir şekilde boşaltılmasına yardımcı olabilir. Yağ içermeyen et, balık, fasulye gibi sağlık açısından faydalı proteinler tüketilerek safra kesesi sağlığı korunabilir.
  • Safra kesesine bağlı rahatsızlığı olan hastalar kilolarına dikkat etmeleri gerekir. Ani kilo kayıplarının ortaya çıkması safra kesesine bağlı rahatsızlıklara neden olabilir.

Safra kesesinde kitle oluşumu sonrası bu tür hususlara dikkat edilmesi hem safra kesesi sağlığının korunmasına hem de genel sağlığın korunmasına katkı sağlayabilir. 

Safra Kesesinden Kitle Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Safra Kesesinde Kitle için Hangi Bölüme Gidilir?

Safra kesesinde oluşan bir kitlenin tanı ve tedavi işlemleri için genel cerrahi ya da gastroenteroloji bölümüne gidilmesi gerekir. Bu bölümlerdeki uzman doktorlar; safra kesesinde oluşan bir kitlenin ya da diğer safra kesesi ile ilgili hastalıkların tedavisini yaparlar.

Safra Kesesinde Kitle Tehlikeli midir?

Safra kesesinde oluşan kitlelerin çoğu tehlikeli değildir. Safra kesinde oluşan kitlenin boyutu ve hastada oluşturduğu belirtilerin etkisine göre vücuttan çıkarılarak uzaklaştırılır. Kolesistektomi adı verilen safra kesesi ameliyatı ile kitle çıkarılabilir.

Safra Kesesinde Kitle Kanser midir?

Safra kesesinde oluşan her kitle kanser değildir. Ancak, az da olsa bazı kitleler safra kesesinde kanserli hücre oluşturabilir. Oluşan kanserli hücreler cerrahi müdahale ile tedavi edilebilir.

Safra Kesesinde Kitle Nasıl Temizlenir?

Safra kesesinde oluşan kitlenin; boyutu, etkisi, hastada oluşan belirtilerin şiddeti gibi faktörler dikkate alınarak kitlenin temizlenmesi değişik yöntemlerle yapılabilir. Safra kesesinde oluşan kitle iyi huylu olarak meydana gelmiş ise; ilaç tedavisi ya da takip, kontrol muayeneleri ile temizlenmesi gerçekleştirilir. Kötü huylu olarak oluşan safra kesesindeki kitleler kanserli hücre oluşturma riskine sahiptir. Bundan dolayı erken teşhis ve tedavi yöntemi ile bu tür kitleler tespit edilebilir. Kötü huylu safra kesesi kitleleri cerrahi müdahale ile vücuttan temizlenir.

En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız

Sosyal Medya Hesaplarımız:
Facebook | Instagram | YouTube | LinkedIn

Prof. Dr.
Mesut Sezikli
Gastroenteroloji
Medical Park Kocaeli
1913

Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.