Vajinal akıntı genellikle her kadında görülen normal ve düzenli bir durumdur. Bununla birlikte, enfeksiyona bağlı götürebilen bazı akıntı tipleri vardır. Anormal akıntının rengi sarı veya yeşil olabilir. Akıntı bazı enfeksiyonlarda koyu kıvamda ya da kötü kokulu olabilir. Maya kaynaklı veya bakteriyel enfeksiyonlar genellikle anormal akıntıya neden olur. Olağan dışı görünen ya da kötü kokan herhangi bir akıntı fark edildiğinde yapılacak en doğru şey bir sağlık kuruluşuna başvurmaktır.
Vajinal akıntı neden olur?
Normal vajinal akıntı sağlıklı bir vücut fonksiyonudur. Vücudun vajinayı temizleme ve koruma yöntemidir. Cinsel uyarılma ve yumurtlama gibi durumlarda akıntının artması normaldir. Egzersiz, doğum kontrol haplarının kullanımı ve duygusal stres de akıntıda artışa neden olabilir. Anormal vajinal akıntı genellikle bir enfeksiyondan kaynaklanır. Vajinanın normal bakteri dengesindeki herhangi bir değişiklik akıntının koku, renk veya kıvamını etkileyebilir. Normal vajinal floradaki dengeyi bozabilecek faktörlerden bazıları;
- Antibiyotik veya steroid kullanımı
- Bakteriyel vajinozis: Hamile kadınlarda veya çoklu cinsel partnerleri olan kadınlarda daha yaygın görülen bir bakteriyel enfeksiyon
- Doğum kontrol hapları
- Rahim ağzı kanseri
- Klamidya veya gonore
- Şeker hastalığı
- Banyo köpüğü, kokulu sabun ve losyon kullanımı veya vajinal duş
- Ameliyat sonrası pelvik enfeksiyon
- Pelvik inflamatuar hastalık (PID)
- Trichomonas enfeksiyonu
- Vajinal atrofi: Menopoz döneminde vajinal duvarların incelmesi ve kuruması
- Vajinit: Vajina içinde veya çevresinde tahriş
- Maya enfeksiyonları
Bakteriyel vajinozis
Bakteriyel vajinozis, oldukça yaygın görülen bakteriyel bir vajinal enfeksiyondur. Bazı durumlarda hiçbir belirti göstermemesine rağmen, keskin, kötü kokulu ve bazen balık kokusuna benzeyen bir vajinal akıntıya neden olur. Birden fazla cinsel partnere sahip olan kadınlarda bu enfeksiyon türüne yakalanma riskinde artış vardır.
Trichomonas vajiniti
Trichomonas vajiniti başka bir enfeksiyon türüdür. Enfeksiyona tek hücreli protozoa grubu bir organizma olan trichomonas neden olur. Genellikle cinsel yolla bulaşır, fakat ortak havlu ya da mayo kullanımıyla da yayılabilir. Kötü kokulu sarı akıntı veya yeşil renkli bir akıntıya neden olur. Bazı insanlarda herhangi bir belirti görülmez. Fakat vajina ve vulvada ağrı, kızarıklık, ısı artışı ve kaşıntı sık görülen belirtilerdir.
Maya enfeksiyonları
Maya enfeksiyonu, yanma ve kaşıntı hissine ek olarak beyaz, süt kesiği benzeri akıntıya neden olan bir mantar enfeksiyonudur. Vajinada maya varlığı normaldir, ancak normal floraya ait mayalarda anormal artış olmasıyla enfeksiyon belirtileri ortaya çıkar. Aşağıdakiler mayalara bağlı enfeksiyon olasılığını artırabilir:
Gonore (Bel soğukluğu) ve klamidya
Bel soğukluğu ve klamidya cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardandır (CYBE) ve anormal vajinal akıntıya neden olabilirler. Genellikle sarı, yeşilimsi veya bulanık görünümde bir akıntı vardır.
Pelvik inflamatuar hastalık (PID)
Pelvik inflamatuar hastalık, genellikle cinsel temasla yayılan bir enfeksiyondur. Bakteriler vajina ya da diğer üreme organlarında yaygın bir enfeksiyona neden olursa PID ortaya çıkabilir. Ağır, kötü kokulu bir akıntıya neden olur.
Human papilloma virüs (HPV) enfeksiyonu veya rahim ağzı kanseri
HPV enfeksiyonu cinsel temas ile bulaşan hiv belirtileri gibi belirtilerin yanı sıra rahim kanseri belirtileri gösteren ve rahim ağzı kanserine yol açabilen bir viral enfeksiyondur. Rahim ağzı kanseri hoş olmayan bir kokuya sahip, kanlı, kahverengi veya sulu bir akıntı üretebilir. Rahim ağzı kanseri, yıllık Pap smear ve HPV testi ile kolayca taranabilir.
Vajinal akıntı çeşitleri nelerdir?
Vajinal akıntılar genellikle akıntının rengine ve yoğunluğuna göre kategorize edilir. Bazı akıntı türleri normaldir. Diğerleri ise altta yatan ve tedavi gerektiren bir duruma işaret edebilir. Aşağıda farklı akıntı çeşitleri detaylı olarak açıklanmıştır.
Beyaz renkli akıntı
Özellikle menstrüel döngünün başında veya sonunda bir miktar beyaz akıntı normaldir. Bununla birlikte, akıntıya kaşıntı eşlik ediyorsa ve yoğun, süt kesiği benzeri bir kıvam veya görünüme sahipse normal değildir ve tedavi gerektirir. Bu akıntı türü sıklıkla bir maya enfeksiyonunun belirtisi olabilir.
Berrak ve akışkan
Berrak ve akışkan bir vajinal akıntı tamamen normaldir. Ayın herhangi bir zamanında görülebilir ve egzersizden sonra özellikle yoğun olabilir.
Berrak ve mukus benzeri
Akıntı berrak, fakat akışkan değilse ve gergin ve mukus benzeri bir kıvamdaysa bu sıklıkla kadının yumurtlama döneminde olduğunun göstergesidir. Normal bir vajinal akıntı türüdür ve ayın belirli dönemlerinde görülür.
Kahverengi akıntı ya da kanlı akıntı
Kahverengi akıntı veya kanlı akıntı, özellikle adet dönemi sırasında veya hemen sonrasında meydana geldiğinde genellikle normaldir. Adet döneminin sonunda geç bir boşalma olduğunda kırmızı yerine kahverengi görülebilir. Ayrıca dönemler arasında az miktarda kanlı akıntı yaşanabilir ve buna lekelenme denir.
Lekelenme, adet dönemleri dışında meydana gelirse ve yakın zamanda korunmasız ilişki yaşanmışsa bu hamilelik belirtisi olabilir. Gebeliğin erken evrelerinde lekelenme, düşük işareti de olabilir. Bu sebeple böyle bir durumda kadın hastalıkları ve doğum uzmanına başvurmak gerekir.
Nadir durumlarda, kahverengi akıntı veya kanlı akıntı endometrial veya rahim ağzı kanseri belirtisi olabilir. Fibroid veya diğer anormal büyümeler gibi başka problemlerden de kaynaklanabilir. Bu nedenle yıllık pelvik muayene ve Pap smear testi yaptırmak önemlidir. Doktor bu işlemler sırasında servikal anormallikleri de kontrol eder.
Sarı akıntı veya yeşil akıntı
Özellikle kalın, yoğun kıvamlı veya nahoş bir koku eşliğinde sarı akıntı veya yeşil akıntı normal değildir. Bu akıntı tipi trichomonas adı verilen bir enfeksiyonun işareti olabilir. Genellikle cinsel ilişki yoluyla yayılan bu enfeksiyonda akıntıyla birlikte kaşıntı ve idrar yaparken yanma ve sık idrara çıkma gibi belirtiler de bulunur.
Vajinal akıntı belirtileri nelerdir?
Anormal vajinal akıntının yanında bazı diğer belirtiler varsa en kısa sürede doktora başvurulması önerilir. Dikkat edilmesi gereken belirtiler şunlardır:
Bir akıntının normal olup olmadığı konusunda endişe duyuyorsanız bir sağlık kuruluşuna başvurmakta fayda vardır.
Vajinal akıntı teşhisi nasıl yapılır?
Anormal vajinal akıntı nedeniyle doktora başvurulduğunda hastaya tıbbi geçmişi, şikâyetleri, adet döngüsü ve cinsel hayatı hakkında birkaç soru sorulur. Sorular aşağıdakileri içerebilir;
- Anormal akıntı ne zaman başladı?
- Akıntı ne renk?
- Herhangi bir koku var mı?
- Vajina içinde veya çevresinde kaşıntı, ağrı veya yanma var mı?
- Birden fazla cinsel partneriniz var mı?
- Hangi yöntemle korunuyorsunuz?
- Vajinal duş yapıyor musunuz?
Daha sonra jinekolojik muayene dahil olmak üzere ayrıntılı bir fiziksel muayene yapılır. Bu sırada HPV veya rahim ağzı kanserini kontrol etmek için rahim ağzından sürüntü de alınır. Çoğu durumda, enfeksiyon varlığı fiziksel ve jinekolojik muayene ile tespit edilebilir. Sorunu hemen teşhis edemezse, bazı ek testler yapılabilir. Bu amaçla akıntıdan alınan örnek etken mikroorganizmanın tespiti için mikroskop altında incelenebilir.
Vajinal akıntı nasıl geçer?
Tedavi vajinal akıntıya neden olan faktörlere göre değişiklik gösterir. Örneğin, akıntı maya enfeksiyonlarına bağlı ise genellikle krem veya jel formunda vajinaya uygulanan antifungal ilaçlar ile tedavi edilir. Bakteriyel vajinozis tedavisinde ağızdan antibiyotik verilir veya antibiyotikli kremlerle kullanılır. Trichomoniasis ise genellikle metronidazol (Flagil) veya tinidazol (Tindamax) isimli ilaçların ağızdan alımı yoluyla tedavi edilir. Kadınlar için vajinal akıntının nedenini tespit etmek önemlidir. Pek çok check-up taraması içerisinde rahim ve vajina kontrolleri de yer alabilir. Zaten Check up ne demek diye sorulacak olursa vücutda yer alan normal dışı her durumu düzenli kontrollerle erken tespit etmek akla gelebilir. Anormal akıntıya yol açabilecek vajinal enfeksiyonların önlenmesi için bazı ipuçları:
- Vajina düzenli olarak yumuşak bir sabun ve ılık suyla yıkanmalıdır.
- Asla kokulu sabunlar, parfüm kullanılmamalıdır.
- Vajinal duş veya köpüklü banyolardan kaçınılmalıdır.
- Bakterilerin vajinaya girmesini ve bir enfeksiyona neden olmasını önlemek için tuvalet sonrası temizlik daima önden arkaya doğru olmalıdır.
- %100 pamuklu iç çamaşırı tercih edilmeli ve aşırı sıkı kıyafetlerden kaçınılmalıdır.
En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız
Kadın Hastalıkları ve Doğum
24.1.2023
24.1.2023
5314910
Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.