👨‍⚕️ Sodyum Nedir? Sodyum Nelerde Var?

Sodyum nelerde var, sodyum pek çok besin maddesinde bulunan bir mineral türüdür. Vücut sisteminde, kasların ve sinir hücrelerinin sağlıklı çalışması için sodyuma ihtiyacı vardır. Sodyum, vücut sıvılarının dengede kalmasına yardımcı olur.

Vücut sağlığı için önemli olmasına rağmen, sodyum çok fazla tüketildiğinde yüksek tansiyon, kalp ve damar hastalıkları, böbrek taşı oluşumu gibi sağlık sorunlarına neden olabilir. Sodyum bazı besin maddelerinde doğal olarak bulunur. Besinleri pişirme ya da üretimi esnasında tat, doku ve koruyucu olarak farklı şekillerde kullanılır.

Sodyum Nedir?

Sodyum, insan vücudu için gerekli olan bir mineraldir. Ancak sodyumu yeterli miktarda tüketmek gerekir. Vücut içerisinde sodyum minerali üretilemez. Sodyumu yalnızca yiyeceklerden ve gıda takviyesi olarak almak gerekir. Normal bir beslenme ile besin maddelerinden vücut için yeterli miktarda sodyum alınır. Bu nedenle sodyumu gıda takviyesi olarak almak sık rastlanan bir durum değildir.

Sodyum gerekli miktarda alınarak vücut fonksiyonlarının sağlıklı çalışması için kullanılır. Vücuda fazla alınan sodyum ise terleme ya da idrar ile vücut dışına atılır. Sodyum; kan basıncını düzenleyerek, kasta oluşan kasılmalarını önler. Sinir hücrelerinin normal çalışmasına yardım eder.

Hücrelerin ve dokuların fonksiyonlarını yerine getirmelerine katkı sağlar. Çok fazla ya da çok az miktarda sodyum almak, insan vücudunda bazı rahatlıkların ortaya çıkmasına neden olur. Bu nedenle tüketilecek sodyum miktarının ayarlanması genel sağlığın korunması için oldukça önemlidir.

Sodyum Nelerde Var?

Sodyum çoğunlukla; paketlenmiş ve işlenmiş ürünlere ilave edilerek koyulaşmalarını sağlar, lezzetlerini artırır, koruyucu olarak kullanılır, gıdaların bozulmasını önler. Ayrıca insanların hastalanmalarına neden olan zararlı mikroorganizmaların vücut genelinde yayılmasını engelleyebilir.Sodyum nelerde var, sorusu için genel olarak tüketilen besin maddelerinde doğal olarak bulunduğunu söylemek mümkün.

Sodyum nelerde var, sorusu için öne çıkan besinleri aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

Sofra tuzu

Sofra tuzunun içerisinde yoğun miktarda sodyum ve klorür bulunur. Çoğu insan sodyumu genellikle sofra tuzu kullanarak vücuda alır. Böylece, vücutta aşırı sodyum miktarı bulunması nedeniyle pek çok hastalık belirtisi ortaya çıkabilir. Bu tür durumlarda tuz kullanımı sınırlandırılmaktadır. 

Ekmek ve tahıl ürünleri

Özellikle işlenerek üretilmiş tahıl ürünlerinde yüksek miktarda sodyum bulunur. Beyaz ekmekte sodyum içeren bir besin maddesidir.

Tuz içerikli atıştırmalıklar

Kraker, bisküvi, simit, cips, patlamış mısır gibi işlenmiş ürünlerde sodyum içeriği oldukça fazladır.

Süt ürünleri

Süt ürünleri arasında özellikle peynir ve çeşitlerinde oldukça fazla sodyum vardır.

Konserve türleri

Fasulye ve konserve hazırlanan sebzelerde sodyum minerali bulunur.

Et ve işlenmiş et ürünleri

Kırmızı et, tavuk, hindi eti gibi ürünlerde bulunur. Sodyum nelerde var sorusuna yanıt olarak ayrıca, pastırma, karides, jambon, sosis, sucuk gibi işlenmiş et ürünlerini de saymak mümkündür. 

Hazır gıda maddeleri

Hardal, ketçap, hazır çorba çeşitleri, domates sosu, barbekü sosu, salata sosu, soya sosu ve diğer sosların içeriğinde sodyum minerali bulunur. Ayrıca pizza, hamburger, sandviç gibi fast food ürünlerinde de yoğun miktarda sodyum bulunur.

Kuruyemiş çeşitleri

İçerik olarak tuz bulunan kuru yemişlerde sodyum bulunur.

Turşu çeşitleri

Özellikle lahana turşusu ve diğer turşu çeşitlerinde sodyum minerali bulunur.

Zeytin

Yeşil ve siyah zeytinde, zeytin ezmesi çeşitlerinde sodyum içeriği bulunur. Sodyum içeren ürünleri tüketirken oldukça dikkatli olmak gereklidir. Sodyumun fazla ya da az miktarda alınması vücudun genel yapısal dengesini bozarak rahatsızlıklar oluşmasına neden olabilir.  

Sodyum Neden Önemli?

Sodyum vücut için yaşamsal önemde olan bir mineraldir. Kasların kasılmasını ve gevşemesini sağlar, sinir hücrelerinden alınan uyarıların beyne iletmesinde gereklidir, vücuttaki sıvı dengesinin korunmasına yardım eder, elektrolitleri dengeler, hücresel homeostazı korur, kan basıncını düzenler. 

Çok fazla sodyumun vücuda alınması genel sağlık durumuna zarar verir. Gerekli miktarda sodyum alınmaması, sağlığı olumsuz etkileyerek sodyum eksikliğine neden olur. Vücutta oluşan sodyum minerali eksikliğine hiponatremi denir. Sodyum eksikliğinin seviyesine bağlı olarak vücutta ortaya çıkan belirtiler değişkenlik gösterebilir. Bazı durumlarda sodyum eksikliği hiçbir belirti göstermeyebilir. Vücutta sodyum eksikliğinin belirgin olması halinde bazı semptomlar ortaya çıkabilir.

Sodyum eksikliğin vücuttaki belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

• Şiddetli baş ağrıları
• Bilinç bulanıklığının oluşması
• Mide bulantısı ve kusma
• Tükenmişlik hissi
• Kan basıncının düşmesi
• Enerji kaybı ve bitkinlik
• Kaslarda kramplar, seğirmeler veya güçsüzlük hali
• Huzursuzlanma
• Sinirlilik

Koma hali gibi belirtilerin olması ciddi bir rahatsızlığınızın olacağını gösterebilir. Bu tür belirtilerin olması halinde vakit kaybetmeden uzman bir doktora muayene olmanız önemlidir. Sağlık merkezinde, sodyum eksikliğine bağlı belirtilerin tanısı konması halinde vücuda damar yoluyla sodyum alımı sağlanabilir.

Sodyum mineralinin yeterli miktarda alınması vücut için oldukça önemlidir. Sodyum mineralinin eksikliği durumunda vücutta bazı rahatsızlıklar ve belirtiler yoluyla reaksiyon gösterir.

Sodyum eksikliğine bağlı ortaya çıkan hastalıklar şu şekilde sıralanabilir:

• Böbrek hastalıklarının oluşması
• Geniş yanıkların ortaya çıkması
• Kronik ishal hali
• Kontrol edilemeyen kusma
• Diyabetik ketoasidoz
• Aşırı diüretik alımı
• Adrenal yetmezliği gibi semptomlar sodyum mineralinin eksikliğinden kaynaklanan belirtiler olabilir

Sodyum Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Günlük Sodyum Tüketimi Ne Kadar Olmalıdır?

Farklı yaş grupları ve cinsiyete bağlı olarak, vücut fonksiyonlarının işlevlerini yerine getirilmesi için günlük farklı miktarlarda sodyum minerali almaları gerekir. Özellikle alınacak sodyum miktarlarını yeterli düzeyde olması gerekir. Çünkü fazla ya da az miktarda alınan sodyum vücut genelinde çeşitli rahatsızlıklar ve belirtiler yoluyla reaksiyon oluşturur.

Yapılan araştırmalar; kadınların erkeklere göre daha az miktarda sodyum mineraline ihtiyaç duyduklarını göstermektedir. Ayrıca aşırı tuz tüketimi kadınları daha fazla etkilemektedir. Araştırmalar, kadınların sodyum ve tuz tüketimi konusunda daha dikkatli olmaları gerektiğini göstermektedir.

Yaşa bağlı olarak günlük alınması gereken sodyum miktarları şu şekildedir: 

• 1 ila 3 yaş arasında bulunan bebek ve çocuklar için günlük sodyum tüketimi 1000 mikrogram veya daha az olmalıdır.
• 4 ila 8 yaş arasında bulunan çocuklar için günlük sodyum tüketimi 1200 mikrogram veya daha az olmalıdır. 
• 9 ila 13 yaş arasında bulunan çocuklar için günlük sodyum tüketimi 1500 mikrogram veya daha az olmalıdır.
• 14 ila 50 yaş arası yetişkinlerde günlük sodyum tüketimi 1500 mikrogramdan 2300 mikrograma kadar olmalıdır.
• 51 ila 70 yaş arasındaki yetişkin bireylerde günlük sodyum tüketimi 1300 mikrogram olmalıdır.
• 70 yaş ve üzeri yetişkinlerde günlük sodyum tüketimi 1200 mikrogram olmalıdır.

Sodyumun Fazla Miktarda Tüketilmesinin Belirtileri Nelerdir?

Sodyum mineralinin vücut için yeterli miktarda alınması oldukça önemlidir. Sodyum miktarının az ya da fazla alınması halinde vücut bu durumdan olumsuz bir şekilde etkilenmektedir. Tek bir güne bağlı olarak yüksek miktarda sodyum almak uzun vadede bir sağlık problemi oluşturmamaktadır. Fakat sürekli olarak fazla sodyum alınması bazı sağlık problemlerinin ortaya çıkmasına neden olabilir.

Fazla miktarda sodyum tüketildiğinde ortaya çıkan sağlık sorunları şu şekilde sıralanabilir:

• Kalpte büyüme oluşması
• Çeşitli böbrek rahatsızlıkları
• Osteoporoz
• Felç
• Kalp yetmezliğinin olması
• Yüksek tansiyon
• Böbrek taşı oluşumu

Mide kanseri gibi sağlık sorunları fazla miktarda sodyum alımına bağlı olarak ortaya çıkabilir. Bu nedenle sodyum tüketirken, sodyumun miktarını ayarlayarak günlük tüketim miktarını aşmamak sağlık sorunları oluşmaması için önemlidir.

En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız

Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.