satır arası

Toksik ilişki; ilişkide bir tarafın sürekli olarak aşağılandığı, manipüle edildiği, anlaşılmadığı, üzüldüğü, fiziksel, psikolojik ve duygusal olarak kendini tehdit altında hissettiği bir ilişki durumu olarak tanımlanabilir. İnsanlar başladıkları ilişkilerde ilk önce bu durumu net bir şekilde göremeyebilir. Ancak zamanın ilerlemesi ve kişilerin birbirini daha iyi tanıması halinde ilişkinin toksik ilişki olduğu daha net bir şekilde görülebilir. Bu tarz ilişkiler, kişilerin kendi içerisinde duygusal ve psikolojik sorunlar yaşamasına neden olduğu gibi aynı zamanda sosyal hayatlarının da olumsuz yönde etkilenmesine neden olur.

Toksik İlişki Ne Demek?

Toksik ilişki; ilişkiyi sürdüren bir tarafın diğer tarafı yok sayması, sürekli olarak aşağılaması, hakaret etmesi ve sağlıklı bir iletişim kuramamasından kaynaklanır. Genel olarak toksik ilişkilerde sağlıklı bir iletişim olmaz. Sürekli olarak tek bir tarafın sözünün geçtiği, sadece bir kişinin istekleri doğrultusunda hareket edildiği bu ilişkide karşı taraf ise yoğun bir manipülasyona maruz kalır. Psikolojik ve duygusal olarak bir şiddet kabul edilen bu durum, fiziksel şiddette de evrilebilir. Olumsuz davranışlar üzerine kurulan toksik ilişkiler, mutsuzluk ve yüksek stres seviyesine bağlı olarak devam eder. Birçok kişi bu durumu fark etse dahi toksik ilişkisinden kurtulmak için gerekli olan adımları atamaz. 

Toksik İlişki Nasıl Olur?

Kişiler, yaşadıkları ilişkilerin toksik olup olmadığını anlamakta güçlük çekebilir. Ancak toksik ilişkilerin genel olarak belirgin kabul edilen bazı özellikleri vardır. Bu özellikler şu şekilde sıralanabilir;

  • Toksik bir ilişki içerisinde olan kişilerden bir taraf sürekli olarak partnerini eleştirir ve değersizleştirmeye çalışır
  • Partnerinin yaptığı hiçbir şeyden memnun olmaz ve yapılan hiçbir şeyi beğenmez
  • Duygusal ya da fiziksel şiddet toksik ilişkilerin en belirgin özellikleri arasında yer alır 
  • Kıskançlık
  • Güvensizlik ve iletişimsizlik
  • Duygusal şantaj
  • Saygısız davranışlar
  • Kişinin partnerini kendine rakip görmesi
  • Kişinin partnerini sürekli olarak küçümsemesi ve partnerinin kendine olan özgüvenini tüketmesi
  • İlişkide toksik kişi tarafından sürekli olarak suçlu durumuna düşürülmek

Toksik İlişki Neden Olur?

Toksik ilişkilerin oluşmasının bazı nedenleri vardır. Bu nedenler şu şekilde sıralanabilir;

  • Kişinin Geçmiş Travmaları: Kişilerin geçmişlerinde yaşadıkları travmaları, güncel ilişkilerini direkt olarak etkileyebilir. Kişiler kendi davranışlarını yaşadıkları olaylardan dolayı her daim haklı bulur. Bu da ilişkilerde toksik partnerlerin oluşmasına neden olur
  • Özgüven Eksikliği: Özgüven eksikliği olan bireyler, kendilerini daha iyi hissetmek için genellikler partnerlerini aşağılamayı ve onları küçümsemeyi tercih eder
  • Reddedilme Korkusu: İnsanların yaşadığı negatif olaylar, reddedilme korkusunun ortaya çıkmasına neden olabilir. Kişilerde var olan bu korku ise ikili ilişkilerde duygusal şiddete ve duygusal tehdide neden olur
  • Sorunlarla Baş Edememe: Birey, karşılaştığı zorluklar ya da sorunlar ile baş etme konusunda zorluk yaşar ise bu da farklı davranışların meydana gelmesine neden olur. Özellikle alkol, sigara ya da madde bağımlılığı gibi sorunlar bu tarz durumlarda ortaya çıkar
  • Narsisizm: Narsisizm, kişinin bir ilişki içerisinde her zaman kendini haklı görmesi olarak tanımlanabilir. Bu psikolojik soruna sahip olan kişiler, parterlerinden sürekli olarak talepte bulunur ve ilişki dinamiklerini sarsar
  • Güvensizlik: Güvensizlik duygusuna sahip olan kişiler partnerlerinden her zaman şüphelenir. Bu da yanlış düşünce ve davranışların sergilenmesine neden olur
  • Sorunların Büyütülmesi: İlişkilerdeki sorunların tam olarak çözülmemesi ya da sürekli olarak ertelenmesi, ilişkilerin toksik ilişkilere dönmesinin en önemli nedenleri arasında yer alır

Toksik İlişki Nasıl Anlaşılır?

Bireyler yaşadıkları ilişkilerin toksik olup olmadığını ilk zamanlarda fark edemeyebilir. Ancak ilişkilerin her iki tarafı da mutlu etmesi gerekir. Kişiler ilişkileri içerisinde kendilerini güvende hissetmelidir. Öte yandan partnerlerin birbirlerine karşı saygısının olması da son derece önemlidir. 

Bir ilişkide sürekli olarak aynı tarafın haklı çıkması, kişilerden birinin kendini sürekli olarak mutsuz ve kızgın hissetmesi, özgüven sorunlarının ortaya çıktığını fark etmesi ilişkinin toksik ilişki olduğunu gösteren en önemli unsurlardır. Sağlıklı bir ilişkide olması gereken en temel unsurlar saygı, sevgi ve sağlıklı bir iletişimdir. Bunun yanı sıra kişilerin birbirlerine güvenmesi de yine ilişkilerin sağlıklı olmasının en önemli unsurları arasında yer alır. Partnerlerin kendilerine ait özel zamanlarının ve alanlarının olması, bireysel olarak farklı hobi ya da sosyal aktiviteler ile ilgilenilmesi de yine sağlıklı ilişki belirtileri arasında yer alır.

Toksik İlişkinin Olumsuz Etkileri Nelerdir?

Toksik ilişkiler bireylere sadece duygusal açıdan zarar vermez. Bu tarz olumsuz bir ilişki içerisinde olan birey, kendini ilişkiyi toparlamaya adamıştır. Bu da kişinin kendine ve sevdiği diğer kişilere vakit ayıramaması anlamına gelir. Kişi kendi hobileri ile ilgilenmez, kişisel hijyenine ve bakımına önem vermez, sosyal çevresinden giderek uzaklaşır. Tüm bunlar kişilerin sadece duygusal olarak değil aynı zamanda psikolojik ve fiziksel olarak da zarar görmesine neden olur.

Toksik ilişki içerisinde olan kişiler genel olarak yüksek stres, kaygı ve endişe içerisindedir. Bu da zamanla kişinin hem psikolojik hem de fiziksel sağlık sorunları ile karşı karşıya kalmasına neden olur. Toksik ilişkilerin kişilere verdiği zararlar, yeni ilişkilerin kurulmasında da kendini gösterir. Bireyler, yeni kişiler ile tanışmaktan çekinir ve güven konusunda da ciddi sorunlar yaşar.

Toksik İlişki Düzeltilir mi?

Toksik ilişkilerin düzeltilme şansı vardır ancak bunun için her iki tarafından istekli ve inançlı olması gerekir. İlk olarak tarafların yapıcı ve olumlu düşüncelere sahip olması gerekir. Bunun yanı sıra kişilerin birbirlerini suçlamak yerine, karşılıklı konuşabilmesi ve anlayış göstermesi gerekir. Toksik ilişkilerin düzeltilebilmesi için tercih edilebilecek en etkili yöntemlerden biri çift terapisine başlamaktır. Bu süreçte uzman kişilerin görüşlerinin alınması ve tarafsız bir kişi tarafından sorunların ele alınması her iki taraf için de daha net çözümlerin elde edilmesine imkan sunar. 

Uzman kişilerden yardım alınmasının haricinde kişilerin kendilerine ait vakitler ve alanlar yaratması, kendi bireysel hayatlarına da devam edebilmesi bu süreçte oldukça önemlidir. Aksi halde kişiler sadece birbirleri ile var olduklarına inanarak, alışkanlık ve bağımlılık psikolojisine girecektir. Bu iki duyguda yine toksik ilişki tanımında yer alır ve ilişkileri olumsuz yönde etkiler.

Toksik İlişkiden Nasıl Kurtulunur?

Toksik ilişkiden kurtulmak isteyen kişilerin ilk olarak bir yakınından ya da uzman kişilerden yardım istemesi gerekir. Yaşadığı olayları farklı bir kişiye anlatması, durumunu güvendiği birileri ile paylaşabilmesi son derece önemlidir. Bu sürecin ardından kişinin partneri ile sakin bir şekilde konuşabilmesi gerekir. Bu süreçte daha önce yaşanmış bir şiddet ya da şiddet eğilimi var ise kişilerin yardım istemesi daha doğru ve güvenilir olacaktır.

Toksik ilişkiden kurtulmak kadar bu ilişkiden sonra kişinin kendini toplaması da oldukça önemlidir. Kişinin kendi özgüvenini geri kazanması, sosyal hayatına geri dönmesi ve yeni ilişkiler kurabilecek psikolojik ve duygusal seviyeye ulaşması da gerekir.

Toksik İlişkiler Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Toksik Kişi Kime Denir?

Toksik kişi; karşısındaki kişiyi sürekli olumsuz duygu ve cümleler ile aşağılayan, manipüle eden, küçümseyen, psikolojik ya da fiziksel şiddet uygulayan ve her koşulda kendini haklı gören bireylerdir. Bu bireyler ile yaşanan ilişkiler ise toksik ilişki olarak tanımlanır.

Toksik İlişki Çocukları Nasıl Etkiler?

Toksik ilişkinin içerisinde yer alan çocuklar, psikolojik açıdan olumsuz yönde etkilenecektir. Özgüven eksikliği, sosyalleşme konusunda zorlanma gibi sorunlar kendini gösterebileceği gibi çocukların bu ilişkiler içerisinde büyümesi, şiddete eğilimli bireyler olmasını da beraberinde getirebilir.

Toksik İlişkiden Sonra Nasıl Davranılmalı?

Toksik ilişkiden kurtulan bir kişi kendisine iyi gelecek aktivitelere dahil olmalıdır. Meditasyon ya da yoga gibi çalışmaların yanı sıra farklı hobiler edinilebilir, bu süreçte psikolojik destekte alınabilir. 

En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız

Sosyal Medya Hesaplarımız:
Facebook | Instagram | YouTube | LinkedIn

Uzm. Klnk. Psk.
Sinem Duman
Psikoloji
‎ İstinye Üniversite Hastanesi Medical Park Gaziosmanpaşa
2385

Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.