Tromboflebit, damar içi iltihaplanma ve damar içi pıhtı oluşumu ile ilişkili bir sağlık sorunudur.
Flebit, kelime anlamı olarak yüzeyel damarlarda pıhtı oluşumu demektir. Yani flebit ve tromboflebit aynı anlamları taşımakta ve birbirleri yerine kullanılmaktadır.
Genelde kan akışının zayıf olduğu bölgelerde, yüzey tabakasında bulunan damarlarda meydana gelir.
Özellikle bacak damarlarını tutmasına rağmen nadir de olsa kollarda ve diğer bölgelerde de görülür.
Aniden gelişen bir sağlık sorunu olmaktan ziyade bu sağlık sorunu yavaş bir şekilde gelişmektedir.
Tromboflebit özellikle etkilenen bölgede ağrı, şişlik, ciltte kızarıklık belirtileriyle ortaya çıkar.
Tedavisi bacak bölgesinin yükseltilmesi, dinlenme, soğuk veya sıcak kompresler, ağrının etkisini hafifletmek için antienflamatuar ilaçlar kullanmayı içerir.
Bu durumu engellemek için aktif bir yaşam biçimi benimsemek ve uzun süreli oturmaktan kaçınmak önemli etkenlerdir.
Tromboflebit Nedir?
Tromboflebit nedir sorusu kısaca, özellikle bacaklardaki bir veya birden çok damarın iltihaplanması ve damarın pıhtılaşması sonucu oluşan bir rahatsızlıktır, şeklinde tanımlanabilir.
Vücudun herhangi bir yerinde oluşabilir ancak özellikle bacaklardaki damarlarda görülmektedir. Her yaş ve cinsiyeti etkileyebilir ancak çoğunlukla 45 yaş üstü kişilerde görülür. Derin ven trombozu( DVT ) ve yüzeysel tromboflebit, yerel tromboflebit gibi çeşitleri bulunur.
Nedeni, şiddeti, pıhtılaşmanın bulunduğu konuma bağlı olarak da bazen tehlikeli bir durum oluşturmazken bazen de ciddi vakalarda bazı komplikasyonlara sebep olabilir.
Bunun için de erken teşhis ve tedavi önem arz etmektedir.
Tromboflebit Belirtileri Nelerdir?
Flebit ve tromboflebit nedir, sorusunu daha da derinleştirmek için belirtilerine göz atmak gerekir.
Tromboflebitin belirtileri, şiddetine, etkilenen bölgenin konumuna göre değişiklik gösterebilir. Ancak yaygın görülen belirtileri aşağıdaki gibi sıralamak mümkün:
- Etkilenen bölgede ağrı
- Etkilenen bölgede (özellikle bacaklarda) şişlik
- Ciltte kızarıklık
- Etkilenen bölgede sıcaklık ve hassasiyet
- Şişmiş bölge ve çevresinde renk değişimi
- Damar sertleşmesi
- Etkilenen bölgeye temas halinde veya hareket halinde ağrı, hassasiyet
- Enfekte olmuş durumlarda ise vücut ısısının yükselerek kişide ateşe neden olabilir.
Sizlerde bu belirtilerden biri ya da birkaçı mevcutsa ileri tetkik ve tahlillerin yapılıp tanı konulması amacıyla uzman bir doktora görünebilirsiniz.
Tromboflebit Nedenleri Nelerdir?
Bu durumun bir çok sebebi olabilir ve genellikle birkaç faktörün bir araya gelmesiyle ortaya çıkar. Aşağıda tromboflebitin yaygın nedenlerini sıralamak mümkündür:
- Kan akışının yavaşlaması: Kan akışının yavaşlaması ya da durması, pıhtı oluşmasını kolaylaştıran faktörlerdendir. Uzun süre hareketsiz kalma, uzun süre oturma gibi durumlar kan akışını etkileyebilir.
- Kanın pıhtılaşma yeteneği: Kanın normalden daha kolay bir şekilde pıhtılaşması durumu riski arttırabilir. Bu genetik faktörlere, kalp hastalıklarına ya da başka durumlara bağlı olabilir.
- Travmalar: Damarlarda ya da damar yakınında bulunan bölgelerde meydana gelen yaralanmalar pıhtı oluşumuna yol açabilir.
- Hormonal değişiklikler: Özellikle gebelik, doğum kontrol hapları ya da hormon replasman tedavisi gibi durumlar bu riski arttırabilir.
- Hareket eksikliği: Özellikle masa başı işlerde çalışıp uzun süre oturanlarda kan dolaşımının zayıflamasından dolayı tromboflebit riski gelişir.
- Kullanılan bazı ilaçlar: İlaçları ve sıvıları doğrudan damarlara göndermek amacıyla kullanılan intravenöz (IV) kateterler de pıhtılara neden olabilir. Ayrıca bazı doğum kontrol hapları da geçerli olmak üzere belirli hormon tedavileri de bu riski arttırabilir.
- Sigara: Sigara içmek damar sağlığını olumsuz yönde etkilediği için bir risk faktörüdür.
- Varisler: Damar duvarının zayıflamasına neden olduğu için risk faktörüdür.
- Enfeksiyonlar: Damar içinde iltihaplanmaya ve bunun sonucunda da pıhtı oluşmasına neden olabilir.
- Yaş: Yaş ilerledikçe, damar duvar yapısı zayıflayabilir bu da bir risk faktörüdür.
- Aşırı kilolu (obez) olmak da bir risk faktörüdür.
Tromboflebit Çeşitleri Nelerdir?
Tromboflebit çeşitlerini şu şekilde sıralamak mümkündür:
- Derin ven trombozu (DVT): Genellikle bacaklardaki büyük venlerde büyük bir kan pıhtısı oluşma durumudur. DVT, yaşamı tehdit eden ve acil müdahale gerektiren ciddi bir durumdur.
- Yüzeysel tromboflebit: Kollar ve bacaklardaki daha küçük, yüzeysel damarlarda meydana gelen bir durumdur. Bu durum ciltte kızarıklık, ağrı, ısı artışı gibi hafif belirtilerle seyreder.
- Septik tromboflebit: Damarların iltihaplanmasıyla beraber enfeksiyonunda beraberinde bulunduğu bir durumdur. Genelde bakteriyel bir enfeksiyon sonucu oluşur ve hızlı tedavi gerektirebilir.
Tromboflebit Tanısı Nasıl Konur?
Tromboflebit teşhisinde öncelikli olarak klinik muayene ve tıbbi öykü alınır. Fiziksel muayenede şişmiş ve hassas damar değerlendirilirken, tıbbi öykü alımında hastanın genel sağlık durumu, önceki hastalıklarını inceler.
Tanı da doppler ultrasonografi, venografi, magnetik rezonans görüntüleme (MRG) gibi görüntüleme yöntemleri de kullanılır. Ayrıca kan testlerine bakmak da tanıya karar vermede yardımcı olabilir.
Tromboflebitin Zararları Nelerdir?
Tromboflebit tedavi edilmezse, DVT, pulmoner emboli gibi kişinin yaşamını tehdit eden ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. O yüzden erken teşhis ve tedavi büyük önem taşımaktadır.
Tromboflebit Tedavisi Nasıl Yapılır?
Tromboflebit tedavisine etkilenen bölgenin konumuna, şiddetine göre karar verilir. Tedavide kullanılan yöntemleri aşağıdaki gibi sıralamak mümkün:
- Antienflamatuar ilaçlar: Antienflamatuar ilaçlar ( özellikle NSAİİ'ler) iltihaplanmayı azaltmak ve ağrıyı azaltarak kontrol altına almak için kullanılır.
- Kompresyon (varis) çorapları: Bacaklarda ve kollarda kanın düzenli akışına sağlamak, damarın eski yapısını kazanmasına yardımcı olmak ve şişlikleri azaltmak amacıyla kullanılır.
- Elevasyon: Etkilenen bölgeyi yüksek bir pozisyonda (kalp seviyesinden yüksek bir seviyede) tutmak, kan dolaşımının eski haline dönmesini sağlamak ve oluşan şişliği azaltmak amacıyla kullanılır.
- Sıcak ya da soğuk kompres uygulama: Bu uygulamalar ağrıyı hafifletmek ve şişliği azaltmak için kullanılabilir. (Bu yöntem kullanılmadan önce doktor ile görüşülmelidir.)
- Cerrahi müdahale: Büyük pıhtıların veya komplikasyonlarının olduğu durumlarda kullanılabilir. (Uzman doktor ile görüşüldükten sonra karar verilmelidir.)
- Antibiyotik tedavi: Enfeksiyon varlığında kullanılabilir.
Tromboflebitten Korunmak için Neler Yapılabilir?
Tromboflebitten korunmak için yukarıda belirttiğimiz nedenlere ve risk faktörlerine dikkat etmek gerekir. Örneğin;
- Uzun süre oturmaktan kaçınmalısınız,
- Sedanter yaşamdan uzak, aktif bir yaşam biçimi benimsemelisiniz,
- Evde egzersiz yapabilirsiniz,
- Hareket halinde olmalı, spor yapmalısınız,
- Sigara gibi sağlığınızı kötü etkileyen alışkanlıkları bırakmalısınız,
- Kilonuza dikkat etmeli, fazla kilolardan kaçınmalısınız.
Tromboflebit Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Tromboflebit kendiliğinden geçer mi?
Tromboflebit, özellikle bacaklardaki damarların iltihaplanması ve pıhtı oluşması ile ilişkili olup, oluşan bacakta şişlik, kızarıklık ve ağrı gibi belirtiler veren bir rahatsızlıktır. Tek başına tehlike belirtisi olmayan ve kendi kendine geçebilen bir rahatsızlıktır. Ancak pıhtının dolaşıma katılıp pulmoner emboli gibi kişinin hayatını tehdit edebilecek ciddi rahatsızlıklara yol açabileceği de unutulmamalıdır.
Derin Ven Trombozu tehlikeli mi?
DVT'nin teşhisi ve tedavisi mümkün olduğu için tehlikeli bir durum oluşturmaz. Ancak, derin ven trombozu (DVT) tedavi edilmezse pulmoner emboli gibi ciddi sağlık problemlerine sebep olabilir.
Pıhtı atması kan tahlilinde çıkar mı?
Pıhtı oluşması durumunda D-Dimer testine bakılabilir. D-Dimer testi, pıhtı oluşumu sırasında salınan bir maddeyi ölçer. Bu maddenin miktarı bize kesin görüş sağlamasa da bu konuda fikir verebilir.
En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız
Prof. Dr.
Refik Taşöz
https://www.medicalpark.com.tr/_uploads/_images/_doctorProfile/dQr67yPY.jpg
Kalp ve Damar Cerrahisi
Medical Park Medical Park Ankara (Batıkent)
https://www.medicalpark.com.tr/_assets/_i/mp_logo_red.jpg
Kalp ve Damar Cerrahisi
3.7.2024
3.7.2024
4478
Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.