Ülser (Mide Yarası) Nedir? Ülsere Ne İyi Gelir ve Belirtileri Nelerdir?

Ülser, mide veya duedenum'un (onikiparmak barsağı) mide asidi ve sindirim sıvıları (örneğin pepsin) tarafından harabiyeti sonucunda meydana gelen doku kaybıdır. Doku kaybı asit pepsinin etkisiyle daha derinlere inebilir. Enflamasyon dediğimiz yara meydana getirir.

Ülserin Nedeni Nedir?

En büyük neden "Helicobacter pylori" adlı bir mikroptur ve düzenli NSAİ ilaçlar (aspirin, antiromatizmal ilaçlar) alımıdır. Diğer muhtemel nedenler arasında genetik yatkınlık (irsiyet) , her türlü stresler, kortizon türü ilaçlar, alkol, sigara, kahve alışkanlığı , çevre kirliliği sayılabilir.

Ülser (Mide Yarası) Hangi Yaş Aralığında Sıklıkla Görülür?

Toplumumuzda herhangi bir zamanda mevcut ülserli hasta (yeni geçiren veya geçirmiş) yüzdesi %2-6'dır. Duedenal (onikiparmak barsağı) ülseri, mide ülserine göre çok daha fazla görülür. Duedenal ülser 30-50 yaşları arasında daha sık olup, erkeklerde kadınlara göre 2-4 kat daha fazladır. Mide ülseri 60 yaşından sonra daha sık gözlenir ve kadınlarda daha çok görülür.

Ülser ( Mide Yarası) Neden Olur? Ülser Nedenleri Nelerdir?

En sık rastlanan belirti karnın üst kısmında kemirme ve yanma şeklinde ağrı olmasıdır. Genellikle öğün aralarında meydana gelir. Gece hastayı uykudan uyandırabilir (daha çok duedenal ülserde). Yemek yemekle ve antiasit dediğimiz mide asidini nötürleyen çiğneme tableti ve pastillerle birkaç dakika ile birkaç saat arasında ağrı hafifler. Sonbahar ve ilkbaharda ağrıların sıklığı artar. Ülserli hastalarda daha az sıklıkla meydana gelen belirtiler bulantı, kusma (özellikle ağrı varken oluşur, kusunca ağrının azalması veya kesilmesi çok tipiktir) , iştahsızlık ve kilo kaybıdır.

Ülserin Tehlikeli Sonuçları Nelerdir?

KANAMA

Üst sindirim sistemi kanamalarının en büyük nedeni ülserlerdir. Bazen daha önce hiç mide ağrısı şikayeti olmayan kişilerde bile görülebilir. Bu kişiler "kahve telvesi" renkli bir materyal kusarlar ya da "katran renkli" siyah gaita dışkılarlar. Başka belirti olmadan gaitasının siyah renkli olduğunu fark eden kişilerin mutlaka bir sağlık kurumuna acil olarak başvurması gereklidir. Kusma ve siyah renkli feçes olmadan önce aniden fenalık gelmesi, soğuk soğuk terleme halinde üst gastrointestinal kanamadan kuşkulanılmalıdır.

Perforasyon (Mide Delinmesi)

Mevcut ülserin derinliğinin artması ve tüm mide-duedenum katmanlarını geçerek delinmesidir. Mide asit-pepsin içeriğinin karın boşluğuna geçmesi sonucu aniden ve şiddetli bir ağrı oluşur. Karın tahta gibi sertleşir, kıpırdama ve yürüme ağrı nedeniyle zorlaşır. Tedavi genellikle ameliyat iledir.

Tıkanma

Özellikle duedenum ve pylor kanalında akut ülserin doku ödemi (şişliği) meydana getirmesiyle, uzun süredir derin ülserin olması sonucunda nedbe dokusu oluşması nedeniyle, yiyecek, içecek ve mide suyunun geçimini (pasajın) daralması (stenoz) , hatta tıkanmasına neden olur. Hasta yediği ve mide suyunun devamlı salgılanmaya devam etmesi sonucu mide içinde biriken , ileriye gidemeyen materyali kusar. Kusma bol ve süreklidir. Hasta yese bile yiyecekler hazmeden organlara geçemediğinden (hazım-emilim- mide değil,onikiparmak barsağı ve ince barsaktadır), sürekli kilo verme mevcuttur. Teşhis biran önce yapılıp ameliyat edilmelidir.Ülserin teşhisi nasıl yapılır?

Fizik muayene ve ultrason ile ülser herhangi bir işaret vermez. Ancak bize başka hastalıkları ekarte etme şansı verir. Birçok doktor asit bloke eden ilaç vererek ilaçları 2 hafta kullandıktan sonra belirtilerde düzelme olmamasıyla ülser olmadığını düşündürür (tedaviden teşhise). Zaten pratik olarak başka teşhis yoktur. Ülser tanısı için üst sindirim sisteminin radyolojik tetkiki veya üst sindirim sistemi endoskopisi (özofagogastroduedenoskopi) gereklidir.

 

Ülsere Ne İyi Gelir?

Mide ülserinin tedavisinde kullanılan temel yöntemlerden biri, asit salgısını azaltan ilaçlar olan proton pompa inhibitörleri (PPI) veya H2 blokerleridir. Bu ilaçlar, mide asidinin düzeyini kontrol altına alarak ülserin iyileşmesine yardımcı olurlar. Ayrıca, Helikobakter pilori adı verilen bakterinin neden olduğu ülserlerde, doktorlar antibiyotiklerle tedaviyi önerirler. Antibiyotikler bu bakteriyi yok ederek ülserin iyileşmesine katkı sağlar. Tedavi süreci, ülserin şiddetine ve hastanın sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir, bu nedenle bir doktora danışmak önemlidir.

Mide Ülseri Nasıl Geçer?

Mide ülserini geçirmek ve iyileştirmek için, ilaçlarınızı doktorunuzun talimatlarına uygun bir şekilde kullanmanız son derece önemlidir. Ayrıca, yaşam tarzı değişiklikleri de ülserin iyileşmesine yardımcı olabilir. Örneğin, ülser ağrısını artırabilen sigara içmek ve aşırı alkol tüketiminden kaçınılmalıdır. Ayrıca, sağlıklı bir beslenme alışkanlığı edinmek ve keskin, baharatlı yiyeceklerden kaçınmak mide ülserinin iyileşmesine yardımcı olabilir. Stresi azaltmak için rahatlama tekniklerini uygulamak da önemlidir, çünkü stres mide ülserini kötüleştirebilir.

Ülser tedavisi

Mide - Duedenum Grafisi

Baryum içirilerek , baryumun mideden geçişi sırasında , mide ve duedenum hattının anotomik yapısı gözlenir.

Endoskopi (Gastroskopi)

Küçük, ışıklı , kıvrılabilen bir boruyla yemek borusu, mide ve onikiparmak barsağının gözle direkt olarak gözlenmesidir. Görülmesi gereken organların yaklaşık her yeri net bir şekilde gözlenebilir. İşlem hastaya genellikle sakinleşmesi için bir ilaç verilerek yapılır. İşlem sırasında, patolojik tetkik ve üreaz testi için biyopsi alınabilir. Biyopsi alımı herhangi bir rahatsızlık veya ağrıya neden olmaz.

Diyet

Geçmişte baharatlı , acı, ekşi, turşudan, yağlı ve asidik yiyeceklerden kaçınılması gerektiği söylenip , süt tedavisi verilirdi. Bugün ülser için özel bir diyet olmadığı gibi gece yatmadan önce içilen sütün zararı bile olabilir. Özel diyetin ülseri iyileştirmede katkısı olmadığı deneylerle gösterilmiştir. Şu anda kişisel olarak şikayetine sebep olduğu düşünülen yiyecek maddesinin kısıtlanması gerektiği söylenmektedir. (Örneğin ülserli bir kişiye soğan yemek dokunmuyorsa yemesinde bir sakınca yoktur). Ancak ülserli hasta sigarayı (eğer çok içiyorsa) bırakmalıdır. Sigara içiminin ülser iyileşmesini geciktirdiği, sık ülser mikslerine neden olduğu gösterilmiştir. Genellikle ülserli hastalar aspirin ve benzeri romatizma ilacı almamalıdır. Alkol alımı, yüzeyel mukoza direncini bozarak, gastrite ve ülser iyileşmesinde gecikmeye yol açabilir. Akut ülserde özellikle alınmamasında yarar vardır.

İlaçlar

Gastroözofajial reflü tedavisinde ve ülserde kullanılan ilaçlar H2 reseptör blokerleri (Ranitidin , Famotidin , Nizatidin) ve proton pompa inhibitörleri (omeprozol, lansoprol) dir. Bunlar mide asitlerini azaltarak yakınmaları rahatlatırlar. Ayrıca mide mide asitinin ülser üzerine etkisini ortadan kaldırarak, iyileşmeyi sağlarlar. Protein pompa inhibütörleri asiditeyi azaltmada, H2 reseptör blokerlerine oranla daha güçlüdür. Ancak daha pahalıdırlar. Helikobacter pylori saptanan hastalarda, protein pompa inhibütörleri kullanılan antibiyotiklerle birlikte helikobacter pyloriyi yok etmede etkilidirler.

Ameliyat

Birçok ülser ilaçla iyileşir. Kanama, stenoz (daralma -tıkanma) , delinme meydana gelirse, tıbbi tedaviye cevap vermezse acilen ameliyat gereklidir.

Helicobacter Pylori Ülser İlişkisi Nasıldır?

Birçok ülser helicobacter pylori mikrobunun varlığı ile meydana gelir. Duedenal ülserlerde Helicobacter pylorinin varlığı %100'e yakın oranla yüksek bulunmuştur. Helicobacter pylori varlığı saptanan ancak ülser görülmeyen kişilerin varlığından dolayı , helicobacter pylori varlığı yanında başka faktörler de (örneğin irsiyet) olması gerektiğini düşündürmektedir. Helicobacter pylori varlığı ülser yapması dışında müzmin gastrit yaptığı kesindir. Mide kanserlerine yol açtığı da iddia edilmektedir.

Ülser Hakkında Sıkça Sorulan Sorular 

Ülser Ne Demek?

Ülser, vücudun iç yüzeyinde, genellikle mide, onikiparmak bağırsağı veya yemek borusu gibi sindirim sistemine ait bölgelerde oluşan açık yaralardır. Bu yaraların en yaygın nedeni mide asidi veya Helikobakter pilori bakterisinin tahriş edici etkileridir. Ülserler, ağrı, yanma hissi, mide bulantısı ve sindirim problemleri gibi semptomlara neden olabilir.

Stres Ülseri Nedir?

Stres ülseri, stresin veya aşırı gerginliğin sonucunda mide veya onikiparmak bağırsağında ülserlerin oluştuğu bir durumu ifade eder. Bu tür ülserlerin başlıca nedeni, stresin mide asidini artırması ve mide mukozasının tahriş olmasına yol açmasıdır.

 

Gastrik Ülser Nedir?

Gastrik ülser, mide ülseri ile eşanlamlıdır ve mide duvarının iç yüzeyinde meydana gelen yaralara atıfta bulunur. Gastrik ülserler, mide asidi salgısının artması veya Helikobakter pilori enfeksiyonu gibi nedenlerle ortaya çıkabilir.

Mide Ülserine İyi Gelen Yiyecekler Nelerdir?

Mide ülserine iyi gelen yiyecekler arasında yüksek lifli gıdalar, sebzeler, meyveler, tam tahıllı yiyecekler ve probiyotik içeren gıdalar bulunur. Bu besinler mideyi korur ve ülserin iyileşmesine yardımcı olabilir. Ayrıca, keskin ve baharatlı yiyeceklerden, alkolden ve kafeinden kaçınmak da mide ülserinin semptomlarını hafifletmede yardımcı olabilir. Ancak her bireyin toleransı farklıdır, bu nedenle diyet değişikliklerini doktorunuzla tartışmalısınız.

 

En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız

Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.